EUROPEES PARLEMENT 1999 2004 Commissie vrijheden en rechten van de burger, justitie en binnenlandse zaken 16 oktober 2001 2001/0116(CNS) ADVIES van de Commissie vrijheden en rechten van de burger, justitie en binnenlandse zaken aan de Commissie werkgelegenheid en sociale zaken inzake het voorstel voor een besluit van de Raad betreffende het Europees Jaar van personen met een handicap 2003 (COM(2001) 271 C5-0306/2001 2001/0116(CNS)) Rapporteur voor advies: Niall Andrews AD\452183.doc PE 302.292
PE 302.292 2/7 AD\452183.doc
PROCEDUREVERLOOP De Commissie vrijheden en rechten van de burger, justitie en binnenlandse zaken benoemde op haar vergadering van 10 juli 2001 de heer Niall Andrews tot rapporteur voor advies. De commissie behandelde het ontwerpadvies op haar vergaderingen van 9 en 16 oktober 2001. Op laatstgenoemde vergadering hechtte zij met algemene stemmen haar goedkeuring aan de hierna volgende amendementen. Bij de stemming waren aanwezig: Giuseppe Di Lello Finuoli (waarnemend voorzitter); Niall Andrews (rapporteur voor advies); Roberta Angelilli, Carlos Coelho, Gérard M.J. Deprez, Pernille Frahm, Margot Keßler, Alain Krivine (verving Fodé Sylla), Juan Andrés Naranjo Escobar (verving Jorge Salvador Hernández Mollar), Hartmut Nassauer, Paolo Pastorelli, Hubert Pirker, Gerhard Schmid, Anna Terrón i Cusí en Christian Ulrik von Boetticher. AD\452183.doc 3/7 PE 302.292
BEKNOPTE MOTIVERING Mensen met een handicap maken deel uit van onze samenleving. Volgens de toelichting bij het onderhavige voorstel heeft ongeveer 10% van alle Europeanen een handicap. Zeer dikwijls worden gehandicapten echter gehinderd om op dezelfde wijze als anderen deel te nemen aan onze samenleving. Erger is dat zij hierin niet gehinderd worden vanwege hun handicap, maar door hun omgeving en door de houding die men ten opzichte van hen inneemt. Aan de veelvuldige discriminatie die personen met een handicap ondervinden is binnen onze commissie menig debat gewijd. De discriminatie die alle personen met een lichamelijke of zintuiglijke handicap ondervinden, hangt in het bijzonder samen met de wijze waarop hun fysieke milieu is opgebouwd. Hierbij moet worden gedacht aan problemen in verband met het openbaar vervoer en de toegang tot gebouwen of trappen en deuren die vaak niet breed genoeg zijn voor een rolstoel. Ook wordt participatie belemmerd door het ontbreken van ringleidingen, gehoorapparatuur en dergelijke. Bovendien worden mensen met een handicap vaak het slachtoffer van zeer subtiele vormen van discriminatie. Uit onderzoek blijkt dat de intellectuele capaciteiten van fysiek gehandicapten vaak worden onderschat. Hun sollicitaties worden vaak nauwelijks serieus overwogen, hoewel zij uitstekend in staat zouden zijn om de desbetreffende werkzaamheden uit te voeren. Met deze vormen van discriminatie en uitsluiting van mensen met een handicap worden hun niet alleen fundamentele rechten ontzegd, maar verliest onze samenleving ook een element van verscheidenheid en integratievermogen. Gehandicapten kunnen een grote bijdrage aan de samenleving leveren en de ervaring leert dat zij op succesvolle wijze kunnen bijdragen tot het creëren van een positievere leefomgeving voor iedereen. Hun ervaringen kunnen een stimulans vormen tot tolerantie, begrip en inzicht in de behoeften van anderen. Gehandicapten een plaats geven in onze samenleving, in plaats van hen te discrimineren, zou het doel moeten zijn waarnaar wij allen streven. Uw rapporteur begroet het daarom ten zeerste dat 2003 wordt uitgeroepen tot het Europese Jaar voor de Gehandicapten en onderstreept het belang van gecoördineerde inspanningen op Europees niveau om de bevolking voor te lichten en te onderwijzen. De Commissie vrijheden en rechten van de burger, justitie en binnenlandse zaken heeft ingestemd met het begrotingsamendement van uw rapporteur dat ertoe strekte de middelen voor de voorbereiding van het Europees Jaar met 740.000 te verhogen tot 2.500.000. Met een gezamenlijke aanpak zijn de kansen om bewustwording en een verandering van houding te bewerkstelligen groter en kunnen hinderpalen voor gelijkheid uit de weg worden geruimd. Bewustwording onder het grote publiek is noodzakelijk om meer begrip en acceptatie voor gehandicapten en hun rechten in de samenleving te kweken, alsook om een breder maatschappelijk draagvlak te creëren voor wetgeving. In deze zin zou het Europese Jaar 2003 de weg kunnen banen voor nieuwe juridische en politieke ontwikkelingen. De uitwisseling van ervaringen met op lokaal, nationaal en Europees niveau ontwikkelde goede praktijken en effectieve strategieën moet worden aangemoedigd. Op Europees en nationaal niveau worden al maatregelen voorbereid. Zo zal in Ierland een belangrijk evenement worden georganiseerd dat wordt gekoppeld aan en gefinancierd in het kader van de Olympische Spelen voor geestelijk gehandicapten. PE 302.292 4/7 AD\452183.doc
