Evaluatie Wet Inburgering 2007 en 2008



Vergelijkbare documenten
09UIT

Doel van de Wet inburgering is ervoor te zorgen dat vreemdelingen die zich in Nederland vestigen:

Plan van aanpak innovatietraject wijkgerichte inburgering gemeente Schiedam

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van , betreffende het vaststellen van de Beleidsnota Inburgering ;

Verslag uitvoering Wet inburgering

De Wet Inburgering. Stand van zaken op 1 juli 2007 bij 56 grote gemeenten in Nederland

Werkplan uitvoering Wet inburgering 2012

gemeente Schiedam beleidsnota Inburgering in Schiedam Evaluatie Afdeling Educatie

In de Notitie nieuwe Wet inburgering voor de gemeente Oldenzaal staat:

Geachte Voorzitter, Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus EA Den Haag. Stagnering Inburgeringscursussen

Invoering. Wet participatiebudget

Raadsvoorstel 92. Gemeenteraad. Vergadering 1 juli Onderwerp. : Evaluatie Inburgering. B&W vergadering : 3 juni 2008 Dienst / afdeling : SE.

Voorlichting gemeenten en roc s over de ontwikkelingen rond de educatie na de invoering van het nieuwe inburgeringsstelsel.

7. Deelname en slagen in het hoger onderwijs

Steeds meer niet-westerse allochtonen in het voltijd hoger onderwijs

Eerdere rapportage hierover heeft u begin 2006 ontvangen over het 1 e Project Oudkomers.

Inburgering in Krimpen aan den IJssel en vanaf 2013

Beleidsplan inburgering in Midden-Delfland

VERORDENING WET INBURGERING HAARLEMMERLIEDE EN SPAARNWOUDE 2013

Vaststelling van de Verordening Wet Inburgering gemeente Hoorn Samenvoegen van Winvoorziening en voorziening oudkomers tot een reserve inburgering

Binnen de plaatsgevonden aanbesteding zijn er twee mogelijkheden om op korte termijn aan deze vraag te voldoen.

: Verordening Wet Inburgering

Wethouder Burgerschap, Deconcentratie, Leefbaarheid en Media

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

De gemeente heeft een aantal taken binnen de uitvoering van de WI.

Wat is duaal inburgeren?

Arbeidsmarktregio Zuid-Holland Centraal. Eindverantwoording Screening en matching vergunninghouders 2018

Mandatering en afsluiten uitvoeringsovereenkomst Wet Inburgering met de ISD

Verbreding Wet Inburgering in Bennebroek, Bloemendaal, Haarlemmerliede en Spaarnwoude en Heemstede

7. Soc. voorzieningen en maatsch. dienstverlening

Voorlichting rijksbijdrage educatie 2007

RAADSVOORSTEL. Vergadering d.d.: 4/12/27 september Onderwerp: Beleidsnota Inburgering

Informatie voor doorverwijzers. Aanbod ISKB taalcoaching

VERORDENING WET INBURGERING GEMEENTE ALPHEN AAN DEN RIJN 2012

Wet participatiebudget

12. Vaak een uitkering

Beleidsplan Wet inburgering

De gemeente heeft een aantal taken binnen de uitvoering van de WI.

Ingekomen stuk D14. Datum uw brief nvt

eind november 2015 in beeld kwam en het personen zijn die bewust voor een

Kadernotitie Wet inburgering Smallingerland. Gemeente Smallingerland Mei 2007

WIJZIGINGENOVERZICHT VERORDENING EN KADERNOTA INBURGERING N.A.V. WETSWIJZIGINGEN

BESLUITEN. B&W-nr.: d.d

Dienst / Sector: Samenleving en Economie Hengelo, 4 januari 2007 Registratienummer: Raadsvergadering d.d. 9 januari 2007 D.4.

KLANTPROCESSEN EN KLANTMANAGEMENT

Managementsamenvatting

Portefeuillehouder: W. Zorge Behandelend ambtenaar H. Alssema, (t.a.v. H. Alssema)

JAN. 2öfif. gemeente Schiedam. Aan de gemeenteraad van Schiedam 08UIT j.met. plan van aanpak innovatietraject wijkgerichte inburgering

Beleidsregels Wet Inburgering gemeente Stein

RICHTLIJN NR. W001 INFORMATIEVERSTREKKING ALS BEDOELD IN ARTIKEL 8 WET INBURGERING

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Illllllllllllllilllllllllllllllllllll

EVALUATIE WET INBURGERING HAAREN

Wethouder Stadsontwikkeling, Volkshuisvesting en Integratie. Onderwerp Voortgangsbericht Inburgering

B & W-nota. Onderwerp Nota Inburgering Zuid-Kennemerland eerste helft B&W-besluit:

Van de tweejarigen zit het merendeel op een VVE-speelzaal, bij de driejarigen zit het grootste deel op een niet-vve-speelzaal (zie figuur 1).

