Evaluatie Onderwijskansenconvenant Helmond. BS De Paardebloem BS Binderen In aansluiting op de tussentijdse evaluatie wordt antwoord gegeven op de slotvragen zoals die destijds geformuleerd werden: Wat hebben de scholen concreet bereikt? Zijn de gestelde doelen bereikt? Voor het antwoord op deze vragen is op beide scholen informatie verzameld: - verslag inspectiebezoek 2003 en 2005 - Prima cohortonderzoek 2005 - CITO eindtoets 2002, 2003, 2004 en 2005 - Interview met directie 1. BS De Paardenbloem 1.1 Terugblik Basisschool de Paardebloem heeft op basis van de school- en omgevingsanalyse en in overleg met het team gekozen voor de onderwerpen klassenmanagement, invoeren van NT2-onderwijs, vernieuwen van het rekenonderwijs, didactisch handelen van de leerkracht, ICT, VVE, kwaliteitszorg, sociale competentie en ouderbetrokkenheid / PR. Ten behoeve van deze schoolverbeteringsonderwerpen worden methodematerialen aangeschaft. De grootste investering in tijd en middelen wordt gedaan in het team: het actualiseren en het vergroten van de leerkrachtvaardigheden staat centraal en de onderwerpen zijn daar omheen benoemd. Het ondersteuningsplan is in een samenwerkingsrelatie tussen OCGH en Hogeschool De Kempel tot stand gekomen en beide instituten verzorgen gezamenlijk de scholing en begeleiding. Deze zal in het schooljaar voor de groepen 3-8 georganiseerd worden rond het onderwerp coöperatief leren en in de groepen 1-2 rond de invoering van een VVE-programma (Basisontwikkeling / Startblokken). Voor de twee convenantjaren die daarop volgen blijft VVE een onderwerp en wordt het didactisch handelen van de leerkracht uitgebreid naar de leergebieden taal, rekenen, lezen en ICT. Naast de scholing en begeleiding op leerkrachtvaardigheden wordt ingezet op managementondersteuning en kwaliteitszorg. Naast deze schoolspecifieke onderwerpen participeert de school in het Helmondse GOA-beleid en de collectieve afspraken met betrekking tot de gezamenlijke projecten. 1
1.2 Interview directie In een gesprek met de directie wordt duidelijk dat de school bezig is met drie belangrijke aspecten: Het goed organiseren van het dagelijks onderwijs met een klein team in een kleine school. Dit vraagt van de school vaak passen en meten om steeds een optimale vorm te vinden. De kleinschaligheid kenmerkt de school. Taken zijn verdeeld over een gering aantal mensen. Het uitvallen van een leerkracht heeft een grote invloed op de organisatie en betekent direct dat er verschillende taken overgenomen moeten worden. Een tweede punt is het Onderwijskansenconvenant. De school heeft met ambitie en lef een grote schoolontwikkeling op zich genomen, wat een grote inspanning vraagt van het team. Het derde punt heeft een op dit moment sterk bepalende invloed: de school zit in een fusieproces en dient de aandacht, tijd en energie ook daar in te steken. Aangegeven wordt dat de school goed draait en dat het team betrokken en enthousiast werk maakt van de ontwikkelingen. 1.3 PRIMA-cohort Het PRIMA-cohortonderzoek toont in de trendgrafieken een algemeen positiefbeeld op de leergebieden taal, rekenen & wiskunde en begrijpend lezen zien. Met name groep 8 vertoont vergeleken met de voorgaande toetsmomenten een goed ontwikkeling. De school presteerde in 2004-2005 op het gemiddelde, bij eerdere toetsmomenten behoorde de school op onderdelen tot de 5 tot 15 procent laagste scores. Uitzondering is de groep 6 van schooljaar 2004-2005: deze groep leerlingen scoort onverwacht ruim onder gemiddeld. De school zoekt de oorzaak in een ongelukkige combinatie van factoren die de schoolorganisatie betreffen. Dit is inmiddels hersteld. De school behoort tot het type C8 scholen: een tamelijk heterogene maar overwegend kansarme schoolbevolking; het percentage leerlingen met laag opgeleide ouders is minstens 50%. Een vergelijking met C8-scholen laat zien dat BS De Paardebloem op zes van tien vergelijkende tabellen boven gemiddeld scoort. Ook in deze vergelijking is het groep 6 waar de scores onder gemiddeld liggen. 