THEMA 1 MENS & AARDE. LES 3 Lekker kwartetten. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook:

Vergelijkbare documenten
THEMA 3 WEER & KLIMAAT. LES 2 Klimaten en het weer op aarde. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Klimaatzones op aarde

THEMA 2 ALLES WAT LEEFT. LES 3 Waarom biodiversiteit? Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Ecosystemen

Powered by ESA NEMO NSO SPACE EXPO WNF DE ISS-KRANT. Introductieles bij het project Ruimteschip Aarde VOORTGEZET ONDERWIJS. Science Center NEMO/NSO

THEMA 2 ALLES WAT LEEFT. LES 2 Lunchtrommel op aarde. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Voedselweb

THEMA 2 ALLES WAT LEEFT. LES 2 Exoten in Nederland. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Exotische dieren die in Nederland leven

THEMA 2 ALLES WAT LEEFT. LES 1 Lunchtrommel in de ruimte. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Voedsel in de ruimte en op aarde

THEMA 2 ALLES WAT LEEFT. LES 3 Biodiversiteit. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Biodiversiteit rondom de school

THEMA 1 MENS & AARDE. LES 3 Kijken naar de aarde. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Foto s en herkennen van satellietbeelden van de aarde

THEMA 3 WEER & KLIMAAT. LES 2 Golfstromen. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Golfstromen in de oceanen Verschil landijs zee-ijs

THEMA 2 ALLES WAT LEEFT. LES 1 Ecosystemen en voedselketens. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Ecosysteem de Noordzee Voedselketens

THEMA 1 MENS & AARDE. LES 2 Omstandigheden op aarde. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook:

THEMA 1 MENS & AARDE. LES 1 Voorwaarden en bedreigingen. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook:

THEMA 1 MENS & AARDE. LES 1 De aarde als systeem. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook:

THEMA 3 WEER & KLIMAAT. LES 1 Een echte meteoroloog. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Meten met weerinstrumenten

THEMA 3 WEER & KLIMAAT. LES 1 In het ISS. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook:

Prowise Presenter (online digibordsoftware)

THEMA 2 ALLES WAT LEEFT. Deze lessen gaan over: Voedsel in de ruimte en op aarde Voedselweb Ecosystemen

Zoeken naar leven. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam:

THEMA 3 WEER & KLIMAAT. Deze lessen gaan over:

Powered by ESA NEMO NSO SPACE EXPO WNF RETOURTJE RUIMTE. Introductieles bij het project Ruimteschip Aarde

Rechtenvrije muziek. Bestaat niet. De maker van de muziek heeft de morele rechten hiervan.

FTP met Filezilla. Installatie

Vast, vloeibaar, gas. Tirza van Zandwijk. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Thema: Jij bent mijn ster HV 1. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Zoutarm en gewoon brood. Steunpunt Smaaklessen. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

PRAKTISCHE HANDLEIDING

Voeding, gaatjes en tanderosie

Thema Ademhaling vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Reproductierechten. Publicatierechten

Breuken. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Opgaven Beeld- en staafdiagram

Zoeken naar leven. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam:

Project Tweede Wereldoorlog. Rianne Bakker. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Thema Seksualiteit - KGT 2

Proefjes. Jouw werkbladen in de klas. In de klas. versie A. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam:

THEMA 3 WEER & KLIMAAT. Deze lessen gaan over:

Afval scheiden. Yvonn van de Grootevheen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Gebarentaal. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Het besturingssysteem van de computer

Een droom wordt een doel wanneer actie wordt ondernomen om hem te realiseren.

Het hart. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Olympisch stadion vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Webkwestie schijf van vijf

Jongeren als doelgroep vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

B-Sign SpeedUp Versie 1.2. Inhoud

Buurtvoorzieningen hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Olympisch stadion vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Thema: Vervoer vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

L&B Wereldburgerschap

Maak > test > verbeter

Schrijven - Controleren en verbeteren vmbo-b34

Vergaderen vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Energie: hoe duurzaam is jouw school? Esther van der Meer. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Activerende tekst vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Activerende tekst vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Thema: Vakantie vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Luisteren en kijken - Reclame vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Magnetische velden groep 7-8

Webkwestie planeten. Brechtje van Laatum. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Rebus maken. Marjolijn Feddema. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Gotcha. Marielle van Rijn. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Lezen - Moeilijke woorden in de krant vmbo-kgt34

Energie. Jouw werkbladen. In NEMO. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Naam: Energie Onderbouw havo/vwo Leerlingen In NEMO versie

Zoeken naar leven. Jouw werkbladen. In NEMO. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam:

Woorden, woorden en nog eens woorden. Wat kun je ermee?

