Beïnvloeding van het gerechtelijk onderzoek door niet politionele intervenanten op een crime scene crime scene management Dagorde Inleiding voorstelling Wat (saai) maar nuttig cijfermateriaal Rol van de politie inzake overlijdens De plaats van het delict Interventie politie 100 Mug-team Verdachten slachtoffers - getuigen Vraag en antwoord Zeer Belangrijk!GEENGEEN kritiek Samen denkpistes uitwerken om ons werk beter uit te voeren en elkaars werk beter leren kennen. 1

Statistieken overlijdens in Vlaanderen Vlaanderen - 55000 à 56000 overlijdens per jaar 57 % in ziekenhuismilieu 16 % in opvangcentra voor bejaarden 94 % naruurlijk overlijden 4.4 % van de overledenen is jonger dan 45 jaar en hiervan is de helft het slachtoffer van een een ongewoon sterfgeval 1000 zelfdodingen 401 moord & doodslag ( pogingen en voltooide misdaden) 4 % overlijdens ten gevolge van een ongeval ( 45 % verkeer 30 % val ) ( cijfers Nis et KUL) Schaarbeek Evere-St Joost cijfermateriaal poltie-interventies Moord- Doodslag 12 5% Verdacht 21 9% Pog,Zelfm, 99 43% Pog,M&D 28 12% 15 maanden 2005-06 Natuurlijk 50 21% Zelmoord 23 10% 1293 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 224 Overlijdens Interventies Politie-interventies bij overlijdens Politie 7% zonder politie 93% 2

Vragen Zitten er tussen de natuurlijk verklaarde overlijdens verdoken dodingen??????? Waarom is dit mogelijk? Verkeerde interpretatie arts en politie Goed georganiseerde homicide Huisarts twijfelt om zware procedure op te starten Verouderde procedure aangifte overlijden Sommige artsen niet genoeg bijgeschoold Artsen geen meldingsplicht enz.. Onderzoek in Duitsland 50 % van de dodingen niet opgemerkt 3

Relatie tss leeftijd en doodsoorzaak 1997 België (INS) Totaal overlijdens 0 44 j 44 en + Natuurlijk 94 % 55 % 96 % Ongewoon ( hom-ong ong-zelfd) 6 % 45 % 4 % Onbekend 1 % Aangewende middelen dodingen Vuurwapens : 40 % Messen : 25 % Asphyxie : 15 % Andere : 10 % Slagen voorwerp. : 10 % Dodingen - mobiel Crimineel Milieu 15% Zonder mobiel -Psy 7% Diefstal 13% Sexueel 2% Conflicten 17% Wettige zelfverdedi ging 2% Familiale kring 44% 4

Natuurlijk overlijden Ziekte Ouderdom Rol van de politie Nagaan of het inderdaad wel een natuurlijk overlijden is. Opstellen administratief rapport voor Off.Burg. Stand. Opstellen verslag ( indien nodig) voor de Vrederechter Ongewoon sterfgeval Zelfdoding homicide ( moord & doodslag onvrijwillig doden) Ongeval Vaak een externe factor. Vaak interventie van een derde. Overlijden van een bekende persoon. Plotse dood Rol van de politie ongewoon sterfgeval Art 8 Wetboek van strafvordering De politie spoort de misdaden, wanbedrijven en de overtredingen op, verzamelt de bewijzen ervan en levert de daders over aan de rechtbanken belast met hun bestraffing + in beslangname van de overtuigingsstukken. Art 81 Burgerlijk wetboek Met de bijstand van een geneesheer proces-verbaal opstellen van een verdacht overlijden. 5

