cbs Het Visnet Kwaliteitsonderzoek Inspectie van het onderwijs

cbs Het Visnet Kwaliteitsonderzoek Inspectie van het onderwijs Datum vaststelling: 29 januari 2019

Samenvatting De inspectie maakt jaarlijks een risicoanalyse voor alle scholen in Nederland. Bij Het Visnet hebben we risico s gezien. Daarom hebben we op 3 december 2018 een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit van het onderwijs op Het Visnet. Tijdens ons onderzoek hebben we vastgesteld dat onderdelen van het onderwijsproces en van de zorg voor kwaliteit onvoldoende zijn. Daarnaast zijn de resultaten van de leerlingen onvoldoende. Daarom beoordelen wij de kwaliteit van het onderwijs als zeer zwak. Bestuur: VPCO De Viermaster Bestuursnummer: 41621 School: Het Visnet Totaal aantal leerlingen: circa 200 BRIN: 05NU Wat moet beter? De school moet ervoor zorgen dat de leerlingen beter les krijgen en meer leren. Hiervoor is nodig dat de leraren zorgen voor rust tijdens de lessen, zodat de leerlingen goed kunnen opletten tijdens de uitleg en zich kunnen concentreren op de lesstof. Wanneer de resultaten van leerlingen tegenvallen, moet de school bovendien uitzoeken hoe dit komt en de leerlingen gericht hulp bieden. Om dit te bereiken is een verbetertraject nodig met een sterke sturing vanuit de directie en het bestuur op de kwaliteit van de lessen en de resultaten van de leerlingen. Wat kan beter? De school kan meer doen met de uitkomsten van het jaarlijks onderzoek naar de veiligheidsbeleving van de leerlingen. Daarnaast is het belangrijk dat de leerlingen weten wie de anti-pestcoördinator is. Wat gaat goed? Dit schooljaar is een nieuw managementteam gestart op de school. Dit team werkt goed met elkaar samen en heeft een begin gemaakt met zicht te krijgen op de kwaliteit van het onderwijs en wat er nodig is om die te verbeteren. Daarnaast wil het bestuur nauw betrokken zijn bij het verbetertraject van de school en daarvoor de benodigde ondersteuning bieden. Vervolg We doen over uiterlijk een jaar een herstelonderzoek. Dan moet de kwaliteit van het onderwijs verbeterd zijn naar minimaal 'onvoldoende'. Als dat niet zo is, melden we de school bij de minister voor vervolgmaatregelen. We blijven toezicht op de school houden tot de kwaliteit weer voldoende is. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 2/14

Inhoudsopgave 1. Opzet van het onderzoek 4 2. Hoofdconclusie en vervolg 6 3. Resultaten onderzoek 9 4. Reactie van het bestuur 13 INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 3/14

1. Opzet van het onderzoek De inspectie heeft op 3 december 2018 een onderzoek naar aanleiding van risico's uitgevoerd. Wij maken jaarlijks een risicoanalyse voor alle scholen in Nederland. Bij de analyse van de gegevens die we hebben over Het Visnet hebben we risico s gezien in de onderwijsresultaten. Deze lopen de laatste jaren terug en lijken nu onvoldoende te zijn. Daarom hebben we een risico-onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit van het onderwijs op deze school. Werkwijze Wij vormen onze oordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan de standaarden uit het Onderzoekskader 2017 primair onderwijs. Standaard Onderwijsproces OP2 Zicht op ontwikkeling OP3 Didactisch handelen Schoolklimaat SK1 Veiligheid Onderwijsresultaten OR1 Resultaten Kwaliteitszorg en ambitie KA1 Kwaliteitszorg KA2 Kwaliteitscultuur KA3 Verantwoording en dialoog Onderzocht Onderzoeksactiviteiten Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: we hebben lessen bezocht, documenten geanalyseerd, gesprekken gevoerd met leerlingen, leraren, de directie en intern begeleiders en het bestuur. Tijdens het feedbackgesprek met bestuuur, directie en intern begeleiders op 6 december 2018 hebben we onze bevindingen teruggekoppeld. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 4/14

