December 2015 REGIONALE CRISISORGANISATIE VERDER VERSTERKT GHOR Kennemerland, GGD Kennemerland, het Nederlandse Rode Kruis en de Regionale Ambulancevoorziening (RAV) hebben hun jarenlange samenwerking binnen de crisisbeheersing op maandag 14 december 2015 bekrachtigd met het sluiten van twee nieuwe overeenkomsten over Grootschalige Geneeskundige Bijstand (GGB). Belangrijk voordeel van deze nieuwe manier van werken, is dat bij een grootschalig incident zwaargewonden sneller van de incidentlocatie naar de ziekenhuizen worden vervoerd en dat er een grotere potentiële hulpverleningscapaciteit beschikbaar is. In deze samenwerkingsovereenkomsten zijn de taken en verantwoordelijkheden over de voorbereiding op en de inzet bij grootschalige incidenten tussen de GHOR en de ambulancediensten in de regio Kennemerland en de GHOR en het Rode Kruis vastgelegd. GHOR Kennemerland heeft ten tijde van een grootschalig incident de regie en coördinatie over de geneeskundige eenheden. Om dat goed te kunnen doen, heeft de GHOR vooraf afspraken gemaakt met partners in de zorgketen. Aanleiding voor deze nieuwe overeenkomsten is de nieuwe landelijke werkwijze voor geneeskundige hulpverlening bij grootschalige incidenten die vanaf 4 januari 2016 van start gaat; de Grootschalige Geneeskundige Bijstand (GGB). De GGB is een landelijk bijstandsmodel en
wordt ingezet bij grootschalige incidenten met veel slachtoffers als aanvulling op de reguliere acute zorg. In dit model werken reguliere ambulancediensten en het Rode Kruis samen om gewonde slachtoffers bij een grootschalig incident zo spoedig mogelijk van incidentlocatie naar de ziekenhuizen te vervoeren. Het Rode Kruis organiseert dat vrijwilligers worden ingezet voor de verzorging van lichtgewonde slachtoffers bij een grootschalig incident. Hiervoor is een systeem van noodhulpteams opgezet. Zo n noodhulpteam bestaat uit vier tot acht (afhankelijk van de hulpvraag) Rode Kruisvrijwilligers (onder wie een teamleider en een chauffeur) met EHBO-vaardigheden. De ambulancediensten houden zich bezig met het behandelen en vervoeren van zwaargewonde slachtoffers. Extra zorgcapaciteit op het rampterrein wordt georganiseerd door de inzet van ambulancepersoneel zonder ambulance. Het gaat daarbij om ambulanceverpleegkundigen en - chauffeurs die op dat moment geen dienst hebben, maar wel vrijwillig inzetbaar zijn. De ambulancemedewerkers maken hierbij gebruik van een speciaal voertuig waarmee zij naar het rampterrein rijden. De overeenkomst GHOR en RAV Kennemerland is ondertekend door Bert van de Velden (voorzitter RAV Kennemerland) namens de RAV Kennemerland en Marjolein Somers (Clustermanager Crisisondersteuning & Opleiding, Hoofd GHOR) namens het Dagelijks Bestuur van de Veiligheidsregio Kennemerland. De overeenkomst GHOR en Rode Kruis is ondertekend door Bert van de Velden (directeur GGD Kennemerland) namens het Dagelijks Bestuur van de Veiligheidsregio Kennemerland, en Suzanne Laszlo namens het Rode Kruis Nederland. De ondertekening vond plaats bij het Calamiteitenvoertuig voor ambulancemedewerkers en het Noodhulpvoertuig voor het Rode Kruis. Met deze voertuigen kunnen zo nodig extra ambulancemedewerkers en materiaal voor zwaargewonden worden ingezet en hiermee komt het Rode Kruis Noodhulpteam naar het rampterrein.
V.l.n.r.: Joop van Burk (voorzitter districtsbestuur Rode Kruis Kennemerland), George van Leeuwen (portefeuillehouder Noodhulp, districtsbestuur Rode Kruis Kennemerland), Hans Peijen (beleidsadviseur GHOR), Marjolein Somers (hoofd GHOR), Petra Metzelaar (beleidsmedewerker Crisisbeheersing GHOR), Bert van de Velden (directeur GGD Kennemerland), Willem-Jan Agterbos (Hoofd Noodhulpteams), Martijn van de Ven (Coördinator Noodhulp Rode Kruis, district Kennemerland), Suzanne Laszlo (clustermanager hulpverlening Rode Kruis), Han Rozemeijer (sectormanager GGD Kennemerland), Astefoel Sewrutton (logistiek en beheer GHOR Kennemerland en GGD/Ambulancezorg) en Harry Lacroix (district coördinator evenementenhulp Kennemerland Rode Kruis) (foto s: Jeffrey Koper) START FOCUSGROEP OPGESCHAALDE ACUTE ZORG Zijn wij in Noord-Holland met elkaar goed voorbereid op een ramp of crisis? Hoe verloopt de afstemming en samenwerking in de keten van acute hulpverlening tijdens een incident? Dit zijn twee belangrijke onderzoeksvragen voor de onlangs opgestarte focusgroep Opgeschaalde Zorg. De focusgroep Opgeschaalde Acute Zorg is een initiatief van de drie GHOR-regio s, het Netwerk Acute Zorg regio VUmc en het TraumaNet AMC. Er was behoefte aan een adviesgroep om de samenwerking op tactisch/strategische niveau te versterken, want grootschalige incidenten houden zich nu eenmaal niet aan grenzen. Dat vraagt om zowel inhoudelijke als bestuurlijke aandacht voor