Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 9 t/m 11

Vergelijkbare documenten
Samenvatting M&O hoofdstuk

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 11, Eigen vermogen

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 11: Eigen vermogen

Wanneer de ondernemer niet meer in staat is alle schulden te betalen, wordt door een rechtbank een faillissement uitgesproken.

Samenvatting M&O H11: Eigen vermogen

Hoofdstuk 12, paragraaf 1: Organisaties. Hoofdstuk 12, paragraaf 2: Eenmanszaak.

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 3, 4 t/m 5.6

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 9 en 10

Bij een organisatie die geen rechtspersoonlijkheid bezit is de eigenaar dus wel zelf aansprakelijk voor schulden.

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 10 t/m 13, Theorie

Rechtspersoon: een organisatie die rechten en plichten heeft (ze kan eigen bezittingen en schulden hebben).

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk :Naamloze Vennootschap

De rechtsvorm is de juridische ofwel wettelijke vorm van de organisatie. Voorbeelden van rechtsvormen zijn:

Een onderhandse lening is een lang lopende lening waarbij geld uitgeleend word door 1 geldgever.

De eenmanszaak is een ondernemingsvorm die geen rechtspersoonlijkheid bezit. Er is één eigenaar, die de leiding

Het eigen vermogen is permanent dat wil zeggen voor onbepaalde tijd (blijvend)aanwezig in de onderneming.

Samenvatting M&O Hoofdstuk 10

Vermogen: geld Kapitaal (aandelen, obligaties, leningen (lange termijn))

Begrippenlijst Management & Organisatie Hoofdstuk 5, 6 en 7

Ondernemingen: om hun nieuwe gebouwen te kunnen kopen. Zij geven leningen uit aan aandeelhouders, zodat ze geld ontvangen.

Samenvatting Management & Organisatie H10 t/m 15

5, > 3.3. Samenvatting door een scholier 1974 woorden 2 december keer beoordeeld

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 9 t/m 13

4,9. Samenvatting door een scholier 2141 woorden 24 juni keer beoordeeld

Eigen vermogen ondernemingen zonder rechtspersoonlijkheid

Nadelen: Groot risico vanwege privéaansprakelijkheid. Lange werktijden. a Een vennootschap waarvan het eigen vermogen is verdeeld in aandelen.

Om de rechten en plichten van een organisatie te regelen, heeft de overheid verschillende rechtsvormen in het leven geroepen.

6,6. Samenvatting door Wietske 791 woorden 27 maart keer beoordeeld. 6.1 Eenmanszaak. Minimale voorwaarde van continuïteit

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 4, 5 en 6

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 3

Om je goed voor te bereiden ontvang je bijgaand op de volgende bladzijden:

Hoofdstuk 9. Rechtsvormen. Voorbeelden: Eenmanszaak Vennootschap Onder Firma Besloten vennootschap Naamloze vennootschap Vereniging Stichting

Samenvatting M&O Rechtsvormen van Bedrijven Compleet Overzicht

Boekverslag door C. 946 woorden 11 december keer beoordeeld

Samenvatting Management & Organisatie Samenvatting 10 t/m 15

Samenvatting M&O Samenvatting hoofdstuk 11, 12 en 13 In Balans

6,7. Samenvatting door een scholier 1239 woorden 3 februari keer beoordeeld. H2 Juridische vorm

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 8 en 9

De Naamloze Vennootschap ~ NV. Het bijeenroepen en leiden van algemene vergadering van aandeelhouders.

Hoofdstuk 12. Vreemd vermogen op lange termijn.

Financieel Management

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 5

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 4 t/m 7

Samenvatting M&O H12: Vreemd vermogen op lange termijn

Aanvulling Management en organisatie in Balans havo in verband met de expliciteringen van de examencommissie

Eigen vermogen Geplaats aandelenkapitaal Agioreserve Herwaarderingsreserve Wettelijke en statutaire reserves Ingehouden winst uit de voorgaande jaren

AANVULLING NAAMLOZE VENNOOTSCHAP HAVO

PTA M&O. Hoofdstuk 10.

Inleiding. 1.1 Aandeel. Medezeggenschap in de onderneming. Een gedeelte in het overschot bij de liquidatie van de onderneming.

7,4. Samenvatting door C woorden 14 juni keer beoordeeld. Hoofdstuk 1- De naamloze vennootschap 1.1

12 Het eigen vermogen

7,8. Samenvatting door een scholier 868 woorden 3 maart keer beoordeeld. Economie in context. Samenvatting economie. 2.

6,6. Samenvatting door een scholier 1711 woorden 10 april keer beoordeeld. Hoofdstuk 1:

Om een zaak te beginnen is geld nodig. Er zijn 2 verschillende soorten vermogen.

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1 t/m 6

MBO+ / Intermediate vocational education. Raymond Reinhardt. 3R Business Development 3R ONDERNEMINGSVORMEN.

