ALBEDA COLLEGE Branche lifestyle, sport en entertainment Onderwijs - en examenregeling NAAM OPLEIDING : Artiest Muziek/Sounddesign CREBONUMMER : startnummer 90030 : volgnummer 90034 / 90035 NIVEAU : 4 SOORT OPLEIDING : vakopleiding LEERWEG : Bol OPLEIDINGSVARIANT : standaard COHORT : 2006-2010 OPLEIDINGSDUUR : 4 jaar
Inhoudsopgave Inleiding Onderwijsvisie A B Onderwijsregeling Examenregeling B.1 Opleidingspecifiek deel B.2 Algemeen deel C Bijlagen C.1 Geldigheid C.2 Examensystematiek C.3 Nadere bepalingen toetsafname C.4 WSF C.5 Adressen C.6 Taken Examencommissie C.7 Vrijstellingsregeling 1
Inleiding Van iedere kwalificerende opleiding in het beroepsonderwijs wordt een Onderwijs - en Examenregeling (OER) vastgesteld door het bevoegd gezag. De Onderwijs - en Examenregeling is een wettelijk basisdocument waarin de inhoud van de opleiding en de daarbij behorende toetsing en examinering beschreven wordt. In het eerste deel (A), de Onderwijsregeling, wordt beschreven wat de onderwijs- en vormingsdoelen van de opleiding zijn, welke competenties de deelnemers verwerven en hoe de opleiding wordt vorm gegeven. In het tweede deel (B), de Examenregeling, wordt beschreven op welke manier geëxamineerd wordt en in welke periode dit plaatsvindt. Het derde deel (C), omvat de beschrijving van vrijstellingsprocedure, nadere bepalingen toetsafname, examensystematiek en of de WSF ( Wet Studie Financiering) van toepassing is. Tevens wordt in het derde deel verwezen naar belangrijke documenten, zoals: het reglement bij toetsing en examinering, het deelnemersstatuut, de geldigheid van de OER en belangrijke adressen. Vanwege het experimentele karakter van de opleiding wordt dit oer later aangevuld en kan het eventueel worden gewijzigd. Dit gebeurt voor 1 mei 2007 voor wat betreft het tweede leerjaar, voor 1 mei 2008 voor het derde leerjaar en voor 1 mei 2009 voor het vierde leerjaar. Hiervan wordt de deelnemer schriftelijk op de hoogte gebracht. Experiment herontwerp kwalificatiestructuur De opleiding Artiest Muzikant/Sounddesigner wordt uitgevoerd op basis van de Regeling Experimenten Herontwerp Kwalificatiestructuur MBO 2006-2007. De rechten en plichten van de onderwijsinstelling en de deelnemer zijn vastgelegd in de onderwijsovereenkomst. 2
ONDERWIJSVISIE Albeda College De opleidingen in het Albeda College worden uitgevoerd op basis van een onderwijsvisie waarin de volgende 5 ankerpunten centraal staan. Loopbaan van de deelnemers als vertrekpunt Om recht te doen aan de loopbaan van de deelnemer, bouwen we voort op alles wat de deelnemer kan, weet en ervaren heeft in voorgaande opleidingen, (vrijwilligers) werk en/of in verenigingen. Het is de start voor een persoonlijke leerroute naar het doel: duurzaam werk en actief burgerschap. Samenwerking met VMBO, HBO en bedrijfsleven evenals een goede loopbaanbegeleiding zijn hierbij onontbeerlijk. Leren in reële, betekenisvolle (beroeps)contexten Wij bieden jongeren en volwassenen een weg naar werk en burgerschap. Of iemand optimaal functioneert in zijn werk of in de samenleving wordt duidelijk uit zijn handelingen in de praktijk. Het leren moet daarom voor het belangrijkste deel in de context van het beroep plaatsvinden. Pedagogisch-didactische benadering: binding, zelfstandigheid en verantwoordelijkheid De relatie tussen docent en deelnemer is van cruciaal belang. Niet de keuze van één bepaald didactisch concept leidt tot succes, maar een op dialoog gerichte benadering van de deelnemer. Een benadering waarbij de deelnemer zelf verantwoordelijk is, eigen keuzes kan maken en waarbij leren, ontdekken mag zijn. Individueel maar niet alleen. Voor ieder verschillend, maar niet zonder structuur. Ondernemerschap en ondernemend zijn Ondernemende