Jaarplan Veiligheidshuis Twente 2014 Van transitie naar borging 1
Aanbiedingsbrief Voor u ligt het jaarplan en begroting van het Veiligheidshuis Twente 2014. Stond 2013 in het teken van de transitie en borging, in 2014 zal de blik gericht zijn op het verbeteren van de werkwijzen. Voorbeelden hiervan zijn de introductie van de TOP-X aanpak, maar ook de uitrol van de aanpak Code Rood / huiselijk geweld en de start van het Justitieel Overleg Risicojeugd Twente. Ook de verbinding met andere veiligheidshuizen in eenheid Oost en de samenwerking met ZSM zijn opgaven die in 2013 zijn gestart en die we dit jaar willen borgen. Daarnaast bereiden we ons voor op de transities van onder andere de jeugdzorg. Deze transities bij de gemeente zullen van invloed zijn op de werkwijze en werkomvang, al is nog niet in te schatten op welke wijze en in welke mate. Het plan voorziet in 2014 wederom in een stevige doorontwikkelopgave. Immers, de werkwijze als hulp in de uitvoering is in de basis geborgd maar onze omgeving is en blijft volop in beweging. Het zal een jaar worden van continu bijstellen en wij verwachten dat we met de inzet van alle partners dit traject succesvol zullen volbrengen! Namens beheersgemeente Enschede Namens de stuurgroep Veiligheidshuis Twente Dhr. P.E.J. den Oudsten drs. S.W.J.G. Schelberg Burgemeester Enschede Burgemeester Hengelo 2
Inhoudsopgave: 1. Inleiding: van transitie naar borging 4 2. Doorontwikkeling naar en binnen de doelstelling van het zijn van Hulp in de uitvoering 4 3. Management op orde 6 4. Extra aandacht, onder andere middels pilots en projecten 6 5. Zorgvuldigheid en veiligheid in werk en proces 7 6. PR en netwerk 7 7. Werktafel model borgen 7 8. Scherpen focus en procedures in afstemming met arrondissement / eenheid Oost Nederland 8 9. Financiële paragraaf 8 10. Doorkijkje naar 2015 10 Bijlage 11 3
1. Inleiding: van transitie naar borging Was 2013 het transitie-jaar, dan wordt 2014 het ontwikkel- en borgingsjaar. De vorming in 2013 van één Veiligheidshuis uit drie voorgangers is succesvol afgerond. Inclusief een verhuizing van de centrale locatie en een overgang van werken op het OM ICT systeem naar werken op het Gemeente ICT systeem. Na die veranderfase is het nu tijd voor borging en verdere uitvoering en invulling van de doorontwikkeling zoals vastgelegd in het schetsplan van eind 2012 / begin 2013. 2. Doorontwikkeling naar en binnen de doelstelling van het zijn van Hulp in de Uitvoering. In 2012 is vastgesteld dat het ene Twentse Veiligheidshuis zich ten doel zou stellen om Hulp in de uitvoering te zijn. Dat uitgangspunt zullen we ook in 2014 blijven uitdragen. Het primaat lag, ligt en blijft liggen bij de lokale zorg- en veiligheidsstructuur, daar vindt de uitvoering plaats. Het Veiligheidshuis voegt daar, waar nodig de link naar het strafrecht aan toe, de hulp in de uitvoering. Binnen de doorontwikkeling spelen een aantal onderwerpen: 2a. De drie rollen van het Veiligheidshuis: het Veiligheidshuis kan binnen de regio op drie manieren betrokken zijn bij de casuïstiek waarmee de lokale zorg- en veiligheidsstructuur geconfronteerd wordt. De eerste is die van adviseur, het gaat hierbij om eenmalig of kortdurend contact, sparren met een deskundige medewerker over een ingewikkelde casus. De tweede rol is die van deelnemer aan casuïstiekoverleg maar onder proces- en casusregie van de lokale partijen. De derde rol is die van het (tijdelijk) overnemen van de procesregie rond de complexe casuïstiek, waarbij in onderling overleg bepaald wordt hoe lang tijdelijk is, dat kan twee weken, twee maanden of desnoods twee jaar zijn. In alle drie bovenstaande gevallen is de onderlinge afstemming tussen de twee procesmanagers, die van het Veiligheidshuis en die van de lokale structuur essentieel. Zij bepalen samen welke rol op welk moment opgepakt wordt. 