Maatschappelijke Ontwikkeling Ingekomen stuk D6 (PA 17 april 2013) Beleidsontwikkeling. Datum uw brief

Fact sheet. Dienst Wonen, Zorg en Samenleven. Eigen woningbezit 1e en 2e generatie allochtonen. Aandeel stijgt, maar afstand blijft

VOORSTEL INHOUD. Portefeuille: J. de Graaf. No. B Dronten, 6 november Beleidskeuzes WWB Aan de gemeenteraad

Project Taalcoaches. 1 januari december Locatie Moerdijk. Vluchtelingenwerk Brabant-West. Projectvoorstel taalcoaches.

Bovengenoemde wetswijzigingen maken het noodzakelijk de huidige verordening Wet inburgering 2008 gemeente Leiden aan te passen.

komt of bij welk programma het hoort.

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 27 februari 2007 en van 6 maart 2007; inzake de invoering van de Wet inburgering

BELEIDSREGELS WET INBURGERING

Vooraf. Geachte Voorzitter,

Datum uw brief n.v.t.

Nota van B&W. Onderwerp Verbreding Wet Inburgering in de gemeente Haarlem

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 19 mei 2009, gelet op de Wet inburgering (WI),

FORUM Factsheet Jeugdwerkloosheid,

Algemene toelichting op de Verordening Wet Inburgering Tilburg

Notitie en Plan van Aanpak Inburgering en integratie in de gemeente Renkum

Gemeente Boxmeer. Onderwerp: Voorstel tot vaststelling van de Verordening Wet Inburgering Gemeente Boxmeer. Nummer: de Raad van de gemeente Boxmeer

Dit is het schema zoals dat vanaf 1 januari 2015 geldt.

Niet-westerse allochtonen behoren minder vaak tot de werkzame beroepsbevolking 1) Arbeidsdeelname niet-westerse allochtonen gedaald

nieuwkoop Giiolfl' Verordening Wet Inburgering Gemeente Nieuwkoop 2012

Implementatieplan Inburgering Sector Werk, Sociale Dienst Drechtsteden

1 Deelname peuters aan voor- en vroegschoolse educatie Peuters op VVE- en niet-vve-speelzalen Gewichten en etniciteit peuters 3

Inburgering in Midden-Delfland Beleidsplan inburgering

Artikelsgewijze toelichting

Quick scan re-integratiebeleid. Een oriënterend onderzoek door de rekenkamercommissie

Factsheet Maatschappelijke positie van Voormalig Antilliaanse / Arubaanse Migranten in Nederland

Informatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching

december Totaal behandeld

Raadsvoorstel. Brunssum, d.d. : 7 november 2006 Gemeenteblad : 2006/125 Afdeling Nr.

3 e rapportage van het innovatieproject wijkgerichte inburgering in de wijk Meerzicht.

Bevolkingsprognose Schiedam Schiedam, juli 2004

Schiedam 21 april m.k.: A. Bel, A. Hekman, H. E. de Ron, A.M. Valk-Rijnbeek, H. Verlinde, A.M. Ter Veer, J. Witjes

8. Werken en werkloos zijn

Maatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk.

Ontvangst rapportage met gegevens uit ISI. Deze gegevens dienen als basis voor de indicatoren die in de SiSa bijlage moeten worden ingevuld.

Raadsvoorstel 26 januari 2012 AB RV

Arbeidsdeelname van paren

monitor Marokkaanse Nederlanders in Maassluis bijlage(n)

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 13 maart 2007, gelet op de Wet inburgering (WI),

Per 1 januari 2013 is zowel de nieuwe Wet Inburgering in werking getreden alsook de Wet Kinderopvang gewijzigd.

Inburgering maa(k)t werk. Notitie over het inburgeringsbeleid

Inburgering De nieuwe Wet Inburgering

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 8 september 2009; nr , inzake Verordening Wet Inburgering;

Dordrecht. Beleid educatie/inburgering Onderwijs & Welzijn/Sociale Dienst. November 2005

Transcriptie:

Evaluatie Wet Inburgering 2007 en 2008

Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Demografische ontwikkelingen... 3 3. Informatiefunctie... 6 3.1 Ontwikkeling voorlichtingsmateriaal... 6 3.2 Realiseren website en inburgerzuilen... 6 3.3 Organiseren voorlichtingsbijeenkomsten... 7 3.4 Realiseren inburgeringsloket... 7 3.5 Aandacht via de media... 7 4. Gegevens inburgering 2007 en 2008... 8 4.1 De intake... 8 4.2 De instroom... 8 4.3 De inburgeraars... 11 4.4 De trajecten... 13 4.4.1 Het Albeda College... 14 4.4.2 Kaleos Educatie... 14 4.4.3 Zadkine Educatie... 15 5. Conclusies... 17 5.1 De informatiefunctie... 17 5.2 De resultaten... 17 5.3 Acties 2009... 17 Bijlage 1: Afkortingen... 18 1

