Rapport Lid NLingenieurs ISO-9001:2000 gecertificeerd Geluidonderzoek project St. Sebastianusstraat- Waterstraat te Herpen Rapportnummer H 3378-2-RA d.d 29 oktober 2010 Peutz bv Paletsingel 2, Postbus 696 2700 AR Zoetermeer Tel. (079) 347 03 47 Fax (079) 361 49 85 info@zoetermeer.peutz.nl Lindenlaan 41, Molenhoek Postbus 66, 6585 ZH Mook Tel. (024) 357 07 07 Fax (024) 358 51 50 info@mook.peutz.nl L. Springerlaan 37, Postbus 7, 9700 AA Groningen Tel. (050) 520 44 88 Fax (050) 526 31 78 info@groningen.peutz.nl Montageweg 5, 6045 JA Roermond Tel. (0475) 324 333 info@roermond.peutz.nl www.peutz.nl Peutz GmbH Düsseldorf, Bonn, Berlijn info@peutz.de www.peutz.de Peutz SARL Paris, Lyon Info@peutz.fr www.peutz.fr Peutz bv London info@peutz.co.uk www.peutz.co.uk Opdrachtgever: Mooiland Vastgoed Rapportnummer: H 3378-2-RA Datum: 29 oktober 2010 Ref.: MV/HvH/DB/H 3378-2-RA Daidalos Peutz bvba Leuven Info@daidalospeutz.be www.daidalospeutz.be Köhler Peutz Geveltechniek bv Zoetermeer Info@gevel.com www.gevel.com Opdrachten worden aanvaard en uitgevoerd volgens De Nieuwe Regeling 2005 BTW identificatienummer NL004933837B01 KvK: 12028033
Inhoud pagina 1. INLEIDING 3 2. NORMSTELLING 4 2.1. Algemeen 4 2.2. Voorliggende situatie 6 2.3. Beleid Gemeente Oss bij verlenen hogere waarden 7 3. REKENMETHODES EN UITGANGSPUNTEN 8 3.1. Rekenmethode 8 3.2. Uitgangspunten 8 4. BEREKENINGEN 9 5. BEOORDELING EN VOORKEURSVOLGORDE 10 5.1. Beoordeling 10 5.2. Voorkeursvolgorde 10 H 3378-2-RA 2
1. INLEIDING Het plan bestaat om op het gebied aan de St. Sebastianusstraat en Waterstraat nieuwe woningen te realiseren. Om dit mogelijk te maken dient de bestemming van het gebied gewijzigd te worden. Aangezien het betreffende gebied is gesitueerd binnen de zone (akoestisch aandachtsgebied) van de St. Sebastianusstraat dient, alvorens de bestemming te kunnen wijzigen, onder meer de geluidbelasting op de gevels van de geprojecteerde woningen te worden getoetst aan de geluidgrenswaarden gegeven in de Wet geluidhinder. Indien de geluidbelasting vanwege het wegverkeer op de St. Sebastianusstraat hoger is dan de in de Wet aangegeven zogenaamde voorkeursgrenswaarde, dient hiervoor ontheffing te worden aangevraagd. De mogelijk te verlenen ontheffing is begrenst tot een maximale waarde, zijnde de maximale ontheffingswaarde. De algemene normstelling volgens de Wet geluidhinder wordt gegeven in hoofdstuk 2. De rekenmethodes voor de berekening van de geluidbelasting en de uitgangspunten voor de berekening volgen in hoofdstuk 3. De rekenresultaten worden gegeven in hoofdstuk 4. Een beoordeling van de berekende geluidbelasting wordt gegeven in hoofdstuk 5. N.B. de snelweg A50 ligt op minimaal 650 meter van de betreffende locatie. Hiermee valt de locatie buiten de zone van deze weg en hoeft de snelweg niet meegenomen te worden in de geluidbelasting. Onderhavig rapport is een herziene versie van rapport MV/HvH/AdB/H 3378-1-RA. Dit naar aanleiding van gewijzigde wegverkeersgegevens en het feit dat de huidige ventweg, in tegenstelling tot het eerdere onderzoek gehandhaafd blijft. H 3378-2-RA 3