Overige wettelijke vereisten De deugdelijkheidseisen die niet aan een standaard in het waarderingskader zijn verbonden vatten we samen onder de noemer overige wettelijke vereisten (zie Onderzoekskader). Wij hebben de volgende vereisten onderzocht: Aanwezigheid schoolgids art. 16, lid 2 en 3 WPO. Vrijwilligheid ouderbijdrage art. 13, lid 1 onder e, in samenhang met art. 40 WPO. Aanwezigheid meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld art. 4b, WPO. Onderwijstijd art. 8, lid 9 onder b, WPO. Legenda Beoordelingen zoals ze in de rapportages worden weergegeven: G V O K Goed Voldoende Onvoldoende Kan beter Kwaliteitsgebieden: Leeswijzer In hoofdstuk 2 staan de oordelen, de conclusie en het vervolgtoezicht. Hoofdstuk 3 gaat verder in op de resultaten van het onderzoek op de onderzochte standaarden. In hoofdstuk 4 is de reactie van het bestuur op het onderzoek en het rapport opgenomen. Onderwijsproces Schoolklimaat Onderwijsresultaten Kwaliteitszorg en ambitie INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 5/14

2. Hoofdconclusie en vervolg In dit hoofdstuk geven we de oordelen en de conclusie weer van het onderzoek bij cbs Het Visnet. De kwaliteit van het onderwijs op Het Visnet is zeer zwak omdat de resultaten (OR1) onvoldoende zijn en omdat daarnaast de kwaliteit van de kernstandaarden zicht op ontwikkeling (OP2) en didactisch handelen (OP3) onvoldoende is. Deze tekortkomingen zijn mede ontstaan omdat de kwaliteitszorg (KA1) onvoldoende functioneert. Bij het onderzoek dat wij in 2016 hebben uitgevoerd op Het Visnet hebben wij de school er reeds op gewezen dat de resultaten van de leerlingen uitermate kwetsbaar waren en dat de kwaliteit van het onderwijsleerproces maar net aan voldeed aan de basiskwaliteit. De school heeft te weinig gedaan met deze boodschap. Inmiddels liggen de leerresultaten van de leerlingen al meerdere jaren onder de wettelijk vastgelegde ondergrens. De school heeft onvoldoende onderzocht wat hiervan de oorzaak is. Daarnaast heeft de school niet onderkend dat het leerklimaat in de school onrustig en soms ronduit onplezierig is, waardoor leerlingen te weinig tot leren komen. Bovendien functioneert de leerlingenzorg niet naar behoren wat ertoe leidt dat (groepen) leerlingen niet de ondersteuning krijgen die zij nodig hebben. Positief is dat het nieuwe managementteam een grote betrokkenheid bij de school en bereidheid tot verandering laat zien. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 6/14

Afspraken over vervolgtoezicht Tekortkoming Wat verwachten wij van het bestuur? Wat doen wij? De standaarden zicht op ontwikkeling (OP2)en didactisch handelen (OP3) zijn onvoldoende. Er wordt niet voldaan aan artikel 8 lid 1 WPO (zie voor toelichting hoofdstuk 3, paragraaf 1 op pagina 10). Het bestuur zorgt ervoor dat binnen één jaar wordt voldaan aan art. 8 eerste lid WPO, door het onderwijs aan te laten sluiten bij de leerbehoefte van de leerling en naar verklaringen te zoeken bij stagnatie. Daarnaast door een leerklimaat te creëren waardoor leerlingen actief en betrokken zijn. Maximaal één jaar na dit onderzoek naar risico's voeren wij een herstelonderzoek uit. In de tussenliggende periode voeren wij één voortgangsgesprek uit met het bestuur over de maatregelen die zijn genomen. De standaard resultaten (OR1) is onvoldoende. Er wordt niet voldaan aan art. 10a WPO in samenhang met de Regeling Leerresultaten PO. Hierin staat wanneer sprake is van onvoldoende leerresultaten op het gebied van taal en rekenen. De leerresultaten van de school liggen de afgelopen drie jaar onder de normering zoals vastgesteld in de Regeling leerresultaten PO (zie voor toelichting hoofdstuk 3 onder paragraaf 3 op pagina 11 en 12). Het bestuur neemt maatregelen om de eindresultaten in 2019 boven de normering uit te laten komen en te voldoen aan artikel 10a WPO in samenhang met de Regeling Leerresultaten PO. Zie boven. De standaard kwaliteitszorg (KA1) is onvoldoende. Er wordt niet voldaan aan artikel 10 en 12 lid 4 WPO (zie voor een toelichting hoofdstuk 3, paragraaf 4 op pagina 12 en 13). Het bestuur zorgt ervoor dat binnen één jaar wordt voldaan aan art. 10 en 12 lid 4 WPO door een cyclisch, systematisch en planmatig systeem in te richten voor de voortgang in de ontwikkeling van leerlingen waarmee de oorzaken van tekortschietende onderwijskwaliteit in beeld kunnen worden gebracht. Zie boven. De standaard veiligheid (SK1) is voldoende maar wij maken met de school een herstelafspraak (artikel 4c lid 1 onder c WPO). De leerlingen zijn er onvoldoende van op de hoogte wie de antipestcoördinator is. Het bestuur zorgt ervoor dat de leraar die fungeert als aanspreekpunt bij pesten vóór 1 februari 2019 de klassen rond gaat om zich voor te stellen aan de leerlingen. Het bestuur informeert ons hierover bij het voortgangsgesprek. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 7/14

