EERSTE GRAAD Tweede leerjaar

EERSTE GRAAD Tweede leerjaar vakken HAARZORG: 2 u/week PRAKTISCHE OEFENINGEN HAARZORG: 7 u/week VV-a 2000/091 (vervangt 97316)

INHOUDSOPGAVE 1 Visie 2 2 Beginsituatie 2.1Toelatingsvoorwaarden 2.2 Beroepenveld haarzorg 3 2.3 Profiel van de leerling 3 Algemene doelstellingen 5 4 Algemene pedagogisch didactische wenken en middelen 8 5 Doelstellingen, leerinhouden, pedagogisch didactische wenken TV PV 13 6 Evaluatie 18 7 Minimale materiële vereisten 20 8 Bibliografie 21 1

1 VISIE Het is de bedoeling naast opleiding en opvoeding, de leerlingen van de eerste graad B-stroom te laten kennismaken met de basisprincipes en werkzaamheden van een bepaald beroep. Door de leerling vanuit de praktijk in contact te brengen met de basiskennis- technieken- en vaardigheden van het beroep zal men een zo duidelijk mogelijk beeld meegeven van het kappersvak. Het beroepenveld haarzorg is duidelijk niet gericht op een beroepsopleiding maar beoogd een breed karakter waarbij mogelijke overschakelingen soepel en zonder al te grote achterstanden kunnen gebeuren. Door samen met de leerlingen op zoek te gaan naar eigen talenten, helpt men hen een studierichting te kiezen, die past bij hun persoonlijke aanleg en interesses. Hierbij zal men de leerling zo objectief mogelijk benaderen en helpen te oriënteren. Een gedifferentieerde manier van werken is wenselijk en kan leerproblemen helpen vermijden. Om de leerling een aanvaardbaar startniveau voor de tweede graad mee te geven, is het noodzakelijk voor vakken waar zich problemen stellen te remediëren om hen te helpen om hierin te slagen. Het beroepenveld omvat een introductie tot de kappersopleiding waarbij de leerling een overzicht krijgt van de kennis, vaardigheden en attitudes eigen aan het beroep. Alle aspecten die behoren tot het beroep, samen met de leerling benaderen vanuit een objectieve en aan hun leeftijd aangepaste manier van lesgeven, draagt bij tot hun algemene ontwikkeling en integratie in de maatschappij. Het beroepenveld vanuit deze ruime visie benaderen, geeft de leerlingen meer kans op slagen in het maken van de juiste keuze. 2

2 BEGINSITUATIE 2.1 Toelatingsvoorwaarden Volgende leerlingen worden tot het beroepsvoorbereidend jaar toegelaten: de leerlingen die het eerste jaar A of het eerste jaar B hebben beëindigd; de regelmatige leerlingen van het buitengewoon secundair onderwijs onder volgende voorwaarden: - gunstig en gemotiveerd advies van de toelatingsklasseraad; - beslissing van de Gemeenschapsminister van Onderwijs of zijn gemachtigde - de aanvraag van de directeur van de betrokken instelling voor voltijds secundair onderwijs. 2.2 Beroepenveld haarzorg Alle leerlingen hebben het eerste leerjaar gevolgd en technologische opvoeding onderricht gekregen. Sommige leerlingen komen uit 1A anderen uit 1B, bijgevolg zijn er wat basiskennis en motorische vaardigheden betreft nogal wat beduidende verschillen. Kenmerkend voor de groep is hun handelings- en doegerichtheid, wat belangrijk is voor de verdere pedagogisch- didactische aanpak. Deze heterogene samenstelling vraagt dan ook van de leraar een aangepaste en leerlinggerichte manier van lesgeven.. Om administratieve redenen is in de lessentabel onderscheid gemaakt tussen PV en TV Haarzorg. Om pedagogisch -didactische redenen is het leerplan opgemaakt voor 9u per week, waarin PV en TV geïntegreerd zijn. Deze 9u worden dan ook door één leraar gegeven en opgesplitst in drie blokken van drie uur, onderverdeeld in tweemaal 1u TV- 2u PV en 1 maal 3u PV. 2.3 Profiel van de leerlingen De leerlingen hebben nood aan een concrete oriëntatie omdat ze sterk geïnteresseerd zijn in een opleiding afgestemd op de praktijk. Opvallend zijn de grote verschillen wat het schoolverleden, leermogelijkheden, en motorische vaardigheden betreft, soms zijn ze anders begaafd, minder theoretisch aangelegd, meer doe - gericht. Door hun resultaatgerichte instelling staan ze positief tegenover alles wat ze als nuttig en aangenaam ervaren. Ze vertonen vaak een moeilijk gedrag te wijten aan de problemen die ze hadden in hun schoolse voorgeschiedenis. Ze kunnen moeilijk grote hoeveelheden leerstof verwerken. Het concretiseren van die grote hoeveelheden leerstof is soms een probleem. Ze hebben nood aan talrijke oefeningen om te kunnen leren uit fouten en tekorten. 3

