Verwijsinde in Gelderland 'onder GLD.producten' Rapportage invoering verwijsinde Preventie Jeugdzorg Nazorg
Big Brother of grote broer? De Verwijsinde is een digitaal instrument dat een bijdrage kan leveren aan een goede samenwerking tussen alle professionals die met jongeren werken. Maar hoe verfijnd de techniek ook mag zijn, het is en blijft mensenwerk. Het systeem zelf doet niets als de mensen, de professionals, er niet mee werken. In dat opzicht lijkt het wel op het jeugdige brein: een borrelend vat vol potentie, maar als er niemand is die de mogelijkheden ziet, raakt en stimuleert, kunnen de potenties verzinken in onmacht. Een belangrijke voorwaarde voor een goed werkende verwijsinde in de Provincie Gelderland was dat er één systeem zou komen, zodat er binnen de techniek in elk geval géén communicatieproblemen zouden optreden. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de Verwijsinde en, zoals dat gaat in de wereld der techniek, dan komen er al snel verschillende bedrijven met verschillende systemen aan de gemeentelijke poorten. Terwijl werken met diverse systemen nou net de meerwaarde van het idee onderuit zou halen. Op verzoek van de gemeenten heeft de provincie daarom de rol op zich genomen om te werken aan afstemming zodat er één systeem voor alle Gelderse gemeenten gekozen zou worden. En met succes. Het systeem is er; aan de techniek zal het niet liggen. Nu komt het op de mensen aan en hun kwaliteiten en betrokkenheid. Jongeren leven al heel lang niet meer zo lokaal en regionaal als wijzelf misschien deden. Maar hoewel hun wereld groter is dan de mijne in mijn jeugd, is hun leven zeker niet gemakkelijker. Daarom kunnen zij nog wel een Grote Broer gebruiken die een oogje in het zeil houdt, al is het maar digitaal. Hans Esmeijer Gedeputeerde Jeugd & Gezin provincie Gelderland 1 De verwijsinde in Gelderland
Meer kinderen beter helpen... 2 De verwijsinde in Gelderland
De verwijsinde in Gelderland Samenwerking en coördinatie van zorg: daar gaat het om in het zorgaanbod aan jeugdigen. Sinds januari 2010 zijn alle regio s in Gelderland aangesloten op de verwijsinde. Dat is een digitaal instrument dat professionals helpt samen te werken om zo de zorg voor de jeugdige beter te coördineren. Door het gebruik van de verwijsinde kunnen professionals goede zorg leveren aan kinderen met problemen die hun ontwikkeling tot gezonde, zelfstandige en gelukkige volwassenen in de weg staan. Hoe is de implementatie van de verwijsinde in Gelderland verlopen? Hoe ziet de verwijsinde er per regio uit? Wat moet er nog gebeuren om met de verwijsinde een sluitend zorgaanbod te realiseren? U leest de antwoorden op deze drie vragen in de drie delen van deze rapportage: Terugblik, Het nu, en Vooruitblik. De verwijsinde: melden en matchen De verwijsinde brengt risicomeldingen van professionals, zowel binnen gemeenten als over gemeentegrenzen heen, bij elkaar en informeert professionals onderling over hun betrokkenheid bij een jeugdige. Dankzij de verwijsinde blijft elke jeugdige in beeld en kunnen professionals elkaar informeren en hun activiteiten op elkaar afstemmen. Professionals uit het hele land kunnen in de verwijsinde melden DAT zij zich zorgen maken over een kind of jongere. Een melding in de verwijsinde bestaat uit de datum van de melding, de identificatiegegevens van de jongere (BSN) en de contactgegevens van de meldende instantie. Details over de zorgen (WAT) worden niet opgeslagen: die informatie blijft in het dossier van de betreffende professional. Wanneer een andere professional ook een melding heeft gedaan is er sprake van een match. Bij een match krijgen alle betrokken professionals een bericht met het verzoek contact met elkaar op te nemen om de zorg en hulp af te stemmen. Soms is dat eenvoudig en worden direct afspraken gemaakt, soms is het ingewikkeld omdat geconstateerd wordt dat een derde instantie betrokken moet worden of dat coördinatie nodig is. Het is ook mogelijk dat een professional een melding doet, maar dat er geen match ontstaat. Dit is ook een belangrijk signaal. Voor de professional kan dit namelijk aanleiding zijn om contact op te nemen met het betreffende gezin, met Bureau Jeugdzorg of, bij ernstiger zorgen, met het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) van Bureau Jeugdzorg. 3 De verwijsinde in Gelderland