Wij geven het bestuur opdracht om maatregelen te nemen zodat de school in december 2019 niet zeer zwak meer is en de kwaliteit van het onderwijs is verbeterd naar minimaal onvoldoende. In het herstelonderzoek dat we over maximaal een jaar uitvoeren gaan we na of dit gerealiseerd is. Zolang de kwaliteit zeer zwak is, staat de school op de lijst zeer zwakke scholen op onze website. De school blijft onder intensief toezicht tot de kwaliteit weer voldoende is. Meer over ons toezicht op zeer zwakke scholen vindt u in de brochure op onze website Toezicht op zeer zwakke scholen in het primair, voortgezet en (voortgezet) speciaal onderwijs zo werkt het. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 8/14

3. Resultaten onderzoek 3.1. Onderwijsproces De kwaliteit van leerlingenbegeleiding en zorg is onvoldoende De school heeft onvoldoende zicht op de ontwikkeling van de leerlingen omdat aan leerlingen die onvoldoende profiteren van het onderwijsaanbod te weinig gerichte hulp geboden wordt. De leraren op Het Visnet nemen weliswaar genormeerde toetsen voor Nederlandse taal en rekenen bij de leerlingen af, maar zij maken onvoldoende gebruik van de signaleringsgegevens die uit de toetsen naar voren komen. Te veel leerlingen scoren gedurende langere tijd onvoldoende op één of meer vakgebieden. De school signaleert dit wel, maar analyseert vervolgens niet hoe dit komt en kan daardoor geen passende interventie plegen. Dit is tijdens het onderzoek zichtbaar geworden voor zowel groepen leerlingen die stagneren in hun ontwikkeling als voor individuele leerlingen die langdurig extra zorg en ondersteuning nodig hebben. Hierdoor draagt de school onvoldoende zorg voor een ononderbroken ontwikkeling van groepen leerlingen (artikel 8 lid 1 WPO). Positief is dat de intern begeleiders aangeven met een inhaalslag te zijn begonnen. Deze ontwikkeling zit echter in de beginfase. Door onrust komen de leraren te weinig toe aan lesgeven In veel groepen heerst geen leerklimaat waarin leeringen actief en betrokken kunnen zijn. Hierdoor leren de leerlingen te weinig en kunnen zij geen ononderbroken ontwikkeling doorlopen. Samen met observanten van de school hebben wij lessen geobserveerd. Wij constateren met elkaar dat teveel leraren op Het Visnet veelal niet zorgen voor een rustige en ordelijke sfeer in de klassen. Zij accepteren dat er tijdens de les lawaai gemaakt wordt en leerlingen niet opletten. Hierdoor komt de instructie onvoldoende uit de verf. Ook op de gangen is het onrustig tijdens de lessen. Deze situatie begint al in de middenbouw en verergert in de hogere groepen. Wij constateren ook bij deze standaard dat er sprake is van een tekortkoming in de naleving van artikel 8 lid 1 WPO. Positief is dat de leraren hun lokalen met zorg hebben ingericht en de aankleding van de wanden het leren van de leerlingen kan ondersteunen. Ook geven de observanten en de leerlingen die wij spraken aan dat wanneer het de leraar wel lukt om rust te creëren tijdens de les, de uitleg meestal voldoende duidelijk en doelmatig is. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 9/14