Misdrijf - Justitie Materieel bestanddeel van het misdrijf Vastleggen van het misdrijf beschrijven Dood vaststellen Vaststellingen op lichaam & omgeving Moreel bestanddeel van het misdrijf Intensie dader acherhalen Bedoeling vaststellingen & sporenonderzoek ( forensic) Vaststellen van het misdrijf Dader(s) identificeren Slachtoffers identificeren Onschuld bewijzen Linken leggen met andere feiten Criminologie, psychiatrie,sanitaire problemen detecteren en voorkomen Verklaringen van personen confronteren met gevonden sporen Rudy & Maes vaststellingen - Homicides Gestelde vragen Oorzaak van overlijden ( antwoord door arts) Bijvoorbeeld perforatie van de aorta. Manier van overlijden (antwoord door een arts in samenspraak met de politie en experten politionele vaststellingen) Bijvoorbeeld door ( projectiel mes - metalen staaf - enz) Soort overlijden ( antwoord door pluridiciplinaire cel- justitie) natuurlijk homicide zelfdoding - ongeval?????????? 6

Vaststellen van ongewone sterfgevallen Crime scene management De plaats van het delict - PD Plaats waar de feiten of een deel ervan zich hebben afgespeeld. Toegangs -en/of vluchtwegen Plaats waar het lichaam is gevonden. Plaats waar een voorwerp in verband met de feiten wordt gevonden Alle mogelijke plaatsen gelinkt aan de feiten. Plaats waar de verdachte wordt gevat of verblijft. Leden van de intervetieteams Coordinator Officier met wachtdienst Zonechef Gerechtelijk directeur Wetsgeneesheer Experten Slachtoffer(s) dader(s) Getuige(n) Leden van het labo Procureur des Konings Onderzoeksrechter Leden federale politie Leden lokale recherche Brandweer + Mug Huidige situatie Ter plaatse 7

Huidige situatie ter plaatse Nieuwe techniek van vaststellen van significante misdrijven Werkgroep Doel : - Uniformiseren op Europees niveau van vaststellingen en onderzoek - Verhogen van de kwaliteit van de vaststellingen en onderzoek Vaststellingen nieuwe aanpak 8

Oproep - dispatching Sturen van een interventieploeg Plaatsbeveiliging Oprichten zones en perimeters Hulp aan slachtoffers Snelle doorzoeking van de interventieplaats Vraag om bijstand? Beveiliging personen ter plaatse Aanhouden verdachte Vereenzelvigen personen ter plaatse In kennis stellen : Hiérarchie Dispatching Opsporingsbericht Eerste interventieploeg : Verwezenlijken van een looppad Door middel van een afbakeningslint-voorwerpen enz. Verwijderen van gevaarlijke voorwerpen Verwijderen : hun plaats memoriseren of vastleggen Perimeters en veiligheidszones Perimeter ONTRADINGSZONE ISOLATIEZONE Zone onder politie-toezicht geen toegang voor toeristen en nieuwsgierigen Zone onder politie-toezicht alleen toegang voor personen die met de zaak bezig zijn GERECHTELIJKE UITSLUITINGZONE Labo + Vaststellingen Experten Commandopost Looppad Meldingsplaats voor alle personen die toegang wensen tot de verschillende zones 9

Opmerking Zones en perimeters De politieambtenaren noteren de identiteit van alle personen die de zones betreden + de taken die ze hebben uitgevoerd De politie kan de toegang tot de zones weigeren Interventie Interventietips Opgepast nadering interventieplaats. ( melden van het ter plaatse komen) Slachtofferhulp ( veiligheid) fouille van de PD door de politie Eerste beveiligende maatregelen ( looppad verwijderen van gevaarlijke voorwerpen) Indien mogelijk sporenbeveiligend optreden Id personneel 100 ( de politie kan je identiteit vragen nooit je privé-adres en telefoon in het verhoor laten noteren!!!!!!!!) 10

Vervolg interventietips Noteer de contacten met andere diensten ( Bijv. civiele bescherming gemeentediensten) Vatten van een verdachte door personneel 100 en Mug-team ( veiligheid - ter beschikking houden van een verdachte- wettige zelfverdediging gebruik van geweld) Personneel 100 getuige ( Assisenhof voor de onderzoeksrechter- bij de politie) art 458 strafwetboek beroepsgeheim) Vervolg opmerkingen bij interventie Beschrijving van de ter plaatse uitgevoerde handelingen ( wijzigingen plaatsgeteldheid rolluiken deuren- licht- tv enz) Memoriseren van de uitgevoerde handelingen ( notaboekje interventieverslag medisch dossier) Gebruikt materiaal opruimen ( Mug -team ) Vervolg interventietips Politie verwittigen ( art 29 et 30 wetboek van strafvordering) Gevaar - praten over de feiten en je vaststellingen op de plaats van de interventie ( beïnvloeden van getuigen verdachten en slachtoffers) Geen TV of andere toetstellen manipuleren Niet eten, drinken of roken op de PD 11

