Jaarverslag 2010 vastgesteld in de bestuursvergadering van 2 mei 2011 INHOUDSOPGAVE Bladzijde 1 Inhoudsopgave 2 t/m 6 Jaarverslag 2010 Jaarverslag 2010
STICHTING BEHOUD VAN MONUMENTEN IN GAASTERLAN-SLEAT JAARVERSLAG 2010 VAN DE STICHTING TOT BEHOUD VAN MONUMENTEN IN DE GEMEENTE GAASTERLÂN-SLEAT De gemeenteraad heeft op 9 april 1991 besloten tot het oprichten van een stichting, die de naam Stichting tot Behoud van Monumenten in de gemeente Gaasterlân-Sleat draagt. De notariële akte werd op 17 maart 1992 verleden bij notaris Mr. G.A. de Gelder te Balk. Het besluit tot oprichting van de stichting is door Gedeputeerde Staten van de Provincie Fryslân goedgekeurd bij besluit van 3 juni 1992. De Rijksdienst voor de Monumentenzorg te Zeist liet op 22 juni 1992 weten dat de stichtingsakte voldoet aan de te stellen eisen om als een rechtspersoon te kunnen worden aangemerkt. Het doel van de stichting is het bevorderen van de instandhouding van de monumenten als bedoeld in de Monumentenwet 1988, voor zover gelegen binnen de grenzen van de Gemeente Gaasterlân-Sleat. De stichting is ingeschreven bij de kamer van Koophandel en Fabrieken in de Provincie Fryslân te Leeuwarden en is geregistreerd onder no. 41004215. De formele juridische overdracht van de rijksmonumenten aan de Stichting BMG heeft op 26 november 2002 bij notaris Mr. A.J. Nicolai te Balk plaats gevonden. Bestuurders van de Stichting in 2010: - Voorzitter tot en met 27 september 2010, mevrouw A. Hellemons-de Graan te Rijs, raadslid t/m medio maart 2010. - Voorzitter vanaf 28 september 2010, de heer ing. J. Belksma te Rijs, raadslid. - Secretaris de heer J. de Vries te Balk; tevens boekhouding. - Penningmeester t/m 27 september 2010 was de heer ing. J. Belksma als bovengenoemd. - Penningmeester vanaf 28 september 2010, de heer J. van Vegten te Balk, raadslid. - Lid van het bestuur de heer R.J. Wielinga te Heerenveen, architect en monumenten deskundige. - Lid van het bestuur tot en met 27 september, de heer drs. W. Sprik, wethouder gemeente Gaasterlân-Sleat tot het aantreden van het nieuwe college van B&W medio maart 2010. 2
- Lid van het bestuur vanaf 28 september 2010, de heer B. Bonnema te Franeker, wethouder bij de Gaasterlân-Sleat met het aantreden van het nieuwe College van B&W medio maart 2010. De heer H. Haitsma, is in 2008 benoemd tot adviseur van de Stichting. De heer Haitsma is monumenten ambtenaar bij de gemeente Gaasterlân-Sleat. Onderstaand is aangegeven weer het bestuur zich in 2010 met betrekking tot de verschillende objecten mee heeft bezig gehouden: Poorten en bruggen in Sloten In het verslagjaar is de restauratie van de poorten en bruggen in Sloten gereed gekomen. De restauratiewerkzaamheden zijn onder directievoering van Architectenbureau Jelle de Jong te Lemmer uitgevoerd door Agricola Bouwbedrijf Bouw 75 te Workum, tijdens de bouwperiode gefuseerd met Agricola Bouw te Warns tot het Bouwbedrijf Agricola Bouw 75 gevestigd te Warns. In 2010 zijn periodieke instandhoudingplannen vervaardigd voor de poorten in Sloten Toren te Harich Uit de voorbereiding van de restauratie van de klokkenstoel in de toren van de kerk in Harich bleek dat die zich in een zeer slechte staat te bevond. Uit onderzoek kwam naar voren dat ruim een eeuw geleden de oude klokkenstoel werd afgetopt en daar bovenop een nieuwe