2b. Onderlinge bekendheid van procesmanagers lokaal en Veiligheidshuis: Bovenstaande vraagt een goede afstemming en de onderlinge bekendheid van de werkers in de praktijk met elkaar, dat is een essentiële voorwaarde om tot resultaten te kunnen komen. Contacten tussen procesmanagers lokaal en procesmanagers van het Veiligheidshuis zullen we blijven bevorderen en stimuleren o.a. door deel te nemen aan overleggen van procesmanagers, themabijeenkomsten bij te wonen en zonodig te beleggen en procesmanagers nadrukkelijk uit te nodigen voor en te betrekken bij de organisatie van onze netwerkbijeenkomsten. 2c. De caseload van het Veiligheidshuis: in de vorige jaarverslagen en het schetsplan voor de inrichting van het Veiligheidshuis was sprake van 1200 besprekingen/casuïstiek. Dat betrof niet allemaal unieke personen. De geagendeerde, te bespreken personen in een aantal periodieke overleggen werden telkens wanneer zij geagendeerd werden opnieuw meegeteld. In de registratiewijze voor 2014 willen we overgaan op de telling van de unieke personen waar het Veiligheidshuis bij betrokken is. 4
Dat betekent dat het aantal personen waarmee het Veiligheidshuis direct betrokkenheid heeft tussen de 200 en 250 ligt. Een overgang van 1200 casuïstiekbesprekingen naar 200 / 250 unieke personen die mede door het Veiligheidshuis een individueel plan van aanpak krijgen. Het spreekt daarbij voor zich dat vrijwel iedereen meerdere keren besproken wordt en een aantal zelfs in elk overleg minimaal gemonitoord wordt. In termen van aantallen gaan we van 1200 besprekingen naar 200/250 unieke personen. Een vorm van Top X voor Twente. 2d. Een Twentse variant van de Top X: We signaleren dat de werkwijze gedurende 2013 leidt tot een forse caseload en belasting voor de twee procesmanagers van het Veiligheidshuis. Eind 2013 zijn we dus ook het signaal af gaan geven dat we kritischer zullen kijken naar de instroom van casuïstiek. Onder andere door strenger te kijken naar de aanmeldprocedure en te proberen daar de juiste selectie te maken zonder de doelstelling van hulp in de uitvoering uit het oog te verliezen. Voor het vaststellen van de caseload, de lijst met geprioriteerde personen, gaat het Veiligheidshuis in 2014 op basis van verschillende basislijsten (veelplegerlijsten, HIC lijsten, jeugdgroepen etc.) een lijst geprioriteerde personen opstellen. De start voor de tot standkoming van die lijst ligt bij de lokale zorg- en veiligheidsstructuur. Daar wordt de eerste prioritering gedaan. De lokale structuren geven aan waar de hulp in de uitvoering het hardst nodig is. Dat er binnen die geprioriteerde personen lijst op thema verder uitgewerkt kan worden komt voor een groot deel overeen met de reeds gehanteerde werkwijze binnen het Veiligheidshuis van veelpleger aanpak (de zeer actieve veelplegers), keten casus overleg (de geprioriteerde personen die geen veelplegers zijn) en de aanpak criminele jeugd(groepen). Een top-x aanpak avant