Multi sectoral approach to prevent and combat violence against women & girls more effective Thera van Osch, OQ Consulting BV
OQ Consulting BV - Sustainable Social Innovations INHOUDSOPGAVE 1. Vormen van geweld tegen vrouwen en cijfers 2. Van taboe naar mensenrechten 3. Vrouwenrechten Internationaal 4. Vrouwenrechten in Europa 5. Multi-sectorale benadering 6. Discussie 2
1. VORMEN VAN GEWELD TEGEN VROUWEN EN MEISJES
NEDERLANDSE CIJFERS Jaarlijks circa 1 miljoen slachtoffers van incidenteel huiselijk geweld, meestal vrouwen 200.000 en 230.000 slachtoffers van ernstig, structureel huiselijk geweld Ruim 2/3 van het geweld gepleegd door partners of ex partners Gezin is gevaarlijkste plek: Circa 50 vrouwen per jaar overlijden a.g.v. geweld Wat als deze cijfers betrekking hadden op geweld op straat? Of slachtoffers van oorlogsgeweld? 4
2. VAN TABOE Schaamte Schande, aantasting status Loyaliteitsgevoelens Angst voor represailles Afhankelijkheid (ongelijke machtsrelatie: fysiek of psychisch of financieel) Vluchtlink (grote paarse driehoek) als je snel van de site af moet https://www.stichtingzijweg.nl/ NAAR 5
OQ Consulting BV - Sustainable Social Innovations 3. VROUWENRECHTEN INTERNATIONAAL Convention on the Elimination of all forms of Discrimination Against Women (CEDAW - 1979) + Optional Protocol (1999) Elke 4 jaar CEDAW rapportage. Klachtenprocedure en onderzoeksprocedure (facultatief protocol) 6
OQ Consulting BV - Sustainable Social Innovations VROUWEN: NIET ALLEEN SLACHTOFFERS - OOK BURGERS MET GELIJKE RECHTEN 1975: VN Vrouwenconferentie Mexico: Vrouwenrechten op internationale agenda 1979: CEDAW (+ Optionele Protocol 1999) 1985: Nairobi: Geweld tegen vrouwen = schending van mensenrechten = obstakel 1993: Wenen: VN Mensenrechten Conferentie: Geweld tegen vrouwen is mensenrechtenschending; in openbare en privésfeer. VAW = oorlogsmisdaad in conflictsituaties. Geweld tegen vrouwen wordt een kwestie van mensenrechten en overheidsbestuur 7
MENSENRECHTENBENADERING Paradigma verschuiving (Wenen 1993), leidde tot nieuwe beleidskaders: Declaration on the Elimination of Violence against Women (December 1993), and Special Rapporteur on VAW (UN Human Rights Commission Internat. Conf. on Population and Development (ICPD), Cairo 1994: Reproductive Rights = Basic Human Rights Beijing Platform for Action (1995) World Conference against Racism, Racial Discrimination, Xenophobia and Related Intolerance (WCAR, Durban 2001) UNSCR 1325 on Women, Peace and Security (2000) and the UNSCR 1820 to Stop Violence and Sexual Abuse in Armed Conflict (2008) + UNSCRs 1888, 1889 (2009) and 1960 (2010). VAW = war crime 8
OQ Consulting BV - Sustainable Social Innovations 4. VROUWENRECHTEN IN EUROPA 1. Treaty of Lisbon: Gelijke rechten 2. Women s Charter (2010) 3. EU Strategy for Equality between women and men (2010-2015) 4. EU Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence (2011) 9
OQ Consulting BV - Sustainable Social Innovations VERDRAG VAN DE EUROPESE UNIE (LISSABON) Article 2: The Union is founded on the values of respect for human dignity, freedom, democracy, equality, the rule of law and respect for human rights, including the rights of persons belonging to minorities. These values are common to the Member States in a society in which pluralism, non-discrimination, tolerance, justice, solidarity and equality between women and men prevail. Article 3: The Union shall ( ) combat social exclusion and discrimination, and shall promote social justice and protection, equality between women and men, solidarity between generations and protection of the rights of the child. 10