2. NORMSTELLING 2.1. Algemeen Normen met betrekking verkeerslawaai worden thans in Nederland gebaseerd op de "regels inzake het voorkomen of beperken van geluidhinder" (Wet geluidhinder). Krachtens de wet worden zones aangegeven aan weerszijden van een weg. Binnen de zones wordt geëist dat ten gevolge van die weg ter plaatse van woningen of andere geluidgevoelige bestemmingen een zekere maximale geluidbelasting niet wordt overschreden. Buiten de zones worden geen geluideisen gesteld. Bepaalde wegen zijn niet zone-plichtig. Dit zijn wegen waarvoor een maximale snelheid van 30 km/uur geldt en wegen die binnen een woonerf liggen. In de wet worden voorts de volgende begrippen gehanteerd: Geluidbelasting in db De geluidbelasting in Lden (day, evening, night) op een plaats en vanwege een bron over alle perioden van 07.00 19.00 uur, van 19.00 23.00 uur en van 23.00 07.00 uur van een jaar als omschreven in bijlage I, onderdeel 1, van richtlijn nr. 2002/49/EG van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 25 juni 2002. Stedelijk en buitenstedelijk gebied. Gebieden binnen de bebouwde kom, voor zover niet liggend binnen de zone langs een autoweg of autosnelweg, worden als stedelijk gebied aangemerkt. Als buitenstedelijk gebied worden aangemerkt gebieden buiten de bebouwde kom alsmede gebieden binnen de bebouwde kom voor zover liggend binnen de zone langs een autoweg of autosnelweg. Bestaande en nieuwe situaties. De wet onderscheidt bestaande en nieuwe situaties. Er is sprake van een bestaande situatie als op moment van het van kracht worden van de wet (d.w.z. het betreffende hoofdstuk) de betreffende geluidgevoelige bestemming aanwezig, in aanleg of geprojecteerd is en tevens de weg aanwezig, in aanleg of geprojecteerd is, uitgezonderd het geval van reconstructie van een weg. Zones rondom verkeerswegen. Rondom verkeerswegen worden zones gelegd waarbinnen volgens de wet een zekere maximale geluidbelasting niet overschreden mag worden. De breedte van de zones als functie van het aantal rijstroken is weergegeven in tabel 1. H 3378-2-RA 4
Tabel 1 Breedte zones en zone-gebieden langs verkeerswegen Gebied Breedte zones (in meters) Buitenstedelijk 2 rijstroken 250 3 of 4 rijstroken 400 5 of meer rijstroken 600 Stedelijk 2 rijstroken 200 3 of meer rijstroken 350 Maximaal toelaatbare geluidbelasting langs wegen. In de Wet geluidhinder en het Besluit grenswaarden binnen zones langs zijn normen gesteld ten aanzien van de geluidbelasting op de gevels van woningen en andere geluidgevoelige bestemmingen vanwege een weg. De normstelling gaat er van uit dat de geluidbelasting een bepaalde voorkeursgrenswaarde niet mag overschrijden. Deze voorkeursgrenswaarde bedraagt voor woningen 48 db. In bepaalde gevallen kan door het bevoegd gezag (veelal Burgemeester en Wethouders van de gemeente waarbinnen het bouwplan is geprojecteerd) ontheffing worden verleend tot een hogere geluidbelasting. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om woningen die door de gekozen situering een open plaats tussen aanwezige bebouwing opvullen en/of ter plaatse gesitueerd worden als vervanging van bestaande bebouwing. Deze hogere geluidbelasting mag echter de in de Wet c.q. het Besluit gestelde maximale belastingen niet overschrijden. Voor nieuw te bouwen woningen in stedelijk gebied mag het bevoegd gezag in principe een hogere waarde vaststellen tot maximaal 63 db. Indien sprake is van vervangende nieuwbouw bedraagt deze waarde 68 db. In buitenstedelijk gebied bedraagt de maximale ontheffingswaarde in principe 53 db. Een uitzondering wordt gemaakt voor nieuw te bouwen agrarische bedrijfswoningen. Voor deze woningen geldt een maximale hogere waarde van 58 db. Een gevel in de zin van de Wet geluidhinder is de bouwkundige constructie die een ruimte in een woning of gebouw