mensen die creatief kunnen inspelen op voortdurende veranderingen in functies, hebben meer kansen om zich te handhaven op de arbeidsmarkt. Het ondernemend zijn wordt een belangrijk bestanddeel van de loopbaan van de deelnemer. Ook zetten we in op het ondersteunen van deelnemers die een eigen bedrijf willen starten. Geïntegreerde begeleiding en zorg tijdens de loopbaan Begeleiding van de loopbaan en het leren tijdens de loopbaan zien we als een logisch en integraal bestanddeel van het onderwijs in ons instituut. Bij ernstige belemmeringen in de loopbaan is soms extra zorg nodig die wij realiseren in samenwerking met jeugdzorg, GGD en anderen. 3
A: Onderwijsregeling Naam opleiding Artiest Crebonummer 90030 Uitstroom - differentiaties Muziek Sounddesign Crebonummer(s) 90034 90035 Leerweg Beroepsopleidend Opleidingsvariant BOL Locatie(s) Callandstraat 111 Schiedam WSF Ja Opleidingsduur Vier jaar Niveau Toelichting: De opleiding MBO Artiest (muziek/sounddesign) is een nieuwe BOL opleiding niveau 4, die wordt uitgevoerd in het kader van de experimentregeling door het Albeda College, branche Lifestyle, sport en entertainment. De opleiding wordt uitgevoerd op basis van het door de Minister van OC&W vastgestelde kwalificatiedossier Artiest, opgesteld onder verantwoordelijkheid van de kenniscentra ECABO, OVDB en GOC. Studiebelastingsuren vrije ruimte (inhoud ingevuld door school) Totaal studiebelastingsuren 6400 Verdeling studiebelastingsuren over school en bpv (beroepspraktijkvorming) Studiebelastingsuren totaal School Bpv nvt nvt 3840 nvt Onbeg eleid nvt 1520 1840 100 0.48 0.24 0.29 Korte typering van het beroep De artiest (muziek) is uitvoerend en vaak ook docerend actief. Hij is te vinden op podia van theater tot buurthuis of speelt zonder podium op straat of op de achtergrond bij particuliere of commerciële bijeenkomsten. Ook studiowerk maakt onderdeel uit van het werkterrein. De artiest (muziek) opereert in een steeds veranderende en zich vernieuwende muziekmarkt. Veelal heeft hij een gemengde beroepspraktijk waarin naast uitvoeren en doceren ook muziektechnologie een rol kan spelen. Veel musici leven op de rand van hobby/freelance en professioneel zelfstandig musicus. Bestaanszekerheid wordt nauwelijks geboden, vaak is er een combinatie van (freelance) taken, soms moet het werk tijdelijk worden gecombineerd met werk in geheel andere sectoren. Van belang is, dat de artiest (muziek) alles wil aanpakken. De artiest (muziek) is een allrounder, breed inzetbaar wat betreft muziekstijlen (techniek en stijl), soort producties, werkvelden, publieksgroepen en podia. Hij is zeer vaardig in het zichzelf verkopen (image) en in het organiseren van zijn beroepsleven. Hij wordt 4
gekenmerkt door een grote gedrevenheid om als artiest (muziek) te werken, dit maakt dat hij minder waarde aan zekerheid en inkomen hecht. Korte omschrijving van de uitstroomdifferentiaties Muzikant (zie kern) Sounddesigner Deze uitstroomdifferentiatie kan uitsluitend gevolgd worden in combinatie met de uitstroomdifferentiatie muziek. Sommige artiesten (muziek) specialiseren zich in de muzikaal technische aspecten van sounddesign. De artiest (sounddesign) werkt in de muzieken film/av-sector. Hij houdt zich bezig met het componeren (ontwerpen, mixen en afregelen) van muziek- en geluidsproducties zoals cd-producties en met remixen, computermuziek, soundscapes voor audio(visuele) en geïntegreerde media (av-middelen gecombineerd met digitale media en grafische vormgeving). Ook kan de artiest (sounddesign) werkzaam zijn in de uitgaans- en evenementenindustrie of in de kunsteducatie. De muzikale domeinen waarmee de artiest (sounddesign) zich bezighoudt zijn geluidsmanipulatie m.b.v. computers, componeren/arrangeren