stoel voor de ophanging van de klokken is gemaakt. De oplegging van deze stoel is destijds in de bouwmuren van de toren aangebracht. Door het luiden van de klokken en de trillingen die daardoor ontstaan, trillen de stenen in de toren los. In 2009 is een start gemaakt met het onderzoek om te bepalen op welke wijze het beste kan worden gerestaureerd. Hiertoe is o.a. een bouwhistorisch- en dendrochronologisch onderzoek uitgevoerd. In verschillende bestuursvergaderingen is deze restauratie besproken, uitmondend in een plan om de huidige bovenste klokkenstoel in de toren aan te pakken, zodanig dat de trillingen in de toren worden verminderd. De oude klokkenstoel kan daardoor in z'n huidige opstelling worden gehandhaafd. De Monumentencommissie heeft in het verslagjaar positief op de aanvraag gereageerd. De aangevraagde monumentenvergunning hoopt het bestuur in 2011 te ontvangen. De voorbereidingen voor de fondsenwerving zullen vervolgens worden opgestart en in 2011 wordt een Brim aanvraag bij het RCE ingediend. Toren te Sloten Om een rijksbijdrage te verwerven in de onderhoudskosten van de verschillende objecten zal ook in 2011 voor de toren in Sloten een subsidie aanvraag worden ingediend. Toren in Wijckel Voor de toren in Wijckel is in 2010 een Brim aanvraag ingediend in combinatie met de Protestantse gemeente te Wijckel. Op de aanvraag is in 2010 ook beschikt. De werkzaamheden die uit de ondehoudsraportage voortvloeien zullen in 2011 worden opgepakt. 3
Toren te Sondel Uit veiligheidsoverwegingen is voor de kerstdagen de haan op de spits van de toren in Sondel gedemonteerd. De spits begon op 1/3 van bovenaf scheef te hangen omdat er vermoedelijk een bouwkundige gebrek in koningsstijl die zich in de spits bevindt, is ontstaan. In 2011 zullen nadere stappen worden ondernomen om te proberen dit mankement te verhelpen. Ook voor de toren in Sondel is in 2010 een aanvraag, op grond van de regeling Besluit rijkssubsidiering instandhouding monumenten, in combinatie met een aanvraag van de Protestantse gemeenten ONS (Oudemirdum, Nijemirdum en Sondel) ingediend en beschikt. Toren te Nijemirdum In 2010 zijn voorbereidingen gestart om het voegwerk aan de toren in Nijemirdum, dat is weggevallen, weer te herstellen. Bij de voorbereidingen bleek dat niet alleen op onderdelen van de toren war oud voegwerk zat moest worden hersteld, maar het bleek ook noodzakelijk dat delen van de gevel waar in 2002 nieuw voegwerk in was gekomen, opnieuw moest worden aangepakt. Het bestuur heeft voor dit laatste onderdeel actie ondernomen om voor dit onderdeel goede oplossingen te bewerkstelligen. Verwacht wordt dat in 2011 hierover meer duidelijkheid wordt verkregen. Toren te Oudemirdum In 2010 zijn aan de toren in Oudemirdum geen werkzaamheden uitgevoerd, maar in 2011 verwacht het bestuur een beperkte investering in deze toren te moeten plegen. Klokkenstoel te Mirns De klokkenstoel in Mirns is in het verslag jaar schoongemaakt en van algaanslag ontdaan. Er zijn offertes gevraagd voor een algehele schildersbeurt. Verwacht wordt dat in april 2011 het schilderwerk zal worden uitgevoerd. Klokkenstoel te Ruigahuizen Volgens de onderhoudsrapportage moet de klokkenstoel te Ruigahuizen in 2011 een grote schilderbeurt krijgen. In 2010 is hiervoor reeds een offerte aanvraag gedaan. Verwacht wordt