WOMEN S CHARTER (2010) EC Communication on Strengthened Commitment to Equality between Women and Men (2010 Women s Charter): Verklaring van de EC ter ere van de 15e verjaardag van de Beijing Verklaring + PfA, en de 30e verjaardag van CEDAW, met aankondiging van acties t.a.v. de volgende principes: Equal Economic Independence for women and men. Equal pay for equal work and work of equal value. Equality in decision-making Dignity, integrity and an end to gender-based violence Gender equality beyond the union 11
OQ Consulting BV - Sustainable Social Innovations EU STRATEGY FOR EQUALITY BETWEEN WOMEN AND MEN (2010-2015) Gebaseerd op Women s Charter, + horizontale issues Heeft aandacht voor migrantenvrouwen en etnische minderheden, m.n.: de kloof op de arbeidsmarkt (kwantitatief en kwalitatief) het belang van bewustmaking van migrantenvrouwen over hun rechten het belang van toegang tot onderwijs en gezondheidszorg van migrantenvrouwen. 12
EU STRATEGY FOR EQUALITY BETWEEN WOMEN AND MEN (2010-2015) Horizontale issues: Multi-sectorale benadering: Bestrijding van gender-discriminatie op elk levensterrein: onderwijs, beroepskeuze, werkgelegenheid, sport, etc. Wetgeving: Monitoren, versterken, actualiseren en evalueren van bestaande wetten permanente dialoog met betrokkenen over effectieve uitvoering van de wetgeving (sociale partners, NGOs, etc.) aanpakken van discriminatie op meerdere gronden (verergerde gevolgen) Bestuur en beleidsinstrumenten voor gender gelijkheid: Samenwerken met alle betrokkenen ter bevordering van gender gelijkheid. Elk jaar een ander thema en identificeren van good practices van lidstaten Jaarlijkse evaluatie van de strategie via dialoog op topniveau (met EU Parlement, EU Raad, CSOs, etc.) 13
OQ Consulting BV - Sustainable Social Innovations MAKE EU-ZONE 0-TOLERENCE FOR VAW: EU CONVENTION TO STOP VIOLENCE AGAINST WOMEN AND DOMESTIC VIOLENCE (11 MEI 2011) Wettelijk kader (Legally Binding); niet vrijblijvend Nederland heeft het Verdrag ter uitbanning van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld wel ondertekend, maar nog niet geratificeerd (is pas mogelijk na instemming door het Parlement) Na ratificatie zijn landen wettelijk gebonden; naleving wordt gecontroleerd door een monitoring body: PREVENTION maatregelen om geweld te voorkomen PROTECTION bescherming van slachtoffers tegen geweld PROSECUTION vervolging van daders POLICY TAKING beleidsmaatregelen om geweld uit te bannen 14
OQ Consulting BV - Sustainable Social Innovations EU VERDRAG TER UITBANNING VAN GEWELD TEGEN VROUWEN EN HUISELIJK GEWELD Preventie: Wat moet de overheid doen? Train professionals die omgaan met slachtoffers Voer regelmatige bewustwordingscampagnes Neem thema s op in onderwijsmateriaal over gender gelijkheid en geweldloos oplossen van conflicten Behandel daders van huiselijk en seksueel geweld Werk nauw samen met NGO s Bestrijd gender stereotypering in de media en het bedrijfsleven en bevorder wederzijds respect. 15