1.4 CITO eindtoets Voor alle Helmondse GOA-scholen geldt dat er in de periode 2002, 2003, 2004 een (lichte) stijging zichtbaar is in de totaalscore. De Paardebloem valt op door de grote winst die daarop geboekt is: van 525 naar 536 en 537. Wellicht werpen hier de investeringen (inzet op leerkrachtvaardigheden en actuele didactische modellen) van het OKconvenant hun vruchten af. 2
1.5 Inspectierapport In het inspectierapport van december 203 werden nog een aantal zwakke punten genoemd. De onderwerpen kwaliteitszorg, leerrendement en zorg/onderwijs op maat voldeden iet aan de norm. In december 2004 bezocht de inspectie de school nogmaals en stelde daarbij vast dat de school zich verbeterd heeft op deze punten. De planmatige kwaliteitszorg voldoet aan de eisen. Op het onderwerp zorg/onderwijs op maat ziet de inspectie een duidelijk positieve ontwikkeling sinds het vorige bezoek, met de opmerking dat de school nog niet volledig geslaagd is de aandachtspunten op te lossen. Voor wat het rendement betreft constateert de inspectie dat dit vergelijkbaar is met scholen met een gelijksoortige leerlingpopulatie. Deze constatering correspondeert met de CITO-gegevens en het PRIMA-cohortonderzoek. Positief is de inspectie over de investeringen in de competenties van de leerkrachten. Bezorgdheid wordt uitgesproken over de intensiteit waarmee de school verbeteringsactiviteiten uitvoert: het fusieproces met twee collega-scholen vergt tijd en energie. 1.6 Conclusie. Basisschool De Paardebloem heeft serieus werk gemaakt van de voornemens en ambities. De bedoelingen, activiteiten en resultaten zoals die in het Onderwijskansenconvenant werden vastgelegd zijn nagenoeg volledig gerealiseerd. Samen met de schoolbegeleidingsdienst OCGH Advies en Hogeschool De Kempel is een nieuw onderwijsconcept ingevoerd en is geïnvesteerd in de competenties van het team om dit concept in de dagelijkse praktijk te leren hanteren. In de groepen 1-2 is op een intensieve wijze en samen met de peuterspeelzaal het VVE-programma Startblokken./basisontwikkeling ingevoerd. De school heeft een promotiefilm samengesteld waarin voor ouders en andere geïnteresseerden het schoolconcept in woord en daad gepresenteerd wordt. De ambitie van de school wordt in deze videofilm helder gepresenteerd. 3
2. Basisschool Leonardus/Binderen. Kort na de formulering van het Onderwijskansenconvenant fuseerde basisschool Binderen met basisschool Leonardus. De school bleef tot nu toe als min of meer zelfstandige locatie functioneren. Een evaluatie van het onderwijskansenconvenant is mogelijk: ontwikkelingen zijn voor de locatie Binderen waar mogelijk afzonderlijk bijgehouden. 2.1 Terugblik Basisschool Binderen heeft op grond van het IST-rapport, een school- en omgevingsanalyse in overleg met het team gekozen voor de onderwerpen: Taalonderwijs: NT2 Leesonderwijs: Sociale competentie: VVE: Kwaliteitszorg: invoeren nieuwe taalmethode inclusief invoeren nieuwe leeslijn invoeren Leefstijl inclusief training invoeren Piramide inclusief training hanteren van het KIK-model Ten behoeve van deze schoolverbeteringsonderwerpen worden methodematerialen aangeschaft. Daarnaast wordt geïnvesteerd in tijd en middelen op scholing, begeleiding en managementondersteuning. Het ondersteuningsplan is in een samenwerkingsrelatie met OCGH en de GOAcoördinatie tot stand gekomen. Naast deze schoolspecifieke onderwerpen participeert de school in het Helmondse GOA-beleid en de collectieve afspraken met betrekking tot de gezamenlijke projecten. 