Preventie- en Handhavingsplan Voor de uitvoering van de Drank- en Horecawet

Preventie- en Handhavingsplan Voor de uitvoering van de Drank- en Horecawet Periode 2015-2018

Inhoud 1 Probleemanalyse... 5 2 Beleidsfocus... 6 2.1 Uitgangspunten en onderbouwing van beleid... 6 2.2 Beleidsdoelgroep en -setting... 6 2.3 Doelstellingen van beleid... 7 3 Risicoanalyse en interventiestrategie... 8 3.1 Gegevens uit onderzoek... 8 3.2 Gegevens van informanten... 8 3.3 Interventiestrategie... 8 4 Handhavingsactiviteiten... 9 4.1 Hotspots inventariseren... 10 4.2 Interventiestrategie bepalen... 11 4.3 Uitvoeren van interventiestrategie... 11 4.4 Effectmeting en evaluatie... 22 5 Regelgevende activiteiten... 23 5.1 Voorwaarden stellen aan evenementen... 23 5.2 Beperken schenktijden paracommercie... 23 6 Educatieve/communicatieve activiteiten... 20 6.1 Alcoholverstrekkers... 20 6.2 Onderwijs... 21 6.3 Ouders en de thuissituatie... 24 6.4 Publiekscommunicatie... 25 6.5 Effectmeting en evaluatie... 25 7 Uitvoering... 26 7.1 Samenwerking met externe partners... 26 7.2 Coördinatie vanuit integraal DHW-team... 26 Kalender preventie en handhavingsplan DHW... 27 2

Literatuurlijst... 28 Bijlage 1: Uittreksel uit de APV met regels betreffende de uitvoering van de DHW Bijlage 2: Tabel met risicokenmerken, -locaties en tijdstippen Bijlage 3: Tabel met maatregelen per beleidspijler. 3

Inleiding Op 1 januari 2013 is de Drank- en Horecawet (hierna: DHW) gewijzigd. Met de wijzigingen wil de wetgever het volgende bereiken: Alcoholgebruik onder jongeren terugdringen; Alcoholgerelateerde verstoring van de openbare orde aanpakken; Bijdragen aan het verminderen van de administratieve lasten. De DHW geeft gemeenten nieuwe bevoegdheden, taken en verantwoordelijkheden. Het onderwerp raakt diverse beleidsterreinen, zoals gezondheidsbeleid, jeugdbeleid, alcohol(matigings)beleid, handhavingsbeleid en openbare orde en veiligheid. Door een passende invulling en uitvoering van deze wet heeft de gemeente de mogelijkheid om samen met haar partners- te sturen op het terugdringen van de negatieve effecten van alcoholgebruik. De DHW bepaalt dat de raad een verordening vaststelt. In deze verordening moeten regels worden opgenomen met betrekking tot schenktijden, alcoholverstrekking tijdens bijeenkomsten van persoonlijke aard en tijdens niet-verenigingsgebonden activiteiten van paracommerciële rechtspersonen. De gemeente Krimpen aan den IJssel heeft ervoor gekozen om dit op te nemen in de Algemene Plaatselijke Verordening Krimpen aan den IJssel 2013 (verder: APV) (zie bijlage 1). Het thema alcoholmatiging vraagt om een integrale continue aanpak. Voor een sluitend verhaal is het van belang om op verschillende gebieden interventies te plegen: preventie, regelgeving en handhaving. Preventie is nu integraal onderdeel van het beleidsplan Sociaal Domein. In 2015 wordt in dat kader een preventieprogramma vastgesteld. Nu ook de handhaving van de DHW bij de gemeente ligt, is het van belang om deze onderdelen bij elkaar te brengen en een integraal plan te presenteren. Wijzigingen DHW per 1 januari 2014 De DHW is per 1 januari 2014 opnieuw gewijzigd. Een belangrijke wijziging is de verhoging van de leeftijdsgrens voor alcoholconsumptie van zestien naar achttien jaar. Een andere wijziging is dat gemeenten elke vier jaar een preventie- en handhavingsplan alcohol vaststellen, gelijktijdig met de lokale nota gezondheidsbeleid. Dit plan beschrijft de hoofdzaken uit het beleid met betrekking tot preventie van alcoholgebruik onder met name jongeren. Daarnaast vermeldt dit plan ook op welke manier er invulling wordt gegeven aan de handhavingstaken die op grond van de DHW zijn verkregen. Het nieuwe artikel 43a van de DHW geeft aan wat er in dit preventie- en handhavingsplan moet worden opgenomen en beschrijft: welke acties worden ondernomen om alcoholgebruik, met name onder jongeren, te voorkomen; de wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd en welke handhavingsacties in de door het plan bestreken periode worden ondernomen; welke resultaten in de door het plan bestreken periode minimaal behaald dienen te worden. 4

