DISTRICT 1580 EEN HANDLEIDING VOOR VOORZITTERS/CLUBFUNCTIONARISSEN VOCATIONAL SERVICE



Vergelijkbare documenten
PROFESSIONEEL INTEGER DIENSTBAAR. Nederlands Compliance Instituut

Wat is Rotaryclub De Rottemeren?

1. WAT IS ROTARY. informatie nieuwe leden Rotaryclub 01/01/07 blad 1 van 8

reflectieopdrachten en door middel van het toepassen van het analysemodel in praktijkcases.

Het Wie, Wat en Hoe vanwelzorg in 2012

3 daagse cursus: Train de Trainer Morele Dilemma s

Dilemmics. Morele Oordeelsvorming. Werkboek. voor medewerkers van het Ministerie van Buitenlandse Zaken

ROTARY INTERNATIONAL. WETGEVENDE VERGADERING April Naast de vier bekende service avenues (speerpunten) Youth Service (jeugdzaken) als vijfde.

Rotary Venray Eerste aanzet om te komen tot een gezamenlijk visie 28 april 2015

Ethische optiek = hoe is de benadering dat mensen het uiteindelijk goede behoren te doen.

ROTARY INTERNATIONAL. WETGEVENDE VERGADERING April Naast de vier bekende service avenues (speerpunten) Youth Service (jeugdzaken) als vijfde.

INHOUD. Doel van Rotary Statistieken RC Westdorpe Zelzate Euregio. Bestuur Kas Controle Commissie (KCC) Avenues

Vocational Service, de start en de toekomst

Rotterdam Nieuwe Dag. Power point met introductie RND en Rotary. Doelgroep: aspirant leden en leden die pas sinds kort lid zijn.

Gedragscode Bureau Financieel Toezicht

Per avenue c.q. commissie hebben we i.o.m. de voorzitters geprobeerd een aantal gesloten vragen c.q. stellingen op te stellen.

GEDRAGSCODE ( Code of conduct )

WERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo

Dilemmamethode. Formuleer het dilemma:

Leren van je eigen mores Spreken over waarden en normen met verpleegkundigen

Beroepscode doktersassistent. Nederlandse Vereniging van Doktersassistenten

Definities Coach is iemand die coacht, in het bijzonder iemand die dat beroepsmatig doet

Gedragscode. Gewoon goed doen

- de NBA haar leden helpt hun bijzondere rol in de maatschappij te vervullen;

Ethiek en Beroepsactie voor rotariërs

Casus Seksuele handelingen als zorgvraag: directe aanpassing beroepscode?

Bedrijf en effecten - 3 Talenten en beroepen

Als je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen.

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU?

> TAALWERKBLAD PARTICIPATIE

26 actieve leden van VET-Vught en ECSchijndel hebben de enquête ingevuld.

Palliatieve zorg: Ethiek

Workshop Integriteit & Financiën Jaarcongres Controlling Alex van Groningen

Overtuigend (om)praten VVJ Jan De Boeck

Dit is een digitale voorbeeldversie van de opdrachten voor de leerlingen. Mail naar voor de originele versie.

Het beste uit jezelf

Professionaliteit in wetenschap en zorg

Ethiek bij Best Buy. Wat we geloven. Waarom we dat geloven. Wat we er aan doen.

Samen doen. Zorgvisie. Zorg- en dienstverlening van A tot Z

Gedrag om trots op te zijn

Solidariteit DE KERNWAARDEN

Vragenlijst: Wat vind jij van je

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website:

Allen hierboven genoemde betrokkenen mogen rekenen op een duidelijk, behulpzaam en toegankelijk apparaat.

ISSAI 30 Ethische code

Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen

Aan de slag met de Werk Ster!

VOORBEELD / CASUS. Een socratisch gesprek volledig uitgeschreven. Moet je je aan een afspraak houden?

Handleiding Vergadertechnieken

Business Principles, Kernwaarden, Strategie; hoe zit dat?

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

Welke vaardigheden hebben een invloed op het al dan niet succesvol zijn van het outplacement?

Vragen op de startdag intervisie

Zorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) of

Ik geloof, geloof ik. Levensbeschouwelijk dossier Griftland college Bovenbouw. Mijn naam en klas:

Dit boekje is van:..

Gesprekstechniek voor de manager met o.a. The one minute manager

Doel van deze presentatie is

Het goede GOED doen. Gerda van Brummelen - adviseur vereniging. 3 juli 2014 Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland

Introductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek.

