Concept Sportkantine Utrechtse Heuvelrug Op weg naar een vitale samenleving Opdrachtgever Projectmanagement Samenwerkende partners in sport- bewegen en gezondheid Utrechtse Heuvelrug Gea Advies September 2014 concept Gea Advies 1
Inhoud Aanleiding Pagina 3 1 Doel 3 2 Het vitaliteitconcept 3 3 Doelstellingen 3 4 Sport- en beweegaanbod Utrechtse Heuvelrug 4 5 Sport- en bewegen, zorg- en overige gezondheidsaanbieders 4 6 Doelgroepen 5 7 Sport- en beweeginfrastructuur en organisatiemodel 7 8 Samenwerkingspartners (PPS) en financiering 8 9 Planning 2
Aanleiding Jeugdigen, ouderen, mensen met chronische aandoeningen, mensen met een handicap, niet werkenden, mensen met overgewicht, inwoners met een niet- Nederlandse herkomst (eerste generatie) en werknemers in bepaalde beroepsgroepen zijn groepen mensen die grotere gezondheidsrisico s lopen en voor wie het belangrijk is om te gaan sporten en bewegen. Het zijn juist deze groepen die in letterlijke zin in beweging moeten komen. Ontwikkeling van specifiek op deze groepen toegespitste interventies en communicatie is zeker nodig. Maar hoe kunnen deze groepen ook daadwerkelijk met een passend sport- en beweegaanbod bereikt worden? En op welke wijze kunnen wij deze mensen verleiden tot een actieve leefstijl Door het bundelen van krachten tussen sport- beweegaanbieders en andere organisaties op het gebied van vitaliteit, wordt de kans groter dat meer mensen 1) kennis nemen van het belang van sport- bewegen en gezondheid, dus een gezonde leefstijl, 2) weten wat en waar het sport- en beweegaanbod is en 3) werkelijk tot sporten- en bewegen overgaan. Het opzetten van een eigentijdse leefstijlcampagne Sportkantine Utrechtse Heuvelrug zal een bijdrage leveren aan de vergroting van de sportparticipatie in de gemeente Utrechtse Heuvelrug en tevens aan de verbetering van de gezondheid van haar inwoners. Daarnaast zal de campagne een bijdrage leveren aan de opbouw van een vitale samenleving zowel voor bewoners als voor organisaties en bedrijven. 1 Doel Het ontwikkelen van een vitaliteitscampagne Sportkantine Utrechtse Heuvelrug om inwoners van de Utrechtse Heuvelrug vanuit vooral gezondsheidsmotief te stimuleren om te gaan sporten en bewegen. 2 Het vitaliteitsconcept Alle sport- beweeg en relevante partners werken samen binnen een interactief vitaliteitsplatform waarop het gehele vitaliteitsaanbod in de Utrechtse Heuvelrug op een aantrekkelijke manier wordt gepresenteerd. Op dit platform kunnen inwoners van de Utrechtse Heuvelrug een keuze maken uit bijvoorbeeld het gevarieerde sport- en beweegaanbod dat ieder op zijn/haar eigen niveau kan uitvoeren. Zij worden hierin begeleid door een team van professionals in de sport, varierend van buurt- sportcoaches, voedingsdeskundigen tot lifestyle coaches. Met behulp van een multimediale beeldcampagne worden inwoners van de gemeente Utrechtse Heuvelrug op een positieve en aantrekkelijke manier duidelijk gemaakt waarom het belangrijk is om te gaan sporten en bewegen. Deze beeldcampagne is overal in de gemeente zijn te zien zoals bijvoorbeeld op billboards, in wachtruimtes van de eerste lijns zorginstellingen en in narrowcastingschermen in diverse openbare gelegenheden zoals in het openbaar vervoer. De basis van deze beeldcampagne wordt gevormd door het interactieve vitaliteitsplatform. De eerste lijns zorg zoals huisartsen en fysiotherapeuten krijgen binnen het vitaliteitsconcept een stimulerende rol. Zij stimuleren hun patienten met bepaalde gezondheidsrisico s om te gaan sporten 3
