OmgevingsAdviesRaad Windpark Nij Hiddum-Houw

Vergelijkbare documenten
OAR NHH 4 april Schraard. Stand van zaken omgevingsovereenkomst Bijpraten bewoners omliggend gebied

OAR NHH 27 maart Stand van zaken omgevingsovereenkomst Bijpraten bewoners omliggend gebied

OmgevingsAdviesRaad Windpark Nij Hiddum-Houw

PLAN VAN AANPAK FINANCIELE PARTICIPATIE EN GEBIEDSFONDS WINDPARK NIJ HIDDUM HOUW

Planning en Communicatie Windpark Nij Hiddum-Houw

De gehouden presentaties kunnen worden bekeken op

Nieuwsbrief Energietransitie. Week van de Duurzaamheid. Kooistra, Josina

Houtskoolschets Windstreek 2011

Waarom windenergie? Steeds meer schone energie Het Rijk kiest voor een betrouwbare en steeds schonere energieopwekking voor de samenleving.

FRYSLÂN FOAR DE WYN. Plan van aanpak. Finale versie, 14 november 2013

Startbijeenkomst Klankbordgroep 21 november

Programma vanavond.

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage

Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum Geheim. 28 oktober 2014 J j OKF ZOU

Windinitiatief AkzoNobel. Bijeenkomst klankbordgroep oktober 2017

Comité Hou Friesland Mooi

Waarom windenergie op land?

Waarom windenergie? Steeds meer schone energie Energietransitie Structuurvisie windenergie op land Windpark Fryslân

Raadsvoorstel Start m.e.r.-procedure windpark Spinder

Verslag bijeenkomst Werkgroep Omgeving Windmolens van Windpark De Rietvelden

Raadscommissievoorstel

Bestemmingsplan Bedrijventerrein Oosterhorn (Industrieterrein Delfzijl)

Vraag- en antwoordlijst Windenergie op Goeree-Overflakkee Aanleiding

5 -minuten versie voor Provinciale Staten

: beslissing op bezwaarschrift afwijzing verzoek inpassingsplan Lage Weide, gemeente Utrecht. Besluit pag. 4. Toelichting pag. 5

Gebiedsvisie windenergie Drenthe. Voorgestelde behandeling: - Provinciale staten op 26 juni 2013

Inpassingsplan Windenergie A16 Kenniscafé zienswijzen en beroep. door: Esther Vos Gaby Toenbreker Marc v.d. Ven

Leidraad communicatie en participatie particuliere (bouw)initiatieven

Windturbinepark Hogezandse Polder, gemeente Cromstrijen

Informatieavond Maaslijn Spoorverbinding Roermond Nijmegen

Waarom dit windpark? Windplan Blauw. Energieakkoord 2020: Megawatt (MW) aan windenergie op land in 11 provincies

Waarom windenergie? Wind is (relatief) goedkope techniek

Proces Provinciaal Inpassingsplan N279 Veghel-Asten

Informatieavond. Weurt 20 mei 2019 / Winssen 23 mei 2019

Kerntaak/plandoel: Milieu, energie en klimaat: een energieneutraal Gelderland in 2050

Omgevingsbeleving en Omgevingsparticipatie

Ontwerp-structuurvisie, vastgesteld door Gedeputeerde Staten op

Van: Martijn Messing, zelfstandig adviseur, in samenspraak met deelnemers van de klankbordgroep.

Windenergie Al 6 Samen op weg naar een duurzame toekomst -- >--- GEMEENTE. elen. >X<&< Gemeente Breda. gemeente. Zundert. lvloerdijk 2 ( S3W < fed

Stichting Platform Tegenwind N33 tegen de plaatsing van windturbines in het zoekgebied N33

categorie agendanr. Stuknr. Raad Verklaring van geen bedenkingen WKK-installatie en biovergister Gantel 37 te Klazienaveen

Nieuwsbrief over Windplan Groen

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage

-FrysIân. Emmeloord / Makkum, 13 juni Geachte Statenleden,

Houten, 17 februari Geachte leden van het rondetafelgesprek,

Hierbij beantwoord ik de schriftelijke vragen van het lid Kröger (GroenLinks) over het inspraakproces luchthaven Lelystad (ingezonden 16 oktober 2017)

Rapportage publieksbijeenkomsten

Bestuursovereenkomst overdracht bevoegdheden inzake realisatie windopgave gemeente Brielle

Resultaat Windmolenenquête Wakker Emmen

Windinitiatief AkzoNobel. Bijeenkomst klankbordgroep 5 10 januari 2018 Sikkens Experience Center, Sassenheim

Dialoog veehouderij Venray

Raadsinformatieavond invulling sociale randvoorwaarden windenergie Zonzeel Welkom

Kort commentaar op insprekers inspreekavond Notitie bijgestelde Kaders Windenergie commissie DSO (10 juni 2013)

Verslag gebiedsatelier Windpark Spuisluis 28 september 2015

gemeente Steenbergen De Heen Dinteloord Kruisland Nieuw-Vossemeer Steenbergen Welberg

Op basis van ervaring in meer dan 25 projecten

Aanvullingen, wijzigingen en reactive op regiobijeenkomsten plan Opschalingscluster Sieswerd

Eerste officiële inspraak Windenergie A16

Conceptverslag klankbordgroep herziening VRM 21 november 2016, Spaceswork, Hofplein 20, 3032 AC Rotterdam

Waarom windenergie (op land)?