Effectmeting onder leerlingen en leraren

Hoe motivatie werkt en draagvlak groeit

Rotterdams Ambassadrices Netwerk

Je gedachten gestructureerd op papier

Het goede GOED doen. Gerda van Brummelen - adviseur vereniging. 9 december 2014 Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland

De Grote Overheid Inkooptest

Het Wie, Wat en Hoe van Welzorg

Workshop moreel beraad

De heer S., aangesloten makelaar, verbonden aan [naam makelaarskantoor], [adres] beklaagde.

ASSERTIVITEIT. beter communiceren vanuit jezelf

Reflectiegesprekken met kinderen

Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek

VOORBEELD CASUS. Hoe ver mag je gaan in vrijheid van meningsuiting? een socratisch gesprek uitgeschreven

Moreel Beraad. Roelie Dijkman, specialist ouderengeneeskunde SHDH

Succesvol Netwerken BCLR

De loopbaanchecklist

B².DNA Strategische GedragsVerbetering. Visie op Leiderschap.

Beroepscode Beroepsvereniging van cliëntondersteuners voor mensen met een beperking

Gedrag- en integriteitscode. Het Stedelijk Lyceum

Compassie leven. 52 wekelijkse inspiraties vanuit Geweldloze Communicatie. PuddleDancer Press Samengesteld door Monie Doodeman

stimuleert ondernemerschap BRochure albert

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!

Intern accountant. Denkkracht: 3. Analytisch vermogen

Een korte handleiding

De Grote Overheid InkoopTest

Ich bön d r väör dich!

Agenda van vanavond!

WAARDE VAN ADVIES DE WAARDE VAN ADVIES VAN INTERMEDIAIRS. Avéro Achmea P13628

stimuleert ondernemerschap BRochure STEVE

Persona s maken in het sociale domein

Effectieve samenwerking: werken in driehoeken

Netwerktips lid bereid te geven een tip Bereid je voor Onderhoud je contacten Schrijf Mis geen kansen positief niet al te moeilijk

Netwerken, zo doe je dat

ROTARY INTERNATIONAL. Inleiding tot de Beroepsactie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

VOORBEELD / CASUS. Een socratisch gesprek volledig uitgeschreven

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Algemene info over de vakbond en haar maatschappelijke rol

Transcriptie:

DISTRICT 1580 EEN HANDLEIDING VOOR VOORZITTERS/CLUBFUNCTIONARISSEN

INLEIDING...2 DE ONDERWERPEN VAN DE 5 MODULES ZIJN:...2 LITERATUUR:...2 MODULE 1. POSITIONERING VAN...3 A. WAT ZIJN DE DOELSTELLINGEN VAN ROTARY?...3 Doelstellingen van Rotary...3 Club Service:...3 Vocational Service:...3 Community Service:...3 International Service:...3 B. WAT IS DE ESSENTIE VAN BINNEN DIE DOELSTELLINGEN....3 Essentie van Vocational Service...3 C. WAT IS DE DEFINITIE VAN?...3 Definitie van Vocational Service...3 Kernbegrippen...3 D. WAT BETEKENT VOOR ROTARY?...4 Vocational Service is onderscheidend kenmerk van Rotary...4 E. ROTARYCODES:...4 MODULE 2. ETHISCH HANDELEN...6 A. ETHIEK...6 B. ETHISCH HANDELEN...6 C. ETHISCHE DILEMMA S...6 D. VOORBEELDEN VAN MORELE VRAAGSTUKKEN...7 E. NOODZAAK TOT ZORGVULDIGE REFLECTIE....7 F. ZES STAPPENPLAN...7 De zes stappen, die genomen moeten worden, zijn:...8 VOORBEELD VAN TOEPASSING VAN ZESSTAPPENPLAN...8 CASUS...8 STAP 1: WAT IS HET MORELE KERNPROBLEEM?...9 STAP 2: WIE ZIJN DE BETROKKENEN?...9 STAP 3: WIE IS/ZIJN AANSPREEKBAAR? WIE MOET DE BESLISSING NEMEN? WAT ZIJN DE REGELS?...9 STAP 4: WELKE ARGUMENTEN ZIJN ER VOOR EN WELKE ARGUMENTEN ZIJN ER TEGEN?...9 STAP 5: WAT IS DE CONCLUSIE?...9 STAP 6: DOE IK HET OOK? HOE VOEL IK ME NU?...9 MODULE 3. FOLLOW-UP GROEPSDISCUSSIE/ TAFELGESPREKKEN/AVONDJES VAN ZES/FIRESIDEBIJEENKOMSTEN... 10 MODULE 4. INVENTARISATIE VAN TOEPASSING VAN ETHIEK PER BEROEP(SGROEP) OF BRANCHE...11 DE VRAAGPUNTEN ZIJN:...11 MODULE 5. VOCATIONAL ACTIVITEITEN...12 INTERNE ACTIVITEITEN:...12 KLANKBORDFUNCTIE VOOR JE CLUBGENOTEN...12 VOORDRACHT OVER BEROEP...12 BEDRIJFSBEZOEK....12 VIJF MINUTENPRAATJES...12 DISCUSSIEBIJEENKOMSTEN...13 THEMABIJEENKOMSTEN...13 EXTERNE ACTIVITEITEN:...13 OPZETTEN VAN DENKTANKS ( INTERNATIONAAL/NATIONAAL/REGIONAAL )....13 STICHTING ROTARY DOCTORS NEDERLAND ( RDN ). WWW.ROTARYDOCTORSNEDERLAND.NL...13 JOBROTARY. WWW.JOBROTARY.NL...13 ROTARY YOUTH LEADERSHIP AWARD ( RYLA)...13 BEROEPENVOORLICHTING EN STAGEPLAATSEN REGELEN...13 Inleiding 1