Door hun beperkte taalvaardigheid wordt verbale communicatie meestal als een probleem ervaren. Het ontbreekt heel wat leerlingen aan doorzetting waardoor ze moeilijk opdrachten kunnen afwerken en moeilijkheden overwinnen. De leerlingen hebben het moeilijk met inzicht in tijd en ruimte en hebben nood aan goede structuren. De leerlingen zijn op zoek naar bevestiging en geven de indruk sterk op zichzelf gericht te zijn. 4

3 ALGEMENE DOELSTELLINGEN De leerlingen initieel laten kennismaken met de activiteiten en vaardigheden van het beroep, met de bedoeling hen zo juist mogelijk te oriënteren. Kennismaken met de verschillende toepassingsgebieden die haarzorg te bieden heeft met de bedoeling de interesse hierrond aan te wakkeren. Aanzetten tot concreet handelen. Hygienisch en esthetisch verantwoord te werk gaan. De belangrijkste communicatieve en sociale vaardigheden bevatten. Onderlinge samenwerking en zin voor verantwoordelijkheid stimuleren en integreren. Zin voor orde, oog voor veiligheid en milieu. Volgende attitudes integreren: - verantwoordelijkheid - doorzetting - respect voor het werk van anderen opbrengen - orde netheid en nauwkeurigheid - flexibiliteit - sociale en communicatieve vaardigheden - tekortkomingen leren aanvaarden - zelfstandigheid stimuleren 5

In uitvoering van het Besluit van de Vlaamse Regering tot de bepaling van de eindtermen en ontwikkelingsdoelen van de eerste graad van het secundair onderwijs (d.d. 20 juni 1996) dient een bijdrage te worden geleverd om via de TV en PV Haarzorg vakoverschrijdende ontwikkelingsdoelen na te streven. 6

Milieueducatie VM10 VM11 Leren leren VL1 VL3 VL8 VL10 VL11 VL12 VL15 Door een eenvoudig kwalitatief en kwantitatief onderzoek aantonen welke afvalstoffen in de eigen leefomgeving worden voortgebracht. Illustreren dat zij door het voorkomen van afval en recycleren, kunnen bijdragen tot het toepassen en beperken van de afvalproductie. Losse gegevens ordenen door gepast gebruik te maken van memo- technische middelen. Samenhangende informatie inhoudelijk begrijpen en analyseren door de betekenis van woorden, begrippen en zinnen en waar mogelijk, de context af te leiden. Informatiebronnen op een verantwoorde manier raadplegen: - inhoudstafel en register gebruiken; - elementen uit audio- visuele en geschreven media gebruiken; - een documentatiecentrum of bibliotheek raadplegen. De eigen werkwijze vergelijken met die van anderen, nagaan waarom er iets fout is gegaan en hoe dit kan vermeden worden. Bereid zijn zelf naar oplossingen te zoeken en durven leer-en studeerproblemen te signaleren en uitleg of hulp te vragen. Bereid zijn ordelijk, systematisch en regelmatig te werken. Bereid zijn een onbevoordeelde houding aan te nemen tegenover studierichtingen. Sociale vaardigheden VS2 VS3 VS4 VS14 VS15 Respect en waardering voor anderen opbrengen; de eigenheid van medeleerlingen accepteren en waarderen. Zich dienstvaardig tegenover anderen opstellen; medeleerlingen bijstaan bij schooltaken en activiteiten. Om hulp vragen en dankbaarheid tonen in probleemsituaties. In groepsdiscussie hun mening weergeven, handhaven en bijsturen. Onder begeleiding een taakgroep kunnen organiseren, op deze manier de onderlinge verstandhouding bevorderen. Gezondheidseducatie VG7 VG13 Inzien dat hun gedrag invloed heeft op de eigen veiligheid en die van anderen. Goede sta- zit- en til-houdingen demonstreren en voorbeelden geven van mogelijke klachten die optreden bij verkeerde houdingen en bewegingen. 7