Luisteren en kijken - Lichaamstaal vmbo-kgt34

Spreken op Niveau. Bas Lanters ; rob sanders. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Scheidingstas Mijn tas & ik. Mijn tas en ik. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Zintuigen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Presenteren vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

1.2.2 Digitaal Plannen. ICT Onderbouw. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Spreken - Presenteren HV 1. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Ontwikkelingssamenwerking hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Opdracht. VR-tour maken

Luisteren en kijken - Reclame vmbo-kgt34

"De schijf van vijf" kookboek. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

1 De drie hoofdlijnen: muziekdocenten, leerkrachten en leerlingen.

Maak > test > verbeter

Webquest boot maken. Thom Schreuder. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Gezonde voeding vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Zeker weten?! Docentenhandleiding. Lesmateriaal 1-2 havo/vwo. Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO

De Romeinen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Webkwestie. Gerdy Akkerman. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Zeker weten?! Lesmateriaal, 1-2 havo/vwo Docentenhandleiding. Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO

Subculturen. Jorn van der Veen ; Naomi de Boer. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Hoe dieren wonen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Drijven of zinken? Miranda Bouma. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Thema: Dieren vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Ruimteschip Aarde. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam:

Marokko en Nederland. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Fenomena. Jouw werkbladen. In NEMO. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Fenomena Groep 7-8 Leerlingen In NEMO versie

Het brein. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Het brein Groep 7-8 Leerlingen In de klas versie

Webquest groep 8 mls apeldoorn

THEMA 1 MENS & AARDE. LES 2 Het proevencircuit. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook:

Lezen - Deelonderwerpen vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Handleiding. Roundme

Digitale kaarten vmbo12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Navigatie op zee. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Seksuele intimidatie vmbo12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie:

Powered by ESA NEMO NSO SPACE EXPO WNF THEMA 1 MENS & AARDE LES 3 Lekker kwartetten Deze les gaat over: Het verwerken van de informatie uit les 1 en 2 door een eigen kwartetspel te maken Bij dit thema horen ook: Les 1 Voorwaarden en bedreigingen Les 2 Het proevencircuit VOORTGEZET ONDERWIJS 1

Colofon Ruimteschip Aarde is een project van de Nederlandse ruimtevaartorganisatie NSO, Science Center NEMO en Space Expo in samenwerking met de Europese ruimtevaartorganisatie ESA en het Wereld Natuur Fonds. Het lesmateriaal bij Ruimteschip Aarde is ontwikkeld door Science Center NEMO in opdracht van het NSO. Auteurs en redactie: Wim Sonneveld (TU Delft, Gereformeerde Scholengemeenschap Randstad), Arjan de Graaf (Bonhoeffercollege Castricum), Jorn van Doorn (Wired Science Communications), Meie van Laar (Science Center NEMO), Wendy van den Putte (Science Center NEMO) Ontwerp en grafische vormgeving: Bloemvis, Groningen Illustraties: Josje van Koppen, Rotterdam Beeldredactie: Bloemvis, Groningen Augustus 2011 Copyright 2011 Science Center NEMO/NSO Lessen van Ruimteschip Aarde mogen gekopieerd, verspreid en doorgegeven worden onder de volgende strikte voorwaarden: Naamsvermelding: De gebruiker dient bij het werk de door de maker of de licentiegever aangegeven naam te vermelden (maar niet zodanig dat de indruk gewekt wordt dat zij daarmee instemmen met uw werk of uw gebruik van het werk). Niet-commercieel: De gebruiker mag het werk niet voor commerciële doeleinden gebruiken. Geen Afgeleide werken: De gebruiker mag het werk niet bewerken. Uitzondering hierop is het (ten dele) overnemen of bewerken van Ruimteschip Aarde-content voor niet-commercieel educatief gebruik. Bijvoorbeeld door docenten voor eigen lesmateriaal, of door leerlingen voor eigen werkstukken. Bij hergebruik of verspreiding dient de gebruiker de licentievoorwaarden van dit werk kenbaar te maken aan derden. De gebruiker mag afstand doen van een of meerdere van deze voorwaarden met voorafgaande toestemming van de rechthebbende. Niets in deze licentie strekt ertoe afbreuk te doen aan de morele rechten van de auteur, of deze te beperken. Bovenstaande staat ook bekend onder de Creative Commons licentie: Naamsvermelding-Niet-commercieel-Geen Afgeleide werken. Meer informatie over deze licentie staat op creativecommons.nl/licenties/uitleg VOORTGEZET ONDERWIJS 2