Management en Organisatie VWO 4 Hoofdstuk 11. Oefenopgaven: aandelen, intrinsieke waarde en dividend

Eindexamen m&o vwo 2008-I

Aan de vraagzijde van de vermogensmarkt vinden we vrij wel dezelfde categorieën als bij de aanbodzijde:

Samenvatting Economie Hoofdstuk 6 deel 1

Vormen van lang vreemd vermogen: Kenmerken onderhandse lening: Obligatie = op lange termijn: Gezond financieren / Broers regels

4,1. Samenvatting door een scholier 1678 woorden 2 november keer beoordeeld. Samenvatting M&O

Niet commerciële organisaties (non-profitorganisaties) = hebben een ideëel doel à realiseren van het doel is hun belangrijkste bestaansgrond.

Hoofdstuk 12. Vreemd vermogen op lange termijn. Een lening (schuld) met een looptijd van langer dan een jaar. We bespreken 3 verschillende leningen:

Samenvatting Management & Organisatie Hoofstuk 1 t/m 7 en 10

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 6; De financiering van organisaties

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1 t/m 9

Praktische opdracht Management & Organisatie Rechtsvormen

Winst = de totale (geldelijke) opbrengsten (of baten) zijn in een bepaalde periode groter dan de totale (in geld uitgedrukte) kosten (=lasten).

Vraag Antwoord Scores. Opmerking Voor elke fout wordt 1 scorepunt in mindering gebracht.

Hoofdstuk 5 Ondernemingsrecht

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 3 t/m 7

Organisatie: Een organisatie is een samenwerkingsverband van mensen die bepaalde doelen willen bereiken.

Samenvatting Management en organisatie Hoofdstuk 1&2 Planning in organisaties

6,6. Inkomsten belasting progressief: Eigenwoningforfait. Samenvatting door een scholier 1910 woorden 6 februari keer beoordeeld

Management & Organisatie VWO 4 Hoofdstuk 3,9,12,14,16

Samenvatting M&O Stichting en Vereniging

Vraag Antwoord Scores

Toets 3 HAVO 5 g Diagnostische toets 2012

Management & Organisatie

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 21, 22, 23

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1 t/m 3.3

Opgave I (25¾p) De boekhouding van een NV A. Bereken I. II.

Hoofdstuk 1: Rechtsvormen

Eindexamen m&o vwo I

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1 en 2

Crowdfunding: publiek laten betalen, d.m.v. vermogen aan te trekken.

6,9. Samenvatting door een scholier 1980 woorden 27 januari keer beoordeeld. Hoofdstuk 1.

Hoofdstuk 8. Vreemd vermogen

PROEFEXAMEN 2 Praktijkdiploma Boekhouden

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 1, 3, 4, 8, 10, 11, 12

UNIFORM EINDEXAMEN HAVO 2015

M&O VWO 2011/

Samenvatting door B woorden 26 januari keer beoordeeld. Naamloze vennootschap; Vereniging; Stichting.

Samenvatting Management & Organisatie Stichting & Vereniging

Tradealot Obligatie II van Tradealot B.V.

Bij deze opgave horen de informatiebronnen 7 tot en met 10. In deze opgave blijft de btw buiten beschouwing.

Vermogensbehoefte en financiering

Management en Organisatie VWO 6 Hst 31, 37 t/m 43

2015 Nederlandse Associatie voor Examinering Financiering niveau 5 1 / 12

Transcriptie:

Samenvatting Management & Organisatie Hoofdstuk 9 t/m 11 Samenvatting door S. 4439 woorden 30 juli 2012 6,6 15 keer beoordeeld Vak Methode M&O In balans HOOFDSTUK 9 1 Organisaties Om rechten en plichten van een organisatie te regelen heeft de overheid rechtsvormen ingeroepen. De rechtsvorm de juridische ofwel wettelijke vorm van de organisatie =1manszaak, VOF, besloten/naamloze vennootschap, vereniging en stichting Natuurlijk persoon een mens die deelneemt aan het rechtsverkeer en daarbij rechten en verplichtingen heeft Rechtspersoon een organisatie die net als een natuurlijk persoon zelf rechten en verplichtingen heeft; ze kan eigen bezittingen en schulden hebben Rechtspersoonlijkheid de organisatie kan bezittingen hebben, mensen in dienst nemen, geld lenen etc. = besloten vennootschap, naamloze vennootschap, vereniging en stichting Geen Rechtspersoonlijkheid eigenaar is zelf aansprakelijk voor de schulden = eenmanszaak en VOF 2 Eenmanszaak Eenmanszaak is een ondernemingsvorm die geen rechtspersoonlijkheid bezit. Er is 1 eigenaar, die de leiding heeft, het eigen vermogen heeft ingebracht en verantwoordelijk is voor de schulden van de eenmanszaak. = het simpelste rechtsvorm; inschrijving bij de KvK is genoeg (handelsregister) = voor klanten een groter risico, ook zelf aansprakelijk voor schulden = eigenaar is geen werknemer, krijgt geen uitkering, persoonlijke ondernemingsvorm, geen vast loon, continuïteit is onzeker (overlijden) Zaakvermogen is het geld en de goederen die de eigenaar in de zaak heeft zitten Faillissement wordt door een rechtbank uitgesproken als de ondernemer niet meer in staat is de schulden te betalen. (bezittingen op naam van partner, tenzij je scheidt) Curator die is verantwoordelijk voor het afhandelen van het faillissement. Surseance van Betaling houdt in dat de ondernemer een bepaalde periode uitstel van betaling krijgt 3 Vennootschap onder Firma Pagina 1 van 11