Windpark Wieringermeer

Workshop Wind op land-event Is er een optimaal traject voor realisatie van windenergie?

Bij brief van 13 december 2016, ingekomen op 13 december 2016, heeft u namens de GroenLinks fractie schriftelijke vragen gesteld.

O P E N B A A R. Advies:

Startnotitie procedure bestemmingsplan Brediusgronden

c. Wanneer is de westvariant voor het eerst ter tafel gebracht en door wie?

Nieuwsbrief Windenergie A16. Uitgave 11 April 2017

Vragen bijeenkomst Windmolens 6 maart 2014

Nieuwsbrief. Inhoudsopgave NR 5. december 2016

Windpark en zonneveld Koningspleij te Arnhem

Onderwerp: Vaststelling Bestemmingsplan Windpark Delfzijl Zuid Uitbreiding

Qii BA R organisatie LN GEKOMEN. "2 FEB gem. r3y^ Convenant windenergit stadsregio Rotterdam

Droge Voeten 2050, beheergebied waterschap Noorderzijlvest

Pagina 1 van 6 Versie Nr. 2 Definitief Registratienr.: 2012I02088

Raadsvoorstel. 1. Samenvatting. 2. Voorstel. 3. Inleiding. 3.1 Aanleiding, achtergrond. Agenda nr. 6

Provinciaal Inpassingsplan MAA (proefdraaien)

Overzicht onderzoeken

RAADSINFORMATIEBRIEF met beantwoording artikel 42 vragen 19R.00299

Windpark De Veenwieken

De Minister van Economische. Zaken en. De Minister van Infrastructuur en Milieu. Overwegende dat:

Oprichting van een reststoffen energiecentrale (REC) te Harlingen door Omrin Toetsingsadvies over de aanvullende milieu-informatie

Bewonersavond Windenergie Korendijk. John Ebbelaar (Tauw) Bob Schulte (Ecofys)

Nota van beantwoording zienswijzen NRD planmer behorende bij Energievisie

Entiteit: Energiecoöperatie Dordrecht Datum: Project: Windturbine Krabbegors Versie: 1.0 Auteur: E. van den Berg Status: Concept

Raadsvoorstel 2016./ ontwerp t.b.v. terinzagelegging

Aan de Raad. Uw raad heeft zich tot nu toe (formeel) niet uitgesproken inzake windmolens langs de N33.

Een windpark: Gevolgen voor en positie van de omwonenden Borne - Delden Rob Rietveld 29 november 2018

SAMEN - LOKAAL - ENERGIENEUTRAAL

Ten aanzien van de plaats van de windturbines is er consensus over drie windturbines.

Het college van Gedeputeerde Staten verzoekt de leden van Provinciale Staten om:

Wij hopen dat u deze punten zult meenemen in de definitieve startnotitie. 1

OmgevingsAdviesRaad Windpark Nij Hiddum-Houw

Voorliggende monitor geeft het aantal megawatt van windturbines in Noord-Holland (op land) per 31 augustus 2016 weer.

Spelregels voor het voeren van een zorgvuldige dialoog

Bijlage 1 - Stand van zaken windparken in ontwikkeling

Welkom. Belangenvereniging Omwonenden Windmolens de Geer

2 2 JULI /29/A.41, RP Horst W.A. ter (050) w.a.ter.horst@provinciegroningen.nl

SPOORBOEKJE Bestuurlijke Besluitvorming. MIRT Verkenning Haaglanden Infrastructuur en ruimte

Informatieavond omwonenden. Bewonersavond Weijerswold en Europark Coevorden 22 februari pagina 1

Transcriptie:

OmgevingsAdviesRaad Windpark Nij Hiddum-Houw Informatiebijeenkomst omwonenden en bewoners omliggende dorpen op woensdag 4 april 2018, vanaf 19.30 uur, locatie dorpshuis It Bynt te Schraard m.n. de bewoners van Schraard, Makkum en Wons zijn uitgenodigd Aanwezig: Zie aanwezigheidslijst onderaan in dit verslag 1. Opening De adviseur van de OAR opent de bijeenkomst en zal deze avond als voorzitter fungeren. De voorzitter van de OAR is niet in de gelegenheid deze avond bij te wonen. De aanwezigen hebben er geen bezwaar tegen dat er gedurende de bijeenkomst wordt gefilmd. Één aanwezige maakt wel bezwaar en zal daarom niet herkenbaar in beeld worden gebracht. De adviseur van de OAR legt uit dat er op uitnodiging van de provincie een OAR is samengesteld. De leden van de OAR kunnen als representanten van de doelgroep worden beschouwd. De OAR vormt een soort klankbordgroep, maar vertegenwoordigen de omgeving niet. De OAR adviseert binnen een beperkte ruimte en kan niets afdwingen. Aanwezige omwonende geven te kennen zich niet vertegenwoordigd te voelen door de OAR. De provincie geeft aan dat de provincie personen uit de omgeving heeft benaderd om zitting te nemen in de OAR en tevens is de vraag uitgezet bij o.a. dorpsbelangen en Hou Friesland Mooi. Bij de OAR-leden gaat het om omgevingsbelang en niet om individueel belang. 2. Stand van zaken proces (antwoorden op vragen zijn in de tekst verwerkt) De provincie schetst in hoofdlijnen wat er tot nu toe heeft plaatsgevonden en wat de huidige stand van zaken is: - in 2014 hebben Provinciale Staten na een lang proces - het gebied aanwezen als locatie voor een windpark - in 2016 is een startnotitie opgesteld, waarin staat dat rekening gehouden moet worden met de omgeving - in november/december van vorig jaar heeft het concept Provinciaal Inpassingsplan (PIP) ter inzage gelegen en konden er zienswijzen worden ingediend - de zienswijzen zijn door de provincie beoordeeld en becommentarieerd in een Nota van Antwoord (NvA) - de NvA wordt naar verwachting volgende week behandeld in het college van Gedeputeerde Staten en gaat vervolgens mee met de behandeling van het PIP in Provinciale Staten - op 27 juni a.s. nemen Provinciale Staten een besluit over het PIP - ongeveer 14 dagen later neemt de gemeente een besluit over het afgeven van een omgevingsvergunning - vervolgens is er nog de gelegenheid om in beroep te gaan bij de Raad van State (dit kan alleen wanneer iemand een zienswijze heeft ingediend die door Provinciale Staten is afgewezen) Op 5 juni a.s. vindt er een inspraakavond plaats die wordt georganiseerd door provinciale staten. 1