la lettre zeg maar. De lijst met geprioriteerde personen wordt als het ware vanuit lokaal opgebouwd naar regionaal met prioriteitsbepaling op thema s of doelgroepen door de lokale driehoeken en te bekrachtigen door de stuurgroep 2e. Ronde langs alle gemeenten: met als doelstelling: huidige stand van zaken doornemen, wensen inventariseren, concrete afspraken maken over prioriteiten in betreffende gemeenten, aandacht voor transities en voor een systeemgerichte aanpak 2f. Inbreng en aandeel van partners OM en Politie in het netwerk: de kern van het hulp in de uitvoering zijn vormt de verbinding die het Veiligheidshuis heeft met de strafrechtketen. Om dat blijvend waar te kunnen maken is de aanwezigheid van Politie en Openbaar Ministerie in het Veiligheidshuis een voorwaarde. De huidige aanwezigheid van parketsecretaris en contactmogelijkheden met betrokken officier willen we in 2014 op een hoger en structureler peil brengen. De inzet van 1 FTE is in 2013 niet volledig ingevuld. Ook voor de inzet en inbreng van Politie geldt dat we die in 2014 minimaal op het peil willen handhaven van eind 2013. 5
3. Management op orde In het eerste kwartaal 2014 is er duidelijkheid over de nieuwe manager, betrokkene aangesteld en actief. 4. Extra aandacht, onder andere middels pilots en projecten Een aantal onderwerpen willen we in 2014 projectmatig en in pilotvorm aandacht geven. 4a. Uitrol Code Rood. Na een positieve evaluatie van de pilot Code Rood willen we deze methodiek graag uitrollen en beschikbaar laten zijn voor heel Twente. De pilot Code Rood, gestart in 2012 heeft tot doel het ontwikkelen van een gerichte en verscherpte aanpak voor plegers van geweld in huiselijke kring waarbij het geweld een zeer grote impact op de slachtoffers heeft of dreigt te hebben, de zogeheten Code Rood zaken. Denk hierbij aan: herhaaldelijke plegers, acuut gevaar voor slachtoffers (potentiële familiedrama s) of intieme terroristen (Intieme terroristen is de landelijk gehanteerde term voor de meest extreme categorie daders van huiselijk geweld waarbij de dader het slachtoffer probeert te domineren door controle en macht uit te oefenen. Bedreiging, controle, economische deprivatie, isolatie en macht zijn de basisingrediënten van intimate terrorism). In 2013 heeft evaluatie in opdracht van het Ministerie van Veiligheid en Justitie uitgewezen dat de code rood werkwijze een aanzienlijke meerwaarde heeft bij de aanpak van huiselijk geweldzaken. Risico-inschattingen kunnen beter gemaakt worden, interventies worden sneller gepleegd en de werkwijze verhoogt ook de kwaliteit van de interventies. Met deze uitrol komt de verantwoordelijkheid voor de aanpak Code Rood mede onder verantwoordelijkheid van het Veiligheidshuis te liggen. Dat betekent tevens dat er in 2014 ook budgettair ruimte gezocht moet worden voor de structurele financiering van deze uitrol Code Rood over heel Twente. Kosten zijn gemoeid met de inzet van uren door partners, met name de forensische GGZ en de uren van procesmanagement Code Rood. Voor extra informatie Code Rood zie bijlage 1. 4b. Pilot JOR. Ook de opschalingmogelijkheid voor de lokale zorg- en veiligheidsstructuur, om zorgen over (aspirant) criminele jongeren te kunnen delen met de strafketen is een voorbeeld van projectmatige aanpak van samenwerking in de keten. De plannen om tot zo n aanbod op Twentse schaal te komen, waarin de garantie gegeven wordt dat de relevante partners uit de strafketen aanwezig zijn en hun inbreng hebben in dat overleg worden in het eerste kwartaal 2014 tot een pilot uitgewerkt. 