VOF is een organisatie waarin 2 of meer personen zijn overeengekomen onder een gemeenschappelijke naam een bedrijf uit te oefenen (firmanten/vennoten) = geen rechtspersoonlijkheid, ook privé aansprakelijk = voordelen; taken verdelen, meer vermogen inbrengen; banken lenen makkelijker, voortbestaan niet afhankelijk van 1 persoon = nadelen; overleg (zakelijk huwelijk), Notariële Akte: hierin worden zaken als de vermogensinbreng, de bevoegdheden en de winstverdeling geregeld. Ook deze vennootschap moet in het handelsregister. Winstverdeling geen afspraken? Wettelijke regels: verdeeld naar inbreng/arbeid van vermogen Alleen arbeid? Dat verdien je net zoveel als de minst inbrengende vennoot Persoonlijke ondernemingsvorm; winst is inkomen + betalen inkomstenbelasting 4 Besloten Vennootschap / Naamloze Vennootschap BV / NV zijn vennootschappen waarvan het EV verdeeld is in aandelen (niet privé-aanspr) = vaak een familiebedrijf, directeuraandeelhouder valt soms onder de WW Aandeel is een deel van het EV in de BV of NV (eigenaar heet aandeelhouder) Aandeel op Naam: altijd bij BV, dit wordt bijgehouden in een aandeelhoudersregister Niet zomaar verkopen/schenken: alleen andere aandeelhouders of familieleden Aandeel aan Toonder: meestal bij NV, als de namen van de aandeelhouders onbekend zijn =meestal gekozen door grote bedrijven, NV kan aandelen breed verkopen = risico dat je wordt overgenomen door voldoende aandelen Certificaten van Aandelen: voorkomen dat je wordt overgenomen; beschermingsconstructie, dit zijn aandelen zonder stemrecht in de aandeelhoudersvergadering Alg. Verg. Aandeelhouders is het hoogste orgaan, minstens 1x per jaar georganiseerd, tijdens deze vergadering kunnen de aandeelhouders stemmen over allerlei besluiten zoals statuten wijzigen, jaarrekening vaststellen. Elk aandeel levert 1 stem op. Directie/Raad van Bestuur dagelijkse leiding in BV/NV. Voor beslissingen is de AVA/Raad v Commisarissen nodig. De directeuren zijn niet perse eigenaar, maar zijn werknemer (leiding) Raad v Commissarissen door de AVA benoemt. Houdt toezicht op de werkzaamheden vd directie/advies + voor Aandeelhouders niet privé-aansprakelijk, alleen het ingebrachte vermogen kan verloren gaan. Oprichting nodig: notariële akte, KvK, statuten (soort grondwet), minister van Justitie moet verklaring van geen bezwaar geven, minimumstorting. NIET aan voldaan betekent dat de bestuurder persoonlijk aansprakelijk zijn voor schulden Statuten naam van de vennootschap, gemeente van vestiging, doel, benoeming bestuur.. Jaarrekening dient 1x per jaar openbaar gemaakt te worden bij de KvK. Bevat de balans, winst-en-verliesrekening en een toelichting op beide stukken. Hierdoor kunnen leveranciers en kredietverschaffers inzicht krijgen in de financiële stand. Voorschriften Publicatie (middel)grote BV s en NV s moeten meer gegevens openbaar maken dan kleine. Register Accountant controleert de jaarrekening, die onderzoekt of het aan de voorwaarden voldoet Pagina 2 van 11