Op basis van afspraken met de OAR zijn een drietal zaken aanvullend vastgelegd in het PIP. Het gaat om de onderwerpen: geluid, slagschaduw en verlichting. In het proces is verder geen aandacht geschonken aan de reservelocaties. Deze komen alleen in beeld wanneer blijkt dat het op de aangewezen locatie niet kan. 3. Met de OAR besproken punten en de omgevingsovereenkomst De adviseur van de OAR neemt aan de hand van een presentatie de punten door die met de OAR zijn besproken. Hij geeft aan dat de adviezen van de OAR op site van het windpark staan (onderdeel van de provinciale site). De presentatie van de adviseur van de OAR komt ook op de site te staan. Afspraken die de OAR met de initiatiefnemers maakt, worden ondergebracht in de omgevingsovereenkomst. De OAR is geen rechtspersoon en kan zelf geen overeenkomst afsluiten. De omgevingsovereenkomst wordt gekoppeld aan de anterieure overeenkomst, een private overeenkomst die de provincie met de initiatiefnemers afsluit. Een goede borging van de afspraken is hierbij en aandachtspunt, omdat de provincie geen belanghebbende partij is bij de afspraken die de OAR met de initiatiefnemers maakt. Daarom zal ook de NLVOW als belanghebbende partij de omgevingsovereenkomst mede-ondertekenen. De OAR streeft ernaar om de omgevingsovereenkomst eind mei klaar te hebben. Dan kan deze worden meegenomen met de besluitvorming in Provinciale Staten. Daarna zal dan nog wel een aantal punten uitgewerkt dienen te worden. De presentatie van de adviseur van de OAR geeft aanleiding tot de volgende vragen en opmerkingen: Waarom wordt er niet minder vermogen op de locatie geplaatst? Het gebied de entree van Fryslân wordt aangetast door de windturbines. In de MER staat dat het park een forse belasting voor de omgeving is (dit was voor Hou Friesland Mooi een reden om uit de OAR te stappen). Waarom alles hier? Waarom geen lage windturbines zonder licht? Kunnen er niet meer windturbines in het IJsselmeer wordt geplaatst? De OAR heeft kanttekeningen over realisatie in de adviezen opgenomen. Echter de OAR gaat niet over de realisatie van het windpark. De OAR heeft geprobeerd het beste eruit te halen. Provinciale Staten gaan over het wel of niet realiseren van het windpark en de omvang. Vragen hierover kunnen worden ingebracht in de door Provinciale Staten georganiseerde bijeenkomst op 5 juni a.s. Het is gebruikelijk dat er dan spreekrecht is. De rijksoverheid gaat over het windpark in het IJsselmeer (windpark Fryslân) via een Rijks Inpassingsplan. De exacte grootte of de capaciteit van dit plan is nog niet bepaald. Wel draagt dit windpark bij aan de provinciale taakstelling op het gebied van windenergie. Bij de dimensionering van het windpark Nij Hiddum-Houw heeft de provincie een inschatting gemaakt van de grootte van windpark Fryslân. Voor windpark Fryslân wordt op dit moment gewacht op een uitspraak van de Raad van State op de beroepsprocedure. Daarna wordt de grootte van het park bepaald door de businesscase. In de loop van 2019 wordt pas bekend hoe groot windpark Fryslân exact wordt. Aangedrongen wordt op overleg tussen provincie en rijk om het windpark Nij Hiddum-Houw kleiner te maken en windpark Fryslân groter. Alles wordt nu uitgevoerd in de lijn van de besluiten die in 2014 zijn genomen. Het rijk verwacht van de provincies dat zij haar afspraken nakomen.. 2