INLEIDING Deze handleiding is bedoeld als leidraad voor voorzitters/clubfunctionarissen Vocational Service om vocational service binnen hun club handen en voeten te geven. De onderscheidene modules zijn in een rotaryjaar te doorlopen, maar kunnen ook over meerdere jaren uitgestreken worden. De onderwerpen van de 5 modules zijn: Module 1. Positionering van Vocational Service Module 2. Ethisch handelen Module 3. Follow-up Groepsdiscussie/Avondjes van Zes/Firesidebijeenkomsten Module 4. Inventarisatie toepassing ethiek per beroep(sgroep)/branche Module 5. Vocational activiteiten Literatuur: RI: An Introduction to Vocational Service ( via www.rotary.org en ook via www.rotary.nl) Rotary Nederland: boekje Vocational Service, editie 2010 ( via www.rotary.nl) Inleiding 2

MODULE 1. POSITIONERING VAN In dit eerste module worden behandeld de basisdoelstellingen van Rotary, de essentie van vocational service binnen die doelstellingen, een definitie van vocational service en onderstreping van vocational service als onderscheidend element van rotary ( ook in vergelijking met andere serviceclubs). Voorts worden besproken de door rotary ontwikkelde codes voor ethisch handelen. De in deze module aan de orde komende punten kunnen door een club interactief ( door de onderwerpen aan de hand van de vragen te bespreken) in een clubbijeenkomst besproken worden. Ook kunnen die punten jaarlijks bij het presenteren van de jaarplannen als basis onderstreept worden. A. Wat zijn de doelstellingen van Rotary? Doelstellingen van Rotary. Het doel van Rotary is het aanmoedigen en aankweken van het ideaal van dienstvaardigheid als grondslag van een waardige ondernemingsgeest en in het bijzonder het aanmoedigen en bevorderen van: Club Service: Vocational Service: Community Service: International Service: Het beter leren kennen van anderen als een gelegenheid tot dienstvaardigheid; De toepassing van hoge ethische normen in bedrijf en beroep, de erkenning van de waarde van iedere nuttige functie en het waarderen door iedere Rotarian van zijn/haar beroep als middel om de maatschappij te dienen; De toepassing van het ideaal van dienstvaardigheid door iedere Rotarian in zijn persoonlijk, zakelijk en maatschappelijk leven; Internationaal begrip, goede onderlinge verstandhouding en vrede door een wereldomvattende kameraadschap van mensen, die werkzaam zijn in een bedrijf of beroep. B. Wat is de essentie van Vocational Service binnen die doelstellingen. Essentie van Vocational Service. Bewust worden, formuleren en respecteren van hoge ethische normen in het beroep en in het privéleven. Het tonen van maatschappelijke betrokkenheid in en via je beroep Je dienstbaar maken aan de samenleving via je beroep. C. Wat is de definitie van Vocational Service? Definitie van Vocational Service. De toepassing van hoge ethische normen in bedrijf en beroep, de erkenning van de waarde van iedere nuttige functie en het waarderen door iedere Rotarian van zijn/haar beroep als middel om de maatschappij te dienen. Zie de tweede doelstelling. Verkorte omschrijving is: Dienen vanuit je beroep. Kernbegrippen Betrouwbaar, Betrokken, Beschikbaar, Denken, Doen, Doorzetten. Module 1. Positionering van Vocational Service 3