scheidt van de buitenlucht, daaronder inbegrepen het dak, met uitzondering van een zgn. dove gevel. Onder een dove gevel wordt verstaan een constructie zonder te openen delen en met een in de NEN 5077 bedoelde karakteristieke geluidwering die tenminste gelijk is aan de geluidbelasting verminderd met 33 db, alsmede een bouwkundige constructie waarin alleen bij uitzondering te openen delen aanwezig zijn, mits de delen niet direct grenzen aan een geluidgevoelige ruimte. Dit houdt in dat op een dove gevel geen grenswaarden worden gesteld aan de geluidbelasting. H 3378-2-RA 5
Ontheffing van de voorkeursgrenswaarde kan in buitenstedelijke situaties worden verleend op basis van: - het door het nieuwbouwplan opvullen van een open plaats tussen de bestaande woningen, - het door het nieuwbouwplan vervangen van bestaande bebouwing (vervangende nieuwbouw), - het ter plaatse noodzakelijk om reden van grond- of bedrijfsgebondenheid, - verspreid te situeren bebouwing. En in binnenstedelijke situaties op basis van: - het opnemen van het nieuwbouwplan in een dorp- of stadsvernieuwingsplan, - het door het nieuwbouwplan vervangen van bestaande bebouwing (vervangende nieuwbouw), - het ter plaatse noodzakelijk om reden van grond- of bedrijfsgebondenheid, - het door de gekozen situering of bouwvorm vervullen van een doelmatige akoestische afscherming voor andere woningen of andere geluidgevoelige gebouwen of geluidgevoelige objecten. Bij verlenen van een hogere grenswaarden wordt veelal vereist dat de betreffende woning over een geluidluwe gevel beschikt. Onder geluidluw wordt verstaan een gevel met een geluidbelasting tot maximaal de voorkeursgrenswaarde van 48 db. Vermindering geluidbelasting vanwege wegverkeer in de toekomst. Op grond van ontwikkelingen in de toekomst en het treffen van geluidreducerende maatregelen aan motorvoertuigen, is te verwachten dat het verkeer in de (nabije) toekomst minder geluid zal produceren dan nu het geval is. Binnen de wet is middels artikel 110g mogelijkheid geschapen om voor wegverkeer bij voorbaat deze vermindering in geluidproductie in de geluidbelasting door te voeren. Op basis van dit wetsartikel mag namelijk op de berekende dan wel gemeten geluidbelasting van wegen met een rijsnelheid van minder dan 70 km/uur, een aftrek van 5 db toegepast worden. Op de geluidbelasting vanwege wegen met een rijsnelheid van 70 km/uur of meer, mag een aftrek van maximaal 2 db toegepast worden. Dit mag echter alleen geschieden bij het toetsen van de geluidbelasting buiten voor de gevel aan de normstelling en niet bij de berekening van de te verwachten geluidbelasting binnen, in de geluidgevoelige vertrekken. 2.2. Voorliggende situatie In figuur 1 wordt het plangebied weergegeven. Het gebied ligt binnen de zone van de St. Sebastianusstraat. Het betreft een weg met 2 rijstroken, zodat de zonebreedte ervan 200 m bedraagt. De weg noordelijk van het plangebied is de Waterstraat. Dit is een weg waarvoor een maximale rijsnelheid geldt van 30 km/h. Hierdoor is deze weg vrijgesteld van een zone. H 3378-2-RA 6