Terugblik: bouwen aan één meldsysteem Alle Gelderse regio s zijn begin 2010 gestart met het gebruik van de verwijsinde. Een mijlpaal, waar de Gelderse gemeenten, de regio s, (zorg)instellingen en de provincie Gelderland gezamenlijk naartoe hebben gewerkt. Wat ging er aan de implementatie vooraf? De basis: Wet op de jeugdzorg In 2009 heeft het Ministerie van Jeugd en Gezin de procedure in gang gezet om de wettelijke basis voor de verwijsinde te borgen. Deze basis ligt in een wijziging van de Wet op de jeugdzorg. Gemeenten krijgen door deze wijziging de taak de coördinatie van zorg te regelen, daarbij ondersteund door de verwijsinde. In augustus 2009 heeft de Tweede Kamer ingestemd met de wetswijziging, begin februari 2010 heeft ook de Eerste Kamer hiermee ingestemd. Net als het Ministerie van Jeugd en Gezin onderschrijft de provincie Gelderland het belang van samenwerking in de jeugdketen en de rol van de verwijsinde daarbij. Daarnaast heeft de provincie ook een rol en taak bij de samenwerking in de jeugdketen vanwege haar betrokkenheid bij Bureau Jeugdzorg. Dit is allemaal vastgelegd in het Provinciaal Beleidskader Jeugd 2009-2012 Wie de jeugd heeft... en met gemeenten zijn hierover afspraken gemaakt in de regionale convenanten Jeugdzorg-Jeugdbeleid. Eén systeem: het is gelukt! De provincie Gelderland heeft een krachtige bijdrage geleverd aan de implementatie van de verwijsinde door tijdige coördinatie tussen de regio s en gemeenten te faciliteren. Deze verbindende rol van de provincie heeft geresulteerd in harmonisatie van het gemeentelijk beleid rond risicosignalering. Dit is bijvoorbeeld zichtbaar geworden in de keuze van de gemeenten voor één lokaal signaleringssysteem en in de afspraken die op provinciaal niveau gemaakt zijn met bovenlokale partijen. De provinciaal coördinator en de regionale projectleiders hebben met de gemeenten en de instellingen hard gewerkt om de aansluiting van alle Gelderse gemeenten op de landelijke verwijsinde per januari 2010 te realiseren en dat is gelukt. In enkele regio s wordt nu zichtbaar dat het gebruik van de verwijsinde na een aanloopperiode snel op gang komt. Nu de implementatie van de verwijsinde is gerealiseerd, ligt de weg open om effectiever samen te werken rondom risicojongeren. Daarmee is de verwijsinde een belangrijk hulpmiddel bij het verder ontwikkelen van coördinatie van zorg. Het blijft van belang dat het daadwerkelijk gebruik van de verwijsinde (ook in de toekomst) goed wordt begeleid en gemonitord. Dit vergt nog de nodige trainings- en opleidingsinspanning en periodieke afstemming tussen de gemeentelijke beleidsambtenaren. De primaire verantwoordelijkheid om deze ontwikkeling te blijven stimuleren ligt bij de gemeenten, maar een goed samenspel met de provincie zou ook naar de toekomst toe een belangrijke optie kunnen zijn. Leo Cok Landelijk projectadviseur Ministerie Jeugd en Gezin verwijsinde risicojongeren 4 De verwijsinde in Gelderland
Eén systeem voor heel Gelderland Op 15 mei 2008 besloten de Gelderse gemeenten gezamenlijk te kiezen voor één systeem voor de verwijsinde: Multisignaal. Daarnaast werd ervoor gekozen om de verwijsinde regionaal te implementeren. Dit betekende dat alle gemeenten binnen de zeven Gelderse jeugdregio s samen aan de invoering van de verwijsinde zouden gaan werken. Deze aanpak bood, en biedt nog steeds, veel voordelen. Doordat er één systeem is, is het voor medewerkers van provinciale zorgaanbieders prettig dat zij, onafhankelijk van de regio, overal op dezelfde wijze werken. Ook leerden de