Halteplan Provincie Groningen Implementatieplan 13 november 2007
Implementatieplan toegankelijkheid halteplaatsen provincie Groningen TOEGANKELIJKHEID HALTEPLAATSEN Op landelijk niveau hebben het ministerie van Verkeer en Waterstaat, de VNG en het IPO landelijk afspraken gemaakt over toegankelijk busvervoer en haltevoorzieningen in 2010. Hiermee wordt verdere uitvoering gegeven aan de Wet Gelijke Behandeling (2003) waarin aangegeven is dat openbaar busvervoer in 2010 in Nederland toegankelijk dient te zijn. Voor realisatie van de toegankelijke haltevoorzieningen heeft het Ministerie extra financiën beschikbaar gesteld. Verantwoordelijkheid voor toegankelijke haltevoorzieningen ligt, evenals andere verkeersvoorzieningen, bij wegbeheerders. Om in Groningen een basis toegankelijkheidsnetwerk te kunnen realiseren is een prioriteitenlijst opgesteld welke verbindingen het meeste rendement zullen leveren kijkend naar een totaal dekkend netwerk in de provincie. Deze verbindingen zijn weergegeven op kaart in bijlage I. Het ministerie heeft het in november 2006 door de provincie Groningen ingediende toegankelijkheidsnetwerk van de provincie Groningen goedgekeurd en aangegeven dat in de provincie Groningen minimaal 46% van alle haltes toegankelijk te worden gemaakt om subsidiering provinciebreed te ontvangen Doel implementatieplan Het doel van het implementatieplan is per vervoergebied een operationele uitwerking te geven van het halteplan. Hierin dient aandacht besteed te worden aan de volgende aspecten: resultaten prioritering, fasering, financiering, communicatie en monitoring halte-aanpak; - 1 -
Implementatieplan toegankelijkheid halteplaatsen provincie Groningen UITWERKING Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft aangegeven te willen sturen op hoofdlijnen. Het gaat daarbij om het aandeel toegankelijke haltes per openbaar vervoergebied dat gerealiseerd is in de afgesproken periode. Er hoeft dus niet op halte niveau gerapporteerd te worden aan het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Dit geldt ook voor de financiën. Alle gemeenten binnen de provincie Groningen zijn bereid om mee te werken. Toch is het voor een aantal gemeenten niet mogelijk om aan de 46% te voldoen. Echter doordat een aantal gemeenten meer dan de benodigde 46% van de haltes ophoogt, komt het totaal van de in de provincie Groningen toegankelijk gemaakte haltes wel boven de 46%, namelijk 49%. Daarnaast haalt niet iedere gemeente het oorspronkelijk afgesproken tijdstip (uiterlijk 2010) waarop de haltes gerealiseerd dienen te worden. De uitvoering van het halteplan en verdeling van de subsidies mag echter worden doorgevoerd tot 2015. Alle gemeenten kunnen hieraan voldoen. Resultaten prioritering en fasering De provincie en het OV-bureau hebben middels een provinciaal toegankelijkheidsnetwerk een leidraad gemaakt voor de invulling door de diverse wegbeheerders. Lokaal is afgewogen welke haltes exact toegankelijk moeten worden gemaakt. Dit zijn met name de haltes bij (openbare) voorzieningen, ziekenhuizen, verzorgingstehuizen en belangrijke OV-knooppunten. In onderstaand schema is per gemeente het aantal halten inclusief percentage en uitvoeringstermijn weergegeven. Voor een gedetailleerd overzicht van de toegankelijk te maken haltes binnen de provincie Groningen zie bijlage II totaal # nog op reeds op- niet op totaal % op te uitvoering gemeente verhoogde te hogen gehoogde te hogen aantal hogen gereed haltes > 2010 haltes haltes (**) haltes haltes haltes in: Appingedam 42 42 0 49 91 46,2% 2010 Bedum 20 20 0 23 43 46,5% 2007-11 Bellingwedde 30 30 0 34 64 46,9% 2008-13 De Marne (******) 45 24 21 105 150 30,0% 2010 Delfzijl 63 61 2 73 136 46,3% (*****) Eemsmond 12 12 0 12 24 50,0% 2010 Groningen 420 379 41 230 650 64,6% (****) Grootegast 40 40 0 47 87 46,0% n.n.b. Haren 31 29 2 28 59 52,5% 2010 Hoogezand-Sappemeer 23 23 0 27 50 46,0% n.n.b. Leek 29 25 4 31 60 48,3% 2010 