en bewegen en zij verwijzen hun patienten actief door naar het interactief platform. Zij worden hierin ondersteund door de multimediale beeldcampagne. 3 Doelstellingen Doelstellingen Het verhogen van de bewustwording bij inwoners van de Utrechtse Heuvelrug over het nut van sporten- bewegen en gezondheid Middel: doelgroep gerichte interventies door o.a. inzet buurtsportteams en dorpnetwerken Aanzetten tot gedragsverandering bij deze inwoners tot het actief gaan sporten en bewegen door Sportkantine Utrechtse Heuvelrug; Middel: doelgroep gerichte interventies (o.a. vanuit dorpsnetwerken en in de vorm van een beeldcampagne) Het opzetten van de informatievoorziening naar de inwoners van de Utrechtse Heuvelrug over de campagne Sportkantine Utrechtse Heuvelrug. Middel: doelgroep gerichte beeldcampagne met interactief platform. Meetbaar (evidence based) Het verhogen van de sportparticipatie van inwoners van de Utrechtse Heuvelrug (0 en effectmetingen m.b.t. sportparticipatie/beweegnorm) Het verbeteren van de gezondheid van inwoners van de Utrechtse Heuvelrug (0 en effectmetingen op het gebied van vitaliteit) 4 Vitaliteitsaanbod Utrechtse Heuvelrug Sport- en beweegproducten Alle sport- en beweegaanbieders binnen Sportkantine Utrechtse Heuvelrug hebben een eigen sport- en beweegproduct. Zo bieden sportverenigingen in de dorpen binnen de gemeente Utrechtse Heuvelrig bijvoorbeeld lidmaatschappen aan. Maar sportaanbieders kunnen ook nieuwe producten ontwikkelen zoals een korte lessenreeks en clinics. Daarnaast bestaat er de mogelijkheid om samen met sportaanbieders een gecombineerd productaanbod samen te stellen. Dat kunnen o.a. kennismakingslessen van diverse sporten zijn voor diverse doelgroepen. Het is aan de sport- en beweegaanbieders binnen Sportkantine Utrechtse Heuvelrug zelf om met een eigen aanbod te komen dat aansluit op de wensen- en behoeften van de inwoners van de gemeente Utrechtse Heuvelrug. Voorbeelden van sport- en gezondheidsproducten lidmaatschap bij deelnemende sportverenigingen; introductielessen sport- en bewegenvoor volwassenen; Wandelfit programma s voor ouderen; Sportpas met introductiesporten voor kinderen in basisonderwijs en jongeren voortgezet onderwijs. Producten op het gebied van vitaliteit en gezondheid Binnen de gemeente Utrechtse Heuvelrug zijn veel aanbieders actief op het gebied van vitaliteit en gezondheid zoals voedingsdeskundigen, fysiotherapeuten en lifestyle coaches. Deze aanbieders kunnen binnen het vitaliteitsplatform hun specifieke producten aanbieden. Voorbeelden van vitaliteits- en gezondheidsproducten clinic gezonde voeding in combinatie met een beweegproduct workshop lifestyle- en vitaliteit 4
clinic gezonde leefstijl en gedragsverandering. Jeugdsportfonds Sportkantine Utrechtse Heuvelrug biedt een laagdrempelig vitaliteitsaanbod voor alle inwoners van de gemeente Utrechste Heuvelrug. Kinderen van inwoners voor wie sportdeelname te duur is, kunnen gebruik maken van het jeugdsportfonds. In de communicatie zal Sportkantine Utrechtse Heuvelrug inwoners op een actieve manier op deze faciliteiten wijzen. 5 Sport- beweeg en overige zorgaanbieders Binnen Sportkantine Utrechtse Heuvelrug zijn sport- beweeg en zorgaanbieders actief. Zij werken samen om inwoners van de Utrechtse Heuvelrug te activeren om te gaan sporten en bewegen. De zorgaanbieders zijn o.a.: praktijken van huisartsen praktijken van fysio- en manueeltherapeuten gezondheidscentra Centrum voor Jeugd en Gezin GG&GD tandartspraktijken consultatiebureaus De sport- en beweegaanbieders zijn o.a.: sportverenigingen commerciele sportaanbieders zoals fitnesscentra buurthuizen met een sportaanbod (o.a. via Welnuh) alle combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches die binnen de Utrechtse Heuvelrug werkzaam zijn overige sport- en beweegaanbieders zoals yogacentra De overige gezondheidsaanbieders zijn o.a.: lifestylecoaches dietisten en voedingsdeskundigen. 6 Doelgroepen Sportkantine Utrechtse Heuvelrug biedt sport- beweeg en lifestyle activiteiten aan waarbij vooral sport als middel centraal staan. Onder sport als middel wordt verstaan die sportactiviteiten die een bijdrage leveren aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken zoals: - terugdringen van overgewicht; - versterken van de sociale samenhang; - het verbeteren van een gezonde leefstijl; - het versterken van de mentale weerbaarheid; met als thema s: een leven lang fit en een vitale samenleving. Sportkantine Utrechtse Heuvelrug biedt op basis van bovenstaande een uniek vitaliteitsaanbod aan dat open staat voor alle inwoners van de gemeente Utrechtse Heuvelrug. Deze inwoners worden verdeeld in de volgende doelgroepen: kinderen 0 t/m 4 jaar; kinderen 4 t/m 12 jaar; jeugd 12 t/m 18 jaar; 5