D. Wat betekent Vocational Service voor Rotary? Vocational Service is onderscheidend kenmerk van Rotary. Rotary onderscheidt zich (van andere serviceclubs) door de basis van Vocational Service. Je beroep en je houding in dat beroep is van belang voor een lidmaatschap. Eerste leden waren een advocaat, een kolenhandelaar, een textielhandelaar en een mijningenieur. Voortzetting van het rekruteren uit beroepsgroepen gebeurde op basis van classificatiebeginsel: een club is samengesteld uit leden, die samen de zakelijke en beroepsmatige samenstelling van de gemeenschap ( waarin de club opereert ) vertegenwoordigen. Voor ieder lid geldt dat zijn/haar classificatie de basis is van zijn/haar lidmaatschap. E. Rotarycodes: Voor wat betreft ons handelen heeft Rotary getracht een moraal (waarden, normen, verantwoordelijkheden) te formuleren. De Four-Way Test is de door Herbert Taylor in 1932 bedachte methode voor het denken over ethisch verantwoord handelen. Welke vragen heeft men zich bij handelen (vooral bij mogelijke dilemma s) te stellen? De oorspronkelijke tekst: De Nederlandse vertaling: Met betrekking tot ons handelen, denken of zeggen geldt steeds Is het waar? Is het billijk voor alle betrokkenen? Bevordert het onderling vertrouwen en vriendschap? Komt het alle betrokkenen ten goede? Module 1. Positionering van Vocational Service 4

Declaration for Rotarians in Business and Professions [ 1989 ] Verklaring voor Rotarians met betrekking tot hun beroepsuitoefening Erecode met betrekking tot het doen en laten Als Rotarylid wordt van mij verwacht dat ik.. via mijn beroepsuitoefening mogelijkheden aangrijp om dienend te kunnen handelen; trouw ben aan de letter en de geest van de ethische regels met betrekking tot mijn beroepsuitoefening, aan de wetgeving van mijn land en aan de normen en waarden van de maatschappij waarin ik leef; alles doe dat binnen mijn mogelijkheden ligt om mijn werkzaamheden waardig uit te oefenen en het hoogste niveau van mijn beroepsinvulling uit te dragen; recht door zee handel ten opzichte van mijn werkgever/opdrachtgever, medewerkers, partners, concurrenten, cliënten, het publiek en allen waarmee ik een zakelijk of professioneel contact onderhoud; eerbied en respect toon ten opzichte van alle activiteiten die waardevol zijn voor de gemeenschap; mijn beroepsmatige kwaliteiten en mogelijkheden aanwend om jongeren op weg te helpen, om kansen te bieden aan degenen die daar behoefte aan hebben en om bij te dragen aan de kwaliteit van het bestaan in mijn leefomgeving; eerlijkheid betracht in de manier waarop ik mij via advertenties of via andere presentatievormen tot het publiek richt met betrekking tot mijn zakelijke en professionele belangen; nooit een voorrecht of voordeel verlang of verleen aan een ander Rotarylid dat, normaal gesproken, niet aan anderen in zakelijke of professionele relaties wordt toegestaan. Ter afsluiting van dit eerste module kan aan de leden gevraagd worden om voorbeelden te noemen van manieren waarop zij gebruikelijk omgaan met ethische vraagstukken. Aldus wordt een voorschot genomen op module 2, waarin dat thema verder wordt uitgewerkt. Module 1. Positionering van Vocational Service 5

MODULE 2. ETHISCH HANDELEN. In deze module ( tweede bijeenkomst ) wordt voortgeborduurd op de doelstelling ethisch handelen. Naast een algemene theoretische behandeling van de vraag wat ethisch handelen is, wordt ingegaan op de praktijk van het ethisch handelen en wel in het bijzonder op ethische dilemma s. Tenslotte wordt besproken het zesstappenplan als model voor een zorgvuldige afweging. Uiteraard kunnen ook de onderwerpen van dit module interactief besproken worden. A. Ethiek Ethiek houdt zich bezig met normen en waarden ( moraal). Een norm is een oordeel/richtlijn over wat wel of niet het geval zou moeten of mogen zijn. Een waarde is een uitgangspunt, die algemeen belangrijk wordt gevonden. B. Ethisch handelen Onderverdeling van ethische benaderingen op hoofdlijnen: a. beginselethiek ( Kant ): eerlijkheid, rechtvaardig zijn, waarheid spreken, respect tonen, eerbied tegenover het leven, regels naleven etc. b. gevolgenethiek ( Mill): wat is het gevolg ( voor wie), als ik dit doe of nalaat? Ethisch handelen is combinatie daarvan, namelijk: handelen in overeenstemming met de normen, waarden en verantwoordelijkheden, waaraan wij onszelf en anderen in redelijkheid gehouden achten met het oog op de ordening van het maatschappelijk verkeer. Wie aldus handelt, handelt juist of goed. C. Ethische dilemma s Meestal is wel helder wat goed handelen is en wat fout handelen is. Er is dan geen noodzaak voor uitgebreid nadenken; het moeten kiezen voor goed handelen ligt voor de hand. Maar wie zegt dat dat handelen goed is? Is niet te snel geoordeeld of gewoonweg afgegaan op intuïtie? Maar vaak blijkt, dat het bij een handelen niet simpel gaat om een keuze tussen goed of fout, maar dat er meerdere mogelijkheden zijn, waarbij niet evident is, wat goed of fout is. En er is sprake van echt probleem, indien gekozen kan worden voor meerdere mogelijkheden, die allen zijn aan te merken als goed. Dan is er sprake van ethisch dilemma, met name indien het kiezen voor één mogelijkheid de andere(n) uitsluit (er worden dan morele kosten gemaakt). Module 2. Ethisch handelen. 6

