40,41 & Leer de gekraagde roodstaart kennen! 33,26 kerndoel Instructie & Introductie Alle vogels lijken een beetje op elkaar maar toch zijn alle vogels anders. Laat de leerlingen in groepjes een vogel bestuderen. Voor elke vogel die we met de webcams van Beleef de Lente volgen, is een werkblad. De kinderen leren over naam, uiterlijk, geluid, leefgebied en voedsel. De leerlingen verwerken de kennis die ze opgedaan hebben op een poster. Als alle groepjes hun vogel gepresenteerd hebben, is het leuk de verschillen en overeenkomsten te bespreken. Als je de opwarmopdracht ook klassikaal doet, kun je met het woordweb erbij evalueren. 40 De leerlingen leren in de eigen omgeving veel voorkomende planten en dieren onderscheiden en benoemen en leren hoe ze functioneren in hun leefomgeving. 41 De leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en functie van hun onderdelen. 33 De leerlingen leren meten en leren te rekenen met eenheden en maten, zoals bij tijd, geld, lengte, omtrek, oppervlakte, inhoud, gewicht, snelheid en temperatuur. 26 De leerlingen leren structuur en samenhang van aantallen, gehele getallen, kommagetallen, breuken, procenten en verhoudingen op hoofdlijnen te doorzien en er in praktische situaties mee te rekenen. voor de leerkracht Weet je wel wie ik ben? Doel: n en Leerlingen leren de gekraagde roodstaart goed kenne raken vertrouwd met www.beleefdelentejunior.nl Tijd: kt worden. 4 uur. Er kan projectmatig met dit werkblad gewer Voorbereiding en benodigdheden: vogel Verdeel de klas in groepjes en laat elk groepje een laten lente hele kiezen. Je kunt de groepjes deze vogel de volgen op www.beleefdelentejunior.nl; en ge Laat de kinderen zelf informatie zoeken: foto s, clips ltv Schoo, ior.nl tejun fdelen luid van hun vogel. Op belee Opwarmopdracht A: Inventariseer de kennis die kinderen over vogels hebben. Vraag wa ar ze aan denken bij het woord vogels. Neem de informatie op in een woordweb. Het is leu k om dit deel klassikaal te doen, voordat de kinder en beginnen aan het werkblad van de door hun gekozen vogel. B: Maak op de brede vle chtstrook een meetlint voor aan de muur. Meet alle leerlingen op en laat ze hun naam met de wa sknijper bij hun eigen lengte zetten. en Youtube zijn allerlei filmpjes te vinden; de Boeken uit de bibliotheek over de vogels van Beleef Lente ; en ge Als de leerlingen beeld en geluid op internet gezien nodig. meer hoord hebben, hebben ze geen computer Print wel de achtergrondinformatie van de site bij elke e vogel uit. Let op: voor elke leeftijdsgroep staat ander achtergrondinformatie; erop. Apart werkblad met de afbeeldingen van alle vogels nl, Dit werkblad kun je vinden op www.beleefdelentejunior. ; klik op Ik ben leerkracht en zoek op trefwoord Platen k); tstroo (vlech papier Eenmalig 2 meter brede strook ijpers Eenmalig wasknijper voor elk leerling en 8 waskn voor de vogels; Eenmalig naamkaartje voor elke leerling; Schaar en lijm; Keukenweegschaal; Meetlint o.i.d. van minimaal 1 meter. 1