5 Vereniging Vereniging is een samenwerkingsvorm tussen 2 of meer personen die een bepaald doel willen verwezenlijken (nonprofitorganisatie, wel winst is voor het doel) VB! sport, toneel, milieu, politiek (ANWB, Consumentenbond) Formele Vereniging als de oprichting notarieel is vastgelegd. Statuten, huishoudelijk reglement, lidmaatschap, doelstelling etc. De bestuurders zijn dus niet privé aansprakelijk = Ook wel verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid genoemd. Informele Vereniging = Ook wel verenigingen met beperkte rechtsbevoegdheid. De oprichting gebeurt mondeling / onderhandse akte. Inschrijving KvK is niet nodig, ze zijn privé aansprakelijk. Onderhandse Akte hierbij zetten de oprichters de overeenkomst zelf op papier. (geen KvK) Algemene Ledenvergadering heeft de hoogste macht, ieder lid mag zijn stem uitbrengen, bij ANWB worden vaak afgevaardigden gekozen. Ze benoemen samen de bestuursleden (voorzitter, secretaris en penningmeester), minstens 1x per jaar een vergadering. Jaarverslag hierin wordt verslag gedaan van de activiteiten, maar ook inkomen en uitgaven. Inkomsten zijn bijv. contributie, overheidssubsidie, sponsoring en giften. Penningmeester let op de uitgaven (geen winst, maar ook geen verlies!) 6 Stichting Stichting is een rechtspersoon zonder leden die met behulp van een vermogen een bepaald doel wil bereiken. (streven naar idealen) = mag niet naar winst streven / uitkeringen doen aan oprichters/bestuurders = vaak voor liefdadigheidsdoelen, maar ook vaak maatschappelijk welzijn = perse opgericht bij Notariële Akte + Statuten + registratie KvK Bestuur geen leden, houdt zich bezig met het doel en vertegenwoordigt de stichting. De bestuurders zijn niet privé aansprakelijk (behalve bij wanbeleid) Organisatie niet democratisch, geen rekening/verantwoording afleggen, geen controlerend orgaan, benoemt zelf opvolgers bij bijv. overlijden (coöptatie). Geld afhankelijk van donaties, subsidies en leningen (geen leden, contributie etc.) 7 Financiering van Niet-commerciële Organisaties Budgetfinanciering komt voor bij veel overheidsinstellingen, zoals waterschappen. Ze maken elk jaar een begroting, berust op afspraken zoals max. 1 meter boven NAP. Ze ontvangen geld van de overheid voor onderhoud, instandhouding en onderzoek. = Plannen vertellen aan de overheid, bij toestemming uitvoeren (+aanpassing) Lumpsumfinanciering komt vooral voor in het onderwijs, afhankelijk van het aantal leerlingen krijgt de school geld. Ze zijn vrij in de besteding; inrichting/leraren/gebouw. = Grotere scholen hebben meer te besteden, daarom gaan ze vaak samen Subsidies De overheid is niet verplicht om de financiële zorg te dragen. Als het wel zo is, dan is het vaak maar voor een deel. Zo moeten ze zelf ook voor inkomsten zorgen, bijv. boetes en contributie. Pagina 3 van 11

= vaak incidentieel; het EK in 2000 in NL. alle sportbonden in NL krijgen subsidie. Leningen, Contributies en Giften Leningen afsluiten voordat je subsidie krijgt voor bijv. een verbouwing. Voor de kredietverstrekker is dit een risico, wat tot gevolg heeft dat de rent hoog is. Contributie = sport bijv. en Giften = kerk bijv. HOOFDSTUK 10 1 Vragers van Vermogen De vermogensmarkt is het geheel van vraag naar aanbod en vermogen (abstracte markt; geen plaats) Deelmarkten Geldmarkt (kortetermijnkrediet) en Kapitaalmarkt (langetermijnkrediet) De Effectenbeurs is een onderdeel van de Kapitaalmarkt, dit is een concrete markt (tijd en plaats) VRAAGKANT Consumenten Als ze niet genoeg geld hebben, kunnen ze geld lenen. De kosten hiervan zijn bijvoorbeeld rente en afsluitprovisie bij een Hyp. Lening die in mindering komt van het te lenen bedrag Overheid De jaarlijkse uitgaven zijn vaak groter dan de inkomsten, dit financieringstekort wordt gedekt door het lenen van geld; het uitgeven van staatsleningen. De Staat der Nederlanden garandeert deze staatsleningen (staatsobligaties) daardoor is het risico te verwaarlozen. Je bent een schuldeiser van de Staat en de Staat betaalt het allemaal terug aan het eind van de periode. Ondernemingen Voor de financiering van kapitaalgoederen zoals gebouwen en machines zijn ze aangewezen op EV en Vreemd Vermogen. Meestal zijn alleen grote ondernemingen in staat grote bedragen aan te trekken (meestal NV s). NV s kunnen duizenden aandeelhouders hebben; groot EV. Aandelenemissie: Aandelen worden uitgegeven (geplaatst) via de effectenbeurs Emissiefonds: Een onderneming waarvan de aandelen zijn genoteerd aan de effectenbeurs Reserveren: Je geeft de winst aan de eigenaar, maar houdt het in de onderneming Obligatie(lening): zijn delen van een grote lening Begrotingsoverschot: Inkomsten van het Rijk zijn groter dan de uitgaven (niet in Nederland) Als een obligatiehouder zijn geld wil terughebben kan hij via de effectenbeurs zijn obligatie verkopen aan een andere belegger. De vraag is alleen of hij dan ook de nominale waarde ontvangt (hangt af van rente en moment) VB staat in het boek (blz. 176) Een aandeelhouder krijgt zijn ingebrachte vermogen niet terug van de NV. Alleen via de effectenbeurs. Meer EV van een onderneming kan leiden tot meer Vreemd Vermogen; meer zekerheid. 2 Aanbieders van Vermogen Institutionele Beleggers zijn instellingen die grote bedragen te beleggen hebben, zoals pensioenfondsen en levensverzekeringsmaatschappijen. Omdat er veel tijd tussen ontvangen en betalen zit gaan ze beleggen in bijv. onroerende zaken, aandelen, obligaties en onderhandse leningen. Spaarders Kleine spaarders zetten hun geld op de spaarrekening. Grote spaarders kunnen kiezen voor ondernemend Pagina 4 van 11

