Interdepartementaal Programma BioBased Economy. Dirk de Jong

Vergelijkbare documenten
De Overheidsvisie op de bio-based economy in de energietransitie

De Biobased Economy in de Zuidvleugel

Benutting nieuwe groene (afval) reststromen als tweede generatie biobrandstof. Bijeenkomst studiegroep bio-energie 19 december 2017

Biobased Economy in BioBRUG tussen wetenschap en praktijk

Masterclass Duurzaam Ondernemen

Masterclass Duurzaam ondernemen: Businessplan Biobased Economy Zuidwest-Nederland

Domeinlezing: 2D-printen is zó 2012

Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030

Wat is de rationale voor Regionale Biomassaketens?

De rol van biomassa in de energietransitie Inleiding Debat 22 nov 2017

Manifest Bio-based Economy Wij, vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en het maatschappelijk middenveld in Nederland, verklaren het volgende:

Biobased economy in het Groene Hart

GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu

Bio Base Europe Innovation & Training for the bio-based economy

Hernieuwbare brandstoffen in transport. en de bredere betekenis van bioraffinage

Energie uit bintjes en bieten 1981 een doodlopende weg

BioMCN: Advanced Sustainable Biofuels BIObased Industry april 2015 Jeroen Koot -CEO

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tuinbouw zoekt Chemie voor Puur Plantaardig

Datum 18 april 2013 Betreft Wegnemen van belemmeringen in wet- en regelgeving in de Biobased

Presentatie BTG BioLiquids Bio Energie dag Zwolle,

Dicht bij huis meer rendement halen uit gras, maïs en andere eiwitbronnen

Hout in de BBE. Houtachtige Bio massa in het. Nederlandse Klimaat. Energie beleid.. Probos 27 Jan 2011 Ton Runneboom

Biobased Economy. Wageningen UR Food & Biobased Research. Windesheim 3 december, Ben van den Broek

GDF SUEZ LNG Solutions

De BBE is een onderdeel van een duurzame economie!!

Bio-economie in Vlaanderen: beleidsaspecten. EWI-focus 22 maart 2017 Johan Hanssens

Smart Delta Resources

Biobased Economy als onderdeel van een duurzame samenleving

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.

Maak samen meer van je land

Glastuinbouw Business met Biomassa

Smart Delta Resources Platform

Subsidies Biobased Economy

Bio Base Europe Innovation & Training for the bio-based economy

ZUIDWEST-NEDERLAND DE NATIONALE KOPLOPER (OP WEG NAAR DE BIOBASED DELTA) Biobased Business Cases

Onderzoek voor duurzame energie

Innovatie met biomassa: meer dan techniek

GRENZELOOS BIOBASED ONDERWIJS

Conversietechnieken voor biomassa Een korte beschrijving van de beschikbare conversietechnieken voor biomassa, op alfabetische volgorde.

EnergieConversiePark Moerdijk Een ECP aansluitend op bestaande verwerking van biomassa

Technologie ontwikkeling als aandrijver van de circulaire economie Biobased economy met MEST & MINERALEN

Interactie tussen bio-materialen en bio-energie. Annita Westenbroek 17 december 2013

Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa. Ir. Harry A. Droog

Biobased Economy economie en duurzaamheid

Bioraffinage, de brug tussen landbouw en de chemie

Bioraffinage de biovaluator van de toekomst

De waarde van biomassa

Biobased Economy in Zuidwest-Nederland. Agro meets chemistry

ROTTERDAM BIOPORT. Frans Jan Hellenthal Business Developer Havenbedrijf Rotterdam 8 december 2011

WELKOM IN ROTTERDAM! Regio West-Brabant en het Havenschap Moerdijk te gast bij Havenbedrijf Rotterdam N.V. Maasvlakte, 11 september 2015

Strategische visie Biomassa drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid

Biomassa in de duurzame energievoorziening

KB Biobased Economy in R(&D)eality. Erik van Seventer - WUR BbE team. Den Haag, 12 mei 2009