twee aan Dit werkblad is geschikt om zelfstandig, Laat elk en. werk te twee of in een klein groepje aan vogels acht groepje een vogel kiezen. Zorg dat alle en. Van elke van Beleef de Lente aan bod kom De opdrachvogel bestaat een introductiewerkblad. t aan de epas ten lijken op elkaar maar zijn aang het werkspecifieke kenmerken van de vogel waar geschikt om blad over gaat. De opwarmopdracht is klassikaal te maken, de evaluatie ook. ef de Lente Je kunt de klas voor aanvang van Bele pje de hele in groepjes verdelen en elk groe de webcam. lente een van de vogels laten volgen op vogel goed De introductiewerkbladen dienen om de in zijn eizich iept te leren kennen. Elk groepje verd is door kenn gen vogel en presenteert de opgedane aan de rest middel van een poster of voorwerpen van de klas. vogels. Zij De vogels voor de webcams zijn wilde ing Nederdoen wat ze zelf willen. Vogelbescherm l voor de land kan niet garanderen dat elke voge een groepje Als den. broe gaat webcam verschijnt en voor de niet die t heef leerlingen een vogel gekozen op een pen webcam verschijnt, laat ze dan overstap meerdere andere vogel. Het is geen probleem als n. volge en en uder best l groepjes dezelfde voge Tips: Zet de websites alvast klaar voor de leerlingen. Maak de schaalverdel ing onderaan het meetlint per cm in verband met de kleine vogels. De opwarmopdracht kan eenmalig uitgevoerd worde n. Luister met de klas naa r het geluid dat de gekraagde roodstaart maakt op www. beleefdelentejunior.nl. Nabespreking: eld Nadat alle posters af zijn of de voorwerpen verzam tussen illen versch bespreek je de overeenkomsten en de vogels in de klas. Ook het vergelijken met de mens, 2. met jezelf, is leerzaam. Gebruik hiervoor opdracht grote een Maak men. opnoe Laat kinderen verschillen de tabel op het bord met in de rijen de kenmerken die Geef. kinderen noemen en in de kolommen de vogels met kruisjes of met rood en groen aan welke vogel welke kenmerken heeft. De gekraagde roodstaart in het kort: 1. Het mannetje is opvallend: oranjerood van onder en donkergrijs van boven. Hij heeft een zwarte keel en een wit voorhoofd. Het vrouwtje valt veel minder op: zij is bijna helemaal grijsbruin. Ze heeft wel, net als het mannetje, een roodbruine staart. Beide hebben zwarte ogen, snavel en poten. 2. Zijn lengte is 14 cm en de spanwijdte 22 cm. 3. Een gekraagde roodstaart weegt zo n 15 gram dus hij is 10 x zo kort en 2333 x zo licht als een kind van 1 meter 40 en 35 kilo. 4. De roodstaart is een zangvogel. Het mannetje zingt een kort maar uitbundig liedje dat altijd hetzelfde begint maar het einde kan verschillen. Het begin klinkt als HUIEe-TRUUI-TRUUI-TRUUI en het einde is meer babbelend en bevat meestal een triller en kan bijvoorbeeld zijn si-si pli trrrrrr si of hu trrrrr hu trrrrr. De vrij schuwe gekraagde roodstaart wordt vaak eerder gehoord dan gezien. De naam van de gekraagde roodstaart is afgeleid van het mooie uiterlijk van het mannetje. 5. Ze houden van afwisselend landschap zoals dat van oude parkachtige bossen of boomgaarden: open plekken, graslanden of heiden afgewisseld met oude bomen en heggen of houtwallen. Ze broeden in holtes in oude of dode holle bomen, in spechtgaten of in nestkasten met een ovale opening. Ze zijn alleen in de zomer in Nederland want de gekraagde roodstaart is een trekvogel die overwintert in Afrika. De gekraagde roodstaart is algemeen maar komt veel minder voor dan 50 jaar geleden. Er zijn zo n 25.000 broedparen in Nederland. 6. Ze eten insecten, waaronder rupsen en spinnen. Ze jagen rechtop zittend met een voortdurend trillende staart vanaf een uitkijkpost; de insecten worden dan op de grond gevangen, soms vangen ze ook vliegende insecten waarbij ze in de lucht hangend fladderen. voor de leerkracht Voor de leerkracht: Aanvullende acties: Bij Beleef de Lente hoort een scala aan werkbladen die verdieping bieden op dit introductiewerkblad. Zoals de werkbladen over het voedselweb en de namen van de vogels.. Mocht dit introductiewerkblad te wein ig uitdaging bieden dan kan het introductiewerkbla d voor groep 5/6 aangeboden worden. 2
