Raadsvoorstel agendapunt RAADSVOORSTEL Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 386632 Datum : Programma : Bestuur, Organisatie en Dekkingsmiddelen Blad : 1 van 5 Cluster : Bestuur Portefeuillehouder: Mr P.J.M van Domburg Informatie bij : Arnout J.O. van Kooij E-mail/tel.nr. : a.v.kooij@ijsselstein.nl Onderwerp Gedragscode integriteit raadsleden Samenvatting De huidige gedragscode voor raads- en clusterleden en fractieassistenten dateert van 20 mei 2010. Voorgesteld wordt een geactualiseerde gedragscode integriteit raadsleden IJsselstein vast te stellen naar voorbeeld van het VNG-model van 2015. Inleiding De huidige gedragscode voor raads- en clusterleden en fractieassistenten dateert van 20 mei 2010. Er is behoefte om deze code te actualiseren/moderniseren. De VNG heeft in 2015 een geactualiseerde heldere model gedragscode opgesteld die steeds meer gemeenten gebruiken. Wat willen we bereiken? Met dit voorstel willen we bereiken dat er een actuele, heldere en leesbare gedragscode integriteit beschikbaar is al leidraad voor de integriteit van de IJsselsteinse volksvertegenwoordigers. Toelichting Nieuwe model gedragscode van de VNG, wat is anders ten opzichte van voorgaande code? De VNG ledenbrief van maart 2015 bevat een toelichting op de aanpassingen ten opzichte van het voorgaande model. Deze luidt kort samengevat als volgt: -het nieuwe model is compacter omdat uit de code is gehaald wat al wettelijk geregeld is; -het nieuwe model is veel duidelijker omdat elk artikel voorafgegaan wordt door een toelichting met daarin informatie over het wettelijk kader. Het nieuwe model bevat daarom ook geen aparte bijlage meer met artikelsgewijze toelichting.
Raadsvoorstel Blad: 2 van 5 -het nieuwe model is voorzien van een algemene inleiding met uitleg over doel en (juridische) status van de code. De nieuwe model gedragscode integriteit van de VNG is daarmee een helder en bruikbaar document, waar inmiddels steeds meer gemeenten gebruik van maken. Voorgesteld wordt om deze code ook in IJsselstein te gaan gebruiken. Voor de leesbaarheid is in dit voorstel geen opsomming opgenomen van tekstuele verschillen tussen de oude en de nieuwe gedragscode. Verwezen wordt naar de hiervoor genoemde toelichting van de VNG op de actualisatie. Deze bevat namelijk ook precies de hoofdlijn van de wijzigingen ten opzichte van de gedragscode integriteit uit 2010 voor de gemeenteraad van IJsselstein. Het model is op één punt aangevuld: In artikel 2.2. is de bepaling uit de oude gedragscode toegevoegd over het melden van financiële belangen in ondernemingen waarmee de gemeente zakelijke betrekkingen onderhoudt. Nieuw ten opzichte van de huidige code is dat de griffier een register aanlegt en beheert over nevenfuncties, geschenken en deelname aan evenementen en buitenlandse reizen. De manier waarop daar mee omgegaan moet worden is niet anders dan in de vorige code. Maar in plaats van melding maken in het seniorenconvent voorziet de nieuwe code in een meer transparante werkwijze van een openbaar register. Voor het overige komen de bepalingen overeen met de huidige code, maar zijn deze in de nieuwe code logischer en overzichtelijker geordend en zijn de wettelijke bepalingen niet nog eens herhaald. Niet vrijblijvende leidraad Zoals ook in de inleiding en de toelichting van de gedragscode is vermeld, is het rechtskarakter van de gedragscode dat van een interne regeling. Het betreft een nadere invulling en concretisering van wettelijke regels. Het geeft een overzicht van gedragsnormen en regels over procedures die de transparantie van het handelen van