3.2. Schoolklimaat De school voldoet aan de wettelijke eisen maar er zijn belangrijke verbeterpunten Het Visnet heeft een veiligheidsbeleid, monitort de veiligheidsbeleving van de leerlingen jaarlijks en er is een vertrouwenspersoon die als aanspreekpunt fungeert als het gaat om pesten. Uit de monitoring van de veiligheidsbeleving van de leerlingen blijkt dat het merendeel van de leerlingen zich veilig voelt op school. Wij beoordelen de veiligheid op Het Visnet dan ook als voldoende. Desalniettemin signaleren wij verschillende belangrijke verbeterpunten. Uit de monitoring komen signalen naar voren die veel leerlingen betreffen over een onplezierige omgang met elkaar en onderlinge incidenten. Deze uitkomst is coherent met de onrustige situatie die wij aantroffen tijdens de lessen. De school heeft nog onvoldoende maatregelen getroffen om dit te verbeteren. Het is nodig dat de school hierin pro-actief gaat handelen in plaats van vooral te reageren op ongewenste situaties. Daarnaast is het gebruik van een methode, om gericht te werken aan de ontwikkeling van de sociale en emotionele vaardigheden van de leerlingen, niet in de reguliere lespraktijk geïntegreerd. Op de school is er een vertrouwenspersoon die als aanspreekpunt fungeert als het gaat om pesten. De leerlingen zijn hiervan echter onvoldoende op de hoogte (artikel 4c lid 1 onder c WPO). We hebben met de school de herstelafspraak gemaakt dat deze leraar spoedig de klassen rond gaat om zich voor te stellen aan de leerlingen. 3.3. Onderwijsresultaten De leerlingen leren te weinig De school behaalt met haar leerlingen eindresultaten die niet in overeenstemming zijn met de gestelde wettelijke norm (artikel 10a WPO en de Regeling leerresultaten PO 2018). INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 10/14

De leerresultaten op Het Visnet liggen niet op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden. Voor de beoordeling van de onderwijsresultaten kijken wij naar het eindresultaat van de laatste drie groepen schoolverlaters uit 2018, 2017 en 2016. Op Het Visnet liggen deze dus drie jaar onder de wettelijk vastgelegde ondergrens. Ook de jaren daarvoor waren de resultaten al kwetsbaar. In 2014 is een eindresultaat behaald dat onder de ondergrens lag en in 2015 lag het eindresultaat 0.1 punt boven de ondergrens. Bovendien is de prognose slecht omdat de tussentijdse resultaten van de groepen leerlingen die de aankomende twee jaar gaan uitstromen naar het voortgezet onderwijs onder het gewenste niveau liggen. De school moet op korte termijn grip krijgen op de resultaten van leerlingen. Een goede analyse van de leerachterstanden gevolgd door een gericht plan van aanpak om deze achterstanden weg te werken, is noodzakelijk om op termijn voldoende eindresultaten te realiseren en recht te doen aan de leerlingen. 3.4. Kwaliteitszorg en ambitie De school heeft te weinig zicht op de eigen kwaliteit Hoewel de leerresultaten al meerdere jaren achtereen onvoldoende zijn, heeft de school nagelaten hiervoor verklaringen te zoeken. Hierdoor heeft de school onvoldoende zicht op haar eigen kwaliteit en werkt het te weinig doelgericht aan het verbeteren daarvan. Niet alleen zijn de eindresultaten al lange tijd onvoldoende, ook is meerdere jaren een duidelijke trend zichtbaar dat de leerresultaten van de leerlingen in de onderbouw voldoende zijn en in de middenen bovenbouw naar beneden afbuigen. De stap van het zoeken naar verklaringen voor de onvoldoende resultaten in onderwijstijd, aanbod, didactisch handelen, analysevaardigheden van leraren en afstemming is onvoldoende gezet, waardoor het niet mogelijk is geweest om tot passende interventies te komen. Dit is ook zichtbaar in de schoolanalyse die er nu ligt. Deze blijft aan de oppervlakte en leidt niet tot gerichte en planmatige verbeteractiviteiten. Bovendien is het uitvoeren van structurele evaluaties van de kwaliteit van de lessen door het nieuwe managementteam pas net in gang gezet. Hierdoor heeft de school onvoldoende zicht op de sterke en te ontwikkelen vaardigheden van de leraren. Wij constateren dan ook dat er sprake is van een tekortkoming in de naleving van artikel 10 en 12 lid 4 WPO. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 11/14