1 Probleemanalyse Sinds 1988 is onder Nederlandse jongeren het alcoholgebruik flink toegenomen. Jongeren gingen in de loop van de afgelopen decennia meer, vaker én op jongere leeftijd drinken. In 2003 waren Nederlandse jongeren zelfs koplopers in Europa, als het ging om bingedrinken, oftewel het op een avond meer dan vijf drankjes drinken (Hibell e.a., 2012). Afgelopen decennium werd sterk ingezet op het voorkomen van drinken door jongeren onder de 16. Gevolg was dat drankgebruik onder jonge pubers sterk afnam, vooral onder de jongste groep: in 2003 had 36% van de 12-jarige jongens de afgelopen maand gedronken, in 2011 was dat geslonken tot 9,4%. Bij 12-jarige meisjes daalde het aandeel actuele drinkers van 25,4 naar 5,8% (Verdurmen e.a., 2012). In geen ander Europees land nam drankgebruik onder jonge drinkers zo spectaculair af. Onder jongeren van 16 jaar en ouder veranderde er echter weinig. Zij verminderden hun alcoholgebruik niet. Bijna de helft van de jongeren van 16 jaar was de afgelopen maand een keer dronken of aangeschoten, zo blijkt uit de cijfers van 2011 (Verdurmen e.a., 2012). Als jongeren aan drank willen komen is dat relatief makkelijk in Nederland. Meer dan de helft van de verkooppunten (53%) leefde de oude leeftijdgrens van 16 jaar niet na in 2013 (Roodbeen, e.a., 2014). Als jongeren in hun puberjaren veel drinken, neemt de kans toe dat ze later problemen met hun drankgebruik krijgen. Eén op de drie mannen in de leeftijdsgroep van 16 tot 24 jaar valt onder de noemer probleemdrinker 1. Alcoholgebruik kan ongunstig zijn voor de ontwikkeling van de hersenstructuren. Juist als hersendelen in ontwikkeling zijn, zijn ze erg kwetsbaar voor deze giftige stof. De heersende wetenschappelijke opvatting is dat als er in de puberjaren veel wordt gedronken, het brein zich minder goed ontwikkelt 2. Wordt er gekeken naar het brein van personen die erg veel hebben gedronken in hun puberteit, dan blijkt dat bepaalde functies bij hen minder goed ontwikkeld zijn. Pubers met alcoholproblemen scoren lager dan andere jongeren op taalvaardigheid, intelligentie, aandacht en ruimtelijk inzicht. Overmatig alcoholgebruik kan dus gevolgen hebben voor het brein, maar vergroot ook de kans op verkeersongevallen, letselschade, geweld (waaronder ook seksueel geweld) en onveilig vrijen. Vooral jongeren die veel drinken zijn vaker bij deze vormen van riskant gedrag betrokken. 1 Een probleemdrinker is iemand die problemen heeft door regelmatig of stevig drinken. Regelmatig drinken is daarbij minstens 21 dagen per maand vier of meer glazen drank. Stevig drinken is minstens vier keer per maand zes of meer glazen drank. De problemen lopen uiteen van black-outs door drankgebruik tot alcoholongevallen, regelmatige dronkenschap/katers en problemen met vrienden en familie (Van Dijkck e.a. 2005). 2 Dat wijst althans onderzoek bij ratten uit. Bij puberratten die erg veel drinken, zijn bepaalde functies van het brein minder goed ontwikkeld. Vooral het drinken van veel alcohol in korte tijd is slecht voor het brein. Puberratten die eenmalig veel alcohol krijgen, blijken daarna minder hersencellen aan te maken (Crew e.a., 2000). Hoewel rattenhersenen niet hetzelfde zijn als mensenhersenen zijn er sterke aanwijzingen dat alcohol ook bij mensen voor ernstige schade aan het brein kan zorgen. Een recent onderzoek (Boelema, 2014) nuanceert dat beeld. Daarin wordt geconcludeerd dat zelfs het wekelijks drinken van gemiddels 15 glazen alcohol gedurende een periode van vier jaar geen invloed heeft op de rijping van bijvoorbeeld het concentratievermogen. 5

