KLIMAATVERANDERING. N.B. : Voor de algemene analyse zie de analytische synthese.

Transcriptie

1 Directoraat-generaal Communicatie EENHEID PUBLIEKE OPINIE Brussel, 15/10/2008 KLIMAATVERANDERING Speciale Eurobarometer 300 Voorjaar 2008 Eerste ruwe resultaten: Europees gemiddelde en belangrijke nationale tendensen Populatie: 15+ Dekking: Veldwerk: 25 maart - 4 mei 2008 N.B. : Voor de algemene analyse zie de analytische synthese. I. TERMINOLOGIE Door toepassing van de split ballot 1 -techniek is gebleken dat de aanduidingen klimaatverandering en opwarming van de aarde in de ogen van de respondenten synoniemen zijn en zonder onderscheid gebruikt kunnen worden. II. VISIE OP DE KLIMAATVERANDERING 1. De klimaatverandering als ernstig probleem Welke van de volgende problemen beschouwt u momenteel wereldwijd als het ernstigste probleem? [Graag volgorde aangeven, 1, 2, enz.] (Q1) Mondiale problemen Armoede, tekort aan voedsel en drinkwater 68% Klimaatverandering 62% Internationaal terrorisme 53% Gewapende conflicten 38% Belangrijke teruggang van de wereldeconomie 24% Verspreiding van een infectieziekte 23% Verspreiding van kernwapens 23% Groei van de wereldbevolking 19% Weet niet 3% 1 In de eerste helft van de steekproef zijn twee vragen gesteld waarin de term opwarming van de aarde voorkwam, en dezelfde vragen zijn gesteld in de tweede helft van de steekproef, ditmaal met gebruik van de term klimaatverandering. De uitkomsten van deze beide vragen vertoonden geen noemenswaardige verschillen.

2 Nationale verschillen: De klimaatverandering wordt in veruit de meeste landen van de EU als een ernstig probleem gezien. Dat geldt vooral voor Cyprus (92%), Griekenland (90%) en Slovenië (80%). Landen waar de klimaatverandering in mindere mate wordt gezien als ernstig probleem: Italië (47%), Portugal (47%) en Tsjechië (45%). Sociaaldemografische criteria: Vooral jongeren tussen de 15 en 24 jaar (67%), studenten (69%) en respondenten die tot ten minste hun twintigste levensjaar onderwijs hebben gevolgd (67%), beschouwen de klimaatverandering als een ernstig probleem voor de wereld. 64% van de mannen en 60% van de vrouwen deelt dit standpunt. 2. Mate van de ernst En in welke mate vormt de klimaatverandering volgens u momenteel een ernstig probleem? Hanteer voor het antwoord op deze vraag een schaal van 1 t/m 10, waarbij 1 betekent dat het helemaal geen ernstig probleem is en 10 dat het een uitermate ernstig probleem is. (Q2) Mate van de ernst Een zeer ernstig probleem (7-10) 75% Een gemiddeld ernstig probleem (5-6) 15% Een niet ernstig probleem (1-4) 7% Weet niet 3% Nationale verschillen: De klimaatverandering wordt in de meeste lidstaten vooral als een zeer ernstig probleem gezien: - het meest: in Cyprus (96%), Griekenland (95%) en Slovenië (89%). - het minst: in het VK (59%), Estland (63%) en Nederland (62%). Met uitzondering van Italië (74%) komen de Middellandse Zeelanden uit boven het Europees gemiddelde: Cyprus (96%), Griekenland (95%), Malta (88%), Frankrijk (84%) en Spanje (83%). Respondenten die zich niet uitspreken, komen het meest voor in Roemenië (12%) en Bulgarije (11%). 2/8

3 III. INFORMATIE Vindt u dat u goed of niet goed bent geïnformeerd over? (Q3) De diverse oorzaken van de klimaatverandering De diverse gevolgen van de klimaatverandering De manieren waarop wij de klimaatverandering kunnen tegengaan Zeer goed Tamelijk goed Niet erg goed Zeer slecht 9% 47% 32% 9% 9% 47% 32% 9% 8% 44% 35% 10% Nationale verschillen: De burgers die naar eigen zeggen over deze drie onderwerpen het best geïnformeerd zijn, komen uit Noord-Europese landen (Zweden, Finland, Denemarken en Nederland) 2. De burgers die naar eigen zeggen het slechtst geïnformeerd zijn, komen uit Portugal, Tsjechië, Litouwen, Bulgarije en Roemenië 3. In het algemeen beschouwen de respondenten zich als minder goed geïnformeerd over de manieren waarop de klimaatverandering kan worden tegengegaan, dan over de oorzaken en gevolgen ervan. Sociaaldemografische criteria: Degenen die naar eigen zeggen het best geïnformeerd zijn over de oorzaken en gevolgen van de klimaatverandering en de manieren waarop de klimaatverandering kan worden tegengegaan, zijn vooral mannen, studenten en respondenten die het langst onderwijs hebben gevolgd (gemiddeld 13%). 2 Tussen 71 en 88% afhankelijk van de drie variabelen. 3 Tussen 58% en 69% slecht geïnformeerd voor de drie variabelen. 3/8