sparen en/of beleggen in bijvoorbeeld NV s. Hij kan hierdoor te maken krijgen met wisselend inkomen. Het is verstandig om je geld te beleggen in verschillende NV s. Beleggingsfondsen Een beleggingsfonds beheert het vermogen van veel particuliere beleggers (Robeco). Ze hebben deskundigen in dienst en door het grote vermogen verkleinen ze de risico s voor de individuele belegger. Ondernemingen Het geld dat de onderneming tijdelijk niet nodig heeft kunnen ze beleggen in aandelen/obligaties van andere ondernemingen of instellingen. Overheid Als de inkomsten groter zijn dan de uitgaven kunnen ze met dit geld gaan beleggen. Dit is niet alleen de centrale overheid maar ook gemeenten, waterschappen en sociale fondsen (lagere overheden) Pensioenfonds de werkgever houdt pensioenpremie in op het loon en voegt pensioenpremie toe. Dit gaat naar het pensioenfonds, zij keren het uit en geven een aanvulling op de AOW-uitkering. Iedereen van 65+ heeft hier recht op. (alg. ouderdomwet) Levensverz.maatschappij hier kun je je tegen betaling van een premie verzekeren voor een uitkering op een bepaald moment of een bepaalde periode of een uitkering bij overlijden. Onderhandse Lening hier treden geldgever en geldnemer met elkaar in contact; kostenvoordelen, onderhandeling over de leningsvoorwaarden en de betaling van rente en aflossing gaat sneller door 1 geldgever. Voordeel voor de geldnemer: het rentepercentage is in het algemeen lager dan die van een obligatielening. Dividend is de vergoeding voor aandeelhouders Koerswinst dit is zo als de verkoopprijs van de aandelen hoger is dan de prijs waarvoor de belegger ze destijds koos. Investeren als een onderneming productiemiddelen zoals gebouwen, machines en voorraden aanschaft. Beleggen als een particulier of een onderneming geld over heeft waarvoor bijvoorbeeld aandelen of obligaties gekocht worden in de verwachting dat uit deze belegging een opbrengst wordt verkregen (rente, dividend en koersstijging) 3 Geldmarkt en Kapitaalmarkt Vermogensmarkt is het geheel van vraag naar EN aanbod van vermogen Marktmechanisme Het rentepercentage is in 1e instantie afhankelijk van de vraag en het aanbod van vermogen. STIJGT als de vraag groter is dan het aanbod, hierdoor kan vermogen afnemen (vragers worden afgeschrikt). Bij evenwicht zijn vraag en aanbod gelijk Geldmarkt kortstondig tijdelijk vermogen verhandeld (looptijd is max. 1 jaar) Kapitaalmarkt permanent vermogen (aandelen) en langdurig tijdelijk vermogen (leningen) verhandeld. De geldnemer bedingt nogal eens vervroegde aflossing. Middellang krediet dit is krediet met een looptijd van 1 tot 10 jaar. Lang en middellang vermogen wordt meestal afgelost in termijnen. Kort vermogen wordt vaak stilzwijgend verlengd. Geldmarkt De belangrijkste aanbieders zijn banken, en de vragers zijn consumenten, ondernemingen, de overheid en banken. Leverancierskrediet de verkoper levert eerst de goederen/diensten en de koper betaalt pas later = op rekening kopen Afnemerskrediet de koper betaalt eerst en voldoet daarna aan zijn verplichtingen = vooruitbetaling zoals bij een abonnement Pagina 5 van 11

