Code van goede praktijk (werken op hoogte) van de stellingbouwers: stap in de goede richting! Danny De Baere Adviseur AD Humanisering van de Arbeid danny.debaere@werk.belgie.be
1. Overzicht Wat niet behandeld wordt: afbakening Kort wettelijk kader en de Europese gids werken op hoogten Juridische waarde van codes van goede praktijk (en normen) Commentaar op enkele elementen uit code Enkele randaspecten (die soms vergeten worden) Toekomst
2. Afbakening Niet over verschillende technieken en criteria voor beslissing rond werken op hoogte zoals ladders, hoogtewerkers (PAL-card en IPAF-systeem), werkplatformen, stellingen, touwtechnieken,. Voor touwtechnieken: wie kent International Rope Access Trade Association: www.irata.org? (zie ook onderafdeling V KB, zie code) Niet over de sectoren waarin men dit veelvuldig als risicoveld tegenkomt zoals dakwerken, glazenwassers, isolateurs, bouw, Niet over enkele normen die achter stellingen zitten en het normalisatieproces Hoe staat rechterlijke wereld t.o.v. codes van goede praktijk (cfr. Fluxys-arrest ook verwezen naar normen terwijl in regelgeving niet werd verwezen naar normen)
Toch enkele codes; gekend? Asbest, keramische vezels en kwarts (NEPSI) http://www.essenscia.be/01/mydocuments/asbestinventaris_finaal_nl.pdf http://www.essenscia.be/01/mydocuments/code_rcf_definitieve_versie_nl.pdf
3. Wettelijk kader Richtlijn 2001/45/EG werken op hoogte Niet-bindende Europese gids werken hoogte Zie http://bookshop.europa.eu/is-bin/intershop.enfinity/wfs/eu-bookshop-site/en_gb/- /EUR/ViewPublication-Start?PublicationKey=KE7807305
3. Wettelijk kader KB 31.8.2005 betreffende het besluit van arbeidsmiddelen voor tijdelijke werkzaamheden op hoogte (Titel VI Codex) Zowel globale doelstellingen(regelgeving) als enkele concrete punten (zie pag. 6) In het verleden stonden reeds bepalingen in het ARAB Semantische analyse: in ARAB over stellingen en in Codex over steigers Onderafdeling II: risicobeoordeling en preventiemaatregelen Nodige materiële (=art. 6) en organisatorische (=art. 7) maatregelen geschikt voor het uit te voeren werk Passende ergonomische maatregelen Onderafdeling IV: specifieke bepalingen betreffende het gebruik van steigers Verschillende personen vernoemd: werkgever die steiger gebruikt, werkgever die steiger (de)monteerd, bevoegde persoon, (gebruiksaanwijzing) fabrikant, werknemers Let op: KB TMBP ook verschillende partijen (de)montageschema, instructienota, stabiliteitsberekening, Ook opleiding en controle (voorheen wekelijks nu periodiek)
Vergeet ook de bepalingen van het KB 25.1.2001 rond tijdelijke of mobiele bouwplaatsen (ondanks H3, H4 en H5 welzijnswet) Deel VG-plan Bijlage I Deel A inhoud VG-plan; Afdeling III Coördinatiemaatregelen inzonderheid betrekking op de wisselwerking met gebruiksaktiviteiten inzonderheid het gebruik van gemeenschappelijke stellingen en toegangsmiddelen Bijlage III Deel B, afdeling II 6. bouwsteigers en ladders» Iedere steiger naar behoren ontworpen, geconstrueerd en onderhouden» Steigers door bevoegd persoon geïnspecteerd (voor gebruik, op gezette tijden, wijziging, periode niet-gebruik, blootstelling weer en wind)» Verrijdbare steigers beveiligd ongewild verplaatsen
4. Code zelf: inzoemen Owv globale doelstellingen(regelgeving), nood aan concrete invullingen zoals vb. code van goede praktijk België minder traditie dan Nederland rond codes en Arbocatalogie! Chemische industrie: Responsible Care Agoria: www.veiligheidscharter.be; als aanvulling op VCA Let op: vervangt regelgeving NIET! Normenhiërarchie Grondwet, direct werkende Europese regels (Eur.) Verordeningen, richtlijnen; (B) wetten (gew./gem.) decreten KB s, MB s; besluiten van de x regering Omzendbrieven Geharmoniseerde normen Normen Goed vakmanschap, Codes goede praktijk Maar heeft zeker een bepaalde waarde
Is dit nu perfect: nee! Vervangt regelgeving niet Arbeidsinspecteur eigen appreciatie (maar moet proportioneel zijn; zie ook art. 19 nieuw Sociaal Strafwetboek) <-> Nl; indien voldaan aan RL steigerbouw, dan wel in orde met regelgeving (zie ook campagne steigers 2010 Nl) Aantal discutabele punten, waar meningen kunnen over verschillen maar mogelijk via kwantificatie van RIE uit te leggen Over stellingen stappen (zie o.a. pag. 41) Berekening alle?» Ten minste schriftelijke sporen en documenten (vb. Stellingkaart: zie pag. 11) Overlappen van werkvloeren (zie o.a. pag. 25) Toch goed initiatief!