LES 3 Lekker kwartetten THEMA 1 MENS & AARDE In de vorige twee lessen hebben de leerlingen veel geleerd over de aspecten die nodig zijn voor menselijk leven en welke aspecten het bedreigen. Ter afsluiting van dit thema, gaan de leerlingen op een creatieve manier aan de slag met die kennis. De leerlingen maken deze les zelf een kwartet en gebruiken daarvoor alle kennis die ze in de voorgaande twee lessen hebben opgedaan. Tijdsduur 90 minuten Kerndoelen 28, 29, 30 en 31 Lesdoelen Verwerken van de kennis uit les 1 en 2 Mens & aarde op een uitdagende aantrekkelijke manier Werkvormen Kwartet maken Benodigdheden Schaar 120 gr papier (Kleur)stiften of computers met kleurenprinter Voorbereiding Uitprinten van bladen met vier lege kaarten op 120 gr papier OF de leerlingen het werkblad digitaal sturen en zorgen voor een kleurenprinter met 120 gr papier. TIP Maak het kwartet voor een basisschool in de buurt. VOORTGEZET ONDERWIJS 49

THEMA 1 LES 3 LEKKER KWARTETTEN Werkblad Kwartet maken [80 minuten] Deel de onderwerpen uit. De onderwerpen zijn de voorwaarden en bedreigingen voor het leven die in les 1 uit de film en de bespreking zijn gekomen en die ook in les 2 centraal stonden bij de proeven. Elke groep (van bijvoorbeeld 3 leerlingen) maakt bij een onderwerp zijn eigen kwartet. Mogelijke onderwerpen zijn: Voorwaarden voor menselijk leven Water en voedsel, atmosfeer, zwaartekracht/luchtdruk, magnetisch veld, warmte/ temperatuur Bedreigingen voor menselijk leven Straling Vertel dat het kwartet aan de volgende eisen moet voldoen: Vier verschillende kaarten over hetzelfde onderwerp. Minstens één kaart gaat over het ISS en het onderwerp. Op elke kaart een passend Wist je dat?. De indeling van de kwartetkaarten is identiek bij alle kwartetten. Deel een aantal (minstens vier per groep) lege kaarten op wat dikker papier uit of stuur het werkblad digitaal aan de leerlingen. Zo kunnen zij het kwartet op de computer maken en uitprinten. Laat de leerlingen het kwartet eventueel plastificeren. Wijs voor iedere groep een teamleider aan. De verschillende teamleiders zorgen ervoor dat er geen dezelfde kwartetten komen. Reflectie [10 minuten] Tijdens de les kunt u nagaan of de kaarten die de leerlingen bij hun onderwerp (willen) maken ook echt bij het onderwerp passen. Tegen het eind van de les, als de kwartetten af zijn, is er gelegenheid om de kwartetten kort te bespreken en eventueel het spel te spelen. VOORTGEZET ONDERWIJS 50

WERKBLAD Lekker kwartetten THEMA 1 LES 3 LEKKER KWARTETTEN KLAS NAAM Wat heb je nodig? Van je docent krijg je een aantal lege kaarten op wat dikker papier. Of: Van je docent krijg je dit werkblad digitaal en zo kun je een kwartet op de computer maken en uitprinten. Het voorbeeld van een kwartetkaart op deze pagina is op ware grootte. Schaar WATER Aan de slag! Ontwerp je eigen Menselijk Leven kwartet! Je docent deelt de onderwerpen uit. Elke groep maakt bij daarbij zijn eigen kwartet. Maak vier verschillende kaarten die elk over hetzelfde onderwerp gaan. Minstens één kaart gaat over het ISS en jouw onderwerp! Als voorbeeld zie je op deze pagina een kaart uit een kwartet Water. Richt de kaart zo in dat per kaart ook een passende wist je dat.? staat, zoals in het voorbeeld. op aarde onderwerp 2 onderwerp 3 onderwerp 4 Als elke groep zijn kwartet af heeft, kun je het spel spelen. Wist je dat 70% van de aarde bedekt is met water? VOORTGEZET ONDERWIJS 51

VOORTGEZET ONDERWIJS 52

THEMA 1 LES 3 WERKBLAD Lekker kwartetten VOORTGEZET ONDERWIJS 53