4 ALGEMENE PEDAGOGISCH - DIDACTISCHE WENKEN De specificiteit van de leerlingengroep vraagt van het lerarenteam een doordachte, flexibele en leerlinggerichte aanpak. Daarbij wordt rekening gehouden met de volgende werkwijzen. Via praktische ervaringen het naar school gaan positief beleven. Door een aangename sfeer te creëren en rekening te houden met de kenmerken van de leerlingengroep (zie beginsituatie) zal de nodige creativiteit en pedagogische aanpak resulteren in een harmonieus en ambitieus leerprogramma. De leefwereld van de leerlingen integreren in de leerinhouden, door uitgaand van de essentiele basis de onderwerpen te benaderen op een naar hun leeftijd aangepaste manier die ruimte laat voor persoonlijke inbreng. De leerlingen stimuleren in hun zelfstandig doen en handelen, hen aanzetten tot samenwerking, overleg en probleemoplossend denken. Alle leerlingen betrekken bij elke fase van het uitwerken van de uit te voeren activiteit, gaande van de opbouw, het waarnemen, demonstreren, de techniek, het materiaal, de uitvoering, de inoefening, de herhaling, het leren zelfstandig en in team werken tot en met de evaluatie. Hierbij rekening houden met de moeilijkheidsgraad voor die bepaalde groep leerlingen, en streven naar een realiseerbaar en haalbaar niveau. De leerlingen zelf naar oplossingen laten zoeken voor een probleem, hun creativiteit vorm laten geven door informatie, documentatie te verzamelen. Een eenvoudig computerprogramma( cd-rom, internet) gebruiken voor het opzoeken van informatie, documentatie die binnen het vakgebied van nut zijn. In de mate van het mogelijke didactische uitstappen organiseren met als doel de realiteit kritisch te verkennen. De leerinhouden op een eenvoudige en aanschouwelijke manier aanbrengen, kort en gestructureerd, aangepast aan het niveau van de leerlingen. Vanuit een goede samenspraak met de leraren verschillende leervakken integreren waarvan de theoretische kennis terug te vinden is in de praktijk. Samenwerking en overleg met andere vakken zoals Plastische Opvoeding, Nederlands, Frans ea. bevordert de teamgeest en de creativiteit. Inspelen op toevallige leermomenten en negatieve resultaten ombuigen tot een positief gebeuren. De praktijk is hoofdzakelijk gericht op een kennismaken met de diverse aspecten van het beroep. De basistechnieken kunnen niet tenvolle beheerst zijn, men dient de nadruk te leggen op de verschillende aspecten en activiteiten die in het kappersberoep aan bod kunnen komen. 8