De geprojecteerde nieuwbouw is gesitueerd binnen een stedelijk gebied. Voor bebouwing met een woonbestemming bedraagt de voorkeursgrenswaarde 48 db. De maximale ontheffingswaarde bedraagt 63 db. 2.3. Beleid Gemeente Oss bij verlenen hogere waarden Het beleid van de Gemeente Oss ten aanzien van het verlenen van hogere waarden is omschreven in de concept geluidsnota Oss Geluidskwaliteit in de leefomgeving d.d. 10 mei 2010. In de notitie worden onder meer de randvoorwaarden gegeven waaronder de gemeente meewerkt aan het verlenen van een hogere waarde. Uitgangspunt hierbij is dat middels de zogenaamde voorkeursvolgorde eerst dient te worden onderzocht of, en zo ja, welke, geluidreducerende maatregelen getroffen kunnen worden opdat ter plaatse van het bouwplan kan worden voldaan aan de voorkeurgrenswaarde. Deze voorkeursvolgorde is als volgt: Stap 1: het treffen van maatregelen aan de bron, bijvoorbeeld door toepassing van geluidarm asfalt of stiller materieel; Stap 2: het treffen van maatregelen in het overdrachtsgebied, bijvoorbeeld door het plaatsen van geluidschermen; Voor situaties waarin de voorkeursgrenswaarde wordt overschreden, dient de initiatiefnemer de volgende compenserende maatregelen te nemen, ter beperking van de geluidhinder: de woning tenminste één geluidluwe gevel (gevel waarop, per geluidbron, de voorkeursgrenswaarde niet wordt overschreden) te hebben; De woning bevat voldoende verblijfsruimte(n) aan de zijde van de geluidsluwe gevel. Dit geldt voor ten minste 50 % van het aantal verblijfsruimten of 50 % van het oppervlakte van het verblijfsgebied; Indien de woning beschikt over een buitenruimte dan is deze bij voorkeur gelegen aan de geluidsluwe zijde. Het geluidniveau mag in ieder geval niet meer dan 5 db hoger zijn dan bij de geluidluwe gevel. Deze eis geldt voor maximaal één buitenruimte per woning; In de ontwerpfase van een ruimtelijk plan wordt rekening gehouden met de oriëntatie van de bouwmassa (optimalisatie van het stedenbouwkundig ontwerp) H 3378-2-RA 7
3. REKENMETHODES EN UITGANGSPUNTEN 3.1. Rekenmethode Voor de berekening van de geluidbelasting is gebruik gemaakt van een rekenmodel dat gebaseerd is op de Standaard Rekenmethode II (SRM II) zoals genoemd in het "Rekenen Meetvoorschrift geluidhinder' 2006. 3.2. Uitgangspunten Verkeersintensiteiten Voor de verkeersintensiteit op de St. Sebastianusstraat ter hoogte van het plangebied is uitgegaan van de door de gemeente Oss aangeleverde te verwachten verkeersintensiteiten per etmaal op de St. Sebastianusstraat in 2020. Voor de verdeling over de verschillende tijdsperioden en voertuigcategorieën is uitgegaan van de verkeerstellingen uitgevoerd door Megaborn in januari 2009. De verkeersintensiteiten en verdelingen worden weergegeven in onderstaande tabel 2. Tabel 2 Voertuigintensiteiten en verdelingen wegvak richting Te verwachten periode etmaalintensiteit in 2020 uur % verdeling % bij berekening aangehouden aantallen per uur lv mzw zw lv Mzw zw St. Sebastianusstraat Waterstraat 4,000 Alard van Herpenplein 3,000 dag avond nacht Dag avond nacht 6,5 3,1 1,2 6,7 3,9 0,6 91,0 95,7 88,2 89,6 94,6 89,2 6,9 2,9 9,6 7,3 3,5 6,5 2,1 1,4 2,2 3,1 1,9 4,3 237 119 42 180 111 16 18 4 5 15 4 1 5 2 1 6 2 1 lv mzw zw lichte motorvoertuigen middelzware motorvoertuigen zware motorvoertuigen Overige Voor de overige, akoestisch van belang zijnde gegevens wordt gewezen op het volgende: - De maximaal toegestane snelheid 50 km/uur. - De St. Sebastianusstraat is bestraat met klinkers (Gewone elementenverharding). - De bodem van het gebied wordt zacht beschouwd, met uitzondering van wegen. H 3378-2-RA 8