D. Voorbeelden van morele vraagstukken Mag je liegen om bestwil? Je krijgt kennelijk bij vergissing een email met daarin vertrouwelijke informatie, die niet voor jou bestemd is. Wat als blijkens die informatie een schare baldadige voetbalsupporters dan en daar een groepje mensen zal komen lastigvallen? Wat moet je doen als je voor een bedrijf werkt in een ruimte, waarin gevaarlijke stoffen liggen opgeslagen, maar het jou verboden wordt om daar ook maar met wie dan ook over te praten? Algemener: wat moet je doen als jij vanuit jouw positie feiten te weten komt, die algemeen bekend zouden moeten zijn? De klok luiden? Moet je je te allen tijde en in alle omstandigheden houden aan een aangegane verplichting tot geheimhouding? Wat kun je doen of moet je laten met informatie die naar je moet begrijpen in vertrouwen heb gekregen en waarmee je een derde zeer van dienst zou kunnen zijn. Wat als je bijvoorbeeld van jouw commissarissen in vertrouwen ( met de verplichting tot geheimhouding) te horen heb gekregen, dat jouw mededirecteur, met wie je ook zeer bevriend ben, wordt ontslagen, en diezelfde mededirecteur jou meldt in vertrouwen dat hij een andere riante baan kan krijgen, maar die zal afwijzen, omdat hij natuurlijk in zijn huidige positie wil blijven? Wordt dit anders, indien de commissarissen jou niet expliciet geheimhouding hebben opgelegd, maar wel zeggen dat het een vertrouwelijke mededeling is? E. Noodzaak tot zorgvuldige reflectie. De conclusie uit het bespreken van dilemma s is, dat het vaak moeilijk is om overeenstemming te bereiken en dat men mogelijk zelfs in een discussie blijft steken. Toch zal er gehandeld moeten worden op basis van een zorgvuldige reflectie. Hoe kan dat plaatsvinden? Een methode daarvoor is het hierna te omschrijven zes-stappenplan. F. Zes stappenplan. Ontwikkeld door Prof. H.van Luijk, Nijenrode Business Universiteit, Bedrijfsethiek. Het overwegen van morele dilemma s op basis van het 6-stappenplan vindt bij voorkeur plaats in een discussie in een kleine groep ( workshop), juist doordat behandeling in een groep de kans op degelijk rendement het grootst is. Immers het bespreken in een groep dwingt tot formuleringen en communicatie, terwijl de inbreng divers ( vanuit verschillende beroepen) is. Wel is vereist dat iedereen zich vrij voelt en ook de vrijheid krijgt om zich uit te laten. Vertrouwelijkheid en wederzijds respect voor elkaars standpunten zijn vereisten. Een dergelijke workshop vergt van de gespreksleiders, dat zij op de hoogte zijn van de achtergronden van dat stappenplan en dat zij met name in de discussie nauwlettend toezien op een via de stappen nauwkeurig gestructureerd verloop van de discussie. In Nederland zijn daartoe Rotarians uit het hele land getraind door Nijenrode. Namen en adressen van workshopleiders zijn via de districtscommissies Vocational te verkrijgen. Module 2. Ethisch handelen. 7

De zes stappen, die genomen moeten worden, zijn: Stap 1: Wat is het morele kernprobleem? Welke beslissing moet ik nemen? Wat is exact het probleem? Wat is de kern? Stap 2: Wie zijn de betrokkenen? Inventarisatie van alle partijen, individuen en instanties, van wie belangen bij de te nemen beslissing op het spel staan. Stap 3: Wie is/zijn aanspreekbaar? Wie moet de beslissing nemen? Wat zijn de regels? Zijn er kaders die behulpzaam kunnen zijn bij de beslissing, bijvoorbeeld beroepsregels, bedrijfscodes, richtlijnen? Zo ja, geven die een basis naar tevredenheid voor de beslissing of is er reden om van die regels af te wijken? Stap 4: Welke argumenten zijn er voor en welke argumenten zijn er tegen het bij stap 1 geformuleerd al dan niet te nemen besluit? De beargumenteerde pro s en contra's worden naast elkaar gezet. Beginselethische en gevolgenethische overwegingen. Stap 5: Wat is de conclusie? Welke besluit neem je? Stap 6: Doe ik het ook? Hoe voel ik me nu? N.B.: na stap 3 mogelijk een stap inlassen met als vraag: heb ik nog meer informatie nodig? Voorbeeld van toepassing van zesstappenplan. Casus Een medewerker van de belastingdienst woont al geruime tijd in een straat met 4 en 6 woningen onder één kap. Hij en zijn vrouw hebben het er erg naar hun zin, buren zijn vrienden geworden en ook hebben de kinderen plezierige contacten. Inmiddels zijn de huizen van het blok waarin de betreffende medewerker van de belastingdienst woont, aan een buitenbeurt toe. Het is voordeliger het schilderwerk in één keer voor het hele blok te laten uitvoeren. Aldus wordt ook besloten. Eén van de buren kent een firma die een wel erg voordelige offerte uitbrengt. Het kan niet anders of er wordt geen BTW in rekening gebracht. De buren zijn van plan om op de offerte in te gaan. Wat moet deze belastingmedewerker doen? Module 2. Ethisch handelen. 8