In Duitsland en Denemarken mag zo n windpark niet op een dergelijke plaats staan. Er zijn onderzoeken waaruit blijkt dat een windpark gevolgen kan hebben voor de gezondheid. Er hebben eigenlijk alleen onderzoeken plaats gevonden bij kleine windturbines. Wat zijn de gevolgen bij grote windturbines? Is dit windpark Nij Hiddum-Houw maatschappelijk / medisch verantwoord? In Nederland is er volgens de adviseur van de NLVOW bij windparken nauwelijks wat geregeld op het gebied van gezondheid. In een aantal landen wordt daar anders mee omgegaan. De rijksoverheid vindt dat er niet duidelijk is aangetoond dat een windpark slecht is voor de gezondheid. Bij windpark Nij Hiddum-Houw is afgesproken dat er gezondheidsmonitoring plaats vindt. Bij gezondheidsmonitoring kan pas achteraf blijken dat er problemen ontstaan. Dan staat het windpark er al met een legale vergunning. De provincie heeft geen instrumenten om op het gebied van gezondheid iets af te dwingen. Dit is aan de rijksoverheid. Hoe worden de afspraken op het gebied van geluid bewaakt? Bij wie kun je terecht met klachten? Bij geluid is er sprake van jaargemiddelden. Soms is er meer en soms is er minder geluid. Borging/bewaken van geluidafspraken is ook een zorgpunt waaraan nog aandacht geschonken moet worden. Dit is in Nederland minder goed geregeld. Het klachtenloket komt aan de orde in (het vervolg van) de presentatie. Wat is er op het gebied van lichtreflectie geregeld? Er zijn geen normen in Nederland op het gebied van lichtreflectie. Wel kan er met schittering dempende coating op de wieken iets aan lichtreflectie worden gedaan. Voor welke vertrekken geldt dat er geen slagschaduw zal zijn? Dit geldt alleen voor woon- en slaapvertrekken, niet voor andere vertrekken zoals schuren en ook niet voor het erf. De verlichting op de windturbines zullen op grote afstand te zien zijn. Een groot gebied krijgt hier last van. Waarom geen radarvoorziening. Een radarvoorziening die erin voorziet dat de verlichting alleen aan gaat bij naderende vliegtuigen, is nu nog niet toegestaan. Dit zit nog in een experimentele fase. Aangedrongen wordt op een radarvoorziening zodra dat is toegestaan. Wie profiteert van een windpark? Windparken wordt ook nog met maatschappelijk geld via SDE-subsidie gestimuleerd. De maatschappij die bezig is met energietransitie heeft belang bij duurzame opwekking van energie en de initiatiefnemers zitten er zakelijk in. De SDE-subsidie is ingesteld door de tweede kamer. Wat is het financieel rendement van een windturbine? Dit is sterk afhankelijk van diverse factoren: de opstart/investeringskosten, de subsidie die kan worden gekregen (de SDE-subsidie loopt overigens wel terug), de hoeveelheid wind, etc. In het algemeen kan worden gesteld dat het rendement zich tussen de 4 en 8% bevindt, wanneer de initiatiefnemer/investeerder de beschikking heeft over voldoende eigen vermogen en geen externe financiering nodig is. Een windturbine kost ongeveer 5 miljoen. Kan er ook worden geregeld dat woningen geïsoleerd worden? 3

Dit zou oneerlijk zijn. Immers een deel van de bewoners hebben hun woning al op eigen kosten geïsoleerd. Misschien kan in dit verband nog iets met het gebiedsfonds worden gedaan? Is de provincie bereid een energiefonds op te zetten t.b.v. het verkrijgen van goedkope energie voor de omgeving? Deze vraag moet aan de provincie worden gesteld. Hoe zit het met de omgevingsovereenkomst in relatie tot de aansprakelijkheid van OAR-leden? De voorzitter ondertekent. Dit punt moet nader uitgezocht. 5. Sluiting De adviseur van de OAR sluit de bijeenkomst. Aanwezig informatiebijeenkomst omwonenden op 4 april 2018 41 personen Belangstellende omwonenden Adviseur OAR en voorzitter van de avond Secretaris OAR Provincie Provincie gemeente SwF 2 personen Journalist en filmer 4

OmgevingsAdviesRaad Windpark Nij Hiddum-Houw Informatiebijeenkomst omwonenden en bewoners omliggende dorpen op dinsdag 27 maart 2018, vanaf 19.30 uur, locatie de Gekroonde Roskam Witmarsum m.n. de bewoners van Witmarsum en Pingjum zijn uitgenodigd Aanwezig: Zie aanwezigheidslijst onderaan in dit verslag 1. Opening De voorzitter van de OAR opent de bijeenkomst en heet de belangstellende omwonenden, de aanwezige leden van de OAR, de adviseur van de OAR, de vertegenwoordigers van de provincie en de twee initiatiefnemers welkom. Hij constateert dat er veel omwonenden aanwezig zijn. Dat was gisteren ook het geval in Zurich. De voorzitter legt uit dat de OAR bezig is om te streven naar het beste voor de omgeving bij de realisatie van het windpark. Als eerste zal de adviseur van de OAR de stand van zaken doornemen. Vervolgens is er ruimte voor koffie. Daarna kunnen vragen worden gesteld. 2. Stand van zaken De adviseur van de OAR neemt met een presentatie de huidige stand van zaken door en gaat daarbij met name in op de afspraken die tussen de OAR en de initiatiefnemers worden gemaakt. Deze afspraken worden verwerkt in een omgevingsovereenkomst. De OAR functioneert binnen de ruimte die wordt geboden en gaat niet over de vraag of het windpark er wel of niet komt. De presentatie wordt op de website geplaatst. Op 28 maart vindt er een informatieavond plaats voor de leden van de nieuwe gemeenteraad. Aanwezigen merken op dat o.a. de dorpen Schettens, Longerhouw en Arum niet zijn uitgenodigd. Tevens vindt men dat er te weinig en laat bekendheid aan de bijeenkomst is gegeven. De voorzitter erkent dat het beter had gekund en beloofd een betere organisatie in het vervolg. Er wordt toegezegd dat de adviezen die de OAR heeft uitgebracht richting de stuurgroep op de website worden geplaatst. Tijdens de presentatie wordt duidelijk dat er nog geen exacte geluidscontouren kunnen worden aangegeven. Dit kan pas wanneer een turbine is gekozen. In de MER is het worst case scenario opgenomen. Dit is nu al niet meer mogelijk omdat de initiatiefnemers minimaal een reductie van 3 db hebben toegezegd. 1