1. Inleiding Vanaf 1 januari 2007 is de Wet Inburgering (WI) van kracht. Nadat de wet in november 2006 door de Eerst Kamer was vastgesteld, hadden gemeenten slechts kort de tijd om de implementatie van de wet voor te bereiden. In Schiedam zijn in februari 2007 door de raad de uitgangpunten van het inburgeringsbeleid en de Verordening Wet Inburgering vastgesteld. Vervolgens is gestart met een aanbesteding voor de inkoop van inburgeringstrajecten. Dit heeft geresulteerd in drie contracten met aanbieders voor inburgeringstrajecten, die in de periode rond de zomervakantie 2007 zijn afgesloten. Ook is in 2007 invulling gegeven aan de informerende functie van de gemeente door vaststelling van het communicatieplan en de start van de uitvoering daarvan. Zo is er al een inburgerloket gerealiseerd, zijn er in de stad vier inburgerzuilen geplaatst en is er op de site van de gemeente Schiedam een speciale inburgerpagina geplaatst (www.schiedam.nl/inburgering). Zo n twee jaar na invoering van de WI is het echter belangrijk om te kijken naar de resultaten tot nu toe. Landelijk loopt de instroom op de inburgeringstrajecten sterk achter op de planning. Gemeenten dreigen hun doelstellingen hierdoor niet te halen. Daar komt bij dat al in het najaar van 2007 door de minister van Wonen, Wijken en Integratie (WWI) wijzigingen op de complexe inburgeringswet werden aangekondigd in het Deltaplan Inburgering. Dit Deltaplan heeft tot doel om de kwaliteit van de inburgering te vergroten en om er voor te zorgen, dat het volume van het aantal inburgeringstrajecten wordt verhoogd. Belangrijk dus om te kijken hoe het er in Schiedam voor staat. In deze evaluatie wordt niet alleen stilgestaan bij het aantal inburgeringstrajecten. In hoofdstuk 2 wordt allereerst ingegaan op de demografische ontwikkeling in Schiedam van de afgelopen periode en de omvang van de doelgroep. Vervolgens komt in hoofdstuk 3 de informatiefunctie aan bod. Hoofdstuk 4 laat zien hoe het staat met de intake, de realisatie van de instroom, de achtergrondkenmerken van de inburgeraars, de ingekochte trajecten en de resultaten tot nu toe. Tot slot bevat hoofdstuk 6 een aantal conclusies en aanbevelingen. 2

2. Demografische ontwikkelingen Tussen 2007 en 2009 is de Schiedamse bevolking qua omvang licht toegenomen. Dat geldt niet voor alle bevolkingsgroepen. Zo neemt het aandeel van de Nederlandse bevolkingsgroep al vele jaren langzaam af. Anderzijds nemen de allochtone groepen toe, met name de groep Overige arme landen. Hiertoe behoren herkomstlanden die in Afrika, Azië en Zuid-Amerika zijn gelegen. 1. Ontwikkeling van de bevolking in Schiedam naar etniciteit 1-1-2007 1-1-2009 personen % personen % Nederlands 50854 67,7 49826 66,1 Turks 7168 9,5 7364 9,8 Marokkaans 1897 2,5 1997 2,6 Surinaams 2507 3,3 2603 3,5 Antilliaans (incl. Arubaans) 1599 2,1 1739 2,3 Ov. rijke landen 3477 4,6 3450 4,6 Ov. arme landen 7657 10,2 8397 11,1 Totaal 75159 100,0 75376 100,0 De toename van de allochtone groepen heeft twee oorzaken. Enerzijds heeft het te maken met het gegeven dat een relatief groot deel van de vestigers komend vanuit andere gemeenten/landen uit allochtonen bestaat, anderzijds is de allochtone bevolking in Schiedam relatief heel jong. Dat heeft tot gevolg dat in vergelijking met Nederlandse huishoudens, relatief veel allochtone huishoudens zich in de fase van gezinsvorming bevinden. Dat zorgt voor hoge geboortecijfers en daarmee groei van de bevolkingsgroep. Tabel 1 geeft ook inzicht in de meest voorkomende etnische groepen in Schiedam. Indien wordt gekeken naar de leeftijd onder de Schiedamse bevolking, dan valt op dat er grote verschillen bestaan tussen de diverse etnische groepen. Zo zijn Nederlanders en de Overige rijke landen (o.m. West-Europa, Amerika, Oceanië 1, Japan) gemiddeld aanzienlijk ouder. Van hen is ruim 20 procent 65 jaar of ouder terwijl dit bij de andere groepen 3 à 4 procent bedraagt. 1 Eilanden in Grote of Stille Oceaan, inclusief Australië en Nieuw-Zeeland 3