In het beroepsvoorbereidend jaar is de theoretische kennis zeker niet het belangrijkste element, men dient hier de nadruk te leggen op het proces en de manier waarop dit is verwerkt. De werkmethode en de vakgerichte attitudevorming is hier belangrijker dan het uiteindelijke product. Kiezen voor doe- gerichte activiteiten die vrij direct resultaat opleveren bevordert de interesse, leergierigheid en zelfstandigheid. De persoonlijke ervaringen vanuit de leefwereld van de jongere vormen een permanent aanknopingspunt. Hierbij staat het ontdelµkken, aantonen en uitvoeren van handelingen centraal. Kiezen voor leeractiviteiten die uitgaan van de essentiële basis en toch voldoende ruimte laten voor persoonlijke inbreng, gebaseerd op voldoende, reële en actuele informatie binnen een bepaald thema of project. De vaardigheden en activiteiten behandelen in stijgende moeilijkheidsgraad, rekening houdend met het niveau van de leerlingengroep. De persoonlijke ervaringen vanuit de leefwereld van de jongere vormen een permanent aanknopingspunt. Hierbij staat het ontdekken, aantonen en uitvoeren van handelingen centraal. Enkel door concreet en doe-gericht te werk te gaan zal men de leerling constant en blijvend kunnen motiveren om te kiezen voor een boeiende kappersopleiding. Om het leerproces zo optimaal mogelijk te organiseren vraagt het zowel van het lerarenteam als van de schoolorganisatie de nodige flexibiliteit. Het technisch vak vormt een geheel met het praktijkvak, het is dan ook evident dat dit door dezelfde leerkracht wordt gegeven. Het is aan te raden de negen lesuren in drie blokken te voorzien van drie uur gespreid over tweemaal 1uTV en 2uPV en éénmaal drie u PV. Een jaarplan verdeelt de leerinhouden over 25 à 28 weken. Het is niet noodzakelijk de volgorde zoals aangegeven in hoofdstuk 7 over te nemen en in analoge lesonderwerpen om te zetten. Dit laat toe om diverse aspecten van PV en TV aan bod te laten komen en ze zo creatief mogelijk te benaderen. Het is aangewezen een aantal lesuren voor te behouden voor onvoorziene omstandigheden, uitbreiding of verdieping van de leerstof. 9

In het kader van vakgroepwerking kunnen naargelang de behoefte verschillende onderwerpen aan bod komen. Bij wijze van suggestie volgen enkele onderwerpen: opmaken jaarplanning; gebruik maken van uniforme vakterminologie; inhoud en structuur van de leerlingencursus; manier van evalueren, opstellen van evaluatiecriteria en kwalitiet van de vraagstelling; prioriteiten vastleggen bij het concretiseren van de leerplannen; didactische werkvormen; vakoverschrijdend werken; gebruik en inrichting van vaklokalen; opstellen werkplaatsreglement; organiseren opendeur; andere activiteiten. Overleg met de collega s van de tweede graad is nodig. 10

5 LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN PV en TV KLEDING LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN 1 De inrichting van een kapsalon verwoorden. De inrichting van het kapsalon: - indeling: van het onthaal tot het afrekenen; - uitrusting: apparatuur, materiaal, materieel, producten; - onderhoud: dagelijks wekelijks; - veiligheid Vanuit de persoonlijke ervaringen van de leerlingen de inrichting en uitrusting van een kapsalon afleiden. Een bezoek brengen aan de kappersafdeling; een kapsalon. Aan de hand van documentatie de inrichting van een kapsalon creatief weergeven, tekenen, plakken,collage, maquette... 2 De activiteiten in het kapsalon toelichten. Het kappersvak en de mogelijkheden van de opleiding. Verschillende mogelijkheden van de kappersopleiding op de arbeidsmarkt. Specialisaties zoals grimeur, film en tv, toneel, verzorgingssector, kapper aan huis, haartoevoegingen...toelichten. 3 Het profiel van de kapper verwoorden en verduidelijken. - proffesioneel/vakbekwaam; - creatief; - commercieel; - sociaal; - verzorgd voorkomen; - communicatief; - leidinggevend; - ondernemend... Vanuit verschillende persoonlijke ervaringen het ideaal profiel van de kapper afleiden. Gebruik maken van ICT, video, cd-rom om bepaalde situaties toe te lichten. 13