Keuze en selectie VGP + RIE Vademecum Kick off vergadering Beoordeling / SLA Peterschap Aanmelding Communicatieplan Werkvergunning Incidentenanalyse MOS LMRA
COMMUNICATIE in de PDCA-cyclus van de actoren Plan = H3 Aan (beperkt aantal) stellingbouwers informatie geven rond eisen stelling (in kader aankoop) Kent iedere opdrachtgever, gebruiker de stellingklassen? Stellingbouwer geeft feedback Voldoende kritisch; is aan alles gedacht? Voldoende technische uitleg en garantie om alle documenten te leveren Zal er een contract zijn waarin spelregels worden vastgesteld? Wie, wat, hoe? Realistische eisen (zie partnership) Heeft het werkgever waar stelling wordt geplaatst voldoende ervaring binnen de groep technische werknemers? Do (montage) = H4 Tijdig communiceren voor uitvoering; geen laatste (theoretische) aanpassingen tov voorziene in Plan fase (zie H 2.3.4 code)? Montage stelling Gekwalificeerde stellingbouwers Omgeving voldoende veilig (andere mensen in zone, werkende installaties, kranen, enz)?
Wat hebben we geleerd? Check (zowel oplevering als gebruik = H5) Stellingbouwers leveren veilige stelling en de nodige documenten (= randvoorwaarden) Locatie waar stelling is geplaatst ziet toe dat niets verandert Indien wel: communicatie Periodiek controle van stellingen door gebruiker/locatie Gebruikers controleren ook voor gebruik Voldoende opleiding en kennis? Iedereen? Let op openliggende luiken en poortjes! (pag. 35, 43) Do (demontage) Zijn stellingen voldoende vrij van alle materiaal Weet iedereen dat ze zal afgebroken worden (en niet meer betreden mag worden)? Act Ervaringen van stellingbouwers met locatie waar geplaatst Ervaringen van gebruiker met stelling Ervaringen van inlenende/opdrachtgever met stellingbouwer Voor moeilijke constructies (tanks, stoomketels) of unieke stukken Stel fotodossier op: zie rubriek 2.3.4 complex scenario Zeer belangrijk
Vele ongevallen te wijten aan communicatie Zeg niet te vlug dat de toestand niet veranderd is? Tijd Omgevingsfactoren Logging van veranderingen? Speelt ook in kader van de aansprakelijkheid Autonome beslissing rechter bij strafdossier Leren uit ongevallen Bedrijfsniveau Sectorniveau (vb. Stellingbouwers, andere sectoren) Wees open! Directie met duidelijke engagementen en timing Beschouw betredingslabel ook als communicatie-instrument (zoals een goede werkvergunning dit ook is)! Maar: vergt een effectieve controle en niet vlug vlug een nieuwe (geldigheids)termijn Gebruikers: meldt dit als onveilig is of controletermijn overschreden is (wiens werknemer heeft dit ooit gedaan bij een opdrachtgever? Zoiets moet niet bestraft maar beloond worden)
Echt partnerschap! Bron: www.bemas.be
5. Andere codes of technische voorschriften? Geval NAVB Publicatie Kluwer Technisch dossier 119, 125 en 126
Thematische toelichting Prevent
6. Hoe zit het in de omringende landen? Nederland www.vsb-online.nl www.richtlijnsteiger.nl Kijk ook eens naar www.bouwindex.nl Verenigd Koninkrijk Diverse publicaties HSE Sensibilisatie: Shattered lives http://www.hse.gov.uk/falls/video/index.htm Frankrijk Diverse publicaties van de verzekeraars: vb. CRAM
7. Enkele diverse zaken Taal Art 13, 7 KB 27.3.1998: HL nagaan werknemers begrijpen en in de praktijk brengen (ook art. 13, 6 waken naleving instructies) Zie vraag 3.7 anderstaligheid VCA Thesis Lindhout Zie www.transperanto.org (voor chauffeurs) Leren uit ongevallen Zoals bij elektriseringsongevallen piramide van Bird zeer eng: bij incidenten zeer ernstige arbeidsongevallen Statistieken FAO Isolatie: 43.291: 23.91-0.76-3.40 schilderen: 43.341: 34.43-1.02-3.94 dakwerkzaamheden: 43.910: 80.13-2.58-12.71 overige: 43.999: 50.62-1.65-7.51 Dubbele aanlijning: gevolg van dodelijke ongevallen; + toezicht gebruik PBM s http://www.arboportaal.nl/types/brochure/ongevallen-met-vastesteigers.html?/
recidivisten Ook positief benaderen: zoals bonus/malus en mits opleiding Cowboy/stoer-gedrag vermijden (cfr. Havenarbeiders?) Ladingzekering KB 27 april 2007: in voege 11 september 2009 Zie ook webstek VSBB Link P&I: http://www.p-i.be/fileadmin/user_upload/e_learning/04hauteur/nl/player.html VDAB-link: goed films voor initiële opleiding? http://vdab.be/beroepen/stellingbouwer.shtml Ervaringsbewijs http://www.ervaringsbewijs.be/beroepen/documenten/standaar d_stellinbouwer.pdf Ook zeer goede andere films; ook nuttig opleiding en peterschap (cfr. art. 13, 8 KB 27.3.98 beleid)
8. Opleidingen Zie NAVB, FVB Zie VDAB/forem Zie risicovolle taken VCA zonder verplichte toetsing in erkend centrum: AV21 en AV22 steigerbouwer-controleur en IS09: gebruik valbescherming wel verplichte toetsing PS: aantal opleidingsdagen is wel verschillend!
9. Sensibilisatie, gedragsbeïnvloeding Zie reeds HSE Filmpjes typetjes in bedrijven
10. Reductie ongevallen, stijging welzijn Raison d être
11. Toekomst Nog meer leden stellingbouwers die dit onderschrijven? Nu 7 leden VSBB doet meer Naast code Leggen zichzelf VCA op Periodieke vergaderingen met ervaringsuitwisseling (cfr. SIR: industriële reiniging) Code in het Frans vertaald Zal code in de verschillende taalgebieden even veel succes (in toepassing) hebben? Toepassing bij de vele gebruikers Lees aandachtig instructienota s Terugkoppelen en code aanpassen en FAQ: (zie pag. 6: niet statisch; zie ook passage over verschil in meningen)