2 Beleidsfocus 2.1 Uitgangspunten en onderbouwing van beleid Dit plan, met gebruikmaking van het model ons aangereikt door het Trimbos-instituut 3, is gebaseerd op een integrale beleidsvisie. Er is immers sprake van een preventie én handhavingsplan (PenH-plan). Verschillende typen maatregelen worden ingezet bij de aanpak van de alcoholproblematiek. Als uitgangspunt voor integraal alcoholbeleid hanteren we het preventiemodel van Reynolds (2003) dat ook de basis vormt voor de Handreiking Gezonde Gemeenten van het RIVM. Het preventiemodel kent 3 beleidspijlers, te weten: educatie, regelgeving en handhaving. De pijlers staan deels op zichzelf maar overlappen elkaar ook (figuur 1). Juist in de overlap zien we het integrale preventiebeleid terug. Het preventiemodel van Reynolds is gebaseerd op de systeemtheorie van Holder (1998) die duidelijk maakt dat alcoholgebruik altijd een resultaat is van een combinatie van factoren. De persoon, zijn sociale omgeving, het aanbod van drank en het overheidsbeleid vormen samen een systeem dat uiteindelijk de keuze van de gebruiker bepaalt. Holder laat daarmee zien dat alcoholpreventie nooit alleen op het individu gericht kan zijn. Het meest succesvol zijn strategieën die vooral de omgeving van de drinker beïnvloeden. En in die omgeving van de jonge drinker spelen alcoholverstrekkers, scholen en ouders een belangrijke rol. In dit PenH-plan staat daarom de omgeving van de jonge drinker centraal. Regelgeving Handhaving Preventie Educatie Figuur 1: Preventiemodel Reynolds 2.2 Beleidsdoelgroep en -setting Einddoelgroep van dit preventie- en handhavingsplan zijn jongeren en jongvolwassenen tot 24 jaar. Het accent ligt nadrukkelijk op de groep onder de 18 jaar. Het is bekend dat het risico op gezondheidsschade door alcoholgebruik het grootst is onder de 18 jaar. Jongeren onder de 18 jaar zijn fysiek nog niet geheel volwassen en met name de hersenen zijn nog volop in ontwikkeling. Alcohol kan deze ontwikkeling schaden. Met dit gegeven in het achterhoofd heeft de centrale overheid de leeftijdsgrens voor verkoop én bezit van alcohol verhoogd naar 18 jaar. Het toezicht op (en ondersteunen bij) de naleving van deze leeftijdsgrens is een belangrijk element binnen het gemeentelijk preventie- en handhavingsbeleid. 3 Het Trimbos-instituut behelst ook het Expertisecentrum handhaving Drank- en Horecawet. 6

Voor 18-24 jarigen gaat het vooral om het voorkomen van overmatig alcoholgebruik. De uitgaansavonden zijn hierbij een belangrijk risico moment. Gezien de ontwikkeling van de hersenen tot ongeveer 25 jaar, de oververtegenwoordiging van de leeftijdsklasse tot 24 jaar in het uitgaansleven én de relatie van alcohol met het uitgaansleven (met de daarbij behorende risico s op dronkenschap, soms uitmondend in een alcoholvergiftiging) wordt in dit plan aandacht besteed aan de uitgaanssetting. Daarbij is uitgaan een breed begrip: het gaat ook om het bezoeken van evenementen en feestjes in huiselijke sfeer. Naast gezondheidsproblematiek is veiligheidsproblematiek een belangrijke motivatie om aandacht te besteden aan deze leeftijdsgroep. 2.3 Doelstellingen van beleid Artikel 43a van de DHW schrijft voor dat de doelstellingen van het beleid duidelijk moeten zijn. Op basis van de Drank- en Horecawet onderscheiden we twee algemene hoofddoelstellingen: 1. Afname alcoholgebruik en de schadelijke gevolgen daarvan onder de 18 jaar. 2. Afname dronkenschap (met name tijdens uitgaansavonden in het publieke domein). De ambitie van dit beleidsplan is dat jongeren op een zo gezonde en veilig mogelijke wijze kunnen opgroeien, zodat hun talenten zo optimaal mogelijk tot ontwikkeling kunnen komen. Wij kiezen ervoor om de algemene doelstellingen te concretiseren met aandacht voor de setting waarin jongeren drinken en de doelgroep zelf.

3 Risicoanalyse en interventiestrategie Jaarlijks maken we een risicoanalyse op basis waarvan we de doelstellingen kunnen wijzigen en de focus kunnen verleggen. De risicoanalyse geeft inzicht in de concrete kenmerken van de locaties waar jongeren drinken en waar hun alcoholgebruik voor problemen zorgt. Hiermee kunnen de inspanningen van de gemeente en haar partners gericht worden ingezet op plaatsen waar de grootste gezondheids- en/of veiligheidswinst kan worden behaald. Door het jaarlijkse karakter van deze analyse, is het tevens een evaluatie-instrument dat inzicht geeft in de resultaten van het lokale alcoholbeleid en dat aanknopingspunten biedt voor een volgend PenH-plan. Om de vier jaar moet het PenH-plan immers opnieuw worden vastgesteld. 3.1 Gegevens uit onderzoek De kenmerken van het alcoholgebruik onder jongeren (frequentie, dronkenschap, koopgedrag etc.) wordt met behulp van de GGD gezondheidsmonitor vastgesteld. Deze monitor wordt eens per vier jaar afgenomen. De GGD heeft de planning van de monitormomenten van de integrale gezondheidsmonitor Rijnmond aangepast aan de landelijke monitormomenten. Dit betekent het volgende: In 2015 zal de groep jongeren van 12 tot 19 jaar worden gemonitord. Dit zal plaatsvinden via een steekproef op scholen in ten minste de 2 e en 4 e klassen van het voortgezet onderwijs. Deze cijfers zullen in onze volgende rapportage worden meegenomen, tot die tijd gebruiken we de cijfers zoals die op dit moment bekend zijn uit eerdere onderzoeken. De cijfers met betrekking tot opname van jongeren wegens alcoholvergiftiging worden jaarlijks op basis van ziekenhuisgegevens verzameld. 3.2 Gegevens van informanten Om een praktijkgerichte risicoanalyse uit te kunnen voeren worden, ter aanvulling op de bovengenoemde onderzoeken, andere bronnen geraadpleegd. In eerste instantie zijn dat: politie en jongerenwerk. Van deze partners wordt jaarlijks gevraagd aan te geven wat zij als de belangrijkste risico s zien 4. 3.3 Interventiestrategie De kern van de interventiestrategie is gebaseerd op de beleidspijlers handhaving, regelgeving en educatie. De risicoanalyse bepaalt in welke mate op een specifieke pijler wordt ingezet en welke setting de meeste aandacht krijgt. De risicoanalyse is dus niet bedoeld om te bepalen welke interventies worden ingezet, maar waar, wanneer en hoe interventies het beste kunnen worden ingezet. Op basis van de uitkomsten kan de uitvoeringsstrategie worden bepaald en bovendien in opvolgende jaren worden verfijnd en bijgestuurd. Omdat de alcoholproblematiek onderhevig is aan trends, wordt de risicoanalyse idealiter elk jaar opnieuw uitgevoerd. In de tabel in bijlage 3 schetsen we een overzicht van de maatregelen per beleidspijler. 4 Dat vindt plaats via een gestandaardiseerde vragenlijst, expertbijeenkomst of interviews.