Loppersum 10 10 0 12 22 45,5% (*****) Marum 23 20 3 19 42 54,8% 2010 Menterwolde 18 18 0 21 39 46,2% (****) Pekela (******) 24 22 2 56 80 30,0% 2010 Reiderland 12 12 0 14 26 46,2% 2010 Scheemda 43 41 2 40 83 51,8% 2008-11 Slochteren (******) 38 38 0 72 110 34,5% 2008-14 Stadskanaal 51 45 6 51 102 50,0% 2010 Ten Boer (*) zie opgave gem. Groningen -- (****) Veendam 60 58 2 71 131 45,8% (****) Vlagtwedde 44 44 0 48 92 47,8% 2010 Winschoten 18 18 0 18 36 50,0% (****) Winsum 12 12 0 14 26 46,2% 2010 Zuidhorn 22 20 2 13 35 62,9% 2010 Provinciale wegen 322 302 20 378 700 46,0% (****) subtotaal opgaven 1452 1345 107 1486 2938 49,4% minimaal nodig 1366 1259 107 n.v.t. 2938 46,5% NB: 2913 is het aantal haltes volgens OV-bureau GGD (*) inbegrepen in opgave gemeente Groningen (**) opgave van de gemeenten De Marne, Pekela en Slochteren is < 46% van het aantal haltes (***) geen opgave van Loppersum; van Appingedam, Bedum, Grootegast en Reiderland ontbreekt het totaal # haltes (****) in principe uiterlijk 2010, met voorbehoud voor tijdige beschikbaarheid financiering (*****) nog geen sluitende financiering; daardoor nog geen definitief zicht op planning en realisatietermijn (******) te lage opgave; hogere opgave weinig effectief: resterende haltes liggen in buitengebied, veelal bij lintbebouwing met zeer weinig gebruikers niet opgegeven; inschatting o.b.v. minimale aantal om te voldoen aan 46%-norm - 2 - niet opgegeven; inschatting op basis van beschikbare gegevens waar "halte" staat, moet worden gelezen: "opstapplaats" (oftewel vrij vertaald: elke haltepaal is één opstapplaats)
Implementatieplan toegankelijkheid halteplaatsen provincie Groningen Communicatie De toegankelijk gemaakte haltes zullen worden doorgegeven aan het OV-bureau. Het OV-bureau is verantwoordelijk voor de communicatie richting reizigers. Reizigers dienen inzicht te hebben in welke haltes toegankelijk zijn en welke niet, zodat zij hun reis toegankelijk kunnen plannen. - 3 -
Implementatieplan toegankelijkheid halteplaatsen provincie Groningen FINANCIËN In 2006 zijn in het Nationaal mobiliteitsberaad (NMB) bestuurlijke afspraken gemaakt over de toegankelijkheid van de haltevoorzieningen. Afspraken zijn gemaakt over de invulling en de fasering van de halte-aanpak. Ter ondersteuning van het toegankelijk maken van de haltevoorzieningen stelt het Ministerie van Verkeer en Waterstaat voor heel Nederland zo n 87 miljoen beschikbaar. In het NMB is over de verdeling van deze gelden gesproken en daar is afgestemd dat de provincie Groningen 4.746.374,00 miljoen hiervan zal ontvangen op het moment wij een bestuurlijke overeenkomst met het Ministerie hebben afgesloten. Aangezien het merendeel van de haltes niet van de provincie is, zullen ook gemeenten een aanzienlijke inspanning dienen te leveren. Om met elkaar de 46% te halen, zullen in de gehele provincie zo n 1366 haltes toegankelijk gemaakt dienen te worden. In hun vergadering van 10 april 2007 hebben GS tevens besloten om de subsidie die van het rijk wordt ontvangen voor het toegankelijk maken van de haltes ( 4.746.374,-) per halte te verdelen. In de hele provincie dienen de gemeenten en de provincie gezamenlijk 1366 haltes toegankelijk te maken. Dit betekent dat de provincie en gemeenten per halte een bedrag van 3.475,- kunnen bekostigen door middel van de bijdrage die van het rijk wordt ontvangen. Deze bijdrage geldt voor zowel de haltes die in het verleden al toegankelijk zijn gemaakt, als wel voor nog toegankelijk te maken haltes. Echter, zoals eerder vermeld, worden in de provincie Groningen 86 extra haltes toegankelijk gemaakt ten opzichte van de norm van 46% van het ministerie van Verkeer en Waterstaat, namelijk 1452 in plaats van 1366. In onze vergadering van 13 november 2007 hebben wij besloten dat voor de 86 extra op te hogen haltes in de provincie Groningen eenzelfde bedrag uit de Voorziening Openbaar Vervoer gehaald wordt als de rijksbijdrage