De aanwezigen maken zich zorgen over de gevolgen die het windpark zou kunnen hebben voor de gezondheid. Hier is men in het buitenland actiever mee bezig. De burenregeling gaat ervan uit dat nabij gelegen woningen het meeste last hebben. Opgemerkt wordt dat de verlichting beter van afstand is te zien. Dit punt wordt meegenomen voor behandeling in OAR. Wons krijgt een uitkering uit de dorpenregeling. De adviseur van de OAR biedt hulp aan om een berekening op te zetten wanneer Wons wil overgaan naar individuele uitkering per adres. Over zekerheden en garanties bij participatie vindt nog overleg plaats met de initiatiefnemers. De door de OAR gemaakte afspraken worden waar mogelijk publiekrechtelijk vastgelegd in het Provinciaal Inpassingsplan (PIP). Voor een ander deel vindt vastlegging plaats in de omgevingsovereenkomst die wordt gekoppeld aan de anterieure overeenkomst die tussen de provincie en de initiatiefnemers is afgesloten. De OAR is bezig met het zo goed mogelijk afdekken van de afspraken. 4. Vragen Gedurende de vragenronde komen punten langs, die grotendeels niet ingaan op het gepresenteerde resultaat van de gesprekken van de OAR met de initiatiefnemers, maar meer gaan over het wel of niet realiseren van het windpark. Een aanzienlijk deel van vragen en opmerkingen is afkomstig van aanwezigen die zijn verbonden met Hou Friesland Mooi (HFM). Hieronder volgen de gestelde vragen en geplaatste opmerkingen (schuingedrukt), met de reactie van de provincie, de adviseur van OAR dan wel een initiatiefnemer eronder. De OAR wordt voor het karretje gespannen. Het voorgestelde windpark past niet in de omgeving. HFM is daarom uit de OAR gestapt. Dit is ook doorgegeven aan de gedeputeerde. Wanneer wordt er echt met de omgeving gesproken? In de startnotitie staat dat er draagvlak moet worden gezocht. De provincie heeft in 2014 na een lang en uitgebreid proces een besluit genomen over de realisatie van het windpark. Alles wat aangegeven staat in de Notitie Reikwijdte en Detailniveau is onderzocht. De Milieu Effect Rapportage (MER) is akkoord. Vanaf 2016 is de provincie aan de slag gegaan met het PIP. In juni vorig jaar is er een informatiebijeenkomst gehouden met een huis aan huis verspreide aankondiging. Vanavond kunnen de omwonenden verder spreken over de voorwaarden bij realisatie. Aan het begin van het traject heeft de OAR aangedrongen op het zoeken naar alternatieven. De provincie acht het verantwoord dat het windpark wordt gerealiseerd, waarbij zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met de omgeving. Het is aan Provinciale Staten om een definitief besluit te nemen, waarbij de ingediende zienswijzen ook worden bekeken. Aanwezigen willen graag in gesprek met de gedeputeerde van de provincie. Dit verzoek zal aan de gedeputeerde worden doorgegeven. Daarnaast vindt op 5 juni a.s. een bijeenkomst met leden van Provinciale Staten plaats. Dit dus vooraf aan besluitvorming over het PIP op 27 juni a.s. 2