Kijk op www.beleefdelentejunior.nl heel goed hoe een gekraagde roodstaart eruit ziet. Vul daarna de vragen in. Wat voor kleuren hebben de veren van de gekraagde roodstaart? Zijn kop is: Opdracht 1: Onderzoek doen De vleugels zijn: Zijn buik is: Zijn rug is: Hoe zien zijn ogen eruit? De gekraagde roodstaart heeft oranje/blauwe/gele/zwarte ogen De ogen zijn groot/klein. Wist je dat... je een gekraagde roo dstaart niet snel ziet. Ma ar ze zingen uitbundig dus je hoort ze wel!... ze bijna altijd met hun staart trillen. Als ze op een tak zitten maar ook als ze jagen.... hij vanaf een uitkijkpos t op insecten jaagt. Die vangt hij op de grond, maar soms vangt hij ook beestjes in de lucht.... het mannetje met ges preide vleugels voor de nestopening zit en luid zingt om het vrouwtje te versieren. 3
2a: Vraag aan de juf of meester het papier waar plaatjes van alle vogels op staan en knip alleen de gekraagde roodstaart uit. De gekraagde roodstaart is 14 cm hoog. Zet de gekraagde roodstaart met de wasknijper op het meetlint. Opdracht 2: Een gekraagde roodstaart op ware grootte 2b: Ga in de klas op zoek naar dingen die even groot zijn als de gekraagde roodstaart. Schrijf op wat je gevonden hebt: 2c: Ik ben: even groot/ groter / kleiner dan de gekraagde roodstaart. Als ik 7/8/9/10 gekraagde roodstaarten boven op elkaar zet zijn we even groot. Tip: gebruik het meetlint. gekraagde roodstaart totempaal 4
Een gekraagde roodstaart weegt ongeveer 15 gram. 3a: Pak de weegschaal en leg daar een velletje papier op. Leg er nu nog een velletje op. Ga zo door totdat de weegschaal op 15 gram staat. Opdracht 3: Hoeveel weegt een gekraagde roodstaart?? 3b: Til nu de stapel schriften op. 3c: Vind je dat een gekraagde roodstaart zwaar is of licht? 3d: Zoek iets dat even zwaar is als een gekraagde roodstaart. Weeg daarvoor wat spullen om je heen. Wat heb je gevonden? 5
De achternaam van mensen vertelt ons soms over het werk dat iemand doet of de plaats waar ze geboren zijn. Voorbeeld: Meneer de Boer is van beroep boer. Mevrouw Slager werkt bij de slagerij. Tip: beroep is het werk dat iemand doet. 4a: Wat is jouw achternaam? hoi, ik ben gekraagde roodstaart de vliegenvanger Opdracht 4: En de naam is. Weet je ook wat jouw achternaam betekent? Mijn achternaam betekent: De naam van de vogel vertelt ook iets over de vogel. Lees nog een keer welk geluid de gekraagde roodstaart maakt en kijk goed hoe hij eruit ziet. 4b: Nu kun je vast wel bedenken waarom de gekraagde roodstaart zo heet? De gekraagde roodstaart heet gekraagde roodstaart omdat: 6
strand Opdracht 5: Waar wonen gekraagde roodstaarten? coulissenlandschap/park stad Ik denk dat de gekraagde roodstaart hier woont omdat: 7
Opdracht 6: Boodschappenlijstje De gekraagde roodstaart eet insecten. Zet een pijl tussen de gekraagde roodstaart en de insecten die hij eet. noten en zaden spin vlieg kleine vogel gekraagde roodstaart rups schelpdier 8