volwassenen 18 jaar en ouder (verdeeld in subcategorieen waaronder ouderen 65+). Daarbinnen zullen verschillende subcategorieen onderscheiden worden zoals mensen met een handicap. Hoe bereik je de doelgroepen het beste? Om alle inwoners attent te maken op het vitaliteitsaanbod binnen Sportkantine Utrechtse Heuvelrug, is het belangrijk om een multimediale beeldcampagne op te zetten die doelgroep gericht is en die in staat is deze doelgroepen niet alleen te bereiken maar ook daadwerkelijk tot actie aan te zetten. Doelgroep: mensen die niet of nauwelijks sporten en bewegen. Deze groep gaat alleen tot actie over als er een what s in it fo me element inzit. Dit kan bijvoorbeeld door middel van de volgende acties: - het krijgen van korting wanneer men voor een bepaalde tijd een bepaalde cursus boekt; - Het verbeteren van de gezondheid wanneer men tegen een laag tarief een sportdieet programma kan volgen; - Het krijgen van korting op de premie zorgverzekering wanneer men sport en beweegt. Doelgroep: mensen die interesse in sporten en bewegen hebben. Deze groep mensen gaat sporten als het sport- en beweegaanbod aansluit bij hun interessesferen en levensfases. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van: - een flexibel sportaanbod in de vorm van een korte lessenreeks; - een strippenkaart waarin met een introductie krijgt van verschillende sporten (vgl. Met clubkaart/pas); - - ouders die samen sporten met hun kinderen; ouderen die in hun wijk met gelijkgestemden kunnen bewegen zoals het samen wandelen of fietsen. Opmerking Om gericht te inventariseren waar de problemen bij inwoners liggen op het gebied van sport-, bewegen en gezondheid en wat hun wensen en behoeften zijn, wordt nauw samegewerkt met de 6 dorpsnetwerken binnen de gemeente Utrechtse Heuvelrug. Ondersteunende beeldcampagne met inwoners in de hoofdrol Alle zorginstellingen op de Utrechtse Heuvelrug worden voorzien van filmpjes, foldermateriaal en posters waarop duidelijk wordt waarom het belangrijk is dat inwoners van de Utrechtse Heuvelrug gaan sporten en bewegen. Het is belangrijk dat inwoners zich in de campagne herkennen en zich hiermee identificeren. Daarom worden foto s en films gemaakt waarin inwoners van de Utrechtse Heuvelrug zelf een hoofdrol spelen. Zij vormen voor hun doelgroep rolmodellen en zijn tevens ambassadeurs. Zij moeten zich met het rolmodel op de foto en in de film identificeren waardoor zij gestimuleerd worden om zelf te gaan sporten en bewegen. Er wordt een selectie van inwoners gemaakt gebaseerd op leeftijd, geslacht en thema. De inwoners die geselecteerd worden, gaan een beeldbepalende rol spelen in de film en komen tevens beeldbepalend op de foto. De geselecteerde inwoners worden afgebeeld in hun dagelijkse omgeving. Dat wil zeggen dat zij niet in sportkledij op de foto komen. Ook wordt bij de selectie van de doelgroepen rekening gehouden met leefstijlen van mensen. De identificatie met de eigen sociale groep en de herkenbaarheid ervan is belangrijk om mensen te bewegen ook daadwerkelijk in beweging te komen. Het zijn de zogenaamde peer groups; een groep mensen uit de samenleving met een gemeenschappelijke eigenschap. Zo zullen mensen met overgewicht zichzelf herkennen in de wijze waarop het rolmodel in de campagne met overgewicht omgaat. Jong volwassenen met jonge kinderen bijvoorbeeld hebben weinig tijd om te gaan sporten. Dat betekent dat het sportaanbod laagdrempelig moet zijn. 6
