EEN JAAR LANG WERKEN ROND SOLIDARITEIT

Europees Jaar 2015 voor Ontwikkeling EEN JAAR LANG WERKEN ROND SOLIDARITEIT VOOR EEN DUURZAME WERELD

ONTDEK HET EUROPEES JAAR VOOR ONTWIKKELING Op 17 januari lanceerde de EU in Bozar (Brussel) het Europees Jaar voor Ontwikkeling. Een jaar lang worden er in de hele EU, en dus ook in België, tal van activiteiten georganiseerd die ontwikkelingssamenwerking voor het voetlicht plaatsen. Glo.be, het magazine van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking, biedt u een speciaal katern aan waarmee u een inkijk krijgt in het hoe en waarom van dit Europese Jaar voor Ontwikkeling. STRAATINTERVIEW PROJECTOPROEP GERICHT AAN DE VERENIGINGEN In het kader van het Europees Jaar voor Ontwikkeling 2015 lanceert de Belgische Ontwikkelingssamenwerking een projectoproep omtrent ontwikkelingseducatie. Doel? Jongeren die lid zijn van jeugdorganisaties en jeugdbewegingen voor sport en cultuur, sensibiliseren voor duurzame menselijke ontwikkeling, en dat vanuit de invalshoek van de voedselzekerheid. De projecten moeten in België plaatsvinden voor 31.12.2015. Indiendatum voor dossieraanvragen: 12.06.2015. U vindt de volledige projectoproep en het aanvraagformulier op www.dg-d.be (onder wat doen we > ontwikkelingseducatie). Wat weten de Belgen over de (Europese) ontwikkelingssamenwerking en het Europees Jaar voor Ontwikkeling? Bekijk het filmpje op www.youtube.com/watch?v=p9t4pdkkxoy. Een jaar waarin Europa zijn inspanningen voor de ontwikkeling meer op de voorgrond zal plaatsen Legende coverfoto: Water messengers, een sensibiliseringsactie over water door GoodPlanet (www.waw2015.org). In maart en april 2015 loopt er ook een tentoonstelling over wateroplossingen in het federaal parlement. Dieter Telemans Bijlage ter gelegenheid van het Europees Jaar voor Ontwikkeling 2015 bij Glo.be 1/2015, het magazine van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking. Redactie : DGD - Glo.be Karmelietenstraat 15 B-1000 Brussel Tel +32 (0)2 501 4881 E-mail: info.dgd@diplobel.fed.be www.diplomatie.be www.dg-d.be Verantwoordelijke uitgever: Dirk Achten Voorzitter van het Directiecomité Layout en productie: www.mwp.be Gratis abonnement Glo.be op www.glo-be.be onze wereld onze waardigheid onze toekomst 2015 Europees Jaar voor ontwikkeling

2015 European year for development europa.eu/eyd2015/belgium Ontwikkelingssamenwerking was nooit zo relevant Rebecca T Z Arnold Europees Commissaris voor internationale samenwerking en ontwikkeling Neven Mimica geeft tekst en uitleg over de doelstellingen van het Europees Jaar voor Ontwikkeling en over de Europese ontwikkelingssamenwerking in het algemeen. In welk opzicht is het Europees Jaar voor Ontwikkeling belangrijk voor de Europese Unie als voornaamste werelddonor? 2015 is van cruciaal belang omdat de deadline voor de Millenniumdoelen verstrijkt en er onderhandelingen over het post-2015 ontwikkelingskader zullen plaatsvinden in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in september. Dat is meteen de ideale gelegenheid om armoedebestrijding en duurzame ontwikkeling opnieuw onder de aandacht te brengen en de EU-burgers precies te tonen welke resultaten met hun steun zijn bereikt. Het Europees Jaar voor Ontwikkeling (EYD2015) vormt een unieke kans om de EU-burgers te sensibiliseren over de manier waarop ons werk het verschil kan maken in een aantal van de armste landen ter wereld. Voor de allereerste keer staat een Europees Jaar in het teken van externe betrekkingen. Wereldwijd verschaft Europa 55% van de officiële ontwikkelingshulp. Een indrukwekkende prestatie waarvan alle Europese burgers weet moeten hebben en waarop ze trots mogen zijn. Daarnaast willen we jonge Europeanen aanmoedigen tot meer actie en een groter engagement. Welke doelstellingen worden tegen eind 2015 nagestreefd? Aansluitend bij deze doelstellingen van het EYD2015, wil ik ontwikkeling steviger EUROPEES COMMISSARIS VOOR INTERNATIONALE SAMENWERKING EN ONTWIKKELING NEVEN MIMICA: We hebben een fantastisch verhaal te vertellen over ontwikkeling onderbouwen, de hand uitsteken naar nieuwe doelgroepen en met nieuwe partners samenwerken. Europeanen moeten zich er in deze geglobaliseerde wereld van bewust zijn dat voor ontwikkeling een gemeenschappelijke en mondiale agenda nodig is, die voor ieder van ons een impact heeft. De belangrijkste doelstelling van het EYD2015 is de EU-burgers, en dan vooral de jongeren, informeren en sensibiliseren over de resultaten van de ontwikkelingssamenwerking van de EU. EU BIJLAGE BIJ MAGAZINE 3