2.2 Interview directie In het gesprek met de directie wordt vooral duidelijk gemaakt dat de fusie en het nog te bouwen nieuwe schoolgebouw de laatste schooljaren veel tijd in beslag genomen heeft. Frustrerend is de vertraging waarmee de school te maken heeft. Aanvankelijk werd met inachtneming van de gebruikelijke fusieweerstand op een praktische wijze invulling gegeven aan het proces. Heldere afspraken werden gemaakt en veel gezamenlijke studie- en overlegmomenten leidden tot praktische invulling onderwijsbeleid en onderwijsaanbod op de toekomstige nieuwe locatie. De nieuwe locatie laat op zich wachten en daarmee dreigen elan en ambitie af te nemen. Tegelijkertijd ziet de school door verschillende factoren het leerlingaantal afnemen en maken directie en team zich zorgen om de toekomst. Vastgesteld wordt dat de school in deze context voldaan heeft aan de voorgenomen activiteiten zoals die in het Onderwijskansenconvenant zijn verwoord. 4
2.3 PRIMA-cohort Het PRIMA-cohortonderzoek laat in de trendgrafieken een algemeen positiefbeeld op de leergebieden taal, rekenen & wiskunde en begrijpend lezen zien. Met name groep 2 en 4 vertonen vergeleken met de voorgaande toetsmomenten een goede ontwikkeling. De school presteerde in 2004-2005 op vrijwel alle grafieken op het gemiddelde, bij eerdere toetsmomenten behoorde de school op onderdelen tot de 5 tot 15 procent laagste scores. Uitzondering zijn de groep 2 en groep 8 van schooljaar 2004-2005 Groep 8 scoort op rekenen& wiskunde onder gemiddeld, groep 2 scoort daar boven gemiddeld. De school behoort tot het type C2 scholen: het percentage allochtone leerlingen met laag opgeleide ouders is minstens 50%. Een vergelijking met C2-scholen laat zien dat BS Binderen op acht van tien vergelijkende tabellen op of boven gemiddeld scoort. Ook in deze vergelijking is het groep 8, rekenen & wiskunde, waar de scores onder gemiddeld liggen. 2.4 CITO eindtoets Voor de schooljaren 2001, 2002 en 2003 is locatie Binderen op een eigen BRIN-nummer geadministreerd, voor de jaren 2004 en 2005 zijn de CITOgegevens gecombineerd met locatie Leonardus. Hier is dan ook geen reële vergelijking door de jaren heen mogelijk. Desondanks vermelden we ter informatie de gegevens. 2001 2002 2003 2004 2005 532 534 533 528 534 2.5 Inspectierapport De inspectie formuleert in januari 2005 in de slotconclusie dat de ontwikkelingen voldoende perspectief bieden voor de toekomst. Het rapport dat in 2001 de basis vormde voor het Onderwijskansenconvenant sprak over dit aspect grote zorg uit. De inspectie stelt een gerealiseerde kwaliteitsverbetering vast. Het onderwijsrendement voldoet aan de verwachtingen, elementen van adaptief en samenwerkend leren weren zijn ingepast en afstemming op basis van verschillen vindt plaats op basis van een gestandaardiseerde administratie. In de groepen 1-2 is het werken met Piramide ingevoerd. 2.6 Conclusie. De school heeft waargemaakt wat er in het onderwijskansenconvenant werd geformuleerd. Het leerstofaanbod is geactualiseerd en het onderwijsrendement voldoet aan de verwachtingen. In de onderbouw is in samenwerking met de 5
peuterspeelzaal het Programma Piramide ingevoerd. Leerkrachten worden gecoacht op het vergoten van hun competenties. De directie geeft aan dat processen soms moeizaam verliepen en dat het fusieproces veel aandacht vroeg. Ondanks dat mag vastgesteld worden dat de school deed wat er beloofd werd en dat de in het onderwijskansenconvenant geformuleerde activiteiten en doelen gerealiseerd zijn. Februari 2006 Dirk van Luyt OCGH Advies Coördinator Onderwijsachterstandenbeleid Helmond 6