Buitenspelen zou een vak op school moeten zijn schoolschrift 2015
Inhoud Wat is een Schoolplein14? 8 Onze 3 doelstellingen 9 Bewegen maakt kinderen slimmer. Al achttien jaar brengt de Cruyff Foundation jeugd in beweging omdat wij ervan overtuigd zijn dat bewegen bijdraagt aan de ontwikkeling van kinderen en jongeren. Helaas bewegen kinderen steeds minder. Tegenwoordig kijkt 40%* van de kinderen dagelijks 3 uur naar de tv of een computerscherm en bijna 13%** van de kinderen is te zwaar. De oplossing? Laat kinderen meer bewegen. En waar kan dat beter, dan op school? Laten we daarom in heel Nederland schoolpleinen creëren waar kinderen worden uitgedaagd om met elkaar te spelen en te sporten. Als het aan ons ligt, maken we van elk schoolplein een Schoolplein14. Doet u mee? Niels Meijer Directeur Johan Cruyff Foundation * Bron: TNO / ** Bron: CBS Doelstellingen Doel #1: Een actieve leefstijl bij kinderen stimuleren Interview Nico Teunissen Doel #2: Verbinding tussen school en wijk versterken Interview Lisenka Stuivenvolt - van Oorschot Doel #3: Kinderen leren respect te hebben voor elkaar Hoe realiseren we een Schoolplein14? De Johan Cruyff Foundation Interesse in Schoolplein14? 10 13 14 17 18 22 24 26
Voor scholen is Schoolplein14 een verlengde van de gymzaal. Bron: Lisenka Stuivenvolt - van Oorschot, Gemeente Helmond 6 7
Wat is een Schoolplein14? Wat vinden leerlingen van Schoolplein14? Bron: USBO 2014 58% Leuk Schoolplein14 brengt op schoolpleinen die niet uitdagen om te bewegen coatings aan. Dat zijn lijnen en kleurvlakken die zowel structuur bieden als de creativiteit van kinderen stimuleren. In korte tijd ontstaat zo - met weinig middelen - een uitdagende plek om te spelen. Niet alleen tijdens schooltijd, maar ook daarna. Scholen die hun plein na schooltijd openstellen, doen kinderen uit de hele wijk een groot plezier. ons logo 28% 14% Heel leuk Onze 3 doelstellingen Niet zo leuk 1. Bijdragen aan een actieve leefstijl bij kinderen 2. De verbinding tussen school en wijk versterken 3. Kinderen leren elkaar te respecteren 71% van de kinderen wil meedenken over spelen in hun buurt. Helaas worden kinderen zelden geraadpleegd. Schoolplein14 doet dat wel. Een Schoolplein14 bestaat uit coatings in de kleuren geel, wit, blauw en oranje. Bron: TNS Nipo voor Jantje Beton 8 8 9
Cijfers Bijna 50% van de docenten organiseert vaker een bewegings activiteit op Schoolplein14, dan op het oude schoolplein. Bron: USBO 2015 10 Een actieve leefstijl bij kinderen stimuleren Kinderen worden fysiek fitter door te bewegen. Al is het maar een paar minuten in de pauze. Op zich geen nieuws. Maar wist u ook dat apenkooien goed is voor het ruimtelijk inzicht? En wat dacht u van voetballen? Dat is vooruitdenken, incasseren en samenwerken. Hartstikke goed voor het brein en dus de schoolprestaties! 3 uur 40% van de leerlingen op de basisschool kijkt op een doordeweekse dag minstens 3 uur televisie. Bron: NJI Volgens ouders van kinderen tot 12 jaar, is ruim 10% inactief. Bron: Monitor Convenant Gezond Gewicht Wat doen kinderen het liefst op het schoolplein? Bron: CBS 13% Klimmen 25% Voetbal 10% Tikkertje 8% Balspel 5% Pakkertje 35% Overig 4% Rekstok 12,6% van de kinderen (4-12 jaar) is te dik. 3,6 % van de kinderen (4-12) is obees. Bron: CBS 2015 Schoolplein14 daagt iedere dag 40.000 kinderen uit om te spelen. Bron: Johan Cruyff Foundation 11
Nico Teunissen Hoofd Sport & Cultuur - De Onderwijsspecialisten Leerlingen zaten in een hoekje te kijken, hoe anderen aan het voetballen waren. 30% van alle scholen met Schoolplein14 is gerealiseerd op speciaal onderwijs. Leerlingen van scholen met speciaal onderwijs beoordelen Schoolplein14 gemiddeld met een 7. Bron: USBO 2015 Vergelijkbare visie De Onderwijsspecialisten is een schoolbestuur voor speciaal onderwijs. Onze leerlingen zijn lichamelijk of meervoudig gehandicapt. Anderen hebben een gedrags- of ontwikkelingsprobleem. We willen iedereen zo goed mogelijk voorbereiden op het gebied van wonen, werken en vrije tijd. Onder het laatste valt ook het domein sport en bewegen. Schoolplein14 sluit goed aan op onze onderwijsvisie. Zetje nodig Onze leerlingen spelen ook buiten, maar hebben moeite met het maken van keuzes. Van sommigen is het cognitieve niveau erg laag. Anderen hebben alleen een zetje nodig. Wanneer studenten van bijvoorbeeld de HAN uit Nijmegen bij ons activiteiten organiseren, doen veel leerlingen enthousiast mee. Positieve uitstraling De Johan Cruyff Foundation is een prettige organisatie om mee samen te werken. We zijn projectpartner en denken mee over de doorontwikkeling van het concept. De filosofie spreekt ons aan. Dat mensen ons associëren met Schoolplein14 en dus de Johan Cruyff Foundation, straalt positief af op onze leerlingen. 12 13