2. Bevolking Schiedam naar etniciteit en leeftijd (per 1-1-2009) Leeftijd 0-3 jr. 4-11 jr. 12-19 jr. 20-39 jr. 40-64 jr. 65+ Totaal Nederlands 3,4% 7,4% 8,2% 22,1% 38,8% 20,1% 100,0% Turks 6,5% 14,6% 14,9% 38,5% 21,0% 4,5% 100,0% Marokkaans 9,8% 15,8% 13,2% 41,7% 16,3% 3,2% 100,0% Surinaams 4,4% 11,6% 12,6% 37,0% 31,2% 3,3% 100,0% Antilliaans 8,5% 13,7% 14,5% 40,8% 20,9% 1,6% 100,0% Ov. rijke landen 2,8% 4,5% 4,5% 22,2% 45,5% 20,6% 100,0% Ov. arme landen 6,9% 12,4% 10,4% 41,0% 26,2% 3,0% 100,0% Totaal 4,4% 9,0% 9,3% 27,3% 34,7% 15,3% 100,0% Een groeiend deel van de bevolking met een allochtone achtergrond is in Nederland geboren. Desondanks behoort de meerderheid van hen tot de eerste generatie. Dat geldt met name voor de Antilliaanse groep: ruim tweederde deel van hen is op de Antillen geboren. Ook personen die tot de groep Overige arme landen behoren zijn in de meeste gevallen niet in Nederland geboren. Daarentegen is van de Marokkanen juist wel de meerderheid in Nederland geboren. 3. Bevolking per 1-1-2009 naar etniciteit en generatie generatie 1e generatie 2e generatie Nederlands Totaal Nederlands 0 0 49823 49823,0%,0% 100,0% 100,0% Turks 3692 3672 0 7364 50,1% 49,9%,0% 100,0% Marokkaans 947 1050 0 1997 47,4% 52,6%,0% 100,0% Surinaams 1421 1182 0 2603 54,6% 45,4%,0% 100,0% Antilliaans (incl. Aribaans) Ov. rijke landen 1213 526 0 1739 69,8% 30,2%,0% 100,0% 1264 2187 0 3451 36,6% 63,4%,0% 100,0% Ov. arme landen 5578 2821 0 8399 66,4% 33,6%,0% 100,0% Totaal 14115 11438 49823 75376 18,7% 15,2% 66,1% 100,0% Jaarlijks vestigen er zich zo n 4500-5000 personen in Schiedam. Uit de gegevens van 2007 en 2008 blijkt dat ruim 60 procent een allochtone achtergrond heeft. Indien de Nederlandse 4

bevolkingsgroep buiten beschouwing wordt gelaten dan blijkt dat meer dan de helft van de allochtone groep tot de eerste generatie behoort. Bovendien gaat het om een groeiend aandeel. Verder blijkt dat nog steeds een flink deel van de eerste generatie allochtonen zich direct vanuit het buitenland in Schiedam vestigt. In 2008 ging het om 703 personen. Dit komt overeen met 14 procent van alle personen die naar de stad toegekomen zijn. Van de vestigers in 2008 bestond de grootste groep 1 e generatie allochtonen uit Bulgaren (136 19,3%) gevolgd door Polen (108 15,4%) en Antillianen (71 10,1%). Uit de demografische gegevens blijkt duidelijk een groei van het aantal personen met een etnische achtergrond. Van de totale Schiedamse bevolking is 18,7% van de eerste generatie allochtonen. Bovendien vestigen zich jaarlijks een groot aantal personen zich hier rechtstreeks vanuit het buitenland. Het belang van een goede inburgering voor een stad als Schiedam is dan ook evident. 5

3. Informatiefunctie Het geven van informatie over inburgering is een belangrijke taak van de gemeente binnen de WI. Om hieraan invulling te geven zijn in het communicatieplan de volgende acties opgenomen: - Ontwikkelen voorlichtingsmateriaal. - Realiseren website en inburgerzuilen. - Organiseren voorlichtingsbijeenkomsten. - Realiseren inburgeringsloket. - Aandacht via media. Dit hoofdstuk geeft inzicht in de onderdelen die hiervan al zijn gerealiseerd en de resultaten daarvan. De WI is een ingewikkelde en complexe wet. Daarom is het voor potentiële inburgeraars belangrijk om goed geïnformeerd te worden over de wet en de mogelijke consequenties. In de praktijk blijkt dat hierbij vooral behoefte is aan informatie over de eigen persoonlijke situatie. Daarom is er ook een korte, duidelijke folder ontwikkeld die potentiële inburgeraars verwijst naar bronnen als de website, het inburgerloket en het algemene telefoonnummer van het inburgerloket. Deze folder is verkrijgbaar bij de balies in de stadswinkel en het bedrijfsverzamelgebouw. Een belangrijk actiepunt uit het communicatieplan is het realiseren van een inburgersite en vier inburgerzuilen, het zogenaamde digitale inburgerloket van de gemeente Schiedam. Hier kunnen potentiële inburgeraars terecht voor informatie over de nieuwe WI en andere relevante informatie. De informatie is in meerdere talen beschikbaar, namelijk Arabisch, Engels, Nederlands en Turks. De informatie kan niet alleen gelezen worden, maar wordt ook in deze talen met geluid ondersteund. De vier inburgerzuilen zijn geplaatst op een aantal locaties waar de doelgroep vaak komt. De zuilen zijn een aanvulling op de inburgersite en zijn bedoeld om ook mensen die geen beschikking hebben over een computer of geen computer ervaring hebben, ook in de gelegenheid te stellen om dezelfde informatie te verkrijgen. De zuilen werken met zogenaamde touch screens en de afwezigheid van toetsenbord en muis maakt het een laagdrempelige informatievoorziening. De inburgersite en de inburgerzuilen vormen samen het digitale inburgerloket. Dit digitale inburgerloket is in februari 2008 geopend. Tussen de opening en het tussentijdse meetmoment (eind november) hebben bijna 3.500 bezoekers het digitale inburgerloket bezocht. Het aantal bezoeken via het internet was ongeveer even groot als het aantal bezoeken via de inburgerzuilen. Tabel 4 geeft inzicht in het gebruik van de inburgersite en de inburgerzuilen. Tabel 4. Gebruik inburgersite en inburgerzuilen Aantal gelezen Pagina s weergegeven teksten Inburgersite 1.988 4.673 Inburgerzuil Stadswinkel 943 6.017 Inburgerzuil Moskee Dr. Schaepmansingel 485 3.270 Inburgerzuil Dreesplein 391 3.511 Inburgerzuil Blauwe Brug 159 2.503 Totaal 3.966 19.974 6