gemeenten onderling veel van elkaar doordat ze gezamenlijk optrokken bij de implementatie van het systeem. Tegelijkertijd maakt de regionale invoering het mogelijk om recht te doen aan regionale verschillen: de regio s in Gelderland kennen immers elk hun eigen karakter en geschiedenis, ook waar het de organisatie van de zorg betreft. Optimaal gebruik maken van de voordelen De verwijsinde moet samenwerking tussen professionals bevorderen en vergemakkelijken. Bureau Jeugdzorg Gelderland (BJzG) onderstreept deze doelstelling en wil optimaal gebruik maken van de voordelen die de verwijsinde in de dagelijkse praktijk aan professionals kan bieden. BJzG is één van de instellingen die volgens de wet op de jeugdzorg meldingsbevoegd is. Omdat BJzG provinciebreed werkt, is BJzG als convenantpartij medeondertekenaar van alle regionale convenanten in de Provincie Gelderland. Daarnaast is het voor BJzG noodzakelijk dat er geen verschillen optreden in de wijze waarop en de voorwaarden waaronder BJzG participeert in de verwijsinde. Daarom heeft BJzG haar werkwijze en de daarbij horende voorwaarden vastgelegd in een Addendum op ieder regionaal Convenant. Nu de convenanten in de hele provincie zijn ondertekend start het werken met de verwijsinde. De wijze waarop BJzG provinciebreed gebruik maakt van de verwijsinde is beschreven in een handleiding voor medewerkers. Hierin wordt beschreven welke cliënten BJzG in de verwijsinde meldt, wat de wijze van melden is en wat er van een medewerker wordt verwacht bij een zogenaamde match. Verder gaat de handleiding in op privacy, regievoering en verwijdering van meldingen. Om het melden gemakkelijk te maken heeft Bureau Jeugdzorg Gelderland ervoor gekozen dit te automatiseren en te koppelen aan onze eigen cliëntenregistratie. Zo worden alle cliënten met wie BJzG actief contacten onderhoudt, gemeld in de verwijsinde. Als dit leidt tot een match, wordt BJzG automatisch aangewezen als casusregisseur en neemt een BJzGmedewerker contact op met de andere hulpverlener(s). Hierdoor ontstaat een meer sluitende keten van jeugdzorg, kunnen jeugdigen beter gevolgd worden in hun ontwikkeling en maakt BJzG optimaal gebruik van de voordelen van de verwijsinde. Jos van de Kouterik Bureau Jeugdzorg Gelderland 5 De verwijsinde in Gelderland
Implementatie verwijsinde Provincie Gelderland Oldebroe Elburg Harderwijk Nunspeet Epe Ermelo Putten Nijkerk Barneveld Apeldoorn Regio De Vallei Scherpenzeel Ede - VIVALLEI - 18 november 2009 Rozend Regio De Vallei Culemborg Buren Renkum Wageningen Neder-Betuwe Overbetuwe Arnhem Westerv D Met Ede als voorloper binnen de regio, tekenden op 18 november 2009 alle gemeenten van De Vallei het convenant. Bijzonder hierbij was de ondertekening door Ziekenhuis Gelderse Vallei: het eerste ziekenhuis in Nederland dat vroegtijdig signalen registreert van jongeren met problemen. 'Daarmee is betere en snelle hulp mogelijk wanneer nodig. Hopelijk is dit voor andere ziekenhuizen en huisartsen een voorbeeld dat goed doet volgen', aldus Rouvoet. Het afgelopen jaar heeft Verwijsinde De Vallei (VIVallei) in het teken gestaan van de pilot basisonderwijs. Daarnaast is veel aandacht geweest voor zorgcoördinatie: hoe organiseren we verbindingen tussen zorg- en adviesteams (ZAT s), Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) en veiligheidshuizen (VH)? Tot slot heeft De Vallei het voortouw genomen om Bureau Jeugdzorg (BJZ) te ondersteunen bij het realiseren van de koppeling tussen systeem IJ en de verwijsinde. Lingewaal Zaltbommel Geldermalsen Regio Rivierenland - VIRR - 27 november 2009-19 Instellingen aangesloten Regio Nijmegen Tiel West Maas en Waal Neerijnen Maasdriel Druten Beuningen Wijchen - VIRN - 23 november 2009-16 Instellingen aangesloten Nijmegen Heumen Lingewaar M Ubberge Groesbeek Regio Rivierenland Regio Nijmegen De regio Rivierenland heeft gekozen voor een invoering van de verwijsinde in combinatie met de invoering