4 IV. BESTRIJDING VAN DE KLIMAATVERANDERING 1. Maatregelen tegen de klimaatverandering Geef bij elk van de volgende uitspraken aan of u het daarmee volledig eens, overwegend eens, overwegend niet eens of helemaal niet eens bent. (Q5) Om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen, moet er gebruik worden gemaakt van alternatieve brandstoffen als "biobrandstoffen" N.B. Vraag gesteld tussen 25 maart en 4 mei 2008, d.w.z. voordat zich in sommige landen van het Zuiden ernstige voedseltekorten voordeden. U hebt persoonlijk maatregelen getroffen om de klimaatverandering te helpen bestrijden De bestrijding van de klimaatverandering kan een positieve uitwerking hebben op de Europese economie De klimaatverandering is een onomkeerbaar proces, wij kunnen er niets tegen doen De uitstoot van CO 2 (kooldioxide) heeft slechts een marginaal effect op de klimaatverandering De ernst van de klimaatverandering wordt overdreven Mee eens Niet mee eens Weet niet 70% 18% 12% 61% 31% 8% 56% 24% 20% 31% 60% 9% 30% 55% 15% 26% 65% 9% Nationale verschillen: De respondenten die naar eigen zeggen persoonlijk de meeste maatregelen tegen de klimaatverandering hebben getroffen, wonen in Zweden (87%), Slovenië (79%) en Luxemburg (78%). Dit percentage ligt het laagst in Bulgarije (17%), Litouwen (26%) en Letland (29%). Sociaaldemografische criteria: Ongeacht de leeftijdscategorie zegt een absolute meerderheid van de respondenten persoonlijk maatregelen te hebben getroffen tegen de klimaatverandering jaar 52% jaar 62% jaar 65% - 55 en ouder 59% 4/8

5 Wel geldt: hoe hoger hun opleiding hoe vaker respondenten aangeven dat zij deze maatregelen hebben getroffen (het maximum is 71% voor ondervraagden die boven de leeftijd van 19 jaar nog onderwijs hebben gevolgd). De resultaten voor mannen (60%) en vrouwen (61%) zijn in evenwicht. 2. Verantwoordelijkheden van de diverse betrokkenen Geef voor elk van de volgende betrokkenen aan of zij volgens u te veel, genoeg of niet genoeg doen om de klimaatverandering te bestrijden. (Q4) Doen te veel Doen genoeg Doen niet genoeg Weet niet De Europese Unie 3% 25% 58% 14% De nationale regering 4% 24% 64% 8% De burgers zelf 2% 23% 67% 8% De grote bedrijven en de industrie 2% 14% 76% 8% Nationale verschillen: Wat betreft het optreden van de EU is het percentage weet niet zeer hoog in Bulgarije (38%) en Ierland (25%), maar ook in Roemenië (23%), het Verenigd Koninkrijk (22%) en Spanje (19%). Het aantal respondenten dat vindt dat de EU genoeg doet is bijzonder groot in de landen die in 2004 tot de EU zijn toegetreden: Cyprus (43%), Malta en Slowakije (39%), Estland (37%) en Tsjechië (36%). Hetzelfde geldt voor Duitsland (37%). Alleen in Malta scoort het antwoord de EU doet genoeg (39%) ongeveer even hoog als het antwoord doet niet genoeg (41%). Sociaaldemografische criteria: Vooral mannen (29%), personen tussen de 15 en 24 jaar (30%) en studenten (32%) zijn van mening dat de EU genoeg doet. Het percentage weet niet is hoog onder vrouwen (18%), respondenten van boven de 55 jaar (19%) en personen die hun opleiding op 15-jarige leeftijd of eerder hebben beëindigd (22%). 3. Bijdrage van de burgers De respondenten die naar eigen zeggen persoonlijk maatregelen tegen de klimaatverandering hebben getroffen (61%), hebben concreet de volgende actie ondernomen. a) Aard van de concrete actie: 5/8