Gemiddeld zijn er in de evaluatieperiode zo n 10 teksten per dag gelezen op de locaties waar de inburgerzuilen staan. Om actief informatie te geven over de WI en de consequenties hiervan voor burgers zijn vooral in 2007 voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd in buurthuizen en moskeeën. Over het algemeen zijn deze goed bezocht en werden er veel vragen gesteld. De bijeenkomsten waren bedoeld om algemene informatie over de WI te geven. Veelal was er echter behoefte aan informatie over de persoonlijke situatie. In februari 2008 is het inburgerloket geopend op het Stationsplein in het bedrijfsverzamelgebouw. Het inburgerloket is op werkdagen geopend van 8:30 uur tot 12:30 uur. Verder is het de hele dag door telefonisch bereikbaar. Van de inloopfunctie van het inburgeringsloket wordt goed gebruik gemaakt. Gemiddeld worden per dag zo n 3 inburgeraars geholpen. Ook van het algemene informatienummer wordt goed gebruik gemaakt. Er is helaas nog weinig vergelijkingsmateriaal over het gebruik van het inburgeringsloket met andere gemeenten. Vanaf begin 2009 wordt het gebruik van het inburgeringsloket structureel geëvalueerd, zodat bij de volgende evaluatie meer inzicht is in het gebruik hiervan Er is tot op heden nog weinig gebruik gemaakt van de lokale media om voorlichting te geven over de WI. Wel is medio 2008 de landelijke campagne Het begint met taal van start gegaan. In de beleidsnota inburgering 2009-2012 en de inburgeragenda is als actiepunt opgenomen om lokaal aansluiting te zoeken bij deze mediacampagne. Dit betekent concreet dat het landelijk ontwikkelde materiaal met ingang van april 2009 gebruikt gaat worden om aandacht te vragen voor het belang van inburgering en om potentiële inburgeraars door te verwijzen naar de voorzieningen. 7

4. Gegevens inburgering 2007 en 2008 De intake van inburgeraars door de klantmanagers inburgering vormt een belangrijke schakel in de keten. Bij de intake wordt vastgesteld of een inburgeraar tot de doelgroep behoort en of hij inburgeringsplichtig of behoeftig is. Belangrijk hierbij is ook dat de inburgeraars goed worden voorgelicht over de rechten en plichten en de vervolgstappen binnen het inburgeringstraject. Inburgeraars kunnen ook het aanbod van de gemeente weigeren. Bij inburgeringsplichtigen kan dan nog wel de inburgeringsplicht worden opgelegd, maar bij inburgeringsbehoeftigen niet. Inburgeraars die een intake hebben gehad, worden aangemeld bij een onafhankelijk toetsbureau om de beginniveaus en de leercapaciteit vast te stellen. Nadat de gemeente van het toetsbureau de uitslag ontvangt, worden de deelnemers aangemeld bij de taalaanbieders. De procedure van aanmelding bij het toetsbureau en de terugkoppeling van de resultaten loopt in de praktijk erg goed. In totaal hebben in 2007 en 2008 1.313 inburgeraars een intake gehad. Dit heeft ertoe geleid dat 449 inburgeraars zijn gestart met een traject. Bij 34% van de intakes leidt dit dus tot een daadwerkelijk start van een traject. Dit komt overeen met het landelijke beeld. Verder heeft bij de inburgeringsplichtigen die een intake hebben gehad 24% een vrijstelling ontvangen en is bij 42% de inburgeringsplicht opgelegd door middel van een handhavingsbeschikking. Deze personen moeten na drie en een half jaar aantonen dat zij aan hun inburgeringsplicht hebben voldaan. De belangrijkste redenen waarom deze inburgeringsplichtigen geen aanbod accepteren zijn: - De inburgeraar heeft werk wat moeilijk is te combineren met het volgen van een traject. - De inburgeraar heeft nog maar weinig ondersteuning nodig om het inburgeringsexamen te halen en besluit het zelf te doen. - Door de zorg voor zeer jonge kinderen besluit men de inburgering nog even uit te stellen. Bij de inburgeringsbehoeftigen heeft bij 65% de intake niet tot een aanbod geleid en bij de overige 35% wel. Tabel 5: aantallen intakes, vrijstellingen en handhaving Intakes Vrijstelling Handhaving Aanbod Inburgeringsplichtig 986 239 413 334 Inburgeringsbehoeftig 327 115 Totaal 1.313 449 Landelijk lopen de resultaten qua instroom de afgelopen jaren sterk achter bij de vooraf geplande doelstellingen. Zo zijn er in 2007 slechts 10.000 van de geplande 47.000 trajecten gestart (21%) en in 2008 32.700 van de geplande 48.000 trajecten (68%). Ook voor 2009 wordt verwacht dat het moeilijk zal worden om het geplande aantal van 60.000 trajecten te halen. De belangrijkste redenen voor het achterblijven van de realisatie zijn de korte implementatieperiode voor gemeenten en de complexiteit van de Wet Inburgering. In Schiedam is dit beeld helaas niet anders. Voor de periode 2007-2009 maakt inburgering onderdeel uit van de Brede Doeluitkering Sociaal, Integratie en Veiligheid (BDU SIV) van het grote stedenbeleid. Voor de realisatie in deze periode is de volgende prognose vastgesteld. 8