Stap 1: Wat is het morele kernprobleem? Moet de medewerker bij een sterk vermoeden van zwartwerk zich onthouden van het meedoen met antifiscale praktijken? Moet de medewerker zijn vermoeden melden bij zijn dienst? Mogen buurtbewoners de medewerking claimen? Handelt de schilder immoreel? Hieruit moet gekozen worden voor één moreel probleem. Stel i.c. dat antwoord moet worden gegeven op de eerste vraag. Wel of niet meedoen? Stap 2: Wie zijn de betrokkenen? De medewerker zelf, zijn gezinsleden, de buren, de belastingdienst, de samenleving, de schilder die de offerte heeft uitgebracht, etc.. Stap 3: Wie is/zijn aanspreekbaar? Wie moet de beslissing nemen? Wat zijn de regels? De belastingmedewerker zal zelf moeten beslissen; er zijn geen kaders. Stap 4: Welke argumenten zijn er voor en welke argumenten zijn er tegen? Hierbij onderscheid te maken tussen beginselethiek en gevolgenethiek. Pro niet meedoen: de wet (beginsel) burgerplicht (beginsel) risico van chantage vermijden imagoschade belastingdienst vermijden Contra niet meedoen: relatieverstoring binnen gezin en buurt beetje ongehoorzaamheid mag toch wel (beginsel) Stap 5: Wat is de conclusie? Alle argumenten pro en contra overzien. Is er een bepaald beeld? Stap 6: Doe ik het ook? Hoe voel ik me nu? Als er geen discrepantie is tussen het eerste intuïtieve oordeel en de conclusie, zal er sprake zijn van tevredenheid. Indien echter door het doorlopen van de stappen de ogen zijn geopend richting een andere conclusie, dan moet het standpunt zijn dat je geneigd was om een onjuiste beslissing te nemen.dat pleit dan voor een steeds toe te passen zorgvuldigheid. Dit 6-stappenplan is daarvoor een degelijk handvest. Module 2. Ethisch handelen. 9

MODULE 3. FOLLOW-UP GROEPSDISCUSSIE/ TAFELGESPREKKEN/AVONDJES VAN ZES/FIRESIDEBIJEENKOMSTEN. 1) Na de bijeenkomst, waarin de vraag naar ethisch handelen en het zesstappenplan is behandeld, is er een derde module, waarin eigen ethische dilemma s aan de orde worden gesteld. Een dergelijke groepsdiscussie kan als volgt plaatsvinden. Aan iedere deelnemer wordt gevraagd een schets te geven van ethisch vraagstuk, dat in zijn/haar beroepsgroep vaak speelt en/of waar hij/zij beroepshalve of privé voor is komen te staan, zonder daarbij nog aan te geven, hoe gebruikelijk wordt omgesprongen of in casu is omgegaan met dat vraagstuk. Met andere woorden: formuleren van een moreel dilemma (zonder antwoord) in duidelijke korte bewoordingen. 2) Bij het bespreken van een dilemma van een deelnemer wordt aan de andere deelnemers verzocht om nog niet zijn/haar mening te geven over hoe om te gaan met het dilemma. Iedereen wordt verzocht mee denken over de feiten van dat dilemma en door te vragen over de achtergronden. Het is in deze fase dus nog niet de bedoeling om reeds over de te nemen beslissing te gaan discussiëren. Iedere deelnemer kan in zijn/haar achterhoofd een gedachte opslaan ten aanzien van een mogelijk antwoord. Dat antwoord is dan het antwoord waarvan je rationeel maar dan waarschijnlijk meer intuïtief hebt gedacht dat dat het juiste antwoord is. 3) Nadat het dilemma volledig is doorgesproken, zodat alle feiten bekend zijn, eerst dan wordt het dilemma behandeld via het stappenplan. Als het dan gaat om een dilemma, waarin de deelnemer reeds een beslissing heeft genomen, is dit voor hem of haar een toetsing achteraf; moet de beslissing nog genomen worden, dan verkrijgt de deelnemer aldus een kader. 4) De deelnemers doen aldus ervaring op a. met denken over complexe gevallen b. met inbreng van betrokkenen c. op basis van voorhanden zijnde argumentatie d. met reflectiemogelijkheid e. het is eigenlijk een soort grammatica van het morele oordeel: hoe en wat oordelen wij. 5) Doelstelling van programma : a. Stimuleren bewustwording van een moreel vraagstuk b. Vaardigheid in het bespreken van morele vraagstukken versterken c. Oefenen in systematisch en gestructureerd nadenken over morele vraagstukken d. Transparantie en overdraagbaarheid argumentatie versterken. 6) Na de discussie in groepen kan gekozen worden voor een verslag van (een selectie van) behandelde morele vraagstukken in een ( plenaire ) clubbijeenkomst. De overwegingen en gekozen standpunten kunnen aldus gedeeld worden met alle clubleden. Module 3. Follow-up Groepsdiscussie/ Tafelgesprekken/Avondjes van Zes/Firesidebijeenkomsten. 10