Wat gebeurt er met de ingediende zienswijzen? Reacties op zienswijzen die zijn ingediend tijdens de ter inzage legging van het ontwerp-pip worden verwerkt in een Nota van Antwoord (NvA). De NvA bestaat uit een grote tabel waarin elk stukje zienswijze wordt beantwoord. In de tabel zitten verwijzingen bij gelijksoortige punten. Alle indieners kunnen reacties op hun eigen zienswijze in de NvA terugvinden. De NvA wordt vastgesteld door Gedeputeerde Staten en gaat met het PIP naar Provinciale Staten. De NvA wordt openbaar gemaakt na behandeling in GS op 10 april a.s. Hoe ziet de gezondheidsmonitoring eruit? Wat wordt gemonitord? Er wordt aan gedacht om voor de gezondheidsmonitoring de huisarts in te schakelen. De provincie geeft er de voorkeur aan om (ook) de GGD erbij te betrekken. Omwonenden zijn vooral bezorgd over de gevolgen voor de gezondheid. Wat gebeurt er wanneer uit monitoring blijkt dat er wel gezondheidsproblemen ontstaan als gevolg van het windpark. Onderzoeken tonen aan dat een windpark gevolgen kan hebben voor de gezondheid. In het buitenland gaat men anders met het gezondheidsaspect om dan in Nederland. Gezondheid is ook ingebracht als zienswijze. Er ligt nu een zware taak bij de provincie om hier over te oordelen. In Nederland kijkt men anders tegen gevolgen voor gezondheid aan dan in sommige andere landen. In Nederland vindt de wet- en regelgever dat onderzoeken niet hebben aangetoond dat een windpark gevolgen heeft voor de gezondheid, zolang deze is gerealiseerd binnen de Nederlandse kaders. In de NvA wordt dan ook als zodanig gereageerd. Vanuit het MER zijn er geen belemmeringen. Aanwezigen hebben zorgen over het brongeluid van 109,9 db Bij het geluid is er sprake van een gewogen gemiddelde. In de MER wordt uitgegaan van een brongeluid van 112,9 db. Hierop zijn de geluidscontouren in de MER gebaseerd. Met de initiatiefnemers is 3 db lager geluidsniveau afgesproken (halvering van het geluid). Hierdoor ontstaat er minder geluidoverlast voor de omgeving. De inzet is om nog stillere turbines toe te passen. Komen er zeeturbines? Er komen geen zeeturbines. Met wat voor recht maakt de OAR afspraken met de initiatiefnemers en hoe worden deze afspraken vastgelegd? De OAR kan men vergelijken met een klankbordgroep die adviezen uitbrengt. In de OAR zitten representanten uit de omgeving. In de omgeving en aan dorpsbelangen is gevraagd wie zitting zouden kunnen nemen in de OAR. De OAR is bezig om afspraken te maken met de initiatiefnemers bij realisatie van het windpark, dit onafhankelijk of men voor of tegen het windpark is. Door de OAR gemaakte afspraken op het gebied van slagschaduw, geluid en verlichting worden publiekrechtelijk vastgelegd in het PIP. Het overige deel wordt vastgelegd in de omgevingsovereenkomst die wordt gekoppeld aan de anterieure overeenkomst die tussen de provincie en de initiatiefnemers is afgesloten. Omdat de provincie formeel geen partij is bij de gemaakte afspraken met de initiatiefnemers, vraagt vastlegging de nodige juridisch aandacht om alles zo betrouwbaar mogelijk te verzekeren. De omgevingsovereenkomst wordt ook getekend door de adviseur van de OAR als vertegenwoordiging van een belangenorganisatie voor omwonenden. De omgevingsovereenkomst gaat met andere stukken mee naar Provinciale Staten voor het nemen van een besluit over het PIP. 3

Kan men hulp verwachten bij het oprichten van een energiecoöperatie? De provincie biedt hulp aan degene die een energiecoöperatie op wil richten. De omgeving heeft/krijgt ook al last van windpark A7 en windpark Fryslân. Kan windpark Fryslân niet wat groter worden gemaakt? Provinciale overheden hebben met het rijk taakstellende afspraken gemaakt over het toepassen van windenergie. Windpark Nij Hiddum-Houw voorziet in de taakstelling van de provinciefryslân. De ontwikkeling van het inpassingsplan Windpark Fryslân is in handen van het Rijk. De provincie heeft daar geen zeggenschap over. Waarom dendert de provincie door? Dit windpark is al door de tijd achterhaald. Er komen windparken op zee. Windparken in zee die nu gerealiseerd gaan worden geven extra capaciteit die nodig is voor de energietransitie. Het duurt nog wel even voordat deze parken gerealiseerd zijn. Serieuze mails richting de provincie worden niet beantwoord. Bovendien gebeurt alles onder grote tijdsdruk. Mails die via de website binnen komen worden altijd beantwoord. Wat voor rol speelt NUON? Is NUON afhankelijk de 4 turbines die NUON in het windpark Nij Hiddum-Houw wil realiseren? Wat voor situatie ontstaat er wanneer NUON subsidieronden mist? NUON is niet afhankelijk van de 4 windturbines in het windpark Nij Hiddum-Houw. NUON is met meer projecten bezig om een bijdrage te leveren aan de benodigde alternatief opgewekte energie. De inzet is dat er per gebied zoveel mogelijk maatwerk oplossingen wordt geboden. Hiervoor hebben bij Nij Hiddum-Houw gesprekken plaatsgevonden met de OAR. NUON zit er natuurlijk ook zakelijk in. Dat de businesscase niet meer past omdat subsidieronden worden gemist, is nu nog niet aan de orde. 5. Sluiting De voorzitter sluit de bijeenkomst. Op verzoek worden na de bijeenkomsten nog visualisaties van het windpark getoond. Aanwezig informatiebijeenkomst omwonenden op 27 maart 2018 30 personen Belangstellende omwonenden Voorzitter OAR Secretaris OAR Adviseur OAR Provincie Provincie Fractie Grien Links gemeente SwF Dorpencoördinator gemeente SwF 4