Deze doelstelling is ook gericht op een actievere betrokkenheid bij ontwikkeling. We willen een debat op gang brengen rond het jaarthema Onze wereld, onze waardigheid, onze toekomst. Voorts wil ik dat het EYD2015 ons beter helpt te communiceren over de manier waarop de EU haar interne en externe beleid inzet om bij te dragen aan armoedebestrijding en duurzame ontwikkeling. Dat is een kwestie van beleidscoherentie, waarbij de werkzaamheden van de EU op vlak van handel, landbouw, klimaatverandering en migratie ook helpen om de armoede in de wereld te bestrijden, en dat aspect heeft de hoogste prioriteit. 2015 wordt een jaar met activiteiten in heel Europa, in alle lidstaten, die jongeren, HOE VOORKOMT DE EU CORRUPTIE IN DE ONTVANGENDE LANDEN? De verantwoordingsplicht voor EU-hulp is enorm belangrijk. De Europese Commissie staat onder streng toezicht van het Europees Parlement, de 28 Lidstaten en het Rekenhof. De voorbije 10 jaaris niet één bewijs gevonden van misbruik van EU-fondsen voor corrupte doeleinden. Meer algemeen is transparantie een hoeksteen van de beleidsvorming van de Commissie. Als Commissarissen hebben wij de plicht van elke ontmoeting met een belangengroep een verslag op te maken en dat online te publiceren. Wat budgetten en contracten betreft heeft het publiek toegang tot alle contracten die we met externe partners sluiten; alle aanbestedingen en achteraf ook de gunning van de opdrachten, worden in het Publicatieblad gepubliceerd. LIDSTATEN: ATTITUDE EN OPINIES In landen zoals Cyprus, Spanje en Ierland, die de crisis bijzonder hard voelen, viel de meest opmerkelijke vooruitgang te noteren. Respondenten in Kroatië gaan er eerder dan in andere landen mee akkoord dat armoedebestrijding één van de belangrijkste prioriteiten van de EU moet zijn (86% tegenover 64% voor de EU). Respondenten in Zweden hebben de meest positieve kijk op ontwikkeling en behoren tot de best geïnformeerde burgers over ontwikkelingsvraagstukken. Zij zijn de eersten om te zeggen dat het belangrijk is mensen in ontwikkelingslanden te helpen (97%). Als we kijken we naar de leeftijd, stellen we vast dat het iets vaker jonge Europeanen zijn die denken dat het belangrijk is mensen in ontwikkelingslanden te helpen (88% tegenover 84% in de groep van 25 jaar en meer). Tegelijk is er bij jonge Europeanen minder bereidheid om zich persoonlijk te engageren voor de steun aan ontwikkelingslanden (29% tegenover 35%). http://ec.europa.eu/public_opinion beleids makers, het maatschappelijk middenveld, de privésector, academische instellingen en actoren samenbrengen en die, naar ik hoop, op hun beurt de belangstelling voor ontwikkeling in heel de EU zullen vergroten. We hebben een fantastisch verhaal te vertellen over ontwikkeling. Volgens de Eurobarometer gelooft 85% van de Europese burgers dat het van belang is de ontwikkelingslanden te steunen. Hoe kunnen we de overige 15% overtuigen? Wel, het is natuurlijk onze bedoeling nog meer burgers te overtuigen in het Europees Jaar voor Ontwikkeling, maar het is belangrijk dat we daarbij het totaalbeeld voor ogen houden. 85% is een opmerkelijk percentage en het doet me plezier dat in weerwil van de aanhoudende economische onzekerheid binnen de EU, er in zowat alle lidstaten toch nog een breed draagvlak is voor meer ontwikkelingshulp. Natuurlijk is er nog werk aan de winkel. Volgens de meest recente Eurobarometer heeft 55% van de Europeanen geen weet van de bestemming van de EU-ontwikkelingshulp. We moeten dus duidelijk meer uitleg geven over wat we op het terrein doen. Zijn er, afhankelijk van de eigen sociaaleconomische context van de lidstaten, grote onderlinge verschillen in het percentage overtuigde burgers per land? Voor het merendeel zijn er geen afgetekende geografische clusters van standpunten en opvattingen met betrekking tot ontwikkelingsbeleid en ontwikkelingshulp. Toch zijn er een paar interessante verschilpunten tussen de landen (zie kader). Ik ben benieuwd hoe het EYD2015 burgers uit alle lidstaten zal aanzetten tot engagement en ik kijk ernaar uit persoonlijk deel te nemen aan een paar van de geplande events en activiteiten. MINISTER VAN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING ALEXANDER DE CROO: Het is goed nieuws dat jonge mensen een stuk positiever staan tegenover ontwikkelingssamenwerking. Velen willen iets doen en actief betrokken zijn. Het Europees Jaar voor Ontwikkeling is een gouden gelegenheid om daarop in te spelen 4 BIJLAGE BIJ MAGAZINE