5 LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN PV en TV KLEDING LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN 4 De elementaire beleefdheids- en omgangsvormen verwerven en het belang hiervan inzien. Sociale & communicatieve vaardigheden; - leerlinggerichte omgangsvormen; - klantgerichte omgangsvormen. Communicatieve vaardigheden klassikaal, via groepswerk, rollenspel inoefenen. Onderlinge samenwerking en overleg stimuleren. 5 Het belang van gedrag en houding in het kappersberoep inzien. 6 De basisvaardigheden van de kapper benoemen. 7 De basisvaardigheden toepassen in eenvoudige en voor hun leeftijd aangepaste kapsels. Overleg, teamwerk, zelfredzaamheid, probleemoplossend, luistervaardigheid, positieve ingesteldheid, inlevingsvermogen... Ontwarren, kammen, borstelen; Wassen; Verzorgen; Drogen; Afwerken. Het juiste materiaal en de producten kiezen; - het materiaal en producten juist leren gebruiken; - keuzes en handelingen verantwoorden. - ontwarren: kammen, borstelen; - wassen: haren wassen met aangepaste shampoo; - verzorgen: uit te spoelen of niet, - verdelingen maken: afhankelijk van de bewerking; - verstevigers: aangepast. Creatief met de leerinhouden omgaan. Overleg met andere vakken, vb nederlands kan hier nuttig zijn. Vertrekken vanuit persoonlijke ervaringen van de leerling, om uiteindelijk het juiste materiaal hieruit af te leiden. Vertrekken vanuit persoonlijke ervaringen van de leerling, de producten en materialen die ze zelf gebruiken om te komen tot het juist gebruik, het maken van de juiste keuze en het juist toepassen. 14

5 LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN PV en TV KLEDING LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN Drogen: handdroger, droogkap; Brushen: - met de vingers - platte borstel - ronde borstel - soft-styler - krultang Afwerken: gel, haarlak. De leerlingen verwerven via eenvoudige opdrachten de nodige kennis. Dit gebeurt aan de hand van hedendaagse en aan hun leeftijd aangepaste opdrachten, rekening houdend met hun persoonlijkheid. 8 Toepassen van eenvoudige volumewikkelingen. 9 Verdelingen maken en toepassen in functie van de opdracht. 10 De meest specifieke delen van het hoofd benoemen. Oprollen: - haarrollen - soepele krulspelden - kleefrollen - warme rollers -... ontwarren, brushen, oprollen... vlechten, torsen, knooptechniek... Bovenhoofd, achterhoofd, kruin, haargrens, slapen, nekgedeelte. Op een practische en realistische manier. Vertrekken vanuit practische situaties. Komen aan bod in de loop van het jaar., afhankelijk van de situatie. 15

5 LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN PV en TV KLEDING LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN 11 Aanleggen van een documentatiemap beperkt tot de basismaterialen en producten. materiaal; materieel; producten; kapsels. Individueel, groepswerk, met eventueel verschillende onderverdelingen, uitvoeringen; De leraar PO kan hier inspiratie geven. 12 De uitwendige delen van een haar herkennen en benoemen. 13 De belangrijkste handelingen van de handen nagelverzorging uitvoeren en toelichten. De dagdagelijkse verzorging van het gelaat verwoorden. 14 De uitwendige delen van de nagel aanduiden. delen; soorten; droog, vet,normaal structuur; fijn, dik, stug... - reinigen; - knippen; - vijlen; - gebruik van handcrème. - beschermende crème - nagelsoorten; - nagelvormen. Video, cd-rom,internet kan hier een afwisseling bieden. Uitgaand van de persoonlijke hand- en nagelverzorging de basisvaardigheden afleiden. Vanuit de dagelijkse, persoonlijke verzorging. Documentatie, persoonlijke ervaringen. 15 De elementaire regels van persoonlijke lichaams-gelaats- en haar-verzorging verantwoord naleven. De aangeleerde basisvaardigheden gebruiken en toepassen in de persoonlijke verzorging. De klas en de leerlingen beogen het uithangbord te zijn van de toekomstige opleiding. 16