en/of vocale en ritmische aspecten. Te verwerven competenties Tijdens de opleiding verwerven de deelnemers de volgende competenties: Behorend tot de kern van de opleiding: Competenties De artiest (muziek) is in staat om op adequate wijze 1. contacten te leggen en te onderhouden 2. opdrachten te verwerven 3. regelingen te treffen, fondsen en subsidies aan te vragen 4. mee te werken aan publiciteit en promotionele activiteiten 5. een podiumpresentatie te maken 6. een podiumpresentatie te organiseren 7. workshops te geven 8. overzicht te bewaren, de eigen werkzaamheden te plannen en te handelen in onvoorziene situaties 9. zijn eigen handelen te evalueren en bij te stellen 10. vakkennis en ontwikkelingen bij te houden 11. door te zetten in probleemsituaties Behorend bij de uitstroomdifferentiatie muziek: Competenties De muzikant is in staat om op adequate wijze 12c ideeën/concepten om te zetten in compositie(s)/arrangementen 14c bij te dragen aan het totale product van 5
de groep 15c. een performance neer te zetten 16c. om te gaan met een grote mate van herhaling 17c. in te spelen op onverwachte situaties 18c. activiteiten af te stemmen met regisseur, project- en/of marketingmanager, muzikaal leider 19. muziek te produceren Behorend bij de uitstroomdifferentiatie Sounddesigner: Competenties De sounddesigner is in staat om op adequate wijze 20. ideeën/concepten om te zetten in compositie(s)/arrangementen 21. geluid te mixen 22. geluid af te regelen De opleiding omvat de volgende kerntaken: 1. Onderhoudt en organiseert zijn eigen werkterrein 8. Bereidt de muziekproductie (individueel) voor 9. Repeteert de muziekproductie (in teamverband) 10. Voert de muziekproductie uit 11. Componeert (digitale) muziek- en geluidproducties Overige onderwijs en vormingsdoelen Nederlandse en Engelse taal zullen behandeld worden binnen de context van verschillende les-onderdelen: Songschrijven, raps schrijven, en de zg. business-lessen, zoals marketing, promotie, auteursrechten en contractomschrijving, contractbespreking, en communicatie in het algemeen. 6
Vormgeving van de opleiding De opleiding biedt een 1 op 1 praktijk, gespiegeld aan de werkelijke muziekpraktijk. Geen simulatie, maar de werkelijke carrière van deelnemers wordt, in overleg, gestuurd en gesteund bij de ontwikkeling en ingevuld met relevante lessen en begeleiding. Het motto is: Van elke deelnemer is zijn/haar muziekwereld de school, z n band/crew is de klas en zijn muziek de lesstof. Dag één van z n opleiding is de eerste dag van z n carrière. Het eerste jaar wordt ingedeeld in de drie fases van de cyclus van de beroepsmuzikant. Door het jaar heen zal een rode draad van vaste lessen plaatsvinden, genaamd woodshed. Daarbij gaat het om de muzikale ontwikkeling van de deelnemer, ook met zijn instrument. Onderdelen zijn bijvoorbeeld het hoofdvak (instrumentale ontwikkeling), solfège (gehoorontwikkeling) en theorie (muziekgeschiedenis, opnametechniek). Tijdens de eerste fase worden onderdelen behandeld die voortkomen uit de context van het creëren. Aan de orde komen geschiedenis, muziektheorie, componeren, softwaregebruik, samplen etc. Bijbehorende business lessen gaan over marketingstrategie, productie en auteursrechten. De tweede fase bestaat uit lesstof voortkomend uit opname en uitgave van eigen werk. Bijbehorende vakken zijn componeren, opnametechniek (computer, software, audio, mixen, masteren etc.) plus de uitvoeringspraktijk van cd-productie (contracten, promotie etc.) Fase drie betreft de uitvoeringspraktijk van de optredende muzikant: Band-repetitie, show, etc., plus zaken als concertproductie, concertpromotie etc. In de leerjaren 2, 3 en 4 wordt de cyclus twee maal herhaald. Voor elke cyclus wordt dan anderhalf jaar ingepland. Ook worden weer ondersteunende lessen aangeboden. Omdat hier sprake is van een experiment wordt het oer komend jaar verder aangevuld. Dit gebeurt voor 1 mei 2007 voor wat betreft het tweede leerjaar, voor 1 mei 2008 voor het derde leerjaar en voor 1 mei 2009 voor het vierde leerjaar. 7
