Advies Buurtconciërges juni 2011 John van Veen Senior adviseur Woonbond Kennis- en Adviescentrum
Inleiding In mei 2011 is Nijestee haar tiende BewonersAdviesGroep (BAG) gestart. In deze BAG wil Nijestee graag van haar klanten weten hoe zij aankijken tegen de buurtconciërge, of men weet van het bestaan en van de werkzaamheden. Daarnaast vraagt Nijestee zich af wat de verwachtingen zijn van haar klanten ten opzichte van de buurtconciërge. Als inleiders op de eerste bijeenkomst van de BAG waren aanwezig: de heer R. Bakker van Nijestee en de heer Slagter van WerkPro. De vragen die Nijestee aan deze BAG wil voorleggen zijn: A B C D Weten bewoners van het bestaan van de buurtconciërge? Moet de buurtconciërge blijven? Wat moet de buurtconciërge precies doen; wat zijn de belangrijkste taken? Buurtconciërge van WerkPro of van Nijestee? Zijn er ideeën voor verbetering van de communicatie tussen de buurt en de buurtconciërge? Hoe kan door de buurt en door de buurtconciërge het contact met de (allochtone) bewoners bevorderd worden? 2
A Weten bewoners van het bestaan van de buurtconciërge? Moet de buurtconciërge blijven? De BAG merkt op dat de meerderheid van de BAG-leden niet van het bestaan van de buurtconciërges op de hoogte is en wat hun werkzaamheden zijn. Bij navraag door individuele BAG-leden bij buurtbewoners, blijken ook veel mensen niet van het bestaan van de buurtconciërges op de hoogte te zijn. De BAG is naar aanleiding van de presentatie door Nijestee en WerkPro wel van mening dat de buurtconciërges goed werk doen en dat het daarom ook belangrijk is dat de buurtconciërges behouden blijven. Ook wordt door de BAG opgemerkt dat toezicht houden en ervoor zorgen dat bijvoorbeeld brandgangen vrij zijn van obstakels tot de taken van Nijestee en dus buurtconciërges behoren. Daarnaast wordt opgemerkt dat in een vergrijzende samenleving de rol van een buurtconciërge in een wijk met veel ouderen zeker in de nabije toekomst belangrijk kan zijn. Om de buurtconciërges bekender te maken zouden zij zichtbaarder moeten zijn in de wijk. Zichtbaarder qua uiterlijk maar ook door een eigen plek of spreekuur. Daarnaast vraagt de BAG zich af of het opleidingsniveau van de buurtconciërges voldoende is in deze steeds complexer wordende samenleving. In het werk van de buurtconciërge is het belangrijk dat zij de juiste toon aanslaan, dus enige sociale intelligentie is onmisbaar. Tegelijkertijd constateert de BAG dat het werk van buurtconciërge voor WerkPro-medewerkers ook wel moeilijk is. Een punt van zorg vindt de BAG de beeldvorming van bewoners die wel bekend zijn met de buurtconciërges; deze is vaak negatief en de buurtconciërges worden als controleurs gezien. Het maken van foto s van misstanden als bijvoorbeeld verwaarloosde tuinen, rommel op galerijen en in brandgangen, is mede debet aan dit negatieve beeld dat bewoners hebben. Ook de term Sociaal Buurtbeheer, op de jas van de WerkPro-medewerkers, wordt als negatief en stigmatiserend ervaren omdat veel mensen dit associëren met sociale werkvoorziening en mensen met een vlekje. Het is dan ook belangrijk de beeldvorming rond de buurtconciërge te verbeteren. 1. De BAG is van mening dat de buurtconciërge moet blijven. 2. De BAG is van mening dat de beeldvorming rond de buurtconciërge moet veranderen van controleur in positieve hulpkracht in de wijk. 3. De BAG is van mening dat de buurtconciërge zichtbaarder moet zijn in de wijk. B Wat moet de buurtconciërge precies doen; wat zijn de belangrijkste taken? De dienstverlenende en signalerende taak wordt door de BAG als belangrijkste taak gezien voor de buurtconciërges. Advies van de BAG met betrekking tot het verdere takenpakket van de buurtconciërges: - dienstverlenende taak; - signalerende functie van onder andere probleemsituaties, verwaarlozing et cetera; - mede zorg dragen voor versterking van de sociale binding; - aanspreekpunt in de buurt/wijk; - hulp bieden bij kleine klusjes c.q. klein technisch onderhoud zoals: CV-ketel bijvullen, sneeuwruimen trottoirs, vuilcontainers buiten zetten et cetera; - toezichthoudende taak op bijvoorbeeld speelplekken en voorzieningen, tuinen, brandgangen, galerijen et cetera; - voorlichting geven over o.a. brand- en inbraakpreventie. 3