4 Handhavingsactiviteiten Met de gewijzigde Drank- en Horecawet (per 1 januari 2013) is de gemeente toezichthouder geworden voor de hele DHW. Handhaving van de wetgeving rond alcohol is dus een relatief nieuwe taak voor de gemeente. De hier geschetste handhavingsactiviteiten zijn gebaseerd op de ervaringen van de Nederlandse Voedsel en WarenAutoriteit (NVWA), die voorheen de (landelijke) verantwoordelijkheid had voor de handhaving van de DHW. Daarnaast zijn deze gebaseerd op de ervaringen van gemeenten die afgelopen jaren (bijvoorbeeld als pilotgemeente) al wat meer ervaring hebben opgedaan met handhaving van lokaal alcoholbeleid. Op basis van hun ervaringen en inzichten is gekozen voor een programmatische aanpak, waarbij de volgende stappen worden onderscheiden: 1. Hotspots inventariseren 2. Interventiestrategie bepalen 3. Uitvoeren van interventiestrategie 4. Effectmeting en evaluatie Zoals eerder aangegeven ligt de gemeentelijke prioriteit in dit plan, zowel als het gaat om preventie als om handhaving, bij de problemen rondom alcoholverstrekking aan minderjarigen èn het voorkomen van dronkenschap onder jongvolwassenen. Deze doelstellingen sluiten aan bij de volgende wettelijke bepalingen: Leeftijdsgrens 18 jaar - Artikel 20, ( 1 en 4) van de Drank- en Horecawet. Oftewel het bedrijfsmatig of anders dan om niet verstrekken van alcoholhoudende drank aan een persoon van wie niet is vastgesteld dat deze de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt en het duidelijk zichtbaar aangeven van de leeftijdgrens. - Artikel 20, 4 van de Drank- en Horecawet. Het verplicht aanduiden van de leeftijdsgrens. Dronkenschap/doorschenken - Artikel 20, 5 van de Drank- en Horecawet. Het verbod om personen in kennelijke staat van dronkenschap of kennelijk onder invloed van andere psychotrope stoffen toe te laten in een horecazaak of op het terras. - Artikel 20, 6 van de Drank- en Horecawet. Het onder invloed van alcoholhoudende drank of psychotrope stoffen dienst doen in een horeca- of slijtlokaliteit. - Artikel 252 Wetboek van Strafrecht. Verbod om dronken personen te schenken. - Artikel 453 Wetboek van Strafrecht. Verbod om zich in kennelijke staat van dronkenschap op de openbare weg te begeven.