OQ Consulting BV - Sustainable Social Innovations EU VERDRAG TER UITBANNING VAN GEWELD TEGEN VROUWEN EN HUISELIJK GEWELD Protection (bescherming): Wat te doen? Laat de politie de dader uit huis plaatsen en de veiligheid van het slachtoffer waarborgen Verstrek informatie over slachtofferhulp in een taal die het slachtoffer begrijpt Zet geografisch verspreidde schuilplaatsen op Gratis telefoonhulplijnen voor slachtoffers Zet centra op voor directe medische zorg, trauma begeleiding en forensische diensten 16
OQ Consulting BV - Sustainable Social Innovations EU VERDRAG TER UITBANNING VAN GEWELD TEGEN VROUWEN EN HUISELIJK GEWELD Prosecution: Vervolg de daders Pas het nationale strafrecht aan om geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld in zijn verschillende vormen op te nemen als een strafbaar feit Inclusief: psychologisch en fysiek geweld, seksueel geweld en verkrachting, stalken, female genital mutilation, gedwongen huwelijk, gedwongen abortus en gedwongen sterilisatie. Honour is geen rechtvaardiging voor het plegen van deze misdaden. 17
OQ Consulting BV - Sustainable Social Innovations EU VERDRAG TER UITBANNING VAN GEWELD TEGEN VROUWEN EN HUISELIJK GEWELD Policy taking: Afstemmen van acties op alle niveaus van de overheid en instellingen. Nationaal actieplan met functies en taken van betrokken instanties. 18
OQ Consulting BV - Sustainable Social Innovations EU VERDRAG TER UITBANNING VAN GEWELD TEGEN VROUWEN EN HUISELIJK GEWELD Speciale aandacht voor vrouwelijke migranten, asielzoekers en vluchtelingen: a. Groter risico om slachtoffer van geweld te worden; daarom is discriminatie op basis van migranten- of vluchtelingenstatus verboden bij de uitvoering van de conventie b. Vrouwen die afhankelijk zijn van de verblijfsstatus van hun man, moeten eigen verblijfsstatus krijgen als ze slachtoffer zijn van huiselijk/seksueel geweld in het huwelijk c. Recht op verblijfsstatus voor vrouwen/meisjes die gedwongen uitgehuwelijkt worden als ze terugkeren naar herkomstland d. Overheid is verplicht asielaanvraag procedure gender-gevoelig te maken (vrouwen kunnen n.l. uit angst verzwijgen dat ze slachtoffer zijn van bijv. seksueel geweld, uitbuiting, vrouwenhandel of bedreiging) 19
5. MULTI SECTORALE BENADERING Allesomvattende benadering waardoor instanties in verschillende sectoren zowel overheid als NGOs - met elkaar afstemmen om te garanderen dat: Vrouwenrechten volledig zijn gewaarborgd in alle sectoren van de samenleving Maatregelen worden genomen ter voorkoming van geweld tegen vrouwen in alle sectoren Elk slachtoffer een antwoord op maat krijgt met een set van samenhangende juridische en hulpverlenende activiteiten vanuit alle sectoren AFSTEMMING OP ALLE NIVEAUS 20
ACTIE OP ALLE NIVEAUS, IN ALLE FASES Structureel niveau: wettelijk kader, preventieve maatregelen (bewustwording vrouwenrechten, bestrijding gender discriminatie), justitie en politie, sectoraal beleid gebaseerd op gender gelijkheid (gezondheidszorg, onderwijs, arbeidsmarkt) Systeem niveau: effectieve strategieen, mechanismes en actie door mensen werkzaam in diverse sectoren (justitie, politie, gz, scholen...), wijken, bedrijven etc. Operationeel niveau: de mens centraal bij integrale zorg en opvang van slachtoffers (multi sectoraal: medisch, psychisch, juridisch, sociaal veilige opvang en coaching, economisch, etc.)
MULTI-SECTORALE BENADERING Effectief als alles op zijn plaats is: structureel, systeem en operationeel niveau
6. DISCUSSIE Uitwisselen van goede voorbeelden Wat kan er verbeteren? Wat doe jij? Op welk niveau? Hoe kun je samenwerken om geweld tegen vrouwen en meisjes uit te bannen? 23