per halte ( 3.475,-), zijnde in totaal 298.850,-. Daarnaast hebben wij nog een aanvullende financiering vrijgemaakt uit de Voorziening Openbaar Vervoer. Hieruit is een bedrag van 2.248.065,00 te verdelen over de nog op te hogen haltes van de gemeenten. Dit houdt een bijdrage in van 2155,00 per halte. In totaal krijgt iedere gemeente dus 5630,00 voor iedere nog te realiseren halteplaats. Monitoring Ten behoeve van de verantwoording van de subsidie aan het Ministerie van verkeer en Waterstaat dient iedere gemeente jaarlijks aan het eind van het jaar aan de provincie te melden welke haltes toegankelijk zijn gemaakt. Op basis van deze gegevens kunnen de benodigde gegevens aan het Ministerie van Verkeer en Waterstaat worden verstrekt en kan worden bewaakt of de beoogde doelstelling wordt behaald om op 31 december 2010 aan de eis van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat te voldoen. In bijlage II vindt u een overzicht van de inrichtingseisen die gesteld worden aan toegankelijke halteplaatsen. - 4 -
Implementatieplan toegankelijkheid halteplaatsen provincie Groningen BIJLAGEN Bijlage I: OVERZICHTSKAART HALTEPLAATSEN PER GEMEENTE Bijlage II: BESTUURLIJKE AFSPRAKEN GEMEENTEN Bijlage III: INRICHTINGSEISEN TOEGANKELIJKE HALTEPLAATSEN - 5 -
Implementatieplan toegankelijkheid halteplaatsen provincie Groningen BIJLAGE 1: OVERZICHTSKAART HALTEPLAATSEN PER GEMEENTE - 6 -
Implementatieplan toegankelijkheid halteplaatsen provincie Groningen BIJLAGE 2: BESTUURLIJKE AFSPRAKEN GEMEENTEN - 7 -
Implementatieplan toegankelijkheid halteplaatsen provincie Groningen BIJLAGE 3: INRICHTINGSEISEN TOEGANKELIJKE HALTEPLAATSEN De richtlijn uitvoering nieuwe halteplaatsen is opgesteld conform de toegankelijkheidseisen 2010 van het Rijk en praktijkervaringen op enkele locaties in provincie Drenthe. De praktijkervaringen zijn opgedaan in een met Arriva, RPCP-Drenthe en provincie Drenthe gehouden pilot in december 2003. Daarnaast zijn Verkeersveiligheid en Duurzaam Veilig geïntegreerd in de richtlijn. Netwerk: Centrumhaltes en knooppunten worden als uitgangspunt rolstoeltoegankelijk ingericht. Dit vormt een basisnetwerk voor rolstoeltoegankelijk openbaar (bus)vervoer. Rolstoeltoegankelijk vervoer op overige halteplaatsen, langshaltes, zal verdere studie vereisen met betrekking tot de exacte invulling. Langs-haltes zullen, met uitzondering van de breedte, wel aan overige toegankelijkheidseisen voldoen. Uitvoering haltekom: Schematisch is de gewenste uitvoering voor haltekommen per wegcategorie in onderstaande tabel weergegeven. Het betreft halteplaatsen aan stroomwegen (SW), gebiedsontsluitingswegen (GOW), erftoegangswegen (ETW) en binnen de bebouwde kom (BIBEKO). Tabel 1: uitvoering haltekommen naar wegcategorie wegsoort halteplaats breedte lengte opmerkingen SW vrijliggend --- --- breedte en lengte afhankelijk van de situatie GOW haltekom min. 2.80 m min. 12 m 1 e keus GOW/ETW aanrijdstrook max. 1.0 m min. 12 m breedte gemeten vanaf binnenkant kantstreep BIBEKO geen* --- min. 12 m perron tegen wegdek aan * uitgezonderd wegen met hoge intensiteit of stroomfunctie binnen de bebouwde kom Toelichting tabel 1: Een aanrijdstrook is een verharde strook naast de rijbaan van maximaal 1,0 m. breed waardoor het voor het achterop rijdend verkeer mogelijk is langs de stilstaande bus te kijken. Zodoende kan de weggebruiker beoordelen of de bus kan worden gepasseerd. Deze maatvoering geeft bovendien duidelijk aan dat er niet getripleerd kan worden. Deze maat is gebaseerd op het profiel van vrije ruimte van een GOW. Deze vorm van haltering is een alternatief (2e keuze) op een GOW voor een aanliggende haltekom en wordt alleen daar toegepast waar de aanleg van een haltekom aan een GOW fysiek en/ of technisch onmogelijk is. De minimale lengte van de rechtstand van haltekom en perron zijn afhankelijk van het type bus en het aantal tegelijkertijd halterende bussen (bijvoorbeeld op een knooppunt). De minimaal toe te passen lengte per bus is 12 m. (standaard bus), 15 m. (Q-liner), 18 m. (gelede bus). - 8 -
