Column Paul Jungbluth Hoe smal de marges zijn voor effectief kansenbeleid en hoe dringend het toch is 3 november 2011 1
Hoezo onderwijswethouders en schoolbestuurders het systematisch met elkaar aan de stok krijgen Columntitels voor een andere keer (als u meer tijd heeft) Hoezo de stad met de beste scholen volgens Trouw, bijna automatisch slechte onderwijskansen biedt De vele manieren waarop de krimp de onderwijskwaliteit bedreigt Waarom onze metingen voor schooleffectiviteit geen samenhang vertonen met het oordeel van de Inspectie De school kiest haar identiteit / profiel ; windowdressing in een standenbestel 2
Column Paul Jungbluth Hoe smal de marges zijn voor effectief kansenbeleid en hoe dringend het toch is 3 november 2011 3
Enkele saillante conclusies uit recente onderzoeken in Zuid-Limburg En het bijbehorende beleidsadvies Drie op elkaar aansluitende cyclische cohort-onderzoeken, regiodekkend dus geen steekproeven: landelijk lukt zoiets niet, regionaal kan het dus wel. Evaluatie VVE-pilot ca. 20.000 kinderen 3-6 én hun ouders Alle schoolbesturen, alle gemeenten Alle organisaties voor peuterspeelz. Uitstroomonderzoek 196 van 208 basisscholen 3 x 4.500 kinderen groep 8 én hun ouders Alle schoolbesturen 54 scholen voor V.O. onderwijsniveau 15-jarigen 9.000 lln. én hun ouders Alle Limburgse schoolbesturen VO 4 Uitzonderlijk hoge coöperatie!!
Uit de resultaten: Het cynisme/de scepsis van Zuid-Limburgse ouders over onderwijskansen Waar denkt u dat uw kleuter zit over tien jaar? Het antwoord uitgesplitst naar gezinsinkomen. Volgens ouders staan de kansen op havo-vwo 1 : 3 zeggen de 25% armste ouders en 3 : 1 zeggen de 25% rijkste ouders. 5
Onderwijskansen en sociaal milieu Zuid-Limburg: SES-compositie naar etniciteit In Zuid-Limburg zijn de autochtone Limburgers cijfermatig veruit in de meerderheid. Maar in termen van sociaal milieu staan zij in een middenpositie na de Hollanders en de westerse allochtonen. In de lagere milieus zijn de VO-adviezen overigens niet anders die van allochtone kansarmen. 6
Voor substantieel kansenbeleid ontbreekt het budget: De gewichtenregeling en de feitelijke financiering in Zuid-Limburg (excl. impulsgelden voor 51% van de gewichtenleerlingen in Z-L) Meetjaar 2009 2010 Gewichtenregeling oud nieuw Onze schatting Leerlingen met ouders, lager dan mbo 11% 10% Plus geschat: ½ van niets ingevuld 17% 19% SAMEN: het geschat percentage doelgroepll n achterst beleid 28% 29% Feitelijke regeling Officiële gewichtenleerlingen 15% 11% % daadwerkelijk gefinancierd na toepassing schooldrempel 6 % 2 % 7 Conclusies: - scholen melden veel te weinig leerlingen als doelgroep - ministerie vertaalt politieke beslissingen te zuinig - drempel plaatst doelgroep massaal buiten bekostiging - kortom: nieuwe gewichtenregeling is materieel het einde van het kansenbeleid
Hoe staan in werkelijkheid de kansen in 2010? OCW geeft zelf het antwoord in: Kerncijfers 2006-2010, uitgave mei 2011 8 Maar je moet de cijfers eerst zelf even vertalen
Feitelijk schoolsucces naar inkomen ouders in 2010 volgens OCW/CBS anno 2010 (OCW, 2011) 9 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% inkomkw1 inkomkw2 inkomkw3 inkomkw4 vwo havo vmbo gl/tl vmbo kl vmbo bl Leg deze CBS-cijfers naast die van Van Heek Het verborgen talent of naast Van Kemenade Bestel en Beleid (ca. 40 jaar geleden) en je kunt opnieuw beginnen met het kansenbeleid!!
Overigens: Een complimentje voor de ouders van Zuid-Limburgse kleuters: Hun cynisme en scepsis (links) zijn volgens OCW (rechts) terecht!! 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% vwo havo vmbo gl/tl vmbo kl vmbo bl 20% 10% 0% inkomkw1 inkomkw2 inkomkw3 inkomkw4
Tot slot: Waar zitten de beïnvloedingsmarges? Antwoord A CITO-eindtoets naar opleiding moeder en nonverbaal IQ 11 Slimme leerlingen maken aanmerkelijk minder kans in een kansarm milieu Zwakke leerlingen maken aanmerkelijk meer kans in een kansrijk milieu Alles wat nodig is (nou ja): compenseer op school voor wat kansarme leerlingen thuis tekortkomen.
Tot slot: Waar zitten de beïnvloedingsmarges? Antwoord B CITO-eindtoets naar nonv. IQ-quint (NSCCTquint) en hoogst opgeleide ouder (165 scholen) Links op 20% minst en rechts op 20% meest effectieve scholen (beleidsarm*) 12 *) Dit is de natuurlijke variatie, dus zonder groots kansenbeleid. Alles wat nodig is (nou ja): imiteer de effectiefste scholen!
Terugkoppeling 13 Vertrouwelijke terugkoppeling naar scholen zie www.kaans.nl voor uitgebreider voorbeeld.
Nou nog even een grote broek aantrekken: Zuid-Limburg in vergelijking tot Rotterdam Bevolking ca. 600.000 (zowel links als rechts; de schaal is identiek) 14
Hoe pakken we het aan? Alternatief 1. The bright site of life (branding Zuid-Limburg) 15
Hoe pakken we het aan? Alternatief 2. Stevige intenties dankzij tientallen miljoenen extra: 16
Hoezo onderwijswethouders en schoolbestuurders het systematisch met elkaar aan de stok te krijgen Columntitels voor een andere keer (als u meer tijd heeft) Hoezo de stad met de beste scholen volgens Trouw, het risico loopt dat ze de slechtste onderwijskansen biedt De vele manieren waarop de krimp de onderwijskwaliteit bedreigt Waarom onze metingen voor schooleffectiviteit geen samenhang vertonen met het oordeel van de Inspectie De school kiest haar identiteit / profiel ; windowdressing in een standenbestel 17