4.1 Hotspots inventariseren Hotspots zijn locaties waar alcoholhoudende drank anders dan om niet wordt verstrekt. Op basis van de risicoanalyse worden op basis van de risicoanalyse (zie hfdst. 3) de hotspots vastgesteld en deze worden eens per jaar herijkt 5. Daarbij hanteren we weer de eerder genoemde settings: - supermarkten - slijterijen - horeca professionals en structureel karakter - evenementen - sportkantines - jongerencentra semi/non professionals - scholen meestal tijdelijk karakter - openbare ruimte Hotspots in Krimpen aan den IJssel Per hotspot wordt de kans op overtreden in kaart gebracht. Die kans wordt bepaald op basis van kenmerken zoals deurbeleid, het gebruik van leeftijdscontrolesystemen, openingstijden, doelgroep en naleving. Figuur 2 laat zien hoe de verschillende typen alcoholverstrekkers kunnen worden ingedeeld. Op basis van landelijke ervaringscijfers komen we op voorhand tot de volgende risicoindeling in Krimpen aan den IJssel: Permanent risico: Verenigingen en cafetaria, volgens landelijke gegevens naleving 15% Ontmoetingsplaatsen voor jeugd (BOJ, hangplekken) Beperkt risico: Supermarkten 55%, horeca 36% Nagenoeg geen risico: Slijterijen, volgens landelijke gegevens 73%. Figuur 2: Risico-pyramide Permanent risico Structurele overtreders zonder systeem Beperkt risico Systeem in opbouw, uitvoering nog onvoldoende Nagenoeg geen risico Goed systeem en goede uitvoering 5 Per hotspot verzamelen we de volgende informatie: naam en adres van de inrichting, rechtspersoon, openingstijden, data (voor evenementen), toegangsbeleid, doelgroep, tijden waarop jongeren de inrichting bezoeken, nalevingshistorie relevante bijzonderheden (veiligheid, bedrijfsfilosofie).

4.2 Interventiestrategie bepalen Op basis van de risicoanalyse en de hotspotlijst stellen we prioriteiten vast. Daarbij maken we een afweging tussen de aandacht voor de leeftijdsgrens voor alcoholverkoop van 18 jaar en de bepalingen rondom dronkenschap, zoals het niet toelaten van dronken personen in een horecagelegenheid en het niet schenken aan klanten in kennelijke staat van dronkenschap. Elk jaar worden met het herijken van de hotspots tevens de handhavingsprioriteiten opnieuw vastgesteld. Basiscontrole We handhaven het bestaande beleid van een jaarlijkse integrale horeca controle bij zowel de commerciële als de para-commerciële horeca-inrichtingen (sportverenigingen etc.). De controle wordt uitgevoerd door gemeente, politie (horecataken), DCMR en Veiligheidsregio. Indien gewenst kunnen ook (externe) partners hierbij aansluiten, zoals het Technisch Bureau in de Krimpenerwaard, Belastingdienst, Stedin netbeheer, Arbeidsinspectie etc. Leeftijdsgrens/dronkenschap locatiebezoek We streven naar een bezoek- c.q. controlefrequentie van minimaal 6 keer per jaar voor de hotspots met een permanent risico (zie figuur 2 in paragraaf 4.1). Voor de hotspots met een beperkt risico zijn 4 locatiebezoeken per jaar noodzakelijk om de naleving effectief te blijven beïnvloeden (Wagenaar e.a., 2005). Voor de groene categorie met een beperkt risico volstaat 1 locatiebezoek per jaar. Uitgangspunt is dat we met de bezoeken inzetten op het bieden van nalevingsondersteuning. De inspecties zullen met name in de weekenden plaats vinden, tenzij de risicoanalyse anders uitwijst. Samenwerking met de politie is uiteraard van groot belang, met name voor dronkenschap inspecties. De gemeentelijke BOA heeft slechts de bevoegdheid om toezicht te houden op de bepalingen van de DHW (toegang bieden aan dronken personen en naleving leeftijdsgrens). Handhaving met betrekking tot het schenken aan dronken personen is voorbehouden aan de politie. 4.3 Uitvoeren van interventiestrategie In het beschrijven van de interventiestrategie beperken we ons tot de leeftijdsgrens/dronkenschap inspecties. Controles naar aanleiding van ontvangen signalen Kern van de controlestrategie vormen de observatie inspecties die in burgerkleding uitgevoerd worden. Doel van deze controles is nagaan of de regels nageleefd worden. Hiervoor zetten wij een toezichthouder c.q. buitengewoon opsporingsambtenaar DHW in. De raad heeft middelen beschikbaar gesteld voor de inzet van een toezichthouder. Deze toezichthouder kan begin 2015 beginnen met het uitoefenen van toezicht op de naleving van de DHW. De naleving van de wet door alcoholverstrekkers kan worden vastgesteld aan de hand van mysteryshop onderzoek. Hierbij worden jongeren onder de 17 jaar ingezet, om de naleving van de leeftijdsgrenzen te toetsen. Ze volgen een vast protocol dat is uitgewerkt door de Universiteit Twente en STAP Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid. Met het nalevingsonderzoek kan per locatie worden bepaald hoe de naleving van de leeftijdsgrens in de praktijk wordt uitgevoerd. Ook voor doortappen en het toelaten van dronken klanten kan dit onderzoek worden uitgevoerd.