Het rolmodel kan hierbij een jonge moeder zijn die samen met andere moeders in de buurt gaat hardlopen of een rondje gaat fietsen. Maar ook kan het rolmodel een jonge vader zijn die hun kind bij een sportvereniging aflevert en daar zelf ook gaat sporten. 7 Sport- en beweeginfrastructuur en organisatiemodel voor Utrechtse Heuvelrug Binnen de gemeente Utrechtse Heuvelrug zijn combinatiefuntionarissen (CF) en buurtsportcoaches (BSC) actief. Zij vormen belangrijke schakels tussen de verschillende partijen binnen de gemeente op het gebied van sport-, bewegen en gezondheid. Deze CF en BSC zijn vanaf 1 augustus 2014 ondergebracht in Buro Sportimpuls die voor de coördinatie van de uitvoering van de subsidieregeling zorgdraagt. In 2015 kan er voor de Utrechtse Heuvelrug een aparte stichting opgezet worden in PPS model dat als kennis- en expertisecentrum voor sport-, bewegen en gezondheid kan optreden. Daarbinnen kunnen de CF en BSC ook opereren en kan ook het programma JOGG onder gebracht worden. Binnen deze stichting kan ook een digitaal vitaliteitsplatform Sportkantine Utrechtse Heuvelrug ontwikkeld worden. Op deze wijze onstaat er een platform c.q. kenniscentrum voor sport- bewegen en gezondheid voor de gemeente Utrechtse Heuvelrug. Dit kenniscentrum kan op termijn ook support en ondersteuning gaan geven aan lokale initiatieven zoals: open club model die lokale sportaanbieders ondersteunt op o.a. het gebied van sponsoring, marketing en promotie (aantrekken sport- en beweegconsument), administratie, inzet speciale MVO projecten, inzet buurtsportcoaches en combinatiefunctionarissen en inbedding sport binnen het sociaal domein sportverenigingen versterken die terug kunnen gaan naar hun core business: licenties en regelgeving, opleidingen en talentontwikkeling schoolsport met talenten- en challenge programma s met behulp van de inzet van de buurtsportcoaches/combinatiefunctionarissen en sportverenigingen loket voor sportverenigingen op het gebied van sponsorwerving waardoor zij zelf niet steeds ieder jaar bij bedrijven langs moeten gaan om geld te vragen voor hun activiteiten. Door bundeling van krachten op dat gebied, wordt het ook mogelijk om bedrijven structureel aan verenigingen te verbinden in de vorm van gecombineerde sales, marketing en sponsoracties loket voor gemeentelijke subsidies. Het kennis- en expertisecentrum kan voor de gemeente Utrechtse Heuvelrug ook eerste account worden op het gebied van bijvoorbeeld accommodatiebeleid, evenementen en andere relevante zaken waarvoor subsidies aangevraagd kunnen worden. Door subsidies meer te bundelen, kunnen deze ook efficienter worden ingezet en wordt rondpompen van geld voorkomen. 8 Samenwerkingspartners (PPS) en financiering De gemeente Utrechtse Heuvelrug kan samen met verschillende bedrijven binnen de gemeente samenwerken om te komen tot het kennis- en expertisecentrum voor sport-, bewegen en gezondheid. Deze zogenaamde foundingpartner kunnen gezamenlijk allerlei acties, projecten en evenementen ontwikkelen die de sportinfrastructuur in de gemeente in z n totaliteit versterken en die er kunnen bijdragen aan de verhoging van de vitaliteit van inwoners van de Utrechtse Heuvelrug. Een basisopzet van een dergelijk kennis- en expertisecentrum, incl. volledig uitvoeringsprogramma kost naar schatting minimaal 50.000. Om dit bedrag te genereren zijn er minimaal 5 foundingpartners nodig die ieder 10.000 in het uitvoeringsprogramma investeren. Als er 10 partners meedoen worden de investerigskosten lager. 7
Een concreet investerings- en exploitatiemodel incl. verdienmodel zal hiervoor de basis moeten leggen. 9 Planning Om de haalbaarheid van een kennis- en expertisecentrum te toetsen moeten de volgende acties worden uitgevoerd: het voeren van oerienterende gesprekken met diverse bedrijven/bestaande partners op basis van de resultaten eruit, opzetten van een businesscase maken van concrete afspraken met bedrijven op basis van de businesscase. Opties foundingpartners (op basis van specifieke thema s op het gebied van sport, bewegen en gezondheid) Partners CF en BSC vanuit buro Sportimpuls Utrechtse Heuvelrug waaronder Somatic en Aart Stigter Gemeente Utrechtse Heuvelrug vanuit het welzijnsbeleid KLPD Rabobank Midden Nederland Supermarkt ketens zoals Albert Hein en Jumbo combinatie van verschillende winkels (o.a. sportkleding) zorgverzekeraars Nederland Triodos bank Tenniscenter Heuvelrug overige relevante partners. Gea Advies Gea Groenendijk 1 oktober 2014 8