van het Elektronisch Kind Dossier (EKD). Ook is de verwijsinde integraal onderdeel van de invoering van CJG s. De verwijsinde is in de regio positief kritisch ontvangen door managers van instellingen en professionals. De verwijsinde wordt binnen de regio nadrukkelijk gezien als een technisch hulpmiddel met katalyserende werking: de processen rondom zorgcoördinatie worden sluitend gemaakt doordat coördinatoren in de gaten houden of er wel opvolging wordt gegeven aan meldingen. In de regio Rivierenland meldt de politie alleen via zorgmeldingen aan Bureau Jeugdzorg. Signalen van de politie over jeugdigen tussen 18 en 23 jaar gaan hierdoor verloren. De regio heeft de ambitie om huisartsen en GGZ aan te sluiten op de verwijsinde. Op 23 november 2009 is het convenant in de regio Nijmegen ondertekend, waarna de regio op 11 januari 2010 van start is gegaan met het daadwerkelijke gebruik van de verwijsinde. Bijzonder is dat alle schoolbesturen in de regio meedoen, evenals de kinderopvang en peuterspeelzalen. Daarnaast sluiten GGZ Nijmegen de schuldhulpverlening waarschijnlijk ook op korte termijn aan op de Verwijsinde Regio Nijmegen (VIRN). Het proces van implementatie is zeer zorgvuldig en compleet verlopen. Zo is uitgebreid stilgestaan bij privacyzaken en zijn uitgebreide en handzame handleidingen en folders gedrukt. De regio Nijmegen heeft de ambitie in de toekomst ook huisartsen en politie rechtstreeks te laten aansluiten op de VIRN. 6 De verwijsinde in Gelderland
Regio Noord-Veluwe - VERINO - 18 november 2009-13 Instellingen aangesloten Regio Noord-Veluwe Hattem k Heerde Voorst Zutphen Lochem Regio Oost Veluwe & Midden IJssel - Verwijsinde Regio Oost Veluwe & Midden IJssel - 20 januari 2010-16 Instellingen aangesloten In de regio Noord-Veluwe vindt vanaf 15 maart 2008 coördinatie van zorg plaats. Aan het overleg over de coördinatie van zorg nemen, naast Bureau Jeugdzorg, Maatschappelijke Dienstverlening Veluwe, Icare en GGD Gelre IJssel nog 15 andere organisaties deel. Door de omvangrijke deelname van organisaties stond de regio heel positief tegenover de verwijsinde: de verwijsinde vergemakkelijkt immers het proces van coördinatie van zorg. De regie voor het implementatieproces is neergelegd bij de Regionale Regiegroep Jeugd, waardoor het proces sterk stuurbaar en uitvoerbaar is gebleken. Bijzonder in de regio Noord-Veluwe is de nauwe samenwerking met de provincie Overijssel. Ondanks de verschillende systemen (Multisignaal en VIS2) in de twee provincies is samenwerking over provinciegrenzen heen, dankzij de koppeling aan de landelijke verwijsinde, geen probleem. Brummen Berkelland Bronckhorst aal Rheden Doesburg Oost Gelre oort Zevenaar Doetinchem Winterswijk Regio Oost Veluwe & Midden IJssel uiven d Rijnwaarden illingen a.d. Rijn n Montferland Oude IJsselstreek Regio Arnhem Aalten - VIRA - 1 april 2009-20 Instellingen aangesloten Regio Achterhoek - VIA - 17 december 2009-19 Instellingen aangesloten De invoering van de verwijsinde in de regio Oost Veluwe & Midden IJssel kenmerkt zich door een daadkrachtige invulling van de regierol door de gemeenten. De aanpak is professioneel en er wordt prettig, zakelijk en concreet samengewerkt tussen organisaties en gemeenten. De coördinatie van zorg is een belangrijk thema binnen deze regio. De verwijsinde moet dan ook vooral gaan werken als vliegwiel voor de coördinatie van zorg. Aandachtspunt voor het komende jaar is de koppeling met verwante ICT-systemen: dit zorgt nog voor vertraging bij het melden. De regio Oost Veluwe & Midden IJssel heeft de ambitie om in de toekomst het onderwijs aan te sluiten en een goede afstemming te realiseren met bestaande zorgstructuren. De uitdaging voor de hele regio is dat melden in de verwijsinde een regulier onderdeel van het werk wordt. Regio Arnhem Regio Achterhoek Op 1 april 2009 werd het convenant in de regio Arnhem getekend. Circa 800 professionals kunnen melden in de Verwijsinde