opgeschaalde zorg. Daarnaast is het belangrijk op alle niveaus dezelfde taal te spreken in crisissituaties en elkaar te kennen en snel te vinden. De nieuwe focusgroep adviseert en informeert het Regionaal Overleg Acute Zorgketen (ROAZ) op het gebied van opgeschaalde acute zorg. Het (ROAZ) is een bovenregionaal overlegorgaan waarin bestuurders van ziekenhuizen, ambulancediensten, meldkamers, GHOR-bureaus, GGZ-instellingen en organisaties van artsen en verloskundigen afspraken maken over de acute zorgverlening in de zorgketen. De bestaande focusgroepen richten zich vooral op de medisch- inhoudelijke afstemming zoals bijvoorbeeld de keten Verloskundige Zorg. Op dit moment zijn vrijwel alle gewenste instellingen in de groep vertegenwoordigd, waardoor ziekenhuizen, GHOR-bureaus, GGD-en, ambulancediensten en huisartsenposten goed in staat zijn om hun kennis op tactisch/strategisch niveau op het gebied van opgeschaalde acute zorg te bundelen. In maart/april 2016 vindt de volgende bijeenkomst van de focusgroep Opgeschaalde Zorg plaats. Meer weten over het ROAZ en diverse focusgroepen? Klik dan hier. OOK GHOR EN GGD BETROKKEN BIJ NOODOPVANG VLUCHTELINGEN Sinds enkele maanden zijn GHOR Kennemerland en GGD Kennemerland nauw betrokken bij de opvang én vooral de organisatie van gezondheidszorg na aankomst aan vluchtelingen en asielzoekers in de regio Kennemerland. De eerste noodopvang startte eind september jl. toen er vrij plotseling een groep van circa 350 mensen werd gehuisvest in De Koepel in Haarlem. Kort daarna werden groepen vluchtelingen en asielzoekers opgevangen in kortdurende crisisnoodopvanglocaties in de Expohal in Vijfhuizen,
gevolgd door de Korversporthal in Zandvoort en sportcomplex De Waterakkers in Heemskerk. Deze crisisnoodopvanglocaties waren steeds een week open. Medio november hebben de tien regiogemeenten besloten dat de komende tijd 950 vluchtelingen en asielzoekers worden opgevangen. Dat gebeurt in de Koepel in Haarlem en over enkele weken op het Expoterrein in Vijfhuizen en in het leegstaande verpleeghuis Boerhave in de Haarlemse wijk Schalkwijk. Vluchtelingen en asielzoekers krijgen dezelfde gezondheidszorg als alle andere inwoners van Nederland. Het Centraal orgaan Opvang Asielzoekers (COA) is daarvoor verantwoordelijk. Het COA schakelt de GGD in als het gaat om de Publieke Gezondheid Asielzoekers (PGA). De GGD-taken hebben betrekking op infectieziektebestrijding (IZB), tuberculosebestrijding (TBC), Technische hygiënezorg (THZ) en zo nodig JGZ. Voor de crisisnoodopvanglocaties organiseert de GGD/GHOR ook de basisgeneeskundige zorg (huisartsen e.d.). Marjolein Somers (clustermanager Crisisondersteuning & Opleiding/Hoofd GHOR) is eerste aanspreekpunt voor de uitvoering van de PGA in de regio. GESLAAGDE NETWERKBIJEENKOMST VOOR GHOR-CRISISFUNCTIONARISSEN Donderdagmorgen 10 december werden ruim 30 crisisfunctionarissen van GHOR Kennemerland bijgepraat over belangrijke ontwikkelingen binnen het werkveld van de GHOR-crisisorganisatie. Diverse sprekers vertelden over eigen ervaringen tijdens recente incidenten en over actuele ontwikkelingen. Beleidsmedewerker Crisisbeheersing Petra Metzelaar legde onder meer uit wat er vanaf januari verandert in de grootschalige geneeskundige hulpverlening met de invoering van de grootschalige geneeskundige bijstand (GGB). Doel van de GGB is om zwaargewonde slachtoffers bij een grootschalig incident zo snel mogelijk van incidentlocatie naar het ziekenhuis te vervoeren en lichtgewonden ter plaatse te behandelen. Petra heeft stilgestaan bij de veranderingen voor crisisfunctionarissen op operationeel, tactisch en strategisch niveau, ketenpartners (o.a. ziekenhuizen) én de Multi partners (o.a. brandweer en gemeente).
Leren van de ontruiming bij het VUmc en de hijskranen van Alphen Beleidsmedewerkers Jan van Asperen en Karin Meijer van onze buurregio Amsterdam- Amstelland vertelden over hun rol als GHOR-functionarissen bij de ontruiming van het VUmc. Door een gesprongen waterleiding liep de kelder van het VUmc onder. Dat leidde tot een complete ontruiming van het ziekenhuis, een grote logistieke operatie. De sprekers gingen specifiek in op de GHOR, wat goed ging en welke aandachtspunten het incident heeft opgeleverd. Daarna kwam Trudy Elshout, de ACGZ GHOR van de Veiligheidsregio Hollands- Midden aan het woord over haar ervaring met de twee ingestorte hijskranen in Alphen aan den Rijn. Tot slot werd op een interactieve manier de (zelf)redzaamheid van burgers bij incidenten besproken. Marc Verhaar, vakspecialist OTO van de GHOR, ging in op hoe burgers zich gedragen onder rampomstandigheden. Vervolgens ging hij in op de vraag hoe de hulpdiensten ermee te maken krijgen en hoe ze redzaamheid/ burgerhulp kunnen inzetten.