dat in het voorjaar van 2011 de opdracht kan worden verstrekt en in de zomer van 2011 de werkzaamheden kunnen worden uitgevoerd. Toren te Elahuizen Voor de toren in Elahuizen heeft het bestuur ook een aanvraag ingediend voor een instandhoudingbijdrage van het rijk. Daarover is in 2010 beslist en beschikt. Enkele jaren geleden bleek ook dat er scheuren in de luidklok van de toren van Elahuizen zaten. Dit werd door het kerkbestuur opgemerkt omdat de klank van de luidklok opeens een andere toon lieten horen. In overleg met het kerksbestuur is in 2009 een rapportage gemaakt hoe tot herstel kan worden overgegaan. Verwacht wordt dat in 2011 hiervoor stappen kunnen worden gezet. Teernstrabrug In het verleden is voor de Teernstrabrug een beschikking ontvangen op grond van het Brim. In 2010 zijn geen onderhoudswerkzaamheden aan de brug of de landhoofden gepleegd. Mogelijk zal in 2011 enig herstel van voegwerk aan de landhoofden moeten plaats vinden. 4
Raadhuis In het verslagjaar zijn aan het raadhuis onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. Delen van verrotte kozijnen zijn vervangen en er is technisch herstel gepleegd. Uiteraard is na deze bouwkundige werkzaamheden ook de schilder langs geweest om de kozijnen op de 1 ste verdieping van een nieuwe verflaag te voorzien, om het raadhuis de uitstraling te geven die het verdiend. Museum Stédhûs Sleat Het voormalige stadhuis Sloten heeft in 2010 in de steigers gestaan om grootschalig onderhoud uit te voeren. Dit is afgerond met uitzondering van de blinden, die in de winter van 2010-2011 in de timmerwerkplaats zullen worden aangepakt. Het bestuur zal dit in 2011 afronden. In het kader van deze subsidie regeling is in 2007 voor twee objecten een bijdrage aangevraagd voor de instandhouding. Het betreft de Teernstrabrug in Balk en de Boogbrug in Sloten. Voor deze beide objecten is een beschikking voor een zesjarige instandhoudingsubsidie ontvangen. In 2008 zijn voor het raadhuis in Balk en het Museum Stédhûs Sleat, aanvragen voor een zesjarige instandhoudingsubsidie bij het RACM ingediend. Deze aanvragen hebben inmiddels tot een beschikking geleid. In 2010 zijn aanvragen voor een instandhoudingssubsidie ingediend voor: a. het pand Heerenwal 48 te Sloten - Stédhûs Sleat b. de klokkenstoel Murnserdyk 24 te Mirns c. de klokkenstoel Tsjerkhofleane 2 te Ruigahuizen d. de toren op de PKN-kerk aan de Kerkstraat 2 Oudemirdum e. de toren op de PKN-kerk aan de Van Swinderenstraat 6 te Balk f. de toren op de PKN-kerk aan de Beuckenswijkstraat 2 te Sondel g. de toren voor de PKN-kerk aan de Stinsenwei 16 te Harich Voor deze laatste is de aanvraag afgewezen, omdat de budgettaire middelen van het rijk niet toereikend waren. Het bestuur heeft in 2010 nieuw beleid gemaakt door meer structureel met de onderhoudsplanning om te gaan. Penningmeester J. van Vegten heeft het opstellen van de jaarrekening zelf ter hand genomen, mede waardoor het inzicht in de financiële zaken zal toenemen. In het verslagjaar is ook een aanzet gegeven door contacten te leggen met de betrokken ambtenaren van de fusie gemeenten Lemsterland en Skarsterlân. Die contacten zullen in 2011 worden uitgebouwd. 5
De Stichting heeft haar postadres aan de A. Stellingwerfstraat 4, 8561 CL Balk. Het rekeningnummer bij de ING bank is 2373456. Balk, 2 januari 2011. 6