Regio Arnhem (VIRA): eind 2009 stond de teller op 640 meldingen en 109 matches. De implementatiefase van de VIRA heeft veel inzet gevraagd van de betrokkenen. Het aantal meldingen groeit snel maar er zijn ook nog veel organisaties die nog geen enkele melding hebben gedaan. Daarnaast maken de betrokken partijen bij een match nog geen vanzelfsprekende afspraken over de casusregie en aanpak. De ambitie van de regio Arnhem is dat melden gewoon wordt: de verwijsinde heeft alleen waarde als de meldingen en de matches goed worden opgepakt. Daarbij is het belangrijk stil te staan bij de opbrengsten van de VIRA: hoe beoordelen we het succes en staat dit in verhouding tot de investeringen? De invoering van de verwijsinde in de regio Achterhoek is onderdeel van een omvangrijk project voor het opzetten van lokale zorgnetwerken voor alle inwoners van de regio, ongeacht hun leeftijd. In Oude IJsselstreek (één van de gemeenten in deze regio) heeft de verwijsinde een bijzondere insteek: in deze regio meldt de politie namelijk actief in de verwijsinde. Meer dan de helft van de signalen in de verwijsinde was afgelopen jaar afkomstig van de politie. Dit gaat echter veranderen omdat de politie vanaf komend jaar via BJZ gaat melden. De regio Achterhoek heeft de ambitie om in de toekomst ook professionals van peuterspeelzalen en kinderopvang te laten werken met de verwijsinde. 7 De verwijsinde in Gelderland
De rol van de provincie: verbinden en faciliteren De provincie koos er in 2008 voor de gezamenlijke aanpak van de gemeenten te ondersteunen, te faciliteren en, waar nodig, deze te coördineren. De Gelderse gemeenten hadden hierom bij de start van de implementatie gevraagd. In de ondersteuning van de provincie Gelderland bij de implementatie van de verwijsinde stonden twee begrippen centraal: verbinden en faciliteren. Verbinden omdat de provincie het belangrijk vindt om partijen bij elkaar te brengen die elkaar inspireren en onderling van elkaar kunnen leren. Samenwerking die hieruit voortvloeit kan immers dienen als een vliegwiel voor verdere samenwerking. En faciliteren omdat de provincie een aantal activiteiten rond de implementatie van de verwijsinde consequent heeft geïnitieerd en ondersteund. Zo heeft de provincie in totaal 1,5 miljoen geïnvesteerd in de implementatie van de verwijsinde met als doel dat in een jaar tijd alle gemeenten aangesloten zijn op de landelijke verwijsinde. De investering van de provincie betrof de volgende onderdelen: De regionale projectleiding: Alle Gelderse regio s hebben een subsidie van de provincie ontvangen. Een belangrijke voorwaarde van deze subsidie was dat per regio een regionale projectleider zou worden aangesteld. Hierdoor was er voldoende gerichte tijd en aandacht om de ambitie waar te maken: in januari 2010 waren alle Gelderse gemeenten aangesloten op de verwijsinde. De coördinatie- en aanjaagfunctie: De provincie heeft een provinciaal coördinator aangesteld om de regionale projectleiders te ondersteunen bij de implementatie van de verwijsinde. De coördinator heeft onder meer gewerkt aan de informatieuitwisseling en kennisoverdracht tussen de regio s, afspraken gemaakt met zorgaanbieders, eigenaarschap gecreëerd en gezorgd voor aansluiting met de afspraken in de regio-convenanten. Communicatie: Om de implementatie goed te laten verlopen was heldere en open communicatie nodig. De provincie vroeg een communicatie- en adviesbureau mee te denken en te adviseren. Doel hiervan was om het belang van goede communicatie binnen iedere regio op de agenda te zetten. Er zijn onder meer informatiebijeenkomsten georganiseerd, er is een communicatie-toolkit ontwikkeld voor professionals & bestuurders en jeugd & ouders en er is een format voor nieuwsbrieven ontwikkeld. Juridische ondersteuning op het gebied van privacy: Wanneer gegevens van cliënten in een systeem gezet worden roept dit altijd vragen op bij diverse betrokkenen. De provincie bood provinciebreed juridische ondersteuning om ervoor te zorgen dat alles netjes binnen de privacyregels gebeurt. Deze ondersteuning is ook ingezet bij de ontwikkeling van de regio-convenanten voor de verwijsinde. De trainingen aan professionals: Om te zorgen dat professionals op de goede manier hun meldingen in de verwijsinde doen is een basistraining ontwikkeld voor professionals en managers van aangesloten instellingen. De basistraining gaat in op 8 De verwijsinde in Gelderland
