96
Gezondere L E E Hij is geen fitnessondernemer in traditionele zin, maar hij runt in loondienst wel één van de grootste sportclubs van Nederland. Maandelijks sporten zo n 20.000 mensen in het Radboud Sportcentrum in Nijmegen. Studenten van de Radboud Universiteit en de HAN, medewerkers van de Radboud Universiteit en het Radboudumc. Maar ook particulieren en medewerkers van externe bedrijven. Eén van de grootste uitdagingen voor directeur Rob Cuppen (63) is het creatief omgaan met de beschikbare ruimte. Want het aantal studenten dat kiest voor een gezonde leefstijl met sport, groeit nog steeds. Vergaderkamers zijn al omgebouwd tot sportruimten en steeds meer accommodaties buiten de deur worden afgehuurd. Rob Cuppen is al negentien jaar directeur van het Radboud Sportcentrum en zal die functie ook in de laatste jaren van zijn werkzame leven graag vervullen. van studenten faciliteren F S T I J L 97
Sommige mensen hebben besturen, organiseren en ondernemen in hun DNA en ontdekken dat al op jonge leeftijd. Anderen komen daar iets later achter. Zoals Rob Cuppen. Hij stond, zoals hij eufemistisch omschrijft, als student lang ingeschreven aan de Universiteit in Nijmegen. Hij studeerde af in de Duitse taal en letterkunde, maar hij had ervaren dat zijn hart klopte voor besturen en organiseren. Ik organiseerde tijdens mijn studie veel studentenactiviteiten, in het bijzonder op sportgebied. Dat gaf veel voldoening. 98
Ondernemen kon hij ook. Daar kwam hij op een wel heel bijzondere manier achter. Ik werkte als student bij een bowlingcentrum in Nijmegen. Op de dag dat ik afstudeerde, vertelde de eigenaar van het bowlingcentrum dat hij een jaar naar de Verenigde Staten ging. Of ik de bowlingbaan zolang wilde runnen. Ik zei ja. En dat ging me goed af. Het jaar is uiteindelijk twee en een half jaar geworden. Ook de volgende carrièrestap was niet gepland. Ik kreeg een vacature onder ogen van de Stichting Nijmeegs Universiteits Fonds. Dat zocht iemand om een professioneel bureau op te tuigen en er 99
100 leiding aan te geven. Ik werd aangenomen als directeur. Dat heb ik tien jaar gedaan. Een veelzijdige baan. Van het beheren en onderhouden van panden van studentenverenigingen in de stad tot het opzetten van een alumnibureau en van het verstrekken van subsidies tot het beheren van een vijftigtal bijzondere leerstoelen. Het Sportcentrum van de Universiteit in Nijmegen werd rond de eeuwwisseling zijn volgende werkplek. In eerste instantie werd ik interim-hoofd. Dat heb ik een half jaar gedaan. In 2000 kreeg ik een vast dienstverband en werd ik al vrij snel directeur. En nu, bijna negentien jaar later, vervul ik die functie nog steeds. En nog altijd met veel plezier. Deze job zit mij als gegoten. Ik vind het prachtig om met jonge mensen te werken. Ik heb een passie voor sport. Ik vind het een uitdaging om in een bestuurlijke context van een universiteit een sportcentrum te runnen. Zonder winstoogmerk, maar wel met de taakstelling om zwarte cijfers te schrijven. De core business van de universiteit is onderwijs en onderzoek, niet het uitbaten van een sportcentrum. Ik moet dus altijd bewijzen dat een sportcentrum een toegevoegde waarde is voor de universiteit. Ja, dat vraagt om flexibiliteit en creativiteit. Wat dat betreft voel ik me een ondernemer in loondienst. Ik krijg salaris, maar ik moet wel denken en handelen als een ondernemer. Ik heb met dezelfde uitdagingen en problemen als een commercieel fitnessondernemer te maken. Hoe krijg ik de mensen binnen, hoe houd ik ze vast, hoe zorg ik ervoor dat ik financieel aan de goede kant van de streep blijf. Eén van mijn grootste uitdagingen nu is het capaciteitsprobleem. We hebben zoveel leden, meer dan 20.000, dat we letterlijk en figuurlijk aanlopen tegen de fysieke grenzen van onze accommodatie. Vergaderruimten zijn omgebouwd tot sportlocaties en we moeten steeds meer buiten de deur huren om genoeg aan de wensen van onze klanten te kunnen voldoen.