Bij niet naleving wordt een maatregel genomen en volgt een herinspectie (binnen 2 maanden). Als aanvulling kunnen surveillance inspecties ingepland worden, waarbij de toezichthouder opvallend zichtbaar aanwezig is (mbv herkenbare kleding). Hierbij wordt vooraf nauwkeurig geëvalueerd op welke locaties en op welke tijdstippen dit mogelijk is. Dit in verband met de veiligheid van de toezichthouder. Bepaalde evenementen zouden bijvoorbeeld geschikt zijn om zichtbaar aanwezig te zijn als toezichthouder. Samenwerking en een goede voorbereiding met de politie is ook hier van groot belang. Nalevingscommunicatie Communicatie kan het effect van de handhaving versterken. Het kan bijdragen aan een verhoogde subjectieve pakkans en aan meer draagvlak voor de maatregelen. Het is van belang de communicatie naar de diverse doelgroepen in goed overleg met andere afdelingen en partijen vorm te geven. Aangezien communicatie in dit plan vooral een educatief (uitleggen regels) en persuasief (aanzetten tot betere naleving) doel heeft, wordt ze verder uitgewerkt in het hoofdstuk 6 dat gaat over educatieve activiteiten. Uitgangspunten handhaving Wij hanteren de volgende uitgangspunten voor handhavend optreden. 1. We sluiten aan bij de landelijke handhavingsstrategie. Dit beleid is erop gericht om overtredingen op te heffen en herhaling te voorkomen. 2. Bij het beoordelen van een overtreding en het bepalen van de juiste sanctie houden we rekening met: - de mogelijke gevolgen van die overtreding, en; - de omstandigheden waaronder die overtreding is begaan, en; - de houding en het gedrag van de overtreder, en; - de voorgeschiedenis, en; - de beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit. Deze houden in dat de maatregel in verhouding moet staan tot het doel, en dat dié maatregel moet worden gebruikt die het minst ingrijpend is om het doel te bereiken. 3. Indien een overtreding wordt geconstateerd wordt onderstaand handhavingsstappenplan gehanteerd. Als van dat stappenplan wordt afgeweken, wordt die afwijking uitdrukkelijk gemotiveerd. Handhavings-stappenplan De afhandeling van de geconstateerde overtredingen van de leeftijdsgrens en dronkenschap zal plaatsvinden volgens het onderstaande handhavings-stappenplan. 1e overtreding Bij de eerste overtreding wordt een bestuurlijke boete opgelegd aan het betreffende verkooppunt en wordt direct gewezen op de mogelijkheid dat bij herhaling de DHW vergunning geschorst kan worden. De hoogte van de boete is vastgelegd in het Besluit Bestuurlijke boete Drank- en Horecawet. Alternatieve sanctie is de onmiddellijke invoering (binnen twee weken) van een effectief leeftijdscontrolesysteem dat door de gemeente goedgekeurd is. 2e overtreding (binnen 1 jaar) Opnieuw wordt er een bestuurlijke boete opgelegd met een waarschuwingsbrief waarin gewezen wordt op mogelijke intrekking DHW-vergunning of tijdelijke ontzegging alcoholverkoop. Voor horeca en paracommercie zal een alternatieve sanctiemogelijkheid worden geboden in de vorm van een door de gemeente goedgekeurde training barcode/iva (zie verder hoofdstuk 6). 3e overtreding (binnen 1 jaar) Intrekking of schorsen van de DHW-vergunning of ontzegging alcoholverkoop voor maximaal 12 weken (artikel 32 DHW).

Overtreding van artikel Korte omschrijving Overtredingencategorie: 1= Licht 2=Middel 3=Ernstig Actie Opmerking Artikel 3 Zonder vergunning het horeca / slijtersbedrijf uitoefenen Waarschuwing /, 4 weken om een ontvankelijke aanvraag in te dienen Dit artikel wordt vaak gebruikt in combinatie met artikel 25 van de DHW. Een aanschrijving bestuursdwang / dwangsom kan niet de verplichting hebben een DHWvergunning aan te vragen teneinde de dwangsom niet te verbeuren. Artikel 3 Zonder vergunning het horeca / slijtersbedrijf uitoefenen 3 Bestuurlijke boete en toesturen aanvraagformulier en/of Waarschuwing last onder dwangsom Dit artikel wordt vaak gebruikt in combinatie met artikel 25 van de DHW. Een aanschrijving bestuursdwang / dwangsom kan niet de verplichting hebben een DHWvergunning aan te vragen teneinde de dwangsom niet te verbeuren. Artikel 3 Het horeca / slijtersbedrijf uitoefenen terwijl vergunning is geweigerd, geschorst, ingetrokken of buiten behandeling gesteld. 3 Bestuurlijke boete en voornemen toepassen bestuursdwang. Na zienswijze: Definitieve beslissing bestuursdwang Artikel 4, eerste Niet voldoen aan regels gesteld in de paracommerciële verordening Waarschuwing/ Artikel 4, vijfde Afschrift ontheffing is niet aanwezig in Waarschuwing/