onderdelen als: omgaan met privacy, meldcriteria, gesprekstechnieken, samenwerkingsafspraken en het gebruik van de software. Koppeling van systemen: Naast de verwijsinde zijn er verschillende andere informatieregistratiesystemen in de sector in gebruik. Het kan zo zijn dat een kind in wel vijf verschillende systemen te vinden is en dat een hulpverlener soms meerdere keren dezelfde informatie moet invoeren. Daarom heeft de provincie geïnvesteerd in een goede afstemming en koppeling van systemen. Zo kan een professional werkzaam bij Bureau Jeugdzorg Gelderland via het eigen registratiesysteem zonder etra handeling direct melden in de verwijsinde. Ook is, met het oog op de toekomst, een koppeling gerealiseerd met de OGGz-monitor voor professionals die werken met jongeren en volwassenen in een zorgelijke situatie waar kinderen bij betrokken zijn. Hiermee wordt het bereik van de verwijsinde vergroot. Aansluiting met provinciebreed werkende organisaties: De provincie heeft tenslotte afspraken gemaakt en verbindingen gelegd met provinciebreed werkende instanties om het gebruik van de verwijsinde onder de aandacht te brengen. Hiermee is tegemoet gekomen aan de wens van gemeenten en instanties om het gebruik van de verwijsinde onder de aandacht te brengen. Zo heeft bijvoorbeeld niet iedere gemeente apart afspraken hoeven maken met provinciebreed werkende (jeugdzorg)instellingen, maar zijn er op provinciaal niveau basisafspraken gemaakt. Maak optimaal gebruik van de verwijsinde Het werken met VIRA (Verwijsinde Regio Arnhem) is een efficiënte manier om risicosignalen op één plaats te verzamelen. Het voordeel voor een professional is dat in één oogopslag duidelijk wordt welke instanties en professionals zich bezighouden met het kind. Soms is de zorg voor een kind al uitgesproken in een overleg en kan met behulp van een melding in VIRA gekeken worden of meerdere instanties bij het kind betrokken zijn. Dit is overzichtelijk en vooral heel efficiënt ten opzichte van de oude situatie. Zeker als er sprake is van verhuizing of een woonplaats buiten de gemeente waar de school is gevestigd. In de praktijk merk ik dat niet elke instantie om welke reden dan ook een melding doet. Dat verklaart dat bij leerlingen waar (langdurig) pertinente zorgen zijn, geen match is. In mijn praktijk is het bijvoorbeeld voorgekomen dat belangrijke informatie over een jeugdige eigenlijk te laat met de betrokken professionals gedeeld werd terwijl deze informatie voor een aanmelding bij een zorgplatform evident is. Voor een zorgplatform is namelijk zoveel mogelijk informatie nodig om tot een goede afweging te komen voor het te volgen traject, waarbij vermeden moet worden dat er dubbele acties ondernomen worden. Voor een professional is VIRA een bruikbaar instrument om tot afstemming te komen en de verantwoordelijkheid bij de juiste instantie neer te leggen. Het is deze professionaliteit die nodig is om VIRA zo optimaal mogelijk te gebruiken. Mark Theunissen Consulent Leerlingzaken Regio Arnhem. 9 De verwijsinde in Gelderland