politieke ambtsdragers vergroten. De gedragscode vormt een beoordelingskader en leidraad bij twijfel, vragen en discussies. Het niet naleven van de gedragscode heeft geen rechtsgevolgen. Toch is de gedragscode niet vrijblijvend. Volksvertegenwoordigers kunnen op de naleving worden aangesproken en zij moeten zich verantwoorden over de naleving ervan. Niet naleving kan wel onderdeel worden van politiek debat en politieke gevolgen hebben. Integriteit in de praktijk Zoals ook in de inleiding van de gedragscode staat, gaat integriteit om gedrag. De gedragscode bevat een stuk theorie, maar het gaat uiteindelijk om de praktijk. Daarom is een aparte paragraaf (6) over de uitvoering van de gedragscode opgenomen. Om te zorgen dat de nieuwe gedragscode duurzaam is en niet snel gedateerd raakt, zijn ook de bepalingen uit het VNG model overgenomen waarin staat dat de gemeenteraad nadere afspraken maakt over de periodieke bespreking van integriteit, de aanwijzing van contactpersonen of aanspreekpunten integriteit en de te volgen processtappen zodra er een vermoeden is van integriteitsschending. Deze regels kunnen ter uitvoering van en aanvullend op de gedragscode integriteit worden gemaakt. In de huidige gedragscode zijn de
Raadsvoorstel Blad: 3 van 5 processtappen niet helder beschreven. Er wordt alleen een rol toebedeeld aan het seniorenconvent indien zich zaken voordoen waar de gedragscode niet in voorziet. Met het Gentle Agreement van de gemeenteraad van IJsselstein (vastgesteld in oktober 2013) waarin onder andere het proces is beschreven voor meldingen van vermoedelijke schendingen van integriteit, wordt uitvoering gegeven aan artikel 6.2 van de gedragscode integriteit. Gedragscode integriteit college Het college heeft een eigen gedragscode integriteit. Deze dateert van 14 april 2011 en is op enkele onderdelen aangepast op 18 december 2014. De VNG heeft voor zowel het college- als raadsleden nieuwe model gedragscodes beschikbaar gesteld. Voor de twee groepen van politieke ambtsdragers (volksvertegenwoordigers en dagelijkse bestuurders) is er een afzonderlijke gedragscode. Hoewel veel bepalingen gelijk zijn, bestaan er ook verschillen. Deze hebben vooral te maken met de eigen staatsrechtelijke posities en met de voor hen geldende eigen wettelijke (integriteits)regels. Op een later moment zal ook een voorstel tot actualiseren van de gedragscode integriteit voor collegeleden worden voorgelegd. Wat gaat het kosten? N.v.t. Wat gaan we doen? De gedragscode integriteit vaststellen en hier uitvoering aan geven. Communicatie besluit Het besluit wordt via de gebruikelijke kanalen gecommuniceerd. Voorstel 1. De gedragscode integriteit raadsleden IJsselstein 2017 vast te stellen en per 1 januari 2017 in werking te laten treden. 2. Gedragscode bestuurlijke integriteit 2010 per zelfde datum in te trekken.
Raadsvoorstel Blad: 4 van 5 Hoogachtend, HET PRESIDIUM De griffier, de burgemeester, A.J.O. van Kooij mr. P.J.M. van Domburg Overzicht bijlagen: Gedragscode integriteit raadsleden IJsselstein 2017
Raadsbesluit blad : 5 van 5 De raad van de gemeente IJsselstein; Gelezen het voorstel van het presidium van 23 november 2016, zaaknummer; Gelet op de artikelen 15 lid 3 van de Gemeentewet; BESLUIT: 1. De gedragscode integriteit raadsleden IJsselstein 2017 vast te stellen en per 1 januari 2017 in werking te laten treden. 2. Gedragscode bestuurlijke integriteit 2010 per zelfde datum in te trekken. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente IJsselstein, gehouden op 15 december 2016 de griffier, de voorzitter, A.J.O. van Kooij mr. P.J.M. van Domburg