Tabel 6: Prognose inburgering BDU SIV 2007-2009 Per jaar Gecombineerde trajecten (inburgering re-integratie) 450 150 Overige trajecten (Opvoeding, Gezondheid, Onderwijs) 815 272 Totaal 1.265 422 Aantal handhavingsbeschikkingen 410 137 Per jaar moeten er dus 422 trajecten starten om de GSB doelstelling voor 2007-2009 te halen. Over 2007 en 2008 ziet het beeld er echter als volgt uit: Aantal gerealiseerde trajecten per instelling* (cumulatief) in relatie tot gestelde doel ultimo 2009 * Instelling AC= Albeda College KE= Kaleos Educatie ZE= Zadkine Educatie Daarbij is het goed om verder te kijken naar de instroom per kwartaal per instelling. 9

Aantal gerealiseerde trajecten per instelling* (per kwartaal) Ook in Schiedam loopt de realisatie dus sterk achter bij de planning. Van de GSB doelstelling van 1.265 trajecten zijn er tot op heden slechts 449 gestart (35,5%). Dit betekent dat er in 2009 nog 816 trajecten moeten starten om de doelstelling te halen. Naar alle waarschijnlijkheid gaat dat niet lukken. Voor het achterblijven van de realisatie zijn een aantal verklaringen, die niet veel afwijken van de landelijke problematiek. Omdat de implementatieperiode voor de invoering van de WI veel te kort was, en er door de invoering van marktwerking ook nog eens een aanbestedingsprocedure moest worden uitgevoerd, kon pas in het derde kwartaal van 2007 worden gestart met de inburgeringstrajecten. Daarnaast hebben zich bij een aantal contractpartners problemen afgespeeld, waardoor de instroom onder druk stond. Zo zijn er bij Zadkine Educatie in het derde kwartaal 2007 als ruim 125 deelnemers aangemeld, maar door interne problemen bij Zadkine Educatie vanwege inkrimping van het personeel is het grootste gedeelte hiervan pas in 2008 gestart. De problemen bij Zadkine Educatie waren in 2008 nog niet opgelost. Eind 2008 heeft er vanuit de gemeente een behoorlijke tijdsinvestering vanuit het klantmanagement inburgering plaatsgevonden om er voor te zorgen dat van alle aangemelde deelnemers ook de trajectplannen en overige gegevens op orde waren, zodat kon worden vastgesteld welke deelnemers zijn gestart en welke niet. Hierdoor is ook de instroom op de andere contracten in het laatste kwartaal 2008 teruggelopen. Bij Kaleos Educatie deed zich in 2008 het probleem voor, dat door de landelijke problemen met de instroom van inburgeraars, deze taalaanbieder in de financiële problemen raakte. Hierdoor zijn er in 2008 slechts weinig deelnemers gestart met een traject bij Kaleos Educatie. Daar komt bij dat Kaleos Educatie zelf verantwoordelijk was voor de werving van deelnemers. De resultaten hiervan zijn in de praktijk ook flink tegengevallen. In 2007 en 2008 zijn circa 170 deelnemers geworven, waarvan slechts 21 deelnemers daadwerkelijk met een traject is gestart. De problemen lijken nu opgelost, maar door de problemen met Zadkine Educatie zal de instroom in 2009 pas goed op gang komen. In de eerste maand van 2009 zijn overigens al zo n 70 deelnemers gestart. Ook bij het Albeda College loopt de realisatie achter bij de planning. In 2007 en 2008 is 65% van het aantal geplande trajecten gerealiseerd. De belangrijkste reden hiervoor ligt 10

voornamelijk in het feit dat personele capaciteit van de klantmanagers ingezet moest worden om de problemen bij de andere contractpartners aan te pakken. Belangrijk is het ook om te kijken welke deelnemers er tot nu toe zijn bereikt. Hierbij wordt aandacht besteed aan: - etniciteit; - geslacht; - leeftijd en - buurt. Onderstaande grafiek geeft een beeld van de etnische afkomst van de gestarte deelnemers in 2007 en 2008. Het gaat hierbij dus in totaal om 449 deelnemers. Gerealiseerde trajecten naar etniciteit in procent (periode 2007-2008) Gezien de samenstelling van de Schiedamse bevolking is het logisch dat de groep Turken de grootste groep inburgeraars vormt. Toch is het percentage Turken relatief hoog. De verdeling man/vrouw bij deelname aan inburgeringstrajecten is 40/60%. In de volgende tabel is dit per taalaanbieder weergegeven. 11