Cijfers Schoolplein14 heeft veel potentie om maatschappelijke impact te realiseren. Verbinding tussen school en wijk versterken 33% van onze stadskinderen (4-12 jaar) speelt bijna nooit buiten. Bron: CBS Ruim 50% zou vaker buitenspelen als de buurt minder saai was. Bron: TNS Nipo voor Jantje Beton 47% van de leerkrachten zegt: Het schoolplein wordt nu beter benut door partijen uit de wijk. Bron: USBO 2015 8 Bron: USBO 2015 10 9 Gemeenten hebben moeite om 3% * speelruimte te realiseren. Terwijl om veel speelpleinen een hek staat. Na schooltijd gaat het slot erop. Jammer, vinden wij. Benut schoolpleinen optimaal. Samen met andere organisaties in de wijk. * Bron: RIGO Schoolplein14 verbindt. Het is een connectie tussen alles geworden. Bron: USBO 2015 Ouders van kinderen die vaak buitenspelen, kennen hun buurtgenoten beter. Bron: nota Tweede Kamer 2 5 4 3 7 6 14 15
Lisenka Stuivenvolt - van Oorschot beleidsmedewerker Sport - Gemeente Helmond Schoolplein14 verbindt de beleidsterreinen jeugd, welzijn en onderwijs. Voordelen Coatings zijn snel te realiseren Leerlingen mogen mee ontwerpen 16 Volgens Lisenka Biedt kansen voor extra speelruimte in de wijk Openstelling is leuk voor de hele wijk Verbindt meerdere beleidsterreinen Twee vliegen, één klap Een kwartier pauze, een heleboel leerlingen en één tafeltennistafel? Dat werkt niet. Veel scholen willen wel iets nieuws, maar hebben een beperkt budget. Schoolplein14 is een mooie oplossing. De school krijgt een uitdagend plein en wij als gemeente behalen meerdere beleidsdoelstellingen. De gemeente presenteert: Schoolplein14 Omdat we geloven in de kracht van Schoolplein14, hebben we een presentatie gegeven aan verschillende schoolbesturen. We hebben de voordelen toegelicht en de financiering besproken. Scholen dragen bij, de Johan Cruyff Foundation doneert een deel en de rest betalen wij als gemeente. De aanmeldingen rolden binnen. Inmiddels zijn er al op 8 scholen coatings gerealiseerd. Eind 2015 zijn dat er waarschijnlijk 12. Bellen met collega s Andere gemeenten adviseer ik om te bellen met collega s. Hebben wij ook gedaan. Stel je vragen en onderzoek hoe je het meest uit dit initiatief kunt halen. Wij hebben er bewust voor gekozen om meer bij te dragen als scholen hun plein na 15.00 uur openstellen. Daarmee geef je het signaal dat je als gemeente iets wilt betekenen voor de hele wijk. 17
Cijfers Bewegen is goed voor je concentratie en zelfvertrouwen. Bron: Erik Scherder Kinderen leren respect te hebben voor elkaar Samen spelen, samen delen. Een gevleugelde uitspraak die al geldt voor de allerkleinsten. Wanneer kinderen opgroeien blijft interactie met anderen belangrijk. Hoe ga je met elkaar om? En hoe vooral niet? Het schoolplein is de maatschappij in het klein. Wie daar de juiste basis legt, heeft een streepje voor. Ruim 80% van de kinderen (6-12 jaar) wordt vrolijk van buitenspelen. Bron: TNS Nipo voor Jantje Beton Schoolplein14 maakt leerlingen socialer. Bron: USBO 2015 Waar wordt vooral gepest? klaslokaal schoolplein van/naar school in de wijk Bron: School en Innovatie Groep Kinderen van 5 en 6 jaar met overgewicht, worden vaker gepest en pesten ook vaker anderen. Bron: Erasmus Medisch Centrum + GGD Helper Anders Hoe gedragen kinderen zich op het schoolplein? Bron: School en Innovatie Groep Stiekemerd Stille Buitenstaander 18 19
Het schoolplein wordt onder schooltijd beter benut door leerkrachten dan voorheen. Zegt ruim 75% van de directeuren Bron: USBO 2015 20 21