de inrichting Artikel 8 Niet voldoen aan eisen aan leidinggevenden als bedoeld in of krachtens dit artikel 2 Vergunning wordt direct ingetrokken Bevoegdheid tot intrekken is gelegen in artikel 31, eerste, sub b. Artikel 9, derde Aanwezigheid registratie barvrijwilligers Waarschuwing / Artikel 9, vierde Aanwezigheid bestuursreglement Waarschuwing / Artikel 10 Niet voldoen aan bij AMvB gestelde eisen van sociale hygiëne 2 Vergunning wordt direct ingetrokken Bevoegdheid tot intrekken is neergelegd in artikel 31, eerste, sub b Artikel 12, eerste Verbod verstrekking alcoholhoudende drank voor gebruik elders dan in de vergunning aangegeven lokaliteit of terras. Waarschuwing/ Artikel 12, tweede Verbod verstrekking sterke drank elders dan in de vergunning vermelde slijtlokaliteit Waarschuwing/ Artikel 13, eerste Verbod verstrekken alcoholhoudende drank in een horecalokaliteit of op een terras voor gebruik elders dan ter plaatse 2 Bestuurlijke boete en/of vooraankondiging vergunning schorsen voor 2 weken. Na zienswijze: Definitieve aanschrijving vergunning schorsen Artikel 13, tweede Verbod verstrekken alcoholhoudende drank voor gebruik ter plaatse in een 2 Bestuurlijke boete en/of vooraankondiging vergunning schorsen

slijtersbedrijf anders dan proeven voor 2 weken. Na zienswijze: Definitieve aanschrijving vergunning schorsen voor 2 weken Artikel 14, eerste Andere bedrijfsactiviteiten in slijterij Waarschuwing/ Zie Besluit aanvulling omschrijving slijtersbedrijf Artikel 14, tweede Verbod bedrijfsactiviteiten in horecalokaliteit of op terras Waarschuwing/ Zie Besluit aanvulling omschrijving slijtersbedrijf Artikel 15, eerste Verboden bedrijfsactiviteiten in lokaliteit behorende bij een inrichting waarbij alleen toegang mogelijk is via de horecalokaliteit Waarschuwing/ Artikel 15, tweede Rechtstreeks verbinding tussen slijterij en andere neringsruimte Waarschuwing/ Artikel 16 Automatenverkoop alcoholhoudende drank 2 Bestuurlijke boete en/of vooraankondiging vergunning schorsen voor 2 weken. Na zienswijze: Definitieve aanschrijving vergunning schorsen Intrekking van de DHW-vergunning is alleen van toepassing op vergunde bedrijven. Indien intrekking niet mogelijk is kan een last onder dwangsom worden opgelegd. Artikel 17 Verstrekken alcoholhoudende drank (voor gebruik elders dan ter plaatse) anders dan in gesloten verpakking Waarschuwing/

Artikel 18, eerste Verkoopverbod zwakalcoholhoudende drank anders dan in de in 2 genoemde locaties Waarschuwing/ Artikel 18, derde Onderscheid tussen alcoholhoudende en niet alcoholhoudende drank ontbreekt Waarschuwing/ Artikel 19, eerste Verbod illegale bestelservice sterke drank 2 Bestuurlijke boete Artikel 19, tweede Verbod illegale bestelservice zwakalcoholhouden de drank 2 Schriftelijke Waarschuwing/ Artikel 19a eerste Drie maal in periode van 12 maanden artikel 20 eerste overtreden 3 Three strikes out (ontzegging verkoop zwakalcoholhouden de drank te verkopen vanaf locatie waar dit heeft plaatsgevonden Bevoegdheid burgemeester. Artikel 20, eerste en tweede Verstrekken zwak alcoholhoudende dranken of sterke drank aan personen van wie niet is vastgesteld dat deze de leeftijd van 18 jaar hebben bereikt 2 Bestuurlijke boete Een locatie als bedoeld in artikel 18, tweede, of artikel 19, tweede, onder a (niet vergunningplichtig) welke in een periode van 12 maanden 3 maal artikel 12, eerste, heeft overtreden kan de bevoegdheid worden ontzegd zwakalcoholhouden de drank te verkopen. (artikel 19a) Artikel 20, eerste Verstrekken zwak alcoholhoudende 2 Bestuurlijke boete

en tweede dranken of sterke drank aan personen van wie niet is vastgesteld dat deze de leeftijd van 18 jaar hebben bereikt Artikel 20, eerste en tweede Verstrekken zwak alcoholhoudende dranken of sterke drank aan personen van wie niet is vastgesteld dat deze de leeftijd van 18 jaar hebben bereikt 2 Bestuurlijke boete en/of bestuursrechtelijke waarschuwing Artikel 20, derde Aanwezigheid personen <16 jaar in een slijtlokaliteit zonder toezicht persoon > 21 jaar 2 Bestuurlijke boete en/of bestuursrechtelijke waarschuwing Artikel 20, vijfde Geen aanduiding leeftijdsgrenzen bij de toegang of aanduiding niet goed leesbaar Waarschuwing / Intrekking van de DHW-vergunning is alleen van toepassing op vergunde bedrijven Artikel 20, zesde Toelaten personen in kennelijke staat van dronkenschap of onder invloed van andere psychotrope stoffen 2 Proces verbaal en/of vooraankondiging vergunning intrekken. Na zienswijze: definitieve aanschrijving vergunning intrekken Bestuurlijke boete kan niet worden opgemaakt, enkel een proces verbaal Artikel 20, zevende Verbod dienst te doen onder invloed 2 Proces verbaal en/of vooraankondiging vergunning intrekken. Na zienswijze: definitieve aanschrijving vergunning intrekken Bestuurlijke boete kan niet worden opgemaakt, enkel een proces verbaal Artikel 21 Verstrekken van alcoholhoudende drank, met het vermoeden van 2 Proces verbaal en/of vooraankondiging vergunning intrekken. Na Artikel 31, eerste onder c (imperatieve intrekkingsgrond van de DHW-