Het nu: de verwijsinde in Gelderland De implementatie van de verwijsinde heeft in de regio s plaatsgevonden: daar is het werk verricht. Iedere regio heeft zo zijn bijzonderheden of opmerkelijke punten, maar één doel hebben de regio s in Gelderland gezamenlijk bereikt: in alle Gelderse regio s zijn convenanten afgesloten. In deze convenanten hebben de regio s (gemeenten èn instellingen) de afspraken over het werken met de verwijsinde vastgesteld. Begin 2010 zijn alle regio s ook daadwerkelijk gestart met het werken met de verwijsinde. Daarmee voldoet Gelderland aan de ambitie van het Ministerie van Jeugd en Gezin. In het middenblad van deze rapportage is een overzicht per regio opgenomen. Regionaal samenwerken heeft meerwaarde De provincie heeft de gezamenlijke aftrap bij de keus voor één systeem voor de verwijsinde begeleid. Dit is zeer illustratief geweest voor de succesvolle en efficiënte provinciale samenwerking in de gehele implementatiefase. Vanuit de provinciale werkgroepen voor ambtelijk trekkers en projectleiders zijn stevige stappen gezet: de samenwerking tussen de regio s verliep goed en er is veel van elkaar geleerd. De verbindende rol van de projectleider van de provincie heeft ertoe bijgedragen dat alle regio s op een heel natuurlijke manier synchroon lopen in het implementatieproces. Deze samenwerking tussen gemeenten heeft het ook minder comple gemaakt voor de grote regionale instellingen (zoals Hulp Gelderland Midden (HGM), Politie, Bureau Jeugdzorg) om deel te nemen. De verwijsinde is nog maar een klein onderdeel in de grote ontwikkelingen van Centra voor Jeugd en Gezin (CJG), Veiligheidshuis (VH) en coördinatie van zorg, maar heeft al heel veel punten en lessen voor verbetering aan het licht gebracht. Eén van die lessen is de meerwaarde van de intensieve regionale samenwerking: het samen leren, met vallen en opstaan, heeft het proces degelijk en zorgvuldig gemaakt. Wij pakken graag met z n allen de handschoen op voor een verdere verdieping van de samenwerking! Vera Tinkelenberg Beleidsadviseur Gemeente Ede 10 De verwijsinde in Gelderland
Wie doen er mee in Gelderland? Aangesloten per regio Wie doen er mee in Gelderland? Convenantspartners per 31 maart 2010 Bureau Jeugdzorg Gelderland Bureau Halt. Raad voor de Kinderbescherming MEE, vereniging voor ondersteuning bij leven met een beperking Iriszorg, verslavingszorg Gemeentelijke maatschappelijke diensten oa leerplichtzaken Achterhoek Arnhem e.o. Noord-Veluwe Nijmegen e.o. Oost-Veluwe Rivierenland Vallei GGD Gelre-Ijssel, gezondheidsdienst Lindenhout, jeugd- en opvoedhulp Sensire/Yunio, zorg en welzijn Carion, peuterspeelzalen, kinderopvang & maatschappelijk werk IJsselkring welzijn en hulpverlening Welcom Stichting Fidessa Welzijn Stichting Welzijn Winterswijk Betula Zorg en Welzijn Zozijn, ondersteuning voor mensen met een beperking Almende College, voortgezet onderwijs SWV Bredevoordt, primair onderwijs SWV Lichtenvoorde, primair onderwijs WSNS Berkeldal, primair onderwijs WSNS Zutphen, primair onderwijs Pactum Jeugdzorg en educatie Stichting Thuiszorg Midden-Gelderland Alysis Zorggroep/Ziekenhuis Rijnstate Rijnstad Algemeen Maatschappelijk Werk Hulpverlening Gelderland Midden, gezondheidsdienst Stichting algemeen Christelijk Onderwijs Ede-Arnhem Arentheem Stichting Dorenweerd College Scholengroep Over- en Midden Betuwe Aeres Groep, voortgezet onderwijs Vereniging voor gereformeerd VO Midden Nederland Stichting Viataal Onderwijs St. Orthopedagogische Onderwijsinst. Arnhem & regio Stichting de Onderwijsspecialisten Tactus, verslavingzorg Icare, jeugdgezondheidszorg Maatschappelijke Dienstverlening Veluwe ROC Landstede Straathoekwerk Nunspeet St.Leerlingenzorg NW-Veluwe en/of de scholen die hierin participeren Regionaal Bureau Leerlingzaken Noord Veluwe GGD regio Nijmegen NIM, maatschappelijk werk Tandem, welzijnsorganisatie Het Inter-Lokaal, maatschappelijke en sociaal juridische dienstverlening Regionaal Jongerenloket Nijmegen Peuterspeelzalen Kinderopvang Scholen voor primair Onderwijs Scholen voor voortgezet onderwijs ROC Nijmegen Politie Gelderland Zuid Verian Maatschappelijk werk Stichting Welzijn Brummen Stichting Don Bosco Apeldoorn Stichting de Koppel, kinderopvang, welzijn en educatie Stichting Wisselwerk SWV Voortgezet Onderwijs Berkelland IJsselgroep Advies- en Meldpunt Huiselijk Geweld GDD Rivierenland Stichting Thuiszorg en Maatschappelijk werk Rivierenland Rivas Zorggroep Mozaiek Welzijnsdiensten Elk Welzijnswerk Regionaal Meld- en coordinatiepunt voortijdig schoolverlaters Kruiswerk West-Veluwe Politie district West Veluwe Vallei Ziekenhuis Gelderse Vallei RIBW Arnhem en Veluwe Vallei Voortgezet onderwijs Ede Stichting Jeugd-punt Scherpenzeel Vitras Centrum maatschappelijke dienstverlening Scherpenzeel Welstede Welzijnsgroep 11 De verwijsinde in Gelderland