4. BEREKENINGEN De in- en uitvoergegevens van het rekenmodel worden gegeven in bijlage I. Het rekenmodel wordt schematisch weergegeven in figuur 2. Om inzicht te krijgen in de geluidproblematiek binnen het plangebied, is in eerste instantie berekend waar de contourlijnen van de relevante geluidbelastingen liggen. Dit zijn de grenswaarden: 48 db = de voorkeursgrenswaarde 63 db = de in de onderhavige situatie maximale ontheffingswaarde De ligging van bovenstaande contourlijnen wordt gegeven in de figuur 3 (rekenhoogte 4,5 m). Een nadeel bij bovenstaande berekening is dat de geluidbelasting direct voor de gevel inclusief gevelreflectie is. De aan de Wet geluidhinder te toetsen geluidbelastingen zijn de op de gevel invallende geluidbelastingen, ofwel exclusief gevelreflectie. De in de figuren aangegeven ligging van de contourlijnen ligt derhalve direct voor de te beoordelen gevels iets verder van de weg, ofwel de geluidbelastingen op de gevels wordt iets te hoog aangegeven. Wel wordt een goede impressie gegeven van de geluidverdeling binnen het gebied. Gesteld kan worden dat de woningen geprojecteerd buiten de contourlijn van de voorkeursgrenswaarde geen verdere aandacht behoeven. Vervolgens zijn binnen het aandachtsgebied, het gebied met een geluidbelasting hoger dan de voorkeursgrenswaarde, de invallende geluidbelasting per gevel van de afzonderlijke woonblokken berekend. De berekende geluidbelastingen op de gevels worden eveneens gegeven in de figuur 3. De berekende geluidbelasting, inclusief aftrek conform artikel 110g van de Wet geluidhinder, bedraagt maximaal 62 db. H 3378-2-RA 9
5. BEOORDELING EN VOORKEURSVOLGORDE 5.1. Beoordeling De geluidbelasting op de gevels van de woningen aan de St. Sebastianusstraat en één woning aan de Waterstraat overschrijdt de voorkeursgrenswaarde. Daarnaast wordt de voorkeursgrenswaarde ook overschreden bij enkele woningen te midden van het plan. De maximale ontheffingswaarde wordt echter nergens overschreden. 5.2. Voorkeursvolgorde Maatregelen aan de bron Door het toepassen van een 'stiller' wegdektype is een geluidreductie te realiseren. Deze reductie bedraagt maximaal ca. 9 db, bij het toepassen van 2-laags ZOAB (fijn). Met het toepassen van dit wegdektype zal de geluidbelasting op de voorgevels van de woning aan de St. Sebastianusstraat nog altijd hoger zijn dan de voorkeursgrenswaarde. Daarnaast heeft de gemeente Oss aangegeven dat op grond van kostenoverwegingen, het huidige wegdektype (gewone elementenverharding) gehandhaafd blijft. Maatregelen in het overdrachtgebied Met betrekking tot maatregelen in het overdrachtgebied, kan gedacht worden aan het plaatsen van een geluidscherm direct langs de weg of direct voor de gevels. De hiermee te realiseren geluidreductie is afhankelijk van de positie en hoogte van het scherm. Een geluidreductie van 15 db behoort echter tot de mogelijkheden. Hiermee zou een geluidbelasting ter plaatse van de gevel van alle woning onder de voorkeurgrenswaarde tot de mogelijkheden behoren. Gezien het dorps karakter van het gebied is het plaatsen van een geluidscherm langs de weg dan wel direct voor de woningen niet wenselijk. Compenserende maatregelen ter beperking van de geluidhinder Het bouwplan is gelegen binnen de bebouwde kom, wat betekend dat een ontheffing tot maximaal 63 db mogelijk is. Uit de rekenresultaten volgt dat alle woningen binnen het bouwplan over tenminste één geluidluwe gevel beschikken, welke voor de woningen aan de St. Sebastianusstraat aan de achterzijde van de woning is gelegen. Hiermee is ook aan de eis van een geluidluwe buitenruimte voldaan, daar de achtertuin meestal als buitenruimte gebruikt wordt. H 3378-2-RA 10