5 LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN PV en TV KLEDING LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN PEDAGOGISCH DIDACTISCHE WENKEN 16 Op een veilige en verantwoorde manier leren omgaan met apparatuur en toestellen, de veiligheidsvoorschriften respecteren. Veiligheidsaspecten in een kapsalon. 17 De richtlijnen van materiaal, apparatuur en producten lezen en interpreteren. Verschillende gebruiksaanwijzingen. De apparaten leren gebruiken op een veilige en verantwoorde manier, de veiligheidvoorschriften van een apparaat aanwenden en toelichten. 18 De minimale milieu en ergonomische aspecten van het beroep naleven. 19 Inzien dat het gebruik van bepaalde producten irritaties kan veroorzaken. 20 Het basis-en persoonlijk materiaal en de uitrusting van het kapsalon leren onderhouden. Verantwoorde lichaamshouding. Sorteren - recycleren. Producten die irritaties kunnen veroorzaken. Dagelijks, wekelijks onderhoud. Letten op een goede zit- sta- en tilhouding. Zuinig leren omgaan met het verbruiken van producten. Sorteren van gewoon, chemisch afval, papier... Verpakkingen van producten onderscheiden. Persoonlijke en practische ervaringen van de leerlingen. Voorbeelden, bijsluiters. Respect opbrengen voor het persoonlijk materiaal en dat van anderen. 17

6 EVALUATIE Evaluatie is een manier om het didactisch proces systematisch te beoordelen door: de wijze waarop de leerling het leerproces heeft doorlopen de efficiëntie van de componenten die hiertoe bijdragen namelijk; kennis, vaardigheden en attitudes. De waarde die men aan de evaluatie toekend en de beslissingen die hieruit volgen zijn gebaseerd op: het meten; het beoordelen; het beslissen. Het rapporteren gebeurd op basis van deze informatie en is beslissend voor de verdere studievoortgang van de leerling. Deze beslissing heeft vooral te maken met de remediëring tijdens het leerproces waarbij het de bedoeling is zowel het proces als het resultaat te optimaliseren. 6.1 Product en procesevaluatie Verwijzend naar de evaluatie binnen het technologisch proces kan men spreken van zowel product als procesevaluatie. Met productevaluatie bedoeld men de toets, het examen, de realisatie van het werkstuk of de gepresteerde dienst. Dit is meetbaar, beoordeelbaar en uiteindelijk beslissend voor het resultaat van de leerling en staat los van de beginsituatie, inzet, houding.... Er vanuitgaand dat slagen in verdere studies of het beroepsleven niet alleen voortvloeit uit de eindbeoordeling, maar ook vanuit het leerlinggericht denken, is het noodzakelijk meer aandacht te besteden aan procesevaluatie. Hierbij is het de bedoeling niet alleen het product van het leren te meten en te beoordelen, maar ook de volledige weg die de leerling heeft afgelegd. Op deze manier is het mogelijk tijdens de realisatie rekening te houden met elementen zoals: beginsituatie, geleverde inspanningen, vorderingen, zelfstandigheid.... Procesevaluatie kan slechts wanneer het proces volledig, nauwlettend en permanent geevalueerd wordt, zonder het evalueren van een groter geheel uit te sluiten. Een permanente evaluatie laat toe tijdig in te grijpen en bij te sturen waar nodig. Bereid zijn niet alleen de leerling maar ook zichzelf op het vlak van didactisch handelen in vraag te stellen en eventueel aan te passen waar nodig, kan alleen de efficiëntie van het didactisch proces ten goede komen. In beide gevallen worden de leerlingen op de hoogte gesteld van de manierwaarop zij worden geevalueerd en de basis waarop deze is gesteund. De leerlingen op regelmatige tijdstippen de mogelijkheid bieden om aan zelfevaluatie te doen verscherpt de aandacht en stimuleert het kritisch denken. 18

6.2 Evalueren van attitudes Vanuit de vakgroepwerking, vakoverschrijdend en in samenspraak met het lerarenteam is het aan te raden op geregelde tijdstippen attitudes voorop te stellen waaraan binnen alle vakken tijdens een bepaalde periode wordt gewerkt. In onderling overleg wordt vorm gegeven aan de vakattitudes zoals in het leerplan vermeld, deze worden op een leerlingerichte manier en in verschillende niveaus uitgeschreven. Het is vanzelfsprekend dat niet alle attitudes tegelijk aan bod kunnen komen, men zal afhankelijk van het lesonderwerp en rekening houdend met het tijdstip waarop dit aan bod komt, de invulling ervan inlassen en of aanpassen. Voor de leerlingen moet het duidelijk zijn wanneer en over welke attitudes zij worden geëvalueerd. 19