4c. FPN. In de loop van 2013 is ook het Forensisch Psychiatrisch Netwerk opnieuw actief geworden en na twee bijeenkomsten hebben we geconcludeerd dat het zeker zinnig is dit te continueren in 2014. 4d. Overige aandachtspunten. Andere onderwerpen die aandacht verdienen om al dan niet projectmatig opgepakt te worden in 2014 zijn de afspraken over aanpak criminele jeugdgroepen en de afstemming daarbij tussen lokaal veiligheidshuis regionaal. De afstemming rond de transities en de rol van veiligheidshuis daarin is net als de aansluiting tussen ZSM en het veiligheidshuis een ander te prioriteren onderwerp. 6
5. Zorgvuldigheid en Veiligheid in werk en proces ICT en digitaal werken moet op orde zijn, middels de juiste ICT ondersteuning en digitale hulpmiddelen zoveel mogelijk digitaal werken en zo min mogelijk via papier en mail. Daarmee voorkomen we het risico dat de altijd gevoelige informatie waar we mee werken in verkeerde handen komt. Ook de opgestelde convenanten worden in 2014 gecontroleerd op de actualiteit en waar nodig (tijdelijk tot 2015) aangepast aan de huidige werkwijze binnen het veiligheidshuis. Met de komst van de transities zal voor 2015 een fundamenteler actualisatie nodig zijn. 6. PR en netwerk Om de contacten met en binnen het netwerk zo goed mogelijk te waarborgen organiseren we de volgende bijeenkomsten: - begin 2014 een intrekkersbijeenkomst op de nieuwe locatie in Enschede: de Noordmolen - Thema gerichte netwerkbijeenkomst in de regio bij één van de veertien gemeenten, medio maart, onderwerp het NIFP - Medio juni wanneer de nieuwe colleges gevormd zijn een conferentie met bestuurders en werkers met nadrukkelijk aandacht voor be good and tell it en de dan bereikte resultaten van ruim een jaar Veiligheidshuis Twente - In het najaar nog twee netwerkbijeenkomsten in de regio Nieuwsbrieven en Twitter blijven 7. Werktafel model borgen Maandag Enschede - Dinsdag werktafel Almelo - Woensdag werktafel Enschede - Donderdag werktafel Hengelo Vrijdag Enschede Afspraken met politie over beschikbaarheid van de faciliteiten in de politiebureaus en met de gemeenten in de regio van de werktafel over hun betrokkenheid bij de werktafel. Afspraken met netwerkpartners over beschikbaarheid en aanwezigheid op de werktafeldagen, zie daarvoor ook opmerkingen bij 2f. De fysieke aanwezigheid van Openbaar Ministerie en Politie op de werktafeldagen betaalt zich elke werkdag waarop dat het geval is uit in extra resultaten los van de geplande overleggen en bijeenkomsten op die dag. 7
8. Scherpen focus en procedures in afstemming met arrondissement / eenheid Oost Nederland Afstemmen in eenheid oost met oog voor de eigenheid en opgebouwde werkwijze in Twente. Hoe blijven we in Twente trouw aan onze doelstelling Hulp in de uitvoering waar de eenheid mogelijk meer kiest voor een Veiligheidshuis als uitvoeringsorganisatie voor de (nog nader te definiëren) doelgroep TOP X. Afspraken met OM over: ondersteuning, aanwezigheid van parketsecretarissen en goede wederzijdse communicatie met de ZSM tafel moeten eerste kwartaal 2014 opnieuw gemaakt en vastgelegd worden. Hetzelfde geldt voor de inzet en aanwezigheid en inbreng van politiecapaciteit in het Veiligheidshuis. Medio maart beleggen we hiervoor een bijeenkomst met sleutelspelers in het Veiligheidshuis (procesmanagement Veiligheidshuis, OM, Politie, Reclassering) om onder externe begeleiding te spreken over de wederzijdse verwachtingen en de visie op de toekomst van het Veiligheidshuis in het algemeen en de Twentse variant in het bijzonder. 