Implementatieplan toegankelijkheid halteplaatsen provincie Groningen Uitvoering halteplaats: Onderstaand is in tabel 2 en 3 de gewenste uitvoering per categorie halteplaats aangegeven. Tabel 2: uitvoering langshaltes type halte langshalte instappers per dag perron hoogte perron aanlooppad breedte helling breedte abri fietsenstalling (capaciteit) hoogte verschillen incidenteel 18 cm min. 1,0 m 10 % min. 1,0 m geen geen max. 5 cm 1-10 18 cm min. 1,0 m 10 % min. 1,0 m 1 str. min. 2 fietsen max. 5 cm 10-20 18 cm min. 1,0 m 10 % min. 1,0 m 2 str. min. 4 fietsen max. 5 cm Tabel 3: uitvoering centrumhaltes/ knooppunten type halte instappers per dag perron hoogte perron aanlooppad breedte helling breedte abri fietsenstalling (capaciteit) hoogte verschillen centrumhalte/ 10-20 18 cm min. 1,5 m 5 10 % min. 1,0 m 2 str. min. 4 fietsen max. 5 cm 20-30 18 cm min. 1,5 m 5 10 % min. 1,0 m 3 str. min. 8 fietsen max. 5 cm knooppunt >30 18 cm min. 1,5 m 5 10 % min. 1,0 m 4 str. min. 12 fietsen max. 5 cm Twee opmerkingen moeten ten aanzien van bovenstaande uitvoeringen worden gemaakt: 1. toegankelijke uitvoering van halteplaatsen heeft betrekking op nieuw te realiseren halteplaatsen; 2. door plaatselijke omstandigheden of technische (on)mogelijkheden kan van de richtlijnen afgeweken worden. Toelichting De perrons hebben een speciaal aanrijdprofiel voor de bus, standaard 1 rij zwart-wit tegels/markering (eventueel met profiel) en een hoogte van 18 cm. (boven maaiveld). Voor langshaltes geldt een perronbreedte van 1,0 m. Indien door plaatselijke omstandigheden noodzakelijk geacht, zal getracht worden de halte rolstoeltoegankelijk in te richten met een perronbreedte van 1,5 m. Bij langshaltes met incidentele instappers wordt geen abri of fietsenstalling geplaatst, tenzij door plaatselijke omstandigheden dit wel noodzakelijk geacht wordt. Voor rolstoeltoegankelijke halteplaatsen, centrumhaltes en knooppunten, wordt voor aanlooppaden over grotere afstanden gestreefd naar een helling van maximaal 5 %. Hoogteverschillen tussen haltevoorzieningen, zoals perron en abri, dienen zoveel mogelijk voorkomen te worden, uitgangspunt is geen hoogteverschil. Voor maximale hoogteverschillen wordt de landelijke norm van 5 cm aangehouden. Bij grote hoogteverschillen aan achterzijde van perrons wordt, indien noodzakelijk geacht, over de gehele lengte of gedeelte van het perron een hekwerk geplaatst. - 9 -
Implementatieplan toegankelijkheid halteplaatsen provincie Groningen Overige uitvoeringsaspecten: Hieronder volgen met betrekking tot de verschillende haltevoorzieningen enkele aspecten voor uitvoering. Perron: perron 1,0 m. breed: prefab perronelementen met aanrijdprofiel, 1 rij zwart-wit tegels, eventueel met profiel perron 1,5 m. breed: perronbanden met aanrijdprofiel, 1 rij zwart-wit tegels, eventueel met profiel Aanlooppad: in logische loop/fiets route breedte min. 1,0 m., indien fysiek mogelijk 1,2 m. voorkeur voor betonverharding in verband met het onderhoud aansluiting haaks op het perron, bij geringe breedte in het verlengde van het perron eventueel toepassing van een prefab afloopelement bij het perron (in geval van geringe breedte) Haltepaal: plaatsing tegen kopse kant perron, logisch ten opzichte van de leespositie (ooghoogte) van het haltebord/ de vertrekstaat, de spiegels bus en het maaien van de berm Fietsenstalling: diepte fietsenrek min. 2,5 m (fiets 2,0 m + vrije ruimte 0.5 m) indien van toepassing een rek met FietsParKeur is gewenst plaatsing in een logische loop/fiets route vanaf stalling voor circa 8 fietsen, indien gewenst een overdekte stalling toepassen. Uitvoering met een fietsabri heeft hierbij de voorkeur. Fietspad: bij grote reconstructies en dergelijke, indien (financieel/ technisch) mogelijk: het fietspad ophogen tot de hoogte van het perron - 10 -