verstoring openbare orde, veiligheid of zedelijkheid zienswijze: definitieve aanschrijving vergunning intrekken vergunning) Bestuurlijke boete kan niet worden opgemaakt, enkel een proces verbaal Indien vergunning niet ingetrokken kan worden, dan een last onder dwangsom Artikel 22, eerste Alcoholverbod bij tankstations, winkels bij wegrestaurants en andere ruimten langs de autosnelweg die geen horecabedrijf zijn 2 Bestuurlijke boete en/of vooraankondiging last onder dwangsom. Na zienswijze: Definitieve aanschrijving last onder dwangsom Artikel 22, tweede Alcoholverbod in a) stadions b) gebouwen gezondheidszorg, onderwijs en zwembaden 2 Bestuurlijke boete en/of vooraankondiging last onder dwangsom. Na zienswijze: Definitieve aanschrijving last onder dwangsom Er is (nog) geen algemene maatregel van bestuur maar dit artikel is al wel opgenomen in Besluit bestuurlijke boete Artikel 24, eerste Leidinggevende op vergunning/aanhang sel vermeld is niet aanwezig Waarschuwing/ Artikel 24, tweede Geen leidinggevende die vermeld is op vergunning of aanhangsel of barvrijwilliger aanwezig Waarschuwing/ Artikel 24, derde Personen <16 jaar slijten of tappen. Waarschuwing/ en arbeidsinspectie in kennis stellen Artikel 25, eerste Verbod op illegale aanwezigheid van alcoholhoudende 2 Bestuurlijke boete en/of bestuursrechtelijke

drank waarschuwing Artikel 25, eerste Verbod op illegale aanwezigheid van alcoholhoudende drank Waarschuwing Artikel 25, eerste Verbod op illegale aanwezigheid van alcoholhoudende drank Waarschuwing Artikel 25, tweede Toelaten dat alcoholhoudende drank in voor publiek geopende ruimte wordt genuttigd waarschuwing en bestuursrechtelijke waarschuwing Artikel 25a Verbod/beperking verstrekking alcoholhoudende drank in verordening genoemde inrichtingen Waarschuwing/ Artikel 25b Verbod toegangsleeftijd bezoekers geregeld in verordening - - Niet in verordening opgenomen Artikel 25c Verbod/beperking verstrekken zwakalcoholhouden de drank uit in verordening genoemde locaties - - Niet in verordening opgenomen. Artikel 25d Verbod prijsacties genoemd in verordening - - Niet in verordening opgenomen Artikel 29, derde Niet aanwezig hebben van de vergunning in de inrichting Waarschuwing / Artikel 30 Geen (tijdige) 2 Vergunning direct Bij tijdige melding

melding van verandering van de inrichting indien deze niet meer voldoet aan omschrijving in vergunning intrekken kan een gewijzigde vergunning worden verleend, indien aan de inrichtingseisen wordt voldaan. Grondslag ligt in artikel 31, eerste, sub d. Artikel 30a, eerste Geen melding van een nieuwe leidinggevende of geen melding dat de aantekening dat een leidinggevende geen bemoeienis heeft met de bedrijfsvoering of exploitatie doorgehaald moet worden 2 Vergunning direct intrekken Grondslag ligt in artikel 31, eerste, sub d Artikel 30a, vijfde Het bijschrijven van een nieuwe leidinggevende is binnen twee jaar drie keer geweigerd op basis van artikel 8 DHW of artikel 3 Wet Bibob 1 Waarschuwing, bij een volgende keer (dus de vierde weigering binnen 2 jaar) wordt de vergunning ingetrokken De burgemeester kan de vergunning intrekken op basis van artikel 31, derde sub b Artikel 31, eerste, sub c De vergunning levert gevaar op voor de openbare orde, veiligheid of zedelijkheid 3 Vergunning direct intrekken De imperatieve bevoegdheid tot intrekken is gelegen in artikel 31, eerste, sub c Artikel 31, derde, sub a Er is sprake van het geval en onder de voorwaarden, bedoeld in artikel 3 van de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur 3 Vergunning direct intrekken De bevoegdheid om de vergunning in te trekken is gelegen in artikel 31, derde, sub a. Alvorens de vergunning daadwerkelijk in te trekken kan om een Bibob advies gevraagd worden. Artikel 35, tweede Overtreding van voorschriften gesteld aan ontheffing Waarschuwing/