Vooruitblik: de verwijsinde in de toekomst Eén plan voor één kind en het gezin. Dat moet efficiënter en effectiever tot stand komen. Met de verwijsinde in handen kunnen professionals elkaar nu onderling sneller en beter vinden. Maar er is meer nodig om de verwijsinde tot een succes te maken en om daadwerkelijk afspraken te kunnen maken over de organisatie en coördinatie van de nodige zorg voor het kind. De provincie Gelderland heeft daarom, kijkend naar de toekomst, samen met de Gelderse gemeenten afspraken gemaakt in de regionale convenanten jeugdbeleid-jeugdzorg. Samen hebben zij de ambitie uitgesproken om de komende jaren een zo sluitend mogelijk zorgaanbod te realiseren en zijn ze bereid hierin te investeren. Het maken van afspraken over coördinatie van zorg en de rol die de verwijsinde daarin speelt staat daarbij hoog op de prioriteitenlijst. Afspraken uit de conferentie Pak het samen op! Op 19 november 2009 organiseerde de provincie Gelderland een conferentie rondom een aantal actuele thema s in het jeugdbeleid: Pak het samen op! De verwijsinde als instrument voor coördinatie van zorg was één van deze thema s. Professionals, managers, beleidsadviseurs en wethouders bogen zich over de vraag wat nodig is om de verwijsinde daadwerkelijk in de praktijk te brengen. Een greep uit de resultaten van de discussie en de ambities voor de toekomst: Communiceer! Wees transparant naar cliënten, informeer elkaar, deel successen, ga discussies met elkaar aan en leer van elkaar; communicatie staat centraal bij het gebruik van de verwijsinde. Maak afspraken met elkaar wie gemeld wordt in de verwijsinde, zorg voor duidelijke criteria en deel deze met elkaar. Creëer duidelijkheid over de coördinatie van zorg: wat wordt er onder verstaan, wat is er nodig en wie gaat het doen? Oproep aan de provincie: wees katalysator en aanjager van processen en faciliteer de informatie-uitwisseling. Borging en inbedding van de verwijsinde binnen organisaties. Wees helder: zeg ja of nee tegen de verwijsinde maar doe het niet half. Het management van organisaties is etern opdrachtnemer en intern opdrachtgever. Afgesproken is dat in een brief aan Minister Rouvoet van het ministerie Jeugd en Gezin de noodzaak wordt benadrukt van actieve betrokkenheid van de landelijke overheid bij de implementatie van de verwijsinde. Tot slot deed de werktafel een gezamenlijke oproep aan alle professionals, organisaties en overheden in Gelderland: durf te werken met de verwijsinde! Op de website pakhetsamenop.nl staat meer over de uitkomsten van de conferentie. 12 De verwijsinde in Gelderland
Colofon We zijn trots op de getoonde inzet van alle betrokkenen bij de implementatie van de verwijsinde in Gelderland, een succesvol antwoord op de vraag van 56 Gelderse gemeenten om een provinciebrede Verwijsinde. Een echt succes wordt het werken met de verwijsinde als professionals elkaar door het gebruik van de verwijsinde nog beter weten te vinden en ook daadwerkelijk afspraken maken over het kind of de jongere waar zorg om is. De provincie Gelderland voelt zich ook in de toekomst mede verantwoordelijk voor het behalen van dat succes. Voor vragen en opmerkingen kunt u terecht bij: Iris Harskamp programma-adviseur Jeugd Provincie Gelderland T (026) 359 92 11 / M (06) 50 27 34 14 Een PDF van dit document is te vinden op www.gelderland.nl/jeugd
Provincie Gelderland Markt 11 Postbus 9090 6800 GX Arnhem T (026) 359 90 00 www.gelderland.nl 20104012