Fase 1 Fase 2 Fase 3 Creëren Opnemen/ uitgeven Uitvoeren Ondersteunende vakken: - Muziekgeschiedenis en -inspratie - Muziektheorie - Componeren Businesslessen: - Marketing/strategie - Auteursrechten/pub lishing Woodshed: Ondersteunende vakken: - Arrangeren/instru mentatie - Opnametechniek - Opnemen - Mixen/masteren Businesslessen: - Demo-promotie - Cd -contracten - Publishing - Cd-promotie Ondersteunende vakken: - Instrumentatie - Bandrepetitie - Live techniek - Lezen van bladmuziek - Show Businesslessen: - Concertpromotie - Concertcontracten - Tourmanagement - Productiemanagem ent - Hoofdvak - Solfège - Geschiedenis - Communicatie (= bladmuziek of anders) Persoonlijk ontwikkelingsplan (pop) Afhankelijk van het in overleg bepaalde POP, moeten de deelnemers zich ontwikkelen binnen alle facetten van het muziekmaken en -uitdragen. Om progressie te meten wordt, vanaf de auditie t/m het examen, een aantal parameters gehanteerd. Deze worden bovendien inzichtelijk gemaakt voor de deelnemers zelf, zodat ze deze ook kunnen meenemen gedurende hun verdere ontwikkeling in de muziekpraktijk, ook na de opleiding. Onder de noemer leren leren zullen vaste docenten uitleggen aan de hand van dezelfde parameters wat men en hoe men beoordeelt. 8
Een aantal parameters: Ritmiek Melodie Compositie Techniek Concept Kennis Overdracht Zelfreflectie Zakelijk Sociaal POP-overleg vindt plaats tussen deelnemer en studieloopbaanbegeleider. Dit resulteert in een periodieke en bindende afspraak/overeenkomst, waarmee elk van de drie fases binnen de cyclus wordt getoetst, afgesloten en voor het vervolg opnieuw bepaald. Afhankelijk van het al dan niet inlossen van deze overeenkomst kan de voortgang per fase worden bijgesteld of aangescherpt. Het verloop van de cyclus blijft onveranderd qua indeling en tijd, de inhoud van de fases kunnen variëren. Beroepspraktijkvorming (BPV) Door middel van het productiehuis/impressariaat krijgt de bpv van de deelnemer vorm. In het werkveld bestaan veel ad hoc-producties en kortlopende projecten. Per deelnemer zullen stageperiodes daarom verschillen. De in de schema s vermelde uren zijn ramingen en kunnen per jaar verschillen. Het totaal aantal uren dat een deelnemer gedurende vier jaren heeft opgebouwd is maatgevend. In welk leerjaar deze stage zal plaatsvinden is vooraf niet aan te geven. De rechten en plichten van de onderwijsinstelling, het leerbedrijf, de deelnemer en het landelijk orgaan zijn vastgelegd in de BPVovereenkomst. Deze overeenkomst bevat bepalingen over de eindtermen 1 welke bij het bedrijf of de instelling gerealiseerd dienen te worden. De overeenkomst geeft ook bepalingen omtrent de begeleiding en beoordeling van de deelnemer in de beroepspraktijkvorming. 1 Zolang de WEB daarop nog niet is aangepast wordt in juridische zin gesproken over eindtermen waar het om te verwerven competenties gaat. 9
B: Examenregeling B.1 Opleidingspecifiek deel Examenprogramma Het examen bestaat uit een proeve van bekwaamheid, die deels in de bpv plaatsvindt. De proeve beslaat een zogenoemde beroepscyclus als hierboven beschreven en wordt afgenomen in het derde en vierde leerjaar. De beoordeling wordt verricht door de school en door externe beoordelaars uit de beroepspraktijk. Voor 1 mei 2008 wordt er in dit oer duidelijkheid gegeven over de proeve. Tijdens de opleiding houdt de deelnemer een portfolio bij, waarin hij de producten (nummers, opnames, registraties/verslagen van optredens etc.) laat zien. Ook zijn/haar vorderingen worden vermeld, gerelateerd aan zijn POP opdracht die in overleg periodiek is geformuleerd. Een positief beoordeeld portfolio waaruit blijkt dat twee maal de cyclus voldoende is doorlopen, is een voorwaarde om mee te doen aan de proeve. 10