OmgevingsAdviesRaad Windpark Nij Hiddum-Houw Informatiebijeenkomst omwonenden en bewoners omliggende dorpen op maandag 26 maart 2018, vanaf 19.30 uur, locatie dorpshuis Zurich m.n. de bewoners van Zurich, Cornwerd en Korwerderzand zijn uitgenodigd Aanwezig: Zie aanwezigheidslijst onderaan in dit verslag 1. Opening De voorzitter opent de bijeenkomst en heet de belangstellende omwonenden, de aanwezige leden van de OAR, de vertegenwoordiger van de provincie en de twee initiatiefnemers welkom. Hij constateert dat er aanmerkelijk meer omwonenden aanwezig zijn dan verwacht op basis van de opgaves. 2. Stand van zaken proces De provincie schetst in hoofdlijnen wat er tot nu toe heeft plaatsgevonden en wat de huidige stand van zaken is: - in 2014 hebben provinciale staten besloten dat het windpark NHH wordt gerealiseerd - in 2016 is de OAR ingesteld (Provinciale Staten hebben erop hebben aangedrongen dat de omgeving wordt betrokken bij de realisatie met een goede verdeling van lasten en lusten) - eind vorig jaar heeft het Provinciaal Inpassingsplan (PIP) ter inzage gelegen en konden zienswijzen worden ingediend - de zienswijzen worden op dit moment behandeld en verwerkt in een Nota van Antwoord (NvA) - op 27 juni a.s. besluiten Provinciale Staten over het (PIP), dat voorziet in het mogelijk maken van het windpark. Vooraf vindt behandeling in Gedeputeerde Staten plaats. Vraag: Ondertekent de OAR een overeenkomst met de initiatiefnemers? De OAR adviseert. De provincie neemt de door de OAR bereikte resultaten op in de PIP en de anterieure overeenkomst die de provincie met de initiatiefnemers afsluit. Vraag: Krijgt een ieder een reactie op de ingediende zienswijze? De reactie op de zienswijzen wordt naar alle indieners teruggekoppeld. 3. Omgevingsovereenkomst In de omgevingsovereenkomst worden afspraken die de OAR met de initiatiefnemers heeft gemaakt, vastgelegd. Opmerking: Het is voor de omwonenden lastig om nu op korte termijn, tijdens deze bijeenkomst - even te reageren op de punten uit de omgevingsovereenkomst. De presentatie van de nu weergegeven stand van zaken wordt op de website van de provincie geplaatst bij de verdere informatie over Windpark Nij Hiddum-Houw. De omgevingsovereenkomst wordt ook nog openbaar gemaakt. Vraag: Wat is het mandaat van de OAR en vertegenwoordigt de OAR de omgeving? 1

De OAR vertegenwoordigt de omgeving niet, maar is wel representatief. De OAR zet zich in het belang van de omgeving in om goede afspraken te maken over de realisatie van het windpark. De OAR houdt zich niet bezig met het vraagstuk of het windpark er wel of niet komt. Dat is aan de provincie. De adviseur van de OAR loopt met een presentatie punten in de omgevingsovereenkomst door. De adviseur geeft aan dat de omgevingsovereenkomst nog niet klaar is. Over een aantal punten wordt nog met de initiatiefnemers gesproken. Het is nu een goed moment voor terugkoppeling om na te gaan wat de omgeving ervan vindt. Vraag: Hoe wordt opgetreden bij schade, bijvoorbeeld als gevolg van trillingen? Dit punt wordt genoteerd en nader bekeken. 4. Vragen Gestelde vragen en geplaatste opmerkingen na de presentatie: Vraag: Kan de totstandkoming van de omgevingsovereenkomst worden afgerond voordat provinciale staten op 27 juni een besluit nemen over het PIP? De verwachting is dat dit lukt. Vraag: Kunnen bijdragen aan omwonenden en dorpen gekapitaliseerd in één keer worden uitgekeerd? De OAR zal nagaan of dit mogelijk gemaakt kan worden. Vraag: Is er ruimte voor alternatieven, bijvoorbeeld zonnepanelen? De OAR richt zich op gunstige voorwaarden voor de omgeving bij realisatie van het windpark en houdt zich niet bezig met alternatieven. Dat is een punt voor de provincie. Vraag: Waarom niet meer windturbines in het IJsselmeer (windpark Fryslân) plaatsen, zodanig dat windpark Nij Hiddum-Houw niet meer gerealiseerd hoeft te worden? Met windpark Nij Hiddum-Houw vindt invulling plaats van de provinciale taakstelling die met het Rijk is afgesproken. Windpark Fryslân valt buiten de taakstelling van de provincie en wordt gerealiseerd door het Rijk. Overleg met het Rijk heeft een verdeling opgeleverd zoals het er nu bij ligt. Vraag: Ondertekent de OAR een overeenkomst met de initiatiefnemers? De OAR is geen rechtspersoon en een ondertekening namens de OAR heeft geen rechtskracht. De provincie neemt de door de OAR bereikte resultaten op in het PIP en de anterieure overeenkomst die de provincie met de initiatiefnemers afsluit. (Overigens wordt de overeenkomst ook ondertekend door de NLVOW, belangbehartiger van omwonenden van windparken.) Opmerking: In andere landen wordt om eventuele gezondheidsproblemen te voorkomen een vrij gebied zonder woningen rond een windpark aangehouden, waarom gebeurt dat niet in Nederland? In Nederland kijkt men anders tegen gevolgen voor gezondheid aan en geldt deze regelgeving niet. Vraag: Welke afspraken worden, publiekrechtelijk, meegenomen in het PIP? Afspraken over geluid, slagschaduw en verlichting worden vastgelegd in het PIP. 2