De Kapitaalmarkt is onder te verdelen in: Openbare Kapitaalmarkt: is voor iedereen toegankelijk, zoals een obligatielening; iedereen mag het kopen Waardepapieren zoals aandelen en obligaties worden via de effectebeurs verhandeld, in principe kan elke vermogensverschaffer deze kopen of verkopen Onderhandse Kapitaalmarkt: is niet voor iedereen toegankelijk, zoals een onderhandse lening Er is meestal maar 1 aanbieder die voor het benodigde vermogen zorgt (bij de openbare markt zijn er veel aanbieders van vermogen) VB: Zie op blz. 183 de vergelijkingen tussen de Openbare Kapitaalmarkt en de Onderhandse Kapitaalmarkt. ALGEMEEN: via de OM wordt er meer geld aangetrokken en aandelen en obligaties staat genoteerd 4 De Amsterdamse Effectenbeurs Waardepapieren: Effecten zijn waardepapieren die kunnen worden verkocht en gekocht. Voorbeelden zijn aandelen, obligaties en aandelenparticipaties in beleggingsfondsen. Vereniging vd Effectenhandel: Alleen leden hiervan (banken en commissionairs) kunnen op de effectenbeurs handelen in effecten. Provisie dit betaal je bij een bemiddeling; als belegger wil je effecten (ver)kopen en dan moet je je wenden tot 1 van de leden, die de opdracht vervolgens uitvoert. Limietorder: De belegger geeft een maximale koopprijs of minimale verkoopprijs op Market / Bestens Order: is een order die geen minimum of maximum aangeeft, er is hier zekerheid dat de opdracht wordt uitgevoerd, maar er is geen zekerheid over de prijs Emissiehuis: Een emissie van aandelen van een onderneming wordt begeleid door een bank Ze benaderen institutionele beleggers om de komende emissie toe te lichten. Aandelenemissie is een uitgifte van nieuwe aandelen op de effectenbeurs Beursgang naar de beurs om een groter publiek te bereiken en hierdoor meer EV te krijgen REDENEN - grotere naamsbekendheid en status - de aandelen zijn makkelijker verhandelbaar - ze kunnen cashen; als de beursgang een succes wordt kunnen de aandelen veel opbrengen Prospectus (verplicht bij beursnotering) hierin staan onder meer gegevens over de onderneming (winstverwachting) en de aanstaande introductie van aandelen (het doel) De koersen van aandelen wijzigen vaak, als de NV het goed doet neemt de vraag naar aandelen van de NV toe, waardoor de prijs van de aandelen stijgt. Steeds wanneer er iets gebeurt, kan dat van invloed zijn op het resultaat van de onderneming. Ook een fusie met een andere onderneming heeft effect op de koers. Maar ook economische ontwikkelingen hebben invloed. Door een daling van de rentestand is het voor beleggers minder aantrekkelijk te beleggen, omdat de renteopbrengst afneemt. Index hierin wordt het koersverloop van een voor een bepaalde beurs representatieve groep effecten weergegeven. Het geeft een beeld van de gezamenlijke prestaties van deze fondsen, de prestaties en de stemming op de beurs. Pagina 6 van 11

Euronext 100 geeft een beeld van de koersontwikkeling van 100 grootste ondernemingen in NL, Frankrijk en België Next 150 hierin zijn 150 ondernemingen opgenomen die volgen op de Euronext 100 Marktkapitalisatie is een bedrag (aantal aandelen x koers van het aandeel van die onderneming) AEX-Index dit is de graadmeter van de NL se effectenmarkt; 25 meest verhandelde fondsen in NL. elk fonds heeft zijn eigen weging, afhankelijk van de totale beurswaarde. De eerste aandelenindex was in 1884. De DowJones-index bestaat nu uit 30 aandelen. HOOFDSTUK 11 1 Aandelenvermogen INLEIDING: het EV van een NV en BV + aandelenvermogen + plaatsen + reserves + intrinsieke waarde + dividend Het Aandelenvermogen = permanent vermogen; het hoeft niet te worden afgelost. Hoe groter het EV des te makkelijker is het om VV aan te trekken (lenen) (garantiefunctie om verliezen op te vangen) Emitteren aandelen uitgeven, de aandelen worden geplaatst (verkocht) Aandeelbewijs (waardepapier) = een bewijs van deelname in het AV van een NV (mantel en dividendblad) Mantel (deel van het Aandeelbewijs) = het eigenlijke aandeel; belangrijkste gegevens zoals: de naam, de nominale waarde, de plaats van de vestiging, MAV, nummer Nominale Waarde = het bedrag op het aandeel, de waarde kan verschillen per NV en aandeel Dit is niet het bedrag dat je voor het aandeel moet betalen (dat is de beurskoers) Koerswaarde = het bedrag dat voor het aandeel moet worden betaald als je het wil kopen HET VERSCHIL / VOORBEELD Aandeel van 10 nominaal, Koerswaarde is 25, wil je het hebben = 25 Dividendblad als de NV winst heeft gemaakt ontvangt de eigenaar een deel (dividend) Dividendbewijs van zijn dividendblad afknippen en inleveren bij de NV / Bank Tegenwoordig wordt het automatisch via de bankrekening bijgeschreven Emissiekoers = de prijs die wordt vastgesteld door de onderneming die beleggers moeten betalen voor een aandeel (AV uitbreiden = emissie van aandelen) MAV = het totaalbedrag dat de onderneming aan nominaal AV nodig denkt te hebben In de statuten staat dit maximumbedrag aan uit te geven aandelen vermeld GAV = het MAV verminderd met het bedrag van de niet-uitgegeven aandelen (IP/OGAV) DUS het nominale bedrag dat van werkelijk uitgegeven aandelen MAV IP = GAV Beleggen er zijn veel manieren: aandelen, spaarrekening, goud/antiek kopen Risico / Winst de beurskoersen kunnen erg schommelen, maar bij een rekening is de winst laag Winst voor de belegger jaarlijks dividend + koerswinst: de waarde van zijn aandelen stijgen Reserveren het geld blijft in de onderneming, het dividend is dan wel lager maar de waarde van het aandeel stijgt sneller dan wanneer er hoge winstuitkeringen zouden zijn Pagina 7 van 11