Positief is dat het nieuwe managementteam is gestart met een meer gerichte onderwijskundige aansturing, maar deze ontwikkeling zit in de beginfase. Het team moet hierin verder meegenomen worden en een nieuwe prioritering van de doelen voor dit schooljaar is nog nodig. Kwaliteitscultuur is voldoende maar urgentiebesef is hard nodig Het team heeft vanuit een gezamenlijke visie en ambitie gebouwd aan succesvolle onderdelen van Het Visnet, zoals een schoolbrede geïntegreerde aanpak van de zaakvakken en creatieve vakken. Bovendien heeft het team steeds vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid in werkgroepen aan de schoolontwikkeling gewerkt. Wij beoordelen de kwaliteitscultuur daarom met een voldoende. Zoals hierboven beschreven zijn hierbij echter veelal niet de juiste keuzes gemaakt. Het is belangrijk dat het team, onder de onderwijskundige aansturing van het managementteam, kritisch leert kijken naar zowel de positieve punten als ook de verbeterpunten in het onderwijs. Urgentiebesef is hierbij belangrijk. Hieraan heeft het de afgelopen jaren ontbroken. De school heeft geïnvesteerd in een constructieve relatie met ouders De school verantwoordt zich op een transparante wijze naar de ouders via de schoolgids, het schoolplan, de website en door gesprekken. Ook heeft de school er hard aan gewerkt om een constructieve relatie met de ouders tot stand te brengen. Hierin is de school succesvol geweest. Bovendien staat de school open voor de inbreng van ouders. Wij beoordelen deze standaard dan ook met een voldoende. De school verantwoordt zich op de afgesproken wijze richting het bestuur en het bestuur is betrokken bij de school. Toch heeft dit niet kunnen voorkomen dat de kwaliteit van het onderwijs op de school onder het wettelijke basisniveau is gezakt. Om herhaling te voorkomen, is het belangrijk dat school en bestuur de inhoudelijke invulling van de verantwoordingslijn kritisch onder de loep nemen. 3.5. Overige wettelijke vereisten Voor zover onderzocht hebben wij geen tekortkomingen geconstateerd bij overige wettelijke vereisten. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 12/14

4. Reactie van het bestuur Het bestuur heeft kennis genomen van het inspectierapport n.a.v. het bezoek van 3 december jl. op christelijke basisschool Het Visnet. De conclusies uit het rapport van de onderwijsinspectie worden volledig overgenomen door het bestuur. Het bestuur is nauw betrokken bij het verbetertraject om daardoor het onderwijs op de school weer op niveau te krijgen en zal de school daarvoor de benodigde ondersteuning bieden. De school is na de beoordeling door de inspectie direct gestart met de aanzet om te komen tot verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Na enkele voorbesprekingen is de directie na de kerstvakantie met ondersteuning van de PO-Raad gestart met een uitgebreide analyse van de kwaliteit van het onderwijs. Deze analyse was nodig om een goed integraal verbeterplan op te stellen. Dit verbeterplan is opgesteld en wordt onderschreven en gedragen door het schoolteam en is besproken met de medezeggenschapsraad. De medezeggenschapsraad zal betrokken worden bij de voortgang van de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs op Het Visnet. In het verbetertraject is het belangrijk dat de focus meer komt te liggen op een goede leerlingbegeleiding en een beter leerklimaat voor de kinderen. Hierdoor komen de kinderen beter tot leren en zullen de resultaten stijgen. Mooie ontwikkelingen in de afgelopen jaren kunnen worden voortgezet, maar de focus zal veel meer moeten komen te liggen op de basisvoorwaarden om te komen tot goed onderwijs. Dat is de uitdaging waar de school voor staat en waar het team verantwoordelijkheid voor neemt. Het bestuur steunt het team in het verbetertraject. De ouders zijn geïnformeerd over de resultaten van het kwaliteitsonderzoek. Ze hebben het samenvattende rapport van de inspectie met een aanbiedingsbrief ontvangen. Daarnaast is er een speciale bijeenkomst geweest voor de ouders waarin de resultaten van het kwaliteitsonderzoek zijn besproken. Graag overleggen wij in maart 2019 met de onderwijsinspectie over de voortgang/tussentijdse resultaten van het verbeterplan. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 13/14

Inspectie van het Onderwijs Postbus 2730, 3500 GS Utrecht T-algemeen 088 6696000 T-loket (voor vragen) 088 6696060