Gerealiseerde trajecten per instelling naar geslacht in procent (periode 2007-2008) Het feit dat er bij Kaleos Educatie alleen maar vrouwen op traject zitten valt te verklaren uit het feit dat deze trajecten zijn gericht op Opvoeding, Gezondheid en Onderwijs (OGO). Het contract bij het Albeda College is gericht op Werk en bij Zadkine Educatie op Werk en OGO. Hieronder volgt de indeling per leeftijdscatagorie per instelling. Bij Kaleos Educatie is de groep van 30 tot 39 jaar iets ruimer vertegenwoordigd. Gerealiseerde trajecten per instelling naar leeftijd in procent ( periode 2007-2008) 12

Een interessant aspect bij de achtergrondkenmerken van de inburgeraars is de verdeling naar wijk. Het is hierbij geen verrassing dat het overgrote deel van de inburgeraars uit de wijk Nieuwland afkomstig is. Het percentage inburgeraars uit deze wijk komt overeen met het percentage Nieuwlanders uit het Bestand Potentieel Inburgeringsplichtigen (BPI). Na Nieuwland volgen de wijken Oost en Groenoord. Gerealiseerde trajecten naar wijk in procent (periode 2007-2008) Bij de aanbesteding van inburgeringstrajecten in 2007 zijn de volgende trajecten ingekocht bij respectievelijk het Albeda College, Kaleos Educatie en Zadkine Educatie: Contractpartne Soort traject Planning 2007 2 Planning 2008 r Albeda College Uitkeringsgerechtigden 100 150 Kaleos Educatie OGO 250 230 Zadkine Educatie Examentraining 150 125 Totaal 500 505 Alle ingekochte trajecten bevatten duale elementen. Zo vinden in het traject van het Albeda College voor uitkeringsgerechtigden gelijktijdig zowel inburgeringsactiviteiten plaats als arbeidsmarktgerichte activiteiten. Ook binnen het OGO-contract van Kaleos Educatie worden bij voorbeeld activiteiten gericht op de opvoeding van de kinderen gekoppeld aan het leren van de taal. Voor de doelstelling vanuit het Deltaplan Inburgering dat in 2011 80% van de inburgeringstrajecten een duaal karakter hebben geldt een nader beschrijving van het begrip duaal. Niet alle trajecten voldoen hier op voorhand aan. Voor trajecten die wel aan die eis voldoen ontvangt de gemeente vanaf 2008 een participatiebonus van 1.000,00. 2 Bij de inkoop is uitgegaan van een hoger aantal deelnemers dan op basis van de prognose in het kader van de BDU SIV. De reden hiervoor is dat er naast de inburgeringsmiddelen ook nog een aantal trajecten vanuit de WWB worden bekostigd. 13

Eind 2008 voldeed ruim 26% van de Schiedamse trajecten aan deze eis. Landelijk lag dit iets hoger, namelijk op 33%. Bij 19% van de inburgeringstrajecten zijn kinderopvangvoorzieningen nodig om het voor de inburgeraar mogelijk te maken om een inburgeringstraject te volgen. De taalaanbieders zijn verantwoordelijk voor de organisatie hiervan. De geboden voorzieningen bestaan onder andere uit reguliere kinderopvang, naschoolse opvang, peuterspeelzalen en Voorschoolse Educatie (VE). De trajecten die zijn ingekocht bij het Albeda College combineren inburgering en reintegratie. Hierbij worden beide onderdelen gelijktijdig aangeboden. Bij de verschillende soorten trajecten wordt onderscheid gemaakt naar taalniveau en afstand tot de arbeidsmarkt. Albeda College aantal max. uren les deeln. trajectdr per wk soort Lager dan niveau A1, ruime afst. Arbeidsmarkt 57 18 mnd 12-23 traject Lager dan niveau A1, beperkte afst. Arbeidsmarkt 12 18 mnd 12-23 Hoger dan niveau A1, ruime afst. Arbeidsmarkt 71 12 mnd 12-23 Hoger dan niveau A1, beperkte afst. Arbeidsmarkt 21 12 mnd 12-23 De trajecten van het Albeda College laten de volgende resultaten zien: 161 De bij Kaleos Educatie ingekochte trajecten zijn gericht op een combinatie van inburgering en opvoedingsondersteuning. Ook hierbij een overzicht van de verschillende trajecten: Kaleos Educatie uren les huiswerk/ per wk praktijkopdracht soort traject OGO 6-9 mnd 6 9 3-6 uur OGO 10-12 mnd 7 9 3-6 uur OGO 13-15 mnd 12 9 3-6 uur 25 Hoewel er bij Kaleos Educatie slechts weinig trajecten zijn gestart, hierbij toch een inzicht in de resultaten tot nu toe. 14