9. Financiële paragraaf Zie de concept begroting 2014 op de volgende bladzijde. Toelichting: - Ten opzichte van 2013 is de post Personeelskosten hoger vanwege: inzet manager op 24 uur, overige personeelsleden veelal aan einde schaal, extra inzet voor start uitrol Code Rood - De huisvestingskosten zijn verlaagd naar 30.000, tevens is er voor 2014 een inkomsten post huisvesting ingeboekt van 25.000 omdat de huurkosten voor de Noordmolen grotendeels pas vanaf 2015 gaan tellen - Extra inzet in kosten ICT en telefonie i.v.m. verhuizing en het ook extern kunnen werken op één en hetzelfde ICT systeem - Ontwikkelkosten hebben betrekking op beschreven projectmatige aanpak Uitrol Code Rood, JOR en jeugdgroepen - Aan de inkomsten kant is de bijdrage van gemeenten vanaf 2014 een bijdrage van alle 14 Twentse gemeenten waar dat tot en met 2013 alleen een bijdrage van de gemeenten Almelo, Enschede en Hengelo was. Het totaalbedrag blijft 120.000 - In onderstaande begroting staan de posten Bijdrage OM en Bijdrage Politie met daarbij een aanduiding Natura of PM. Voor de goede orde is het van belang dat ook alle andere partners binnen het Veiligheidshuis in Natura menskracht en faciliteiten inbrengen. De posten OM en Politie hebben hun historie in het werken op de OM ICT systemen en het gebruik van de locaties van de Politie voor de werktafels. 8
Financiële prognose 2014 * 1000 Realisatie 2012 Begroting 2013 Realisatie 2013 Resultaat 2013 Begroting 2014 Personeelskosten 420 241 330,0 89,0 -/- 275 Reis- en verblijfkosten 21 12 0,3 11,7 12 Huisvestingskosten 60 55 43,4 11,6 30 Opleidingskosten 3 10 0,0 10,0 10 Kantoorartikelen 58 5 0,2 4,8 5 ICT / Telefonie 23 15 35 33,2 18,2 -/- Ontwikkelkosten -40 25 0,0 25,0 25 Overige kosten/ Onvoorzien 66 34 5,5 28,5 30 Totaal Uitgaven 610 397 412,6 15,6 -/- 422 Bijdrage Rijk (via gemeentefonds) -497-277 -277 0,0 277 Bijdragen 14 Twentse gemeenten -139-120 -120 0,0 120 Bijdrage OM Natura PM Bijdrage Politie Natura PM Resultaat eerdere jaren -26 26,0 (huisvesting) 25 Totaal Inkomsten -636-397 26,0 422 Resultaat -26 0 10,5-9
10. Doorkijkje naar 2015 In 2014 starten we met de uitrol Code Rood en de pilot JOR Twente. Voor beiden geldt dat er extra personele inzet nodig is om deze zaken uit te voeren. Voor 2014 zijn die kosten gedekt binnen de opgestelde begroting. Wanneer voor beide initiatieven structurele financiering aan de orde is, zal er vanaf 2015 extra ruimte in personele kosten gevonden moeten worden. Het gaat dan om 2x minimaal 8 uur inzet procesmanagement. Globaal 35.000 euro. Een deel daarvan is gedekt in de begroting door optimale verschuiving van materiele naar personele kosten. Een bedrag van omstreeks 20.000 euro is dan nog niet gedekt. In 2014 zal dus een adequate oplossing gevonden moeten worden om de uitrol en de pilot definitief te kunnen borgen binnen het Veiligheidshuis. * 1000 Realisatie 2012 Begroting 2013 Realisatie 2013 Resultaat 2013 Begroting 2014 Begroting 2015 Personeelskosten 420 241 330,0 89,0 -/- 275 290/310 Reis- en verblijfkosten 21 12 0,3 11,7 12 10 Huisvestingskosten 