2015 European year for development europa.eu/eyd2015/belgium OFFICIËLE ONTWIKKELINGSHULP 2013 31,55 VERENIGDE STATEN CANADA 4,91 NOORWEGEN 5,58 BELGIË 2,28 EUROPESE UNIE 86,66 ZWITSERLAND 20 JAPAN 11,79 AUSTRALIË 4,85 EUROPESE COMMISSIE 15,93 EU-LIDSTATEN 70,73 EUROPESE UNIE TOTAAL 86,66 EUROPEES COMMISSARIS VOOR INTERNATIONALE SAMENWERKING EN ONTWIKKELING NEVEN MIMICA: Europa is de belangrijkste donor ter wereld; ik wil er ook voor zorgen dat Europa de beste donor wordt EU BELGISCHE BIJDRAGE AAN EU: 497,63 MILJOEN $ Ondanks het percentage van 85% overtuigde burgers toonden de laatste Europese verkiezingen aan dat de Europese bevolking meer en meer neigt naar extreme opvattingen (vreemdelingenhaat enz.). Welke invloed zal deze verschuiving hebben op de Europese ontwikkelingssamenwerking? Ontwikkelingssamenwerking is nog nooit zo relevant geweest heel wat problemen zoals illegale migratie, de impact van de klimaatverandering of terrorisme, die we momenteel in de EU zien, kunnen best in een vroeg stadium worden aangepakt, met internationale hulp en steun op het terrein. Hoe ziet u de toekomst van de Europese ontwikkelingssamenwerking? Het is van het grootste belang dat we tot een ambitieus post-2015 ontwikkelingskader komen. We hebben nu een unieke kans om het op mondiale schaal anders aan te pakken en de ontwikkelingslanden beter te helpen bij het uitbouwen van duurzame en inclusieve gemeenschappen en bij het nemen van eigen verantwoordelijkheid en initiatief voor hun ontwikkeling. Europa is de belangrijkste donor ter wereld; ik wil er ook voor zorgen dat Europa de beste donor wordt. EU-ontwikkelingshulp is steeds meer gericht op plaatsen waar de nood het hoogst is en kan dus wel degelijk een enorm verschil maken. De armste landen ter wereld krijgen 70% van de bilaterale allocaties uit onze belangrijkste ontwikkelingsinstrumenten. Daarnaast zullen we ons op maximaal drie sectoren per land toespitsen. Geleidelijk aan heb ik voor mijn mandaat vier prioriteiten vooropgesteld: 1) de visie van de EU voor een ambitieus post-2015 ontwikkelingskader voorbereiden; 2) de onderhandelingen over het post-cotonou-kader opstarten en het strategisch partnerschap van de EU met Afrika versterken; 3) de beleidscoherentie voor ontwikkeling vergroten; en 4) de donorcoördinatie verbeteren. Thaïssa Heuschen ONLINE https://europa.eu/eyd2015/ https://europa.eu/eyd2015/nl/belgium Hashtags: #EYD2015 #EUasaglobalplayer BIJLAGE BIJ MAGAZINE 5