7 MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN De basissuitrusting is afhankelijk van het aantal leerlingen en dient voldoende in aantal aanwezig te zijn. Nutsvoorzieningen Het klaslokaal is voorzien van de elementaire nutsvoorzieningen zoals koud en warm stromend water, voldoende verlichting, verluchting en voldoende stopconacten die voldoen aan de veiligheidsvoorschriften. Uitrusting Het aantal werkposten en wasplaatsen voldoende voor het aantal leerlingen. Kaptafels en spiegels Kapzetels Apparatuur Haardrogers Handdrogers Krultangen Materiaal Voldoende klein materiaal, kammen, borstels, verdeelklemmen, enkele soorten rollers, nagelverzorgingsset... Het minimaal aan producten: shampoo, verzorging, versteviging, gel, haarlak. Voldoende oefenhoofden en steunen. Algemeen Voldoende handdoeken en kapmantels. Mogelijkheden om te sorteren. Voldoende bergruimte. Multi media In de school beschikbaar: TV en video apparatuur Overheadprojector Computer en tekstverwerker 20

8 BIBLIOGRAFIE Bijlsma, H., Geknipt voor je, deel 1 en 2 De Spiegel, Amsterdam, 1998 Derde, D.,Het kappersvak haarfijn uitgelegd,de Spiegel, Amsterdam, 1987 d Hous, E., Herteleer,M., Vanestte, M.,Vandamme, J.,Van Tongerloo,L., Menselijke relaties - BSO, De Clerck BVBA, Gent,1991 Goedvriend.Haarverzorging,Thiéme Zutphen. Goovvaerts,H., Lens,V.,Omgangskunde, Uitgeverij Acco, Leuven. Herteleer,M., Vanestte, M.,Vandamme, J.,Van Tongerloo,L., Menselijke relaties - TSO, De Clerck BVBA, Gent,1991 Huis, J.,De techniek voor het dameskappersvak. N.V. t Koggeschip. KOC Nederland, Werkmappen haartooi, Kenniscentrum voor uiterlijke verzorging,postbus 54,3430 AB Nieuwegein Nederland. Ministerie Van Tewerkstelling en Arbeid, ergonomie, aanpak, methodologie, toepassing, Belliardstraat 51, 1040 Brussel. Ministerie Van Tewerkstelling en Arbeid, Veiligheid, Belliardstraat 51, 1040 Brussel. Ministerie Van Tewerkstelling en Arbeid, Vorming en informatie in veiligheid, gezondheid en ergonomie.deel 1, de aanpak, Belliardstraat 51, 1040 Brussel. Nationaal Verbond van Socialistische Mutualiteiten, GVO dienst, wees lief voor je eigen lichaam Begeleidende informatiemap, Brussel. Landsbond der Christelijke Mutualiteiten, Goed in je vel Infocentrum GVO, Wetstraat 121, 1040 Brussel. Vanhulle,A.,Vandaele,W.,Vlaamse milieumaatschappij, waterige Bladen, lesbladen over water, Inos Graphic design,1996. Van Uden, C.L.A.Leerboek voor het Kappersvak.Uitgeverij Kluwer. Vaktijdschriften zoals Profile,Top Hair, Coiffure De Paris, Design Forum. Technische informatie van firma s, l Orèal, Indola, Perma, Schwartzkopf, Wella... Didactisch materiaal Video Metamorfose, l Orèal. Cd-rom Pictoflex Nuttige adressen Nationaal Verbond Haarkappers Van België, Adolphe Lacomblélaan 31,1030 Brussel. Nationale Kamer der Verzorgingsdiensten, Martelaarslaan 438 9000 Gent. Beroepsvereniging van Schoonheidsspecialisten-Technici van België, Molièrelaan169 Brussel. 21