Opmerking: Er zijn nog geen exact aantal db s vastgelegd. Graag verdere documentatie. Het verder vastleggen van de db s gebeurt in een later traject. Er worden nu alleen randvoorwaarden vastgelegd en er is nog geen bepaalde windturbine uitgezocht. Opmerking: De laatste verslagen van de bijeenkomst van de OAR staan niet op de site. Er is dan wat mis gegaan. Ontbrekende verslagen worden er op korte termijn opgezet. Opmerking: Geconstateerd wordt dat de verslagen van de OAR geanonimiseerd op de site staan. Het windpark ligt gevoelig. Dit is gedaan ter bescherming van de individuele leden van de OAR. Vraag: Hoe ziet de formele inspraakprocedure eruit? Vanaf 11 november 2017 heeft het PIP met bijbehorende stukken 6 weken ter inzage gelegen. In deze periode konden er zienswijzen worden ingediend. De provinciale reactie op de zienswijzen worden opgenomen in een Nota van Antwoord, die samen met andere stukken naar de leden van Provinciale Staten gaat voor de besluitvorming over het PIP. Wellicht nodigen Provinciale Staten zelf de omgeving ook nog uit voor een inspraakavond voorafgaand aan het nemen van een besluit. Vraag: Hoe worden zienswijzen beoordeeld? Op iedere zienswijze moet goed beargumenteerd worden gereageerd. Een slechte argumentatie speelt een rol bij een eventueel beroep. Opmerking: De wens wordt uitgesproken om vooraf een gesprek te hebben met gedeputeerde de Rouwe of Kielstra. Tevens wordt aangegeven dat men nog geen reactie heeft gehad op de zienswijzen. Vraag: Hebben de leden van de OAR inzicht gehad in de zienswijzen? Dit wordt ontkennend beantwoord. De OAR hebben wel kennis genomen van aanpassingen in het PIP als gevolg van een aantal zienswijzen. Opmerking: Naast de gezondheid van mensen, is de gezondheid van koeien ook iets om rekening mee te houden. Opmerking: De behandelde materie is moeilijk en er zijn verschillende belangen. Hulde voor de inspanningen van de OAR. 5. Sluiting De voorzitter sluit de bijeenkomst. Aanwezig informatiebijeenkomst omwonenden op 26 maart 2018 33 personen Belangstellende omwonenden Voorzitter OAR Secretaris OAR Adviseur OAR 3

Hayumerlaan 2 Provincie 2 personen Journalist en documentairemaker 4

OmgevingsAdviesRaad Windpark Nij Hiddum-Houw Terugkoppelingsbijeenkomst dorpsbelangen op maandag 19 maart 2018, vanaf 19.30 uur, locatie dorpshuis Cornwerd Aanwezig: zie presentielijst onderaan in het verslag 1. Opening De adviseur van de OAR opent de bijeenkomst en deelt mee dat de voorzitter van de OAR niet in de gelegenheid is aanwezig te zijn. 2. Stand van zaken proces De provincie schetst in hoofdlijnen wat er tot nu toe heeft plaatsgevonden, waarbij hij ook ingaat op de manier waarop de OAR tot stand is gekomen. Vervolgens geeft hij huidige stand van zaken weer. Op dit moment zijn de zienswijzen in behandeling. Op 27 juni nemen Provinciale Staten een besluit over het Provinciaal Inpassingsplan (PIP), dat voorziet in het mogelijk maken van het windpark. Vooraf vindt behandeling in Gedeputeerde Staten plaats. De secretaris van de OAR wijst de aanwezigen op de komende informatiebijeenkomsten voor omwonenden en bewoners van omliggende dorpen op 26 maart in Zurich, op 27 maart in Wons en op 4 april in Schraard. De uitnodiging vindt plaats via advertenties in het Sneeker Nieuwblad, het Bolswards Nieuwblad en de Makkumer Belboei. 3. Omgevingsovereenkomst In de omgevingsovereenkomst worden afspraken die de OAR met de initiatiefnemers heeft gemaakt, vastgelegd. De adviseur van de OAR schets hoe het resultaat tot nu toe tot stand is gekomen en gaat met een presentatie achtereenvolgens in op: 1. Locaties van de windturbines 2. Geluid 3. Slagschaduw 4. Gezondheidsrisico 5. Uiterlijk 6. Verlichting 7. Planschade 8. Tijdelijke vergunning 9. Omwonendenvergoeding 10. Participatieregeling en gebiedsfonds 11. Nul-opname gevolgschade 12. Klachten en informatie 13. Tekenen omgevingsovereenkomst 1

De aanwezigen stellen vooral verduidelijkingsvragen. Geen van de vragen of opmerkingen leiden tot andere inzichten en aanpassing. Ook worden er geen punten gemist. Het is met elkaar een omvangrijk pakket. Op het eerste gezicht hebben de aanwezigen een goed gevoel over het door de OAR bereikte resultaat. Wanneer er nog vragen of opmerkingen ontstaan dan kunnen ze worden gemeld via het mailadres van de secretaris, vermeld in genoemde advertenties. Deze kunnen dan worden meegenomen in een volgende bijeenkomst van de OAR. De presentatie wordt nog niet op de site gezet, omdat nog niet alles is uit onderhandeld. Presentielijst terugkoppeling dorpsbelangen op 19 maart 2018 Aanwezig Dorpsbelang Wons / lid OAR Dorpsbelang Wons Dorpsbelang Wons Dorpsbelang Cornwerd / lid OAR Dorpsbelang Kornwerderzand Dorpsbelang Makkum Dorpsbelang Makkum Dorpsbelang Zurich Adviseur OAR Secretaris OAR Provincie 2