Advies met betrekking tot het houden van een enquête: De BAG adviseert Nijestee om periodiek een (evaluerende) enquête te houden onder bewoners over het functioneren van de buurtconciërges en eventuele wensen ten aanzien van het takenpakket. C Buurtconciërge van WerkPro of van Nijestee? Op dit moment huurt Nijestee uren voor de buurtconciërge van WerkPro. Er zijn in den lande wel woningcorporaties die buurtconciërges in eigen dienst hebben. Die buurtconciërges hebben naast het signaleren en controleren ook een adviserende en sociale taak. De BAG is van mening dat het werk van de buurtconciërge door de combinatie van taken niet altijd eenvoudig is. De balans tussen deze taken moet goed zijn om een verkeerd (negatief) beeld, zoals nu lijkt te bestaan, om te keren en in de toekomst te voorkomen. De BAG heeft nu de indruk dat het lastig is om de buurtconciërge aan te spreken. Dit kan mede te maken hebben omdat de medewerkers in dienst van WerkPro moeilijk bemiddelbaar zijn en contactueel niet altijd even sterk. De BAG is van mening dat het motiverend zou kunnen werken als een deel van de buurtconciërges in dienst zijn van, en betaald worden door Nijestee. Gedacht zou kunnen worden aan een constructie met een soort opperbuurtconciërge in dienst van Nijestee (per stadsdeel, in totaal zes tot acht) en daarbij een aantal buurtconciërges van WerkPro. De goede mensen van WerkPro zouden dan op termijn en bij open vacatures, door kunnen stromen naar een reguliere baan. De BAG is van mening dat huurders waarschijnlijk best bereid zijn om een kleine bijdrage te leveren, in de vorm van een bedrag bij de servicekosten, voor een goed werkende en georganiseerde buurtconciërge. Zo n buurtconciërge nieuwe stijl zou dan naast de sociale, adviserende, signalerende en controlerende taak ook kleine reparaties en/of klussen moeten kunnen verrichten, bijvoorbeeld bij ouderen en gehandicapten in de wijk. De BAG benadrukt dat de buurtconciërges meer samen met de bewoners moeten doen. De nadruk moet liggen op de communicatie en de zichtbaarheid van de buurtconciërge. Gewezen wordt op het belang van een goede begeleiding en aansturing van de buurtconciërges. Misschien kan Nijestee hieraan bijdragen in de vorm van onder andere een training van de sociale vaardigheden. De BAG merkt op dat het adviseren over kleine zaken door de buurtconciërge makkelijker is dan het aanspreken van mensen en het reageren op onverwachte situaties. 1. De BAG vraagt Nijestee te onderzoeken of het mogelijk is dat een deel van de buurtconciërges (zes tot acht) in dienst kan komen bij Nijestee, zodat de kwaliteit van de buurtconciërges omhoog kan, en gegarandeerd kan worden. Door zelf buurtconciërges in dienst te nemen kan Nijestee meer eisen aan de kwaliteit stellen zoals bijvoorbeeld aan: - het opleidingsniveau (MBO); - communicatieve vaardigheden; - zelfstandig kunnen werken; - technisch inzicht; - kennis van en betrokkenheid bij de buurt. Daarnaast moeten medewerkers die in dienst zijn van Nijestee in staat zijn bewoners over hun woning, woonomgeving en het beleid van Nijestee te informeren en adviseren. 4
2. De BAG adviseert Nijestee WerkPro medewerkers ter ondersteuning van de buurtconciërges in te huren. Deze medewerkers zouden in de toekomst bij goed functioneren door kunnen stromen naar een reguliere baan als buurtconciërge bij Nijestee. 3. De BAG adviseert Nijestee om de buurtconciërges door middel van cursussen (bij) te scholen. 4. De BAG adviseert om allochtonen op te nemen in een buurtconciërgeteam in verband met kennis van verschillende culturen. 5. De BAG adviseert Nijestee om te onderzoeken of via een kleine bijdrage van huurders in de servicekosten het mogelijk te maken dat de buurtconciërges voor een deel in dienst van Nijestee kunnen komen. De BAG denkt dan aan een bedrag van 1,50 per maand. D Zijn er ideeën voor verbetering van de communicatie tussen de buurt en de buurtconciërge? Hoe kan door de buurt en door de buurtconciërge het contact met de bewoners bevorderd worden? De BAG heeft geconcludeerd dat de bekendheid en zichtbaarheid van de buurtconciërges in de wijken voor verbetering vatbaar is. Herkenbaarheid in de kleding is handig, hoewel de WerkPro-kleding wat stigmatiserend werkt. Een jas met Buurtconciërge Nijestee is een beter alternatief. Daarnaast moet het duidelijk zijn waar ze te vinden en wat hun taken zijn. Het zou goed zijn als er voor de buurtconciërges een eigen locatie in de wijk is en een vaste tijd dat ze bereikbaar zijn, of misschien een (telefonisch) spreekuur. Voor de bekendheid en promotie zou een eigen website of een eigen pagina op de site van Nijestee ook een positieve invloed kunnen hebben. Daarnaast wordt het idee geopperd om een flyer bij de Nijestee-post te doen met informatie over de buurtconciërge. 1. Zichtbaarheid verbeteren van buurtconciërges door eigen Nijestee kleding in plaats van een WerkPro sociaal-buurtbeheer jas. 2. Bewoners middels een flyer van het bestaan en de taken van de buurtconciërges op de hoogte stellen. Op de flyer zou ook een korte uitleg in bijvoorbeeld het Engels moeten staan voor de niet Nederlandstalige bewoners 3. Een eigen, herkenbare locatie in de wijk voor de buurtconciërges met mogelijk een (telefonisch) spreekuur. 4. Een eigen webpagina op de site van Nijestee. 5. De BAG vindt het organiseren van een buurtschouw, met gemeente, politie, bewoners etc., een goede manier voor buurtconciërges om zich in the picture te zetten. Zij zouden hiervan de coördinatie moeten hebben en afspraken bewaken. De BAG vraagt Nijestee om te onderzoeken of dit tot de mogelijkheden behoort en of dit in het takenpakket buurtconciërge nieuwe stijl opgenomen kan worden. 5