EEN SPETTERENDE START Cultuur, pijler van de ontwikkelingssamenwerking : onder deze noemer werd met een conferentie op 17 januari in Brussel het startsein voor het Europees jaar voor Ontwikkeling gegeven. Ook Bozar liet met een spetterende Afrikaanse cultuurdag de lancering van dit bijzondere jaar niet onopgemerkt voorbijgaan. De komende maanden staan een aantal culturele evenementen op stapel om jonge (en minder jonge) Europeanen kennis te laten maken met de waarden van solidariteit. VOOR HET GROTE PUBLIEK Op 27 januari was Bozar getooid in Afropese kleuren. Afrika en Europa waren een dag lang versmolten in een multidisciplinair project waarmee het startsein voor het Europese Jaar werd gegeven. De Afropese vrouwen, zo genoemd omdat ze thuis zijn in Europa en Afrika, toonden de inbreng van de Afrikaanse diaspora in de Europese cultuur. Twee verdiepingen van Bozar werden ingepalmd door de meest verscheiden uitingen van de Afrikaanse cultuur: muziek, tekstlezingen, films, debatten, kinderanimatie, een tentoonstelling over de rijkdommen van Timboektoe. In de grote hall werd plaats gemaakt voor artiesten uit de Afrikaanse diaspora. Later op de avond zetten muziekiconen zoals Alpha Blondy Bozar in lichterlaaie Deze avond was de start van een reeks culturele evenementen in het kader van het Europees jaar voor Ontwikkeling. DE ZAKELIJKE KANT Cultuur, het ondergeschoven kind in het ontwikkelingsbeleid, stond centraal in een debat op dezelfde dag. Koningin Mathilde, de Belgische minister van Ontwikkelingssamenwerking, de ministers van cultuur van Mali en Kaapverdië en heel wat actoren uit de culturele sector brachten getuigenissen en gingen in debat over het belang van cultuur. En terecht: cultuur lijkt misschien een luxeproduct in vergelijking met de dagelijkse beslommeringen van de bevolking in het Zuiden maar op basis van aantal jobs en gegenereerde inkomsten heeft cultuur een niet te verwaarlozen economisch belang. Het is een niet-vervuilende, onuitputtelijke grondstof en voor de samenleving is het een opbouwende en bindende factor en een remedie tegen conflicten. Cultuur geeft vorm aan de drie pijlers van duurzame ontwikkeling: economische groei, sociale inclusie en ecologisch evenwicht. Elise Pirsoul Focus op enkele activiteiten in het kader van het Europees Jaar voor Ontwikkeling 27 MAART - 19 APRIL 2015 OVERAL IN BELGIË AFRIKA FILMFESTIVAL TOT 15 APRIL OVERAL IN BELGIË VIDEOWEDSTRIJD : ONTWIKKELINGS- SAMENWERKING, DAT GAAT ME AAN! 9 MEI BRUSSEL DAG VAN EUROPA: OPENDEURDAG VAN DE EUROPESE INSTELLINGEN 31 MEI BRUSSEL 20 KM VAN BRUSSEL AFF vzw Promotiefestival van de Afrikaanse film Vertegenwoordiging van de Europese Commissie in België + FOD Kanselarij van de Eerste Minister Videowedstrijd voor het 5 de en 6de middelbaar in België Vertegenwoordiging van de Europese instellingen in België Sensibiliseringsactiviteiten over de Europese waarden, debatten, animaties, opendeurdag instellingen Belgische Ontwikkelingssamenwerking samen met FOD Personeel en Organisatie Sensibiliseringsactiviteit naar aanleiding van de marathon 6 BIJLAGE BIJ MAGAZINE

2015 European year for development europa.eu/eyd2015/belgium De Belgische VIPs uitgenodigd voor het debat over cultuur en ontwikkeling. 21 JULI 7-17 OKTOBER 29 OKTOBER OKTOBER-DECEMBER BRUSSEL NATIONALE FEESTDAG Belgische Ontwikkelingssamenwerking Animaties voor klein en groot rond de Millenniumdoelen OVERAL IN BELGIË WEEK VAN DE FAIR TRADE Trade for Development Center De week van de eerlijke handel is een jaarlijkse campagne die overal in België fair trade in de kijker zet TERVUREN ONTDEKKING VAN HET WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK TEN DIENSTE VAN ONTWIKKELING Koninklijk Museum voor Midden-Afrika Informatie-activiteiten voor leerlingen uit het middelbaar (3 de graad) over onderzoek over ontwikkeling in Afrika OVERAL IN BELGIË KLEUR BEKENNEN, VORMINGSPROGRAMMA ROND WERELDBURGERSCHAP Belgisch Technische Coöperatie BTC Pedagogische activiteiten rond wereldburgerschap voor jongeren, ngo s en het onderwijs BIJLAGE BIJ MAGAZINE 7

Enkele belangrijke resultaten van de ontwikkelingssamenwerking van de Europese Commissie 2004-2012 Bijdrage aan de Millenniumdoelen* * Ook België draagt bij aan de ontwikkelingssamenwerking van de Europese Commissie. In 2013: 373,22 miljoen euro. ec.europa.eu/europeaid