Hoe realiseren we een Schoolplein14? 1 Inventariseren Ziet u de meerwaarde van Schoolplein14 voor scholen binnen uw gemeente of schoolbestuur? Laat het ons weten via: www.schoolplein14.nl/schoolschriftje. De Cruyff Foundation neemt contact met u op. Samen bespreken we de wensen en mogelijkheden. 3 Scholen selecteren U bepaalt welke scholen in aanmerking komen. Wij kunnen hierbij adviseren. De deelnemende scholen worden vastgesteld. De individuele scholen melden zich bij ons aan middels een aanmeldformulier. 2 Uitwerken en goedkeuren U ontvangt een samenwerkingsvoorstel waarin onder andere de co-financiering, planning tot realisatie en verantwoording staan beschreven. Ook bespreken we hoe de communicatielijnen lopen. 4 Uitvoeren en begeleiden De Cruyff Foundation begeleidt de school bij hun Schoolplein14 traject. De Cruyff Foundation informeert u over de voortgang en de uitvoering bij de verschillende scholen. 22 23
Bewegen is net zo belangrijk als lezen en schrijven, vindt Johan Cruijff. Het leidde in 1997 tot de oprichting van zijn eigen foundation en projecten als de Cruyff Courts, sportprojecten voor de gehandicapte jeugd en Schoolplein14. Ze dragen allemaal bij aan vier maatschappelijke thema s: gezondheid, leefbaarheid, meedoen en persoonlijke ontwikkeling. We werven jaarlijks bijna 4 miljoen euro zodat wekelijks 87.000 (gehandicapte) kinderen kunnen sporten. Iedereen doet mee De Johan Cruyff Foundation Vooral wanneer je gehandicapt bent, is bewegen belangrijk. Daarom ondersteunen we grote en kleine sportprojecten voor gehandicapte kinderen. Ook hebben we Speciale Cruyff Courts gerealiseerd bij revalidatiecentra en scholen en instellingen voor jongeren met een beperking. Fitter én sociaal sterker De Johan Cruyff Foundation daagt kinderen uit om met elkaar te sporten en te spelen. Zo worden ze fitter en sociaal sterker. Ze sluiten vriendschappen, werken samen en komen voor zichzelf op. Door sport ervaren ze hoe het voelt om te verliezen en te winnen. Allemaal belangrijke lessen die nodig zijn voor een goede ontwikkeling. Wat zijn Cruyff Courts? Een Cruyff Court is zoveel meer dan een trapveldje. Respect, verantwoordelijkheid en integratie krijgen er spelenderwijs vorm. Je krijgt maar één lichaam Bewegen is onmisbaar voor je gezondheid. Je krijgt maar één lichaam. Daar moet je de rest van je leven mee doen. Dus wees er zuinig op. Dat is de boodschap van zowel onze eigen projecten als de initiatieven die we ondersteunen. We werken samen met verenigingen, scholen, stichtingen, sportbonden, bedrijven, bewoners en overheden, want: Alleen kun je niets, je moet het samen doen. De 14 regels Een Schoolplein14 herken je aan het bord met de 14 regels. Daarop krijgen zowel beweging als andere onderwijskundige doelstellingen aandacht. Kijk maar... Wereldwijd tellen we ruim 200 Cruyff Courts goed voor de fysieke én sociale basis van kinderen. De 14 regels van Johan Cruijff 1 Teamspeler Alleen kun je niets, je moet het samen doen. 2 Verantwoordelijkheid Wees zuinig op wat je krijgt en waar je gebruik van mag maken. 3 Respect Heb respect voor de ander. 4 Integratie Betrek ook anderen bij jouw activiteiten. 5 Initiatief Durf iets nieuws te doen. 6 Coachen In een team moet je elkaar altijd helpen. 7 Persoonlijkheid Wees wie je bent. 8 Sociale betrokkenheid Belangrijk in de sport, maar helemaal daarbuiten. 9 Techniek De basis. 10 Tactiek Weten wat je doet. 11 Ontwikkeling Door sport ontwikkelt lichaam en geest. 12 Leren Probeer iedere dag weer wat nieuws te leren. 13 Samenspelen Wezenlijk onderdeel van het spel. 14 Creativiteit De schoonheid van de sport. 24 25
Interesse? Bent u enthousiast over Schoolplein14? Ga dan naar: schoolplein14.nl/schoolschriftje. Contactgegevens Johan Cruyff Foundation Olympisch Stadion 5 1076 DE Amsterdam 020-3057766 schoolplein14@cruyff-foundation.org www.schoolplein14.nl Onderzoeksresultaten Het Departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap (USBO) van de Universiteit Utrecht, heeft onderzoek gedaan naar het effect van Schoolplein14. In juni 2015 zijn de resultaten bekendgemaakt. Wij bedanken USBO voor het waardevolle rapport. Partners Schoolplein14 wordt mede mogelijk gemaakt door de partners van de Johan Cruyff Foundation: Blue Band en de Nationale Postcode Loterij. Schoolplein14 is een initiatief van de Johan Cruyff Foundation. www.cruyff-foundation.org Tekst BuitenZinnen Ontwerp TOMIS visuele communicatie 26