MODULE 4. INVENTARISATIE VAN TOEPASSING VAN ETHIEK PER BEROEP(SGROEP) OF BRANCHE. De voorzitter/commissie Vocational Service van de club nodigt leden, actief in een bepaald beroep ( bijvoorbeeld arts, accountant, apotheker, wetenschapper, rechter, advocaat, journalist, makelaar, notaris, piloot, predikant, veehouder etc.) of in een bepaalde branche ( bijvoorbeeld overheid, milieu, zorg, bankwezen, handel, bouw, transport, recreatie ), uit voor een clubvoordracht ( 15, 20 of 30 minuten) over de ethiek in zijn/haar beroep of in zijn/haar branche. De vraagpunten zijn: a. Wat is het doel van het beroep? Wat wordt beoogd met het maatschappelijk terrein? b. In hoeverre is er sprake van een voorgeschreven moraal in de beroepsgroep of branche (wetgeving, codes, richtlijnen)? c. Wat zijn de uitgangspunten daarvan? d. Hoe vindt handhaving plaats? e. Wanneer moet je mogelijk afwijken van wat voorgeschreven staat? f. Wat zijn de witte vlekken in de beschreven moraal? Hoe wordt daar mee omgegaan? g. Welke problemen worden in het geheel niet beschreven? Hoe wordt daar mee omgegaan? h. Wat zijn aanbevelingen voor verbetering? i. Welke invloed heeft het rotarylidmaatschap op jouw beroepsuitoefening/werkzaamheden? Module 4. Inventarisatie van toepassing van ethiek per beroep(sgroep) of branche. 11

MODULE 5. VOCATIONAL ACTIVITEITEN (verdere uitwerking van doelstellingen van dienstbaarheid vanuit beroep en maatschappelijke betrokkenheid). Interne activiteiten: Klankbordfunctie voor je clubgenoten. Rotary met haar classificatiebeginsel en de vertrouwelijkheid tezamen biedt uitstekende mogelijkheden voor makkelijke ontmoetingen met disciplines van uiteenlopende aard en de mogelijkheid om het beroepsmatig optreden te toetsen aan wat anderen daarvan vinden. Voordracht over beroep. Iedere rotarian wordt geacht binnen zijn/haar club voordrachten te houden over zijn/haar beroep en wel niet alleen bij aanvang van een lidmaatschap na installatie, maar ook bij wege van updates, wanneer daarvoor aanleiding is ( eventueel in de vorm van 5 of 10 minutenpraatjes ), en ook nog eens na pensionering ( terugblikkend op de afgesloten carrière ). Het gaat om de wijze van beroepsuitoefening ( technisch, ethisch en sociaal ). Het is geen uitgewerkt c.v. en ook geen ( succes) story van een bedrijf, waarin gewerkt wordt. Onderwerpen zijn: Beroep? Waarom gekozen? Afzetting tegen vooropleiding/ervaring. Motivatie voor beroepsuitoefening. Sterke en zwakke punten voor deze beroepsuitoefening. Beroep versus maatschappelijke ontwikkelingen. Positie/imago van het beroep. Relatie tot regelgeving. Dilemma s. Bedrijfsbezoek. Een beroepsvoordracht kan ook bij een lid in zijn/haar bedrijf ( op locatie ) plaatsvinden, indien dat beroep/ bedrijf zich daarvoor leent. Het accent zal dan meer liggen bij de bedrijfsvoering en de mensen in dat bedrijf. Het zien van je clubgenoot in zijn/ haar werkomgeving geeft veelal een goed inzicht in zijn/haar beroepsuitoefening. Vijf minutenpraatjes. Een actualiteit in een beroep of bedrijf/sector hoeft niet een programmavullende bezigheid te zijn. Vijf of mogelijk tien minuten kunnen toereikend zijn. Het gaat hierbij om bijvoorbeeld een wisseling van baan of functie, een in het bedrijf of sector ingrijpende gebeurtenis of ontstane publiciteit over een ontwikkeling in een beroep of bedrijfstak. Er zou ruimte gemaakt kunnen worden voor dergelijke praatjes bij elke bijeenkomst, maar ook is het mogelijk om periodiek ( bijvoorbeeld eenmaal per kwartaal ) gewoon vijfminuten praatjes op het programma te zetten. Het blijkt dan dat ongeveer drie sprekers met uitlopende verhalen het hele programma vullen. Module 5. Vocational activiteiten 12