60 55 43,4 11,6 30 30 Opleidingskosten 3 10 0,0 10,0 10 8 Kantoorartikelen 58 5 0,2 4,8 5 4 ICT / Telefonie 23 15 20 33,2 18,2 -/- 35 Ontwikkelkosten -40 25 0,0 25,0 25 20 Overige kosten/ Onvoorzien 66 34 5,5 28,5 30 15 Totaal Uitgaven 610 397 412,6 15,6 -/- 422 397/417 Bijdrage Rijk (via gemeentefonds) -497-277 -277 0,0 277 277 Bijdragen 14 Twentse gemeenten -139-120 -120 0,0 120 120 Bijdrage OM Natura PM Bijdrage Politie Natura PM Resultaat eerdere jaren -26 26,0 (huisvesting) 25 Totaal Inkomsten -636-397 26,0 422 397 Resultaat -26 0 10,5 -- 0 / 20 -/- 10
Bijlage 1: Achtergrond informatie over pilot en uitrol Code Rood Memo Uitrol Code Rood. Voorstel: - Via het Veiligheidshuis Twente beschikbaar maken van de aanpak code rood voor heel Twente. - Vanaf begin 2014 daar invulling aan te geven en vanuit de huidige praktijk vorm te geven aan de verder uit te werken randvoorwaarden verder uit te werken. 1. Achtergrond Op 1 april 2012 is in Enschede in samenwerking met het Ministerie van Veiligheid en Justitie de pilot code rood huiselijk geweld gestart. De pilot richtte zich op het ontwikkelen van een gerichte en verscherpte aanpak voor plegers van geweld in huiselijke kring waarbij het geweld een zeer grote impact op de slachtoffers heeft of dreigt te hebben, de zogeheten Code Rood zaken. De twee andere gemeenten die aan de pilot hebben deelgenomen, zijn Eindhoven en Venlo. Hoewel het een Enschedese pilot betrof, is de insteek vanaf de start geweest om te bekijken of er een regionale werkwijze ontwikkeld kon worden. Doelstelling van de pilot was te komen tot een verbeterde aanpak van code rood huiselijk geweld zaken en de aanpak van de zogenoemde intieme terroristen. Intieme terroristen is de landelijk gehanteerde term voor de meest extreme categorie daders van huiselijk geweld waarbij de dader het slachtoffer probeert te domineren door controle en macht uit te oefenen. Bedreiging, controle, economische deprivatie, isolatie en macht zijn de basisingrediënten van intimate terrorism. Een specifieke doelstelling betrof versterking van de aanpak voor de volgende type plegers van huiselijk geweld. a) Herhalers (nieuw incident huiselijk geweld binnen 12 maanden [waarbij de detentietijd niet meetelt]) b) Acuut gevaar (potentiële familiedrama s) 11
c) Intieme terroristen (zie voor de omschrijving van deze categorie de tekst hierboven). De uitvoeringsfase van Eindhoven en Enschede liep van 1 april tot en met 31 oktober 2012. Conclusies 1 e fase pilot De code rood aanpak heeft een aanzienlijke meerwaarde bij de aanpak van huiselijk geweldzaken: Risico-inschattingen kunnen beter gemaakt worden. Interventies worden sneller gepleegd. Ook verhoogt de aanpak de kwaliteit van de interventies. Er komen nu zaken in beeld die op een andere manier niet naar voren komen, dit betreft met name de casuïstiek uit de GGZ. 2. Conclusies 2 e fase 1 november- 1 april Aangezien zes maanden te kort was om genoeg ervaring op te kunnen doen, is de pilot verlengd met een half jaar. Bovendien is in de tweede fase ruimte benut om een aantal elementen anders in te richten. Er hoefde niet meer voldaan te worden aan de eisen van het ministerie. Dit heeft ertoe geleid dat de categorie van de herhalers niet meer automatisch tot de doelgroep van code rood behoort. Aantal aanmeldingen 2e fase: 19, waarvan 18 behandeld en 1 doorverwezen naar wijkteam Cases afkomstig van de volgende organisaties: GGZ (= forensische, verslavingsggz en psycho trauma centrum) 5 (waarvan 1 gezamenlijk met politie) BJZO 4 (waarvan 1 gezamenlijk met politie) Wijkteam 2 Politie 8 1 casus afgewezen (bjzo) Zie boven. Betrof meervoudige problematiek maar geen direct escalatiegevaar. 