Verlies de koersen van de aandelen dalen, maar na koersdaling komt vaak koersstijging Je moet alleen aandelen kopen met geld dat je zo n 5 à 10 jaar niet nodig hebt omdat er alleen in zo n lange periode een koersstijging is (geen 1 à 2 jaar) Tantième = is een winstuitkering voor commissarissen, personeelsleden en de directie Een hoge beurskoers geeft aan dat het goed gaat met de onderneming Optieregeling Directieleden hebben het recht om aandelen te kopen tegen een koers (prijs) die nu wordt vastgelegd. Bij een stijging van de koerswaarde is hun optie meer waard Soms ontvangen ook werknemers opties, maar meestal tantième (deel vd winst) Hierdoor gaan ze harder werken, net zoals leveranciers en afnemers (ze zijn zeker van levering en betaling) 2 Preferent Aandelenvermogen Preferente Aandelen: Aandelen die op bepaald gebied voorrang hebben op andere aandelen Winstuitkering: Het dividend wordt eerst aan degenen uitgekeerd die preferente aandelen (Preferent AV) hebben, 8% preferent aandelenvermogen van 200.000 = 8% dividend Dit wordt van de winst afgetrokken en dan krijgen normale houders hun winst Zeggenschap: Dan hebben ze het recht om 2 bestuursleden te selecteren die de gewone kiezen (Prioriteitsaandelen) Dit soort aandelen staan op naam en zijn vaak van de oprichters; leiding houden Uitkering bij Liquidatie: Als de onderneming wordt geliquideerd (opgeheven) krijgen de verschaffers van het VV eerder hun geld terug van de aandeelhouders van de BV of NV. Tenzij er preferentie bij liquidatie is, dan ontvangen ze eerder hun deel Voor en Nadelen bij Gewone Aandelen Nadelen Houder - Bij liquidatie ontvangen ze hun geld pas nadat de preferente aandeelhouders hun totale bedrag hebben - De gewone aandelen zijn meestal duurder dan de preferente aandelen - De zeggenschap van de houder kan worden beperkt doordat preferente A worden uitgegeven Voordelen Onderneming - Opbrengst bij plaatsing van gewone aandelen is het in het algemeen hoger dan de andere opbrengst - De gewone houders bemoeien zich vaak niet met het beleid (reserveren wordt goedgekeurd) Nadelen Onderneming - Nieuwe aandeelhouders zijn niet bereid om, als het slecht gaat in een bedrijf, aan dezelfde voorwaarden te voldoen. Ze zijn wel bereid om nieuw vermogen in de zaak te stoppen, voor preferenties - Door het uitgeven van preferente aandelen wordt lastig om gewoon aandelenvermogen aan te trekken 3 Emissie van Aandelen Bekendmaken van Emissie Advertenties, Dagbladen, Internet, Prospectus (bij banken verkrijgbaar) Prospectus - DOEL (waarvoor is deze emissie nodig?) - OVERZICHT (bedrijfsresultaten en verwachtingen) - WINSTVERDELING (zoals in de statuten) - PRIJS / KOERS (waartegen de aandelen geplaatst worden) Pagina 8 van 11

- DATUM (wanneer de aandelen worden afgehaald/betaald) Emitteren = Plaatsen. Maken = Creëren. Emissiekosten Kosten van de Prospectus, Bemiddeling, Centrum, Drukken, Provisie Emissiekoers van de nieuwe aandelen moet lager zijn dat de prijs op de effectenbeurs VASTSTELLEN VAN DE EMISSIEKOERS (3) A Pari = tegen de waarde die op het aandeel is vermeld (nominale waarde) VB 10 betalen voor een aandeel van 10 nominaal Boven Pari = voor meer dan de nominale waarde WHY toekomst ziet er goed uit (aandeelhouders zijn bereid meer te betalen) Uitbreiding van het AV (meer mede-eigenaren, dus hogere koers) VB 12 betalen voor een aandeel van 10 nominaal Beneden Pari = alleen toegestaan als de NV de aandelen overdraagt aan een bank dit kan alleen als er dringend nieuw V nodig is (minimumkoers is 94%) Agio = het verschil tussen de nominale waarde en de emissiekoers VB 2 winst per aandeel, per 100.000 aandelen is er 200.000 totale agio De aandelen die de onderneming nog kan plaatsen heet bij een NV: Aandelen in Portefeuille BV: Ongeplaatst Aandelenvermogen 4 Reserves Reserves zijn gelijk aan dat deel van het EV, dat aanwezig is boven het GAV en het winstsaldo Staan altijd credit, staan ook in balans, bedragen kunnen al geïnvesteerd zijn Alleen met de bedragen aan de debetkant in liquide vorm kan de onderneming betalen Ontstaanswijze Winstreserve (inhouden) Agioreserve (uitgeven) Herwaarderingsreserve (herwaarderen) Winstreserve = het deel wat niet wordt uitgekeerd maar wat in de onderneming blijft in de algemene vergadering wordt de winstverdeling besloten (kan de in statuten staan) 1e winst is tantième, 2e deel vennootschapsbelasting, 3e deel zijn de aandeelhouders Aandeelhouders staan dat toe; geld in de onderneming, groeien, hogere winst, <rente Agioreserve ontstaat doordat aandeelhouders meer betalen dan de nominale waarde (zie 3) HerwaarderingsR = de balans tussen debet en credit, is het gebouw 50.000 meer waard, HWR ook +50.000 Redenen Reserves - Het vergroten van het weerstandsvermogen van de onderneming In goede tijden geld apart leggen voor slechtere tijden Meer nieuw vreemd vermogen, hoe meer EV des te minder risico des te meer VV! - Vervangen van VV door EV Met EV, VV aflossen zorgt voor minder rentekosten - Dividendstabilisatie (vertrouwen vergroten van de beleggers) In tijden dat het goed gaat weinig winst uitkeren zodat er later wel wordt uitgekeerd - Uitbreiding (reserveren om in de toekomst te kunnen groeien en uit te breiden) Verdwijnen Reserves - Verliezen (worden afgeboekt van de Reserve) Pagina 9 van 11