Discussiebijeenkomsten. Periodiek kunnen ook bijeenkomsten besteed worden aan discussie over actuele onderwerpen. Het wederzijds respect binnen Rotary maakt dat het ook mogelijk moet zijn om onderwerpen van politieke en religieuze aard te bespreken. Themabijeenkomsten. Wereldwijd staat Vocational Service centraal in de maand oktober. De Commissie Vocational Service verzorgt dan een programma over een vocational onderwerp via interne of externe sprekers of discussiebijeenkomsten. De onderwerpen, die in beroepspraatjes individueel aan de orde komen, kunnen in zo n themabijeenkomst structureel behandeld worden. Uiteraard kunnen ook andere bijeenkomsten buiten de maand oktober themabijeenkomsten zijn. Dat zou ook kunnen bij Avondjes van Zes ( Firesidebijeenkomsten ). Externe activiteiten: Opzetten van Denktanks ( internationaal/nationaal/regionaal ). De binnen Rotary aanwezige expertise ware dienstbaar te maken aan de samenleving door bundeling van krachten en het vervolgens beschikbaar houden van verzamelde kennis en ervaring. Stichting Rotary Doctors Nederland ( RDN ). www.rotarydoctorsnederland.nl De Stichting Rotary Doctors in The Netherlands, in Nederland Rotary Doctors Nederland genaamd (RDN), is in 1994 opgericht met als doel een bijdrage te leveren aan de gezondheidszorg in ontwikkelingslanden. Zij probeert dit doel te bereiken door (tand)artsen, bij voorkeur voor zover mogelijk rotarians, uit te zenden naar gebieden waar de lokale gezondheidszorg nagenoeg of geheel ontbreekt; hun werk dient van groot belang te zijn voor de desbetreffende bevolking. Daarbij dient voorkomen te worden dat deze activiteiten concurreren met reeds plaatsvindende lokale activiteiten. Alle betrokkenen bij de stichting, bestuursleden, overige ondersteunende functionarissen en uitgezonden (tand)artsen zijn vrijwilligers en genieten dus geen beloning voor hun werkzaamheden. De Stichting heeft geen personeel in dienst. JobRotary. www.jobrotary.nl JobRotary wil met haar aangesloten rotarians (mentoren; een paar honderd) graag de nadruk leggen op de positieve kwaliteiten van de 40 plusser: ervaring, loyaliteit, kennis van het bedrijf /instelling en stabiliteit. Zij doet dat door het geven van voorlichting, advies en informatie binnen Rotary in Nederland. Daarnaast door haar succes als organisatie: via dit initiatief werden reeds vele mensen weer aan werk geholpen. Een procentueel veelvoud van hetgeen gebruikelijk is in de markt voor reïntegratie! Rotary Youth Leadership Award ( RYLA). Ontwikkeling van leiderschapscapaciteiten van jonge mensen in de leeftijd van 18 tot 30 jaar staat centraal in het Rotary Youth Leadership Award-programma (RYLA) dat op districtsniveau wordt georganiseerd. Aan de hand van een door Rotary opgezet managementspel proberen rotarians de managementkwaliteiten van deze jonge mensen verder te ontwikkelen. De wisselwerking tussen ervaring en jeugdig enthousiasme levert inspirerende weekeinden op. Veel deelnemers zijn na afloop zeer enthousiast. P.S.: RYLA is (ook) een New Generations activiteit. Beroepenvoorlichting en stageplaatsen regelen. Rotarians kunnen zich beschikbaar stellen voor beroepskeuzevraagstukken van scholieren, maar kunnen hen ook bedrijven laten bezoeken of mogelijk zelfs bemiddelen bij het vinden van stageplaatsen. Module 5. Vocational activiteiten 13