Over het geheel genomen, is het voorstel bevredigend. Met name de doelstellingen lijken goed te zijn overwogen. Het is niettemin van belang dat discriminatie van mensen met een handicap als een mainstream-kwestie wordt aangepakt. Dit is alleen mogelijk in het kader van een alomvattende aanpak. De voorgenomen samenwerking tussen alle betrokken partijen moet daarom ook de sociale partners en non-gouvernementele organisaties (NGO's) omvatten en, waar mogelijk, worden ondersteund met wetenschappelijk onderzoek (am.1). De in bijlage I genoemde maatregelen, die tot doel hebben de principes die in artikel 3 worden genoemd nader te specificeren, zijn nog steeds te vaag geformuleerd. Met betrekking tot bijeenkomsten en manifestaties moet in de tekst duidelijk worden aangeduid met wie deze bijeenkomsten zullen worden georganiseerd en welke soort manifestaties worden gepland met het oog op het vergroten van de bewustwording. Er zou op Europees niveau een speciale conferentie over discriminatie en handicaps moeten worden gehouden tijdens welke een breed scala aan onderwerpen aan de orde komt en die er met name op is gericht te waarborgen dat uitvoering wordt gegeven aan de gemeenschappelijke regels op EU-niveau inzake de toegang tot alle openbare gebouwen en plaatsen (am. 2). Met betrekking tot de in het voorstel genoemde voorlichtings- en promotiecampagnes, is het van essentieel belang een logo en slagzinnen te vinden die voor iedereen toegankelijk zijn. Dat betekent dat bij het bedenken van het logo en de slagzinnen rekening moet worden gehouden met alle soorten handicaps (am. 3). Met betrekking tot de geplande voorlichtingscampagne voor de gehele Europese Gemeenschap is het nodig om in de doelgroep zowel het grote publiek als groeperingen op te nemen die in de positie verkeren om veranderingen teweeg te brengen. Zoals hierboven reeds is opgemerkt, is mainstreaming een van de belangrijkste instrumenten in de strijd tegen discriminatie (am. 4). Wil het Europese Jaar een succes worden, dan is het van groot belang dat er voldoende nadruk wordt gelegd op het bestrijden van alle vormen van discriminatie van mensen met een handicap. Hierbij moet ook moet worden gedacht aan het verwijderen van hinderpalen en het aanmoedigen van diversiteit. Om een werkelijk representatieve en inclusieve samenleving op te bouwen, is het van essentieel belang dat de directe belanghebbenden invloed kunnen uitoefenen op alle stadia van het Europese Jaar. AD\452183.doc 5/7 PE 302.292
AMENDEMENTEN De Commissie vrijheden en rechten van de burger, justitie en binnenlandse zaken verzoekt de ten principale bevoegde Commissie werkgelegenheid en sociale zaken onderstaande amendementen in haar verslag op te nemen: Door de Commissie voorgestelde tekst 1 Amendementen van het Parlement Amendement 1 Artikel 2, letter d) d) het versterken van de samenwerking tussen alle betrokken partijen, namelijk de overheden op alle niveaus, de privésector, gemeenschappen, organisaties voor vrijwilligerswerk, personen met een handicap en hun gezinnen; d) het versterken van de samenwerking tussen alle betrokken partijen, namelijk de overheden op alle niveaus, de onderwijssector, de sociale partners en met name NGO's, de privésector, gemeenschappen, organisaties voor vrijwilligerswerk, personen met een handicap en hun gezinnen, waar mogelijk ondersteund door wetenschappelijk onderzoek; Motivering Samenwerking met de betrokken NGO's en sociale instellingen is van essentieel belang, aangezien zij over ruime kennis op dit gebied beschikken. Het is bovendien wenselijk de onderwijssector en, waar mogelijk, de onderzoekssector hierbij te betrekken, aangezien alleen een brede en alomvattende aanpak de discriminatie van mensen met een handicap tot een mainstream-kwestie kan maken. Amendement 2 BIJLAGE, 1 (A), 1 (a) (a) organisatie van bijeenkomsten op communautair niveau; (a) organisatie van bijeenkomsten op communautair niveau met inbegrip van een grote conferentie over discriminatie en handicaps met betrekking tot de tenuitvoerlegging van de gemeenschappelijke regels op EU-niveau inzake de toegankelijkheid van alle openbare gebouwen en ruimtes; 1 PB C 240 van 28.8.2001, blz. 160. PE 302.292 6/7 AD\452183.doc
Motivering De oorspronkelijke tekst is te vaag. Amendement 3 Bijlage, 1 (A), 2 (a) a) ontwikkeling van een logo en/of slagzinnen voor het Europees Jaar van personen met een handicap, om te gebruiken in het kader van alle activiteiten die met het Jaar verband houden; a) ontwikkeling van een toegankelijk logo dat in verschillende vormen verkrijgbaar is en van slagzinnen voor het Europees Jaar van personen met een handicap, om te gebruiken in het kader van alle activiteiten die met het Jaar verband houden; Motivering Het is van essentieel belang een logo en slagzinnen te vinden die voor een ieder toegankelijk zijn en daarom rekening houden met alle soorten handicaps. Logos's kunnen bijv. in braille of in druk worden vervaardigd of er kan speciale kleurendruk worden gebruikt voor visueel gehandicapten. Ook kunnen logo's m.b.v. reliëfdruk worden vervaardigd. Websites zouden een logo kunnen voeren dat een gesproken beschrijving geeft als het door een blinde (met de juiste apparatuur) wordt aangeklikt. Amendement 4 BIJLAGE, 1 (A), 2 (b) b) een voorlichtingscampagne op communautair niveau; b) een voorlichtingscampagne op communautair niveau, die gericht moet zijn op zowel het grote publiek als op groeperingen die in de positie verkeren om veranderingen te bewerkstelligen; Motivering Een brede en alomvattende aanpak is noodzakelijk om de "mainstreaming" van deze kwestie te bevorderen. AD\452183.doc 7/7 PE 302.292