Bio-economie en circulaire economie

Biobased economy vanuit ketenperspectief. Woody Maijers Lector Integrale voedsel- en productieketens Directeur van De Ketencoach

Debat Kansen voor duurzame biomassa in Zeeland. Goes, 22 januari 2009 Conclusies en aanbevelingen CE Delft

RPPC Q BIJEENKOMST 1. INNOVATION IS CRUCIAL PAUL SMITS 2. FOCUS BLIJFT OP DUITSLAND EMILE HOOGSTEDEN

Subsidies Groen Gas en Biobased 2017

Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs

Energieverzorging Nederland

WERKGEBIED VEZELGRONDSTOFFEN

1. Ambitie, doelstellingen, acties

Workshop Biobased Economy. Docent Event

Energievoorziening Rotterdam 2025

Biobased Agenda Noord-Nederland. Eisse Luitjens. Workshop bio economie Lingen, 19 juni 2014

Green Deal van Essent New Energy met de Rijksoverheid

Biobased Economy in een duurzame samenleving

Vlaams beleid rond de bio-economie

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16

Toelichting op de Nederlandse Roadmap Bioraffinage

Havenvisie 2030 Drechtsteden 5 april 2011

Netwerkbijeenkomst VAVI, VIGEF & NEBAFA

VERKENNING van de BioBased Economy

WKK in Nederland Toen, Nu, Straks. BezinningsGroep Energie Utrecht, 28 juni 2006

Provinciehuis Westerbrink 1 Assen Assen, 3 oktober 2011 Nummer: Postbus 122

Duurzaam ondernemen in Renkum

Biobased technologie. Tuinbouw Kennisdag. 27 november 2012, Brenda Israël-Hoevelaken

Chemie & ICT ICT en Chemie: samen naar een duurzame toekomst?

Noord-zee-wier-keten. Zonder samenwerking,... geen keten

Maintenance Innovatie in de Delta Regio, de strategie van Zuid Nederland tot Gerard Blom & Patrick Essers

Bio Energy to Overijssel

Uitgangspunten Doelen Klimaatakkoord Parijs Houd ruimte in beschikbare carbon budget voor BV

Drie opties voor de toekomst van de Nederlandse Rijn-Scheldedelta. Alexander Belderok Partner Roland Berger Strategy Consultants

De havens van Zeeland Seaports

Symposium De Groene Delta van Nijmegen. Dag van de duurzaamheid 10 oktober 2014

InVesta R&D Programma Expertisecentrum voor biomassavergassing Energie en chemicaliën uit biomassa

Circulaire economie en de rol van groen. Annita Westenbroek Dutch Biorefinery Cluster 25 januari 2018

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Transitie naar een duurzame BBE CBBE-docentendag te Wageningen

Status en stimulering van bioenergie in Nederland. Kees Kwant SenterNovem, Agentschap voor Innovatie en Duurzaamheid

Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening

Byosis Group. oplossingen voor vergisters; maisraffinage. Datum: September 2012

Van biofuels naar biobased

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

EEN NIEUW DIGITAAL KENNISPLATFORM VOOR DE BIO-ECONOMIE IN VLAANDEREN. Linda Verdonck POM Oost-Vlaanderen

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2

Flevoland maakt werk van duurzame energie

ECN TNO activiteiten systeemintegratie

Transcriptie:

Interdepartementaal Programma BioBased Economy Dirk de Jong

2

Drivers van de BioBased Economy Innovatie Milieubeleid Broeikasgassen (o.a. CO 2 ) Werkgelegenheid Regionaal en landbouwbeleid Energiezekerheid Energiekosten Uitputting fossiele reserves 3

Fharma Farma Fine chemicals Gezondheid Health and enlifestyle Added value Food Voeding Food Feed performance performance materialen materials Fermentation, Fermentatie, commoditychemicaliën chemicals Chemicals Chemie Fertilizer, bulk chemicaliën chemicals Fuel, transportbrandstoffen transportfuels Energie Energy Fire, electriciteit electricity and en warmte heat Volume 4