- Waardedaling van de Activa (herwaarderingsreserve neemt af) - Gebruikt voor een Doel (er wordt via de dividendreserve dividend uitgekeerd) - Gratis aandelen uitkeren (hier is sprake van een agiobonus aan de aandeelhouders) 5 Intrinsieke Waarde Intrinsieke Waarde is de waarde van de onderneming volgens de balansgegevens Berekenen (2) (IW = Bezittingen) VV EV is bijv. GAV + Reserves + WNBelasting (IW = EV) het is beter om het EV te berekenen na de winstverdeling Winst na Belasting beschouwen we als EV, omdat het mogelijk is de hele belasting te reserveren Waardebepaling Intrinsieke Waarde Per Aandeel = EV : Aantal Geplaatste Aandelen Aantal Geplaatste Aandelen = GAV : Nominale Waarde IW per Aandeel wordt bepaald via de balansgegevens Beurskoers wordt bepaald door de vraag naar, en het aanbod van aandelen van de betrokkene NV Koersvorming mede door toekomstverwachtingen, speculanten, geruchten etc. 6 Dividend DE WINST VENNOOTSCHAPSBELASTING GAAN NAAR: AANDEELHOUDERS dividend WERKN / COMMIS tantièmes WERKNEMERS winstbonus - Het dividendpercentage dat ze ontvangen berekenen via het GAV - Het dividendpercentage heeft altijd betrekking op het Nominale GAV - GAV = Aantal Geplaatste Aandelen x Nominale Waarde Per Aandeel - NV of BV is verplicht op het dividend 25% dividendbelasting in te houden - Dit is een voorheffing van inkomstenbelasting en dit bedrag gaat naar de Belastingdienst - Het resterende deel van de winst blijft in de onderneming, dat is reserveren (Winstreserve) Bereken het bedrag dat de Aandeelhouders ontvangen: Dividend (12% van GAV = 48.000) (Dividendbelasting 25% van 48.000 = 12.000) (Ontvangen 48.000 12.000) 2e Manier (komt op hetzelfde neer, maar hier bereken je het per aandeel) 12% van 10 1,20 25% daarvan 0,30 Uitbetaald 0,90 Aandelen x 0,9 = 7200 Cashdividend Uitkering in Contanten Stockdividend Uitkering in Aandelen (hier kan geen belasting op, dus is er ook cash beschikbaar) Door dit uit te keren wordt het GAV vergroot (later ook dividend over uitkeren) Contanten Aandelen Berekenen TOTAAL Totale Dividend is 20% = 800 & Stock is 12,5% = 500 & Cash is dus 7,5% = 300 Pagina 10 van 11

CASH Dividendbelasting 25% van 800 = 200 & Cash is dus 300-200 = 100 STOCK (2) Stock is 500, nominale waarde is 20 DUS 500 : 20 = 25 aandelen Stock is 12,5% is 1/8 deel, en 1/8 deel van 200 aandelen is 25 aandelen Dividendpercentage = (Dividendbedrag vóór aftrek van Dividendbelasting : GAV) x 100% Brutodividend is het bedrag vóór aftrek van de dividendbelasting VOORDELEN STOCKDIVIDEND - Er verdwijnt geen geld uit de onderneming, dus kunnen worden gebruikt voor bepaalde doelen - Er worden minder liquide middelen onttrokken en hoeft geen beroep op de vermogensmarkt te doen - Het EV groeit en hierdoor kun je makkelijker VV aantrekken - Veel aandeelhouders vinden dit ook fijn - En het is ook nog een extraatje omdat ze tegen een hogere waarde verkocht kunnen worden Pagina 11 van 11