Naast de trajecten gericht op Werk of OGO, zijn er ook nog specifieke trajecten examentraining ingekocht voor deelnemers die in 2007 of 2008 een traject vanuit het oude inburgeringsstelsel afronden, maar nog niet het niveau van het inburgegingsexamen hadden behaald. Het ging hierbij om nieuwkomers vanuit de oude Wet Inburgering Nieuwkomers (WIN), oudkomers die een traject hebben gevolgd in het kader van de Regeling inburgering oudkomers en educatiedeelnemers die een traject Nederlands als tweede taal hebben gevolgd in het kader van de volwassenen educatie. Hiervoor zijn bij Zadkine Educatie de volgende trajecten ingekocht: De trajecten bij Zadkine Educatie laten voorlopig de volgende resultaten zijn: 15

In zijn totaliteit zijn er te weinig deelnemers uitgestroomd om iets te kunnen zeggen over de kwaliteit van de inburgeringstrajecten. Daarbij speelt mee dat nog niet van alle deelnemers die examen hebben gedaan, de resultaten al door de IB-groep zijn teruggekoppeld. Wel valt op dat de uitval aan de lage kant is met 6,9%. 16

5. Conclusies Van een aantal voorzieningen, die zijn ontwikkeld om invulling te geven aan de informatie-functie, wordt goed gebruik gemaakt. Dit geldt vooral voor de digitale inburgerapplicatie en het inburgerloket. Omdat de instroom op trajecten nog achterblijft, is het wel verstandig om de landelijke mediacampagne van het ministerie op lokaal niveau verder vorm te geven. Dit wordt vanaf april 2009 verder opgepakt. Door via de lokale media zoals LOOK-tv, Radio Schiedam en de lokale bladen het belang van inburgering te communiceren, wordt het bereik nog verder uitgebreid. De resultaten van de instroom blijven nog achter bij de planning, maar in de 2 e helft 2008 is begonnen met een inhaalslag. Een belangrijk aandachtspunt blijft echter, dat de administratieve procedures bij de taalaanbieders niet op orde zijn. De belangrijkste redenen voor het achterblijven van de instroom in 2007 en 2008 zijn: - Korte implementatietermijn van een complexe wet. - Het late afsluiten van contracten in 2007 in verband met aanbestedingstermijnen. - Tijd die nodig was om de formatie voor de uitvoering op niveau te brengen. - De financiële problemen bij Kaleos Educatie, waardoor in 2008 bijna geen deelnemers zijn aangemeld. - Achterstand in afhandeling van aanmeldingen bij de taalaanbieders. Gezien het feit dat alle aanloopproblemen nu achter de rug lijken te zijn en de instroom op gang blijkt te komen, mag voorzichtig geconcludeerd worden dat in 2009 nog een inhaalslag gemaakt gaat worden. Het is daarbij echter niet realistisch om te verwachten dat het aantal van 1.265 gehaald gaat worden. Waarschijnlijk stromen in 2009 nog circa 550 inburgeraars in op en traject, waardoor de uiteindelijke realisatie van de GSB doelstelling zal uitkomen in de buurt van de 1.000 trajecten. Uiteraard wordt er wel naar gestreefd een zo goed mogelijk resultaat te halen. De belangrijkste acties die in 2009 ingezet worden om een zo hoog mogelijke instroom te halen zijn: - Uitbreiding doelgroep die een aanbod wordt gedaan. - Aanpassen eigen bijdrage. - Inzetten inburgerscouts om actief inburgeraars te benaderen. - Inzetten mediacampagne. - Inburgeringsplichtigen die in 2007 en 2008 een aanbod hebben geweigerd nogmaals oproepen. Deze acties zijn verder uitgewerkt in de beleidsnota inburgering en het plan van aanpak innovatietraject wijkgerichte inburgering. Door het geringe aantal inburgeraars, dat tot op heden een traject heeft afgerond, kan er nog geen uitspraak worden gedaan over de kwaliteit van de inburgeringstrajecten. Bij de volgende evaluatie, die in het eerste kwartaal van 2010 wordt opgesteld, wordt hier meer aandacht aan besteed. Over de uitval kan gezegd worden dat die tot op heden laag (6,9%) is. Ook zal bij de evaluatie van het eerste kwartaal 2010 inzicht gegeven worden over de inzet van het klantmanagement. Bij het in 2009 uit te voeren deelnemerstevredenheidonderzoek zal nadrukkelijk ook naar dit onderdeel worden gekeken. 17

Bijlage 1: Afkortingen AC : Albeda College BDU : Brede Doeluitkering BPI : Bestand Potentieel Inburgeringsplichtigen GSB : Grotestedenbeleid ISI : Informatiesysteem Inburgering KE : Kaleos Educatie OGO : Opvoeding, Gezondheid en Onderwijs SIV : Sociaal, Integratie en Veiligheid VROM : Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer VE : Voorschoolse Educatie WEB : Wet Educatie en Beroepsonderwijs WI : Wet Inburgering WIN : Wet Inburgering Nieuwkomers (voor 2007) WWB : Wet Werk en Bijstand WWI : Wonen, Wijken en Integratie ZE : Zadkine Educatie 18