B.2 Algemeen deel Het algemeen deel betreft de Examenregeling Albeda College, versie april 2004. Het bestaat uit: deel 1: Relevante wetsartikelen deel 2: Begrippenlijst deel 3: Examenregeling 3.1 De regeling van de examens 3.2 De organisatie van de examens 3.3 De richtlijnen voor de samenstelling van de examens 3.4 De richtlijnen voor de beoordeling van de examens 3.5 Bezwaar en beroep Het Handboek Examinering van het Albeda College ligt ter inzage bij de administratie / kamer van de coördinator. 11
Bijlagen C.1 GELDIGHEID C.2 EXAMENSYSTEMATIEK C.3 NADERE BEPALINGEN TOETSAFNAME C.4 W.S.F. C.5 ADRESSEN C.6 TAKEN EXAMENCOMMISSIE C.7 VRIJSTELLINGSREGELING 12
Bijlage C.1 Geldigheid Deze onderwijs - en examenregeling geldt voor: Onderwijsinstelling : Albeda College Opleiding : Artiest Opleidingsvariant : Muzikant/Sounddesigner Crebonummers(s) : 90030, Volgnummer : 90034 / 90035 Niveau : 4 Leerweg : BOL Cohort : 2006-2010 Opleidingsduur : 4 jaar Datum : 15 september 2006 Datum expiratie : 31 juli 2010 Handtekening van of namens bevoegd gezag: Mevr. M. Prins Branchedirecteur Lifestyle, sport en entertainment Openbaar gemaakt: 15 september 2006 13
Bijlage C.2 Examensystematiek Het Albeda College voert de interne borg uit van de kwaliteit van examinering. Het Kwaliteitscentrum Examinering (KCE) voert de externe borg uit van de kwaliteit van de examinering. 14
Bijlage C.3 Nadere bepalingen toetsafname Afwijkende wijze van examineren 1. De examencommissie kan toestaan dat een gehandicapte kandidaat het examen geheel of gedeeltelijk aflegt op een wijze die is aangepast aan de mogelijkheden van die kandidaat. In dat geval bepaalt de examencommissie de wijze waarop het examen zal worden afgelegd. De commissie doet hiervan zo spoedig mogelijk mededeling aan het bevoegd gezag, in dezen vertegenwoordigd door de directie. 2. Tenzij sprake is van een objectief waarneembare lichamelijke handicap, geldt ten aanzien van de in het eerste lid bedoelde aangepaste wijze van examineren dat: a. er een deskundigenverklaring is die door een ter zake deskundige psycholoog of orthopedagoog is opgesteld, b. de aanpassing kan bestaan uit een verlenging van de duur van de desbetreffende toets met ten hoogste 25%, en c. een andere aanpassing slechts kan worden toegestaan voor zover daartoe in de onder a genoemde deskundigenverklaring ten aanzien van betrokkene een voorstel wordt gedaan dan wel indien de aanpassing aantoonbaar aansluit bij de begeleidingsadviezen, vermeld in de deskundigenverklaring. 3. De examencommissie kan in verband met onvoldoende beheersing van de Nederlandse taal afwijken van de bepalingen in deze Onderwijs - en examenregeling met betrekking tot de toetsduur en toetsvorm. Voor deze afwijking kan een kandidaat in aanmerking komen die met inbegrip van het schooljaar waarin hij de (deel)toets aflegt, ten hoogste zes jaren onderwijs in Nederland heeft gevolgd en voor wie het Nederlands niet de moedertaal is. De in de eerste volzin bedoelde afwijking kan betrekking hebben op: a. het vak Nederlandse taal en letterkunde; b. het vak Nederlandse taal; c. enig ander vak waarbij het gebruik van de Nederlandse taal van overwegende betekenis is. 4. De in het derde lid bedoelde afwijking bestaat slechts uit een verlenging van de duur van de desbetreffende toets met ten hoogste 25% en het verlenen van toestemming tot het gebruik van een verklarend woordenboek der Nederlandse taal. 5. Van elke afwijking op grond van het derde lid wordt mededeling gedaan aan het bevoegd gezag, in dezen vertegenwoordigd door de directie. 15