1 casus Tussen wal en schip gevallen. Niet ergens weg te zetten, toch was er dreiging van gevaar. Ook een jeugdzorgcasus. (10-15 maal) gebeld door andere gemeenten (1 x buiten Twente) of door organisaties die een casus hadden in andere gemeente met verzoek of casus aangemeld kon worden bij code rood. Hen is geadviseerd hoe de casus aan te pakken, welke extra/andere keten partners bij een te organiseren overleg betreffen of welke interventie ingezet kan worden etc. 3. Invlechten in veiligheidshuis 12
De aanpak is van toegevoegde waarde. Gezien de aantallen en de specifieke deskundigheid is het goed om de aanpak op regionale schaal te organiseren. Bovendien is het vanaf de start de wens geweest om geen aparte aanpak te organiseren maar het te laten aanhaken bij reeds bestaande structuren. Logischerwijs inbedding in Veiligheidshuis: daar is de verbinding met de justitiële keten, het past in de regionale opschalingsstructuur. De aanpak Code Rood past ook in het landelijk kader Veiligheidshuizen dat een keuze maakt voor het meer loslaten van doelgroepen en zich focust op mensen met: én complexe problematiek, én problemen op meerdere gebieden, én betrokkenheid en afstemming tussen meerdere ketens vraagt en/of een hoog risico met zich meebrengt cq een grote impact heeft op directe omgeving en/of maatschappij. De aanpak code rood is met name geschikt voor deze laatste invalshoek, zeker wanneer er direct en ernstig geweldsrisico dreigt. 4. Praktische uitwerking / randvoorwaarden Half november is samen met de huidige procesmanagers Code Rood geïnventariseerd welke praktische zaken verdere uitwerking moeten hebben om tot een succesvolle uitrol te kunnen komen. Deze zaken worden hieronder puntsgewijs weergegeven. 1. Pragmatisch aanpakken 2. We hebben een goede methodiek die we breder bruikbaar willen laten zijn 3. Dus code rood ook open stellen voor casuïstiek van buiten Enschede 4. Dat gebeurde al langere tijd door een soort advies-functie van de procesmanagers Code Rood 5. Vanaf nu ook cases van buiten Enschede formeel innemen 6. Regiobreed communiceren met gemeenten, politie, BJZO, AMW, GGZ en Reclassering dat dat kan en hoe dat werkt 7. Via de procesmanagers bijeenkomsten, nieuwsbrieven, IVZ-platform en evt. in de bijeenkomsten in 2014 in kader van Be good and tell it, ook anderen informeren 8. Proces uitlijnen; primair uitgangspunt is veiligheid; burgemeester betrokken gemeente is eindverantwoordelijk 9. Blijft voor extreme HG zaken (definitie V&J is leidend) 10. Werkwijze: - Vanaf februari 2014 formeel - Vanuit locatie Enschede Veiligheidshuis - Volgens het werkproces Code Rood - Vaste kern aanwezig - Op afroep / per casus de lokale relevante partners 13
11. Afstemmen met de regiegroep Huiselijk Geweld 12. Afstemmen met de maatschappelijk werk organisaties die in kader van HG een rol te spelen hebben 13. Kennisoverdracht van/door Matthie Kroezen als vertrekkend procesmanager door meelopen van nieuwe procesmanager liefst zo spoedig mogelijk 14. Financiering via gemeente Enschede voor procesmanagement en inzet forensische psychiatrie eerste jaar (2014