Vervolg interventietips De vaste telefoon op de PD niet gebruiken Geen kranten of magazines manipuleren Zo vlug mogelijk de PD verlaten Geen gebruik van toilet of wasbak Communicatie Debriefing Voorbeeld : Interventie politie en Mug-team Interventie 100 Classieke reanimatie 12

Na de interventie De personen wonend op dit adres waren nietrokers ( van wie is deze cigaretepeuk )??????? Voetspoor ( van wie????) Voorbeeld autopsie - Communicatiestoornis Uitgangskanaal B?????????? Ingangswonde A Uitgangskanaal A Inganswonde B 13

Nog een voorbeeld Doorknippen van kledij Via de naad Nog een voorbeeld 14

Maatregelen - slachtoffers Zorgen toedienen Isoleren (veiligheid) zo vlug mogelijk PD verlaten Alleen naar het ziekenhuis vervoeren niet met hetzelde voertuig waarmee de verdachte werd wordt vervoerd. Doorzoeken van het interventievoetuig na het transport Victimologie Vervolg maatregelen slachtoffers Memoriseren wat de slachtoffers verklaren ( in het medisch dossier noteren) Niet laten telefoneren niet de handen laten wassen niet van kledij laten veranderen voor de in beslagname ( uitleggen waarom - sporenbeveiliging) In beslagname kledij ( papieren zak afzonderlijk afkomst op de zak noteren) Vervolg maatregelen slachtoffers Niet laten drinken of roken ( behalve medisch noodzakelijk wat betreft drinken) Bloedafname ( vordering door politieambtenaar)- bepalen toestand slachtoffer op het moment van de feiten! Slachtoffer is of wordt misschien ook verdachte Kledij van het lijk niet fouilleren ( ID niet nodig voor III C) de PD niet fouilleren zonder politie-aanwezigheid 15

Maatregelen verdachten Idem slachtoffer ( alleen vervoeren naar het ziekenhuis politieambtenaar in het interventievoertuig - escorte!) Nooit dader naar PD brengen indien hij ergens anders gevat wordt! Verdachte heeft recht op een menselijke behandeling is misschien ook slachtoffer Interpellatie van een verdachte door personeel 100 of Mug-team ( = ter beschikking houden ) geweld enkel bij wettige zelfverdediging Maatregelen - getuigen Isoleren ( veiligheid + beïnvloeden getuigenverklaringen) Memoriseren wat de getuige zegt Victimologie Verder onderzoek op de plaats van het gebeuren Vaststellingen huiszoeking buurtonderzoek - verhoren Opstellen plan film Expertises Sporenonderzoek Vrijgeven van de PD ( verzegelen) 16

Partners van de politie Dienst 100 Mug Hospitalen en ziekenhuizen Wetsgeneesheren INCC NICC : KU Leuven : Labo Forensische Genetica en Moleculaire Archeologie + andere diensten Universiteit Gent : Labo farmaceutische biologie UCL : Centre de Génétique Médicale + toxocologie N.V. Chemiphar te Brugge IML Université de Liège DNA Labo Antwerpen Civiele bescherming DVI Enz. Conclusie Voorrang aan veiligheid en zorgen toedienen aan de slachtoffers. Indien mogelijk sporenbeveiligend optreden Memoriseren beschrijven van uitgevoerde handelingen Gebruikt materiaal verwijderen Communicatie Dank U voor uw aandacht 17

Nuttige telefoonnummers Crimes zone 5344: 02/249.24.55 Fax : 02/249.24.99 E Mail : bjc5344crimes@hotmail.com 18