Sinds 2015 gaat het Universitair Sportcentrum door het leven onder de naam Radboud Sportcentrum. Maar er sporten niet alleen studenten. Iedereen is hier welkom: studenten van de Radboud Universiteit en de HAN, medewerkers van de Radboud Universiteit en het Radboudumc, maar ook particulieren en medewerkers van externe bedrijven. Ons aanbod is enorm, ruim 80 verschillende sporten, waaronder fitness in een fraai geoutilleerd centrum. We maken wel onderscheid in de prijsstelling. Particulieren en medewerkers van externe bedrijven betalen een commercieel tarief. Van oneerlijke concurrentie ten opzichte van commerciële centra is dan ook geen sprake. Eén keer, toen wij ons nieuwe gebouw in 2003 betrokken, heeft een fitnesscentrum in Nijmegen gemord en werden we beticht van oneerlijke concurrentie. Ik heb die ondernemer uitgenodigd voor een gesprek en hem laten zien hoe wij werken en welke tarieven we hanteren voor de verschillende doelgroepen. Toen was het gemor voorbij. Een sterk argument voor een sportcentrum voor een universiteit is de leefstijl van studenten en werknemers. Studenten en werknemers hebben vooral een zittend bestaan. Voor hun fitheid en gezondheid is het belangrijk dat ze gaan en blijven bewegen. Wij faciliteren een gezondere leefstijl op laagdrempelige wijze. Ik merk dat ook studenten steeds meer aandacht hebben voor hun leefstijl en willen investeren in hun fitheid. Bewegen als tegenhanger van de uren dat ze in de collegebanken zitten. 101
Ook voor medewerkers is het Radboud Sportcentrum de ideale plaats om te sporten. Het belang van vitale werknemers wordt door werkgevers in toenemende mate erkend. Fitte werknemers betekent minder ziekteverzuim en een hogere productiviteit. Medewerkers van Radboud Universiteit en Radboudumc kunnen daarom onder gunstige voorwaarden gebruik maken van het sportaanbod. En natuurlijk is het sportcentrum een laagdrempelig ontmoetingspunt op de campus voor studenten en medewerkers. We hebben zo n kwaliteitslabel nodig. Centra die zijn aangesloten bij NL Actief horen een gegarandeerd kwaliteitsniveau aan te bieden. Je moet niet zomaar lid kunnen worden. In mei 2003 betrok het sportcentrum een nieuw gebouw met eigentijdse faciliteiten: fitnessruimte, squashbanen, multizalen, sporthallen, sportzaal, spinningzaal, dojo, klimwand en boulderwand, buiten tennisbanen, beachvolleybalvelden, kunstgras hockeyveld, kunstgras voetbal- en rugbyveld, 400 meter atletiekbaan, klimtoren, klein basketbalveld, klein kunstgras oefenveld en meerdere jeu de boulesbanen. Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van externe accommodaties voor onder meer roeien, zwemmen, schaatsen, atletiek e.a.. Wat opvalt zijn de ruime openingstijden: van maandag tot en met vrijdag van 07.00 tot 23.30 uur en in het weekeinde van 08.00 tot 21.00 uur. We merken dat veel mensen het niet redden om na 08.00 uur te sporten en vervolgens gedoucht naar hun werk of college te gaan. We zijn daarom met een pilot begonnen om eerder open te gaan, al om 07.00 uur. Daar bleek vraag naar te zijn. Rob Cuppen is bestuurslid van branchevereniging NL Actief. Hij hamert vooral op meer kwaliteit in de fitnesssector en een hogere organisatiegraad van NL Actief. Het is goed dat NL Actief als volwaardige partner aan tafel zit als een Nationaal Sportakkoord wordt gesloten. Maar er valt nog veel te winnen voor onze branche. Het is belangrijk dat NL Actief als een keurmerk wordt herkend en 102
erkend, binnen én buiten de branche. We hebben zo n kwaliteitslabel nodig. Centra die zijn aangesloten bij NL Actief horen een gegarandeerd kwaliteitsniveau aan te bieden. Je moet niet zomaar lid kunnen worden. En centra hoeven niet sec fitnesscentra te zijn. We moeten verbreden. Er zijn genoeg andere sport- en beweegaanbieders die geen fitnesscentrum in de traditionele zin zijn, maar wel prima passen binnen het gedachtegoed van NL Actief. Denk aan personal coaches en aanbieders in beweegniches. Ook zij moeten zich vertegenwoordigd voelen door NL Actief. Daarmee wordt de organisatiegraad van NL Actief verhoogd. Meer leden, meer draagvlak, meer zeggenschap. De sector is gebaat bij één sterke branchevereniging voor ondernemende sport- en beweegaanbieders. En de sector is óók gebaat bij veel sterke aanbieders. Ook daarin moet de branche een slag maken. Ik schrik ervan dat ongeveer de helft van de bij NL Actief aangesloten centra het financieel moeilijk heeft. Hoe kan dat? Wat moet er gebeuren om dat beeld te kantelen? In ieder geval geen BTW-verhoging, waartoe door de overheid is besloten. Dat helpt niet mee. En het helpt ook niet mee om meer mensen in beweging te krijgen. Ik begrijp niet dat de overheid zich zorgen maakt over de gezondheid en vitaliteit van de Nederlanders en tegelijkertijd de BTW op sport verhoogt. 103
104
Als ik bij de minister van VWS in de lift zou stappen, dan zou ik vooral met hem willen praten over het belang van sport, bewegen en een gezonde leefstijl. Als we in Nederland willen dat mensen duurzaam inzetbaar zijn, minder gebruik maken van de zorg, meer zelfredzaam zijn en gezonder leven, dan zijn de ondernemende sport- en beweegaanbieders een belangrijke partner om dat te kunnen realiseren. Mijn vraag aan de minister zou zijn hoe het mogelijk is dat het kabinet dan de BTW van 6% naar 9% verhoogt en de BTW-vrijstelling voor sportactiviteiten verbreedt tot alle sportorganisaties zonder winstoogmerk, wat vaak zeer ongunstig uitpakt. Dat is slecht voor de sport, slecht voor de prijs, slecht voor de ondernemers en slecht voor de mensen die willen sporten. Je zou van de overheid verwachten dat ze maatregelen neemt om sport en bewegen te stimuleren. Dat drempels worden weggenomen om te gaan sporten en bewegen. Maar wat doet het kabinet? Dat werpt juist drempels op. Dat vind ik onbegrijpelijk. Het lijkt me goed om daar met de minister over te praten. Eén keer, toen wij ons nieuwe gebouw in 2003 betrokken, heeft een fitnesscentrum in Nijmegen gemord en werden we beticht van oneerlijke concurrentie. Ik heb die ondernemer uitgenodigd voor een gesprek en hem laten zien hoe wij werken en welke tarieven we hanteren voor de verschillende doelgroepen. Toen was het gemor voorbij. 105