Grondstoffen Verwerking Producten Tertiaire bijproducten Secundaire bijproducten Primaire bijproducten Algen Gewassen Biomassa Materialen Chemie Transportbrandstoffen Elektriciteit, Warmte 5

6

Biogas 7

Ministeries LNV V&W BZ/OS EZ VROM Financiën Interdepartementaal Programma Bio-based Economy NGO s CHEMIE AGRO Bedrijfsleven ENERGIE High Level PAPIER Wetenschap en Technologisch onderzoek WTC 8

Kader Programma BBE Slimme routes voor biomassa Aan de hand van cascadeprincipe Dat betekent Wees slim met afbreken functionaliteit Dus voorzichtig met biomassa richting energie Lineaire energieroutes meestal niet slim, maar kan wel (bv rioolslib) Maar veel bronnen van biomassa coproductie 9

Routekaart Natte biomassa Droge biomassa Aanbieders Vergisting Vergassing Biogas Digestaat Syngas Upgrading Methanisering Fischer-Tropsch Groen gas SNG FT mixture Verbranding Alcohol synthese C1 chemie Warmte Elektriciteit Transport brandstof Alcoholen Gebruikers 10

BioBased Economy: overheidsbeleid (1) Bedrijvenbeleid op basis van topgebiedenbenadering Biobased economy als doorsnijdend thema 11 Ministry Interdepartementaal of Economic Affairs, Programma Agriculture BioBased andeconomy Innovation

BioBased Economy: overheidsbeleid (2) Dilemma s Strategische beleidsagenda s #1 gebruik van biomassa Toepassingsgebieden #2 vraag naar biomassa Biomassavoorziening #3 herkomst van biomassa Ontwikkelingslanden #4 duurzaamheid van biomassa Duurzaamheid #5 kennisontwikkeling over biomassa Onderzoeksprogrammering #6 overheidsbeleid rond biomassa Overheidsinstrumentarium 12 Ministry Interdepartementaal of Economic Affairs, Programma Agriculture BioBased andeconomy Innovation

Activiteiten programma Bio-based Performance Materials (BPM) Tender Bioraffinage Towards Biosolar Cells Programma (TBSC) Small Business Innovation Research (SBIR) Agrologistiek & Biomassa Bio-based Economy Groene Grondstoffen Transitiehuis Dossierteam SER-advies bio-based economy Actieplan Biomassa - RED (Renewable Energy Directive) Internationale strategie bio-based economy NEN-platform certificering 13

Biobased Performance materials 14

Transitiehuis BioBased Economy TRANSITION HOUSE Business innovation network Infrastructure Financing Sectors Regions Countries Doel: faciliteren samenwerking stakeholders BioBased Economy Producten: Haalbare Business Cases 15

Interactie tussen sectoren TRANSITIEHUIS TUINBOUW AGRO ENERGIE CHEMIE PAPIER 16

Regio s Biomassa hubs? Dutch Biorefinery Cluster Avebe, FrieslandCampina Eemshaven RUG Energy valley ACCRES Prov. Flevoland Haven Rotterdam TUDelft Haven Terneuzen COCI groene chemie (WBrabant) Cosun, Dow, Purac, Sabic BioBase Europe: Biopark Terneuzen & Ghent Bio-Energy valley WUR Gelders Transitie Centrum AlgeaParc Prov. Gelderland Greenport & Biotransitiehuis Venlo DSM, Sabic, Chemelot Nordrhein Westfalen 17

BeBasic programme 18

Europese Kader EU Beleid KBBE-NET (European Knowledge Based Bio-economy Network) Biomass Action Plan (2005) Lead Market Initiative (2007) Joint Call Bio refinery (2008, 7th Framework Programme) RED (2009) Memorandum European Bio-based Economy to the Commission (2010, by GER, FRA and NL) EU2020 Strategy (2010) Toekomst Bio-based Economy Strategy (2011): consultaties stakeholders en impact assessment in 2010/2011 European Innovation Plan: Bio-based Products and Materials 19

Dank voor uw aandacht. 20