Uitslag en inzage De instelling maakt uiterlijk binnen 15 werkdagen na afname van de toets of het examen(onderdeel) de uitslag bekend aan de deelnemer. De deelnemer kan op eigen verzoek inzage krijgen in het beoordeeld werk. Het recht op inzage geldt tenminste tot en met 5 werkdagen na de bekendmaking van de uitslag. In de studiewijzer of opleidingengids staat nader omschreven hoe het inzagerecht wordt georganiseerd en uitgevoerd. 16
Bijlage C.4 WSF Naam instelling : Albeda College Brin nummer : 00GT Naam opleiding : Artiest (muzikant/sounddesigner) Crebonummer : 90030 volgnummer : 90034 / 90095 Cohort : 2006-2010 Toepassing Wet op de Studiefinanciering (van toepassing bij BOL) Naar het oordeel van het bevoegd gezag omvat elk studiejaar van bovengenoemde opleiding tenminste 850 klokuren, zoals neergelegd in artikel 9, lid 1a van de Wet op de studiefinanciering en de nadere invullingen die daarna zijn gegeven. 2 Toepassing Transparante Onderwijsprogrammering Naar het oordeel van het bevoegd gezag voldoet de programmering aan het Convenant inzake onderwijsprogrammering in het middelbaar beroepsonderwijs; d.d. 4 / 9 juli 2001 en brief Ministerie OC&W BVE/B/2002/731. studiejaar 1 2 3 4 Begeleid leren: Leren in de school 960 Het totaal aantal klokuren dat per studiejaar aan lessen wordt besteed Leren in de arbeidssituatie Het totaal aantal klokuren dat per studiejaar aan beroepspraktijkvorming wordt besteed Het totaal aantal klokuren dat wordt besteed aan de andere, hieronder genoemde activiteiten die binnen het kader van de opleiding worden aangeboden: 1. mentoraat 2. introductie 3........ 4........ WSF en TOP-model: Subtotaal aantal klokuren In Instellingstijd Verzorgd Onderwijs volgens OER 2006 2007 TOP-model: Aantal klokuren onbegeleid leren 80 1040 560 TOP-model: 1600 1600 1600 1600 3 Totaal aantal klokuren Ondertekening: Plaats: Rotterdam Datum: 15 september 2006 Namens het bevoegd gezag: mevr. M. Prins Functie: Branchedirecteur lifestyle, sport en entertainment 2 Zie uitleg OcenW-Regelingen van 3 december 1997, nr 30 3 Top-model wordt in de loop van de opleiding verder ingevuld in addenda. 17
Bijlage C.5 Adressen Bevoegd gezag: Examencommissie: Dhr. P. Boekhoud Voorzitter College van Bestuur Albeda College Rosestraat 1101 3071 AL ROTTERDAM Postbus 9451 3007 AL ROTTERDAM Voorzitter Examencommissie Mevr. M. Prins Rosestraat 1101 3071 AL ROTTERDAM Postbus 9451 3007 AL ROTTERDAM Commissie van Beroep voor de Examens: Commissie van Beroep voor de Examens t.a.v. Mr. A. Bijloo, secretaris Postbus 9451 3007 AL ROTTERDAM 18
Bijlage C.6 Taken van de examencommissie De examencommissie is verantwoordelijk voor het op een verantwoorde wijze doorlopen van de examenprocedures voor de opleidingen waarvoor zij is aangesteld door het College van Bestuur van het Albeda College. De examencommissie is verantwoordelijk voor de uitvoering van taken met betrekking tot de voorbereiding, de ontwikkeling, de vaststelling, eventuele inkoop van toetsen, de planning en afname, de beoordeling en de uitslag, bewaren en beheren en de evaluatie van examens. Een uitwerking van de taken van de examencommissie is te vinden in het Handboek Examinering. 19
Bijlage C.7 Vrijstellingsregeling De examencommissie kan op verzoek van de betrokkene op basis van vooropleiding of ervaring, vrijstelling verlenen aan het afleggen van één of meer toetsen en examenonderdelen. De examencommissie baseert zich bij het verlenen van vrijstellingen op de richtlijnen van het bevoegd gezag, zoals deze in deze bijlage zijn neergelegd. Richtlijnen m.b.t. vrijstellingsgronden Vrijstelling: 20