6 Welke van de volgende acties hebt u ondernomen om de klimaatverandering tegen te gaan? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk. (Q6) Actie U scheidt het grootste deel van uw afval met het oog op recycling 76% U verbruikt thuis minder energie 64% U verbruikt thuis minder water 55% U gebruikt minder wegwerpproducten 40% U verplaatst zich op milieuvriendelijke wijze 28% U koopt seizoensproducten en lokale producten, omdat u geen producten wilt die van ver komen 27% U gebruikt uw auto minder vaak 25% U hebt een auto gekocht die minder brandstof verbruikt of milieuvriendelijker is 18% Voor zover mogelijk mijdt u het vliegtuig voor korte afstanden 12% U bent van energieleverancier of van tarief veranderd zodat u een hoger percentage energie uit hernieuwbare bronnen ontvangt 8% U hebt thuis apparaten geïnstalleerd die hernieuwbare energie opwekken 5% Weet niet 1% Basis: 61% van de steekproef Deze maatregelen hebben een voornamelijk economisch karakter: ze zijn eenvoudig uit te voeren, kosten niets en maken besparingen mogelijk. b) Uitgaven voor deze acties: Hoeveel bent u bereid meer te betalen voor energie uit bronnen die minder broeikasgas uitstoten, om op die manier de klimaatverandering tegen te gaan? Hoeveel procent wilt u hieraan gemiddeld meer besteden? (Q9) Uitgaven 1-5% 18% 6-10% 14% 11-30% 10% meer dan 31% 2% Geen 30% Weet niet 26% 6/8

7 Nationale verschillen bij deze 61%: Het percentage weet niet is hoog in Italië (43%), Ierland en Portugal (42%) en in Bulgarije (40%). In Denemarken en Griekenland zeggen meer dan zeven op de tien burgers dat zij bereid zijn meer te betalen voor groene energie. In Portugal, Malta, Bulgarije en Roemenië zijn dat slechts drie op de tien. Slechts 30% van de respondenten is niet bereid meer te betalen, ondanks de stijging van de energieprijzen. c) Redenen voor deze acties: Mensen hebben diverse redenen om actie te ondernemen tegen de klimaatverandering. Welke van de volgende uitspraken zijn op u van toepassing? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk. (Q8) Redenen Als iedereen zijn gedrag verandert, heeft dat volgens u een reële invloed op de klimaatverandering 63% U vindt het als burger uw plicht om het milieu te beschermen 61% U maakt zich grote zorgen om de wereld die u aan de jongeren en de toekomstige generaties achterlaat 52% U denkt dat u met deze maatregelen geld kunt besparen 25% U hebt rechtstreeks te maken gehad met de gevolgen van de klimaatverandering 8% Weet niet 1% Basis: 61% van de steekproef Nationale verschillen bij deze 61%: 47% van de Slowaken, 45% van de Belgen, 37% van de Roemenen en 34% van de Denen geloven dat zij geld kunnen besparen door maatregelen tegen de klimaatverandering te nemen. In Letland is dit percentage slechts 14% en in Griekenland en Litouwen 15%. d) Redenen om geen actie te ondernemen: Onderstaande vraag is gesteld aan de respondenten die naar eigen zeggen geen maatregelen hebben getroffen tegen de klimaatverandering (31%). Mensen hebben diverse redenen om geen actie tegen de klimaatverandering te ondernemen. Welke van de volgende uitspraken zijn op u van toepassing? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk. (Q9) 7/8

8 Redenen Volgens u moeten regeringen, bedrijven en de industrie hun gedrag veranderen en niet de burgers 42% U wilt wel actie ondernemen maar u weet niet wat u moet doen om de klimaatverandering tegen te gaan 34% U denkt dat een gedragsverandering van uw kant geen reële invloed heeft op de klimaatverandering 26% Volgens u zijn maatregelen tegen de klimaatverandering te duur 15% U maakt zich geen zorgen om de klimaatverandering 9% Weet niet 7% Basis: 31% van de steekproef Nationale verschillen bij deze 31%: 54% van de Grieken, 50% van de Roemenen en 48% van de Slowaken willen wel actie ondernemen maar weten niet wat ze moeten doen om de klimaatverandering tegen te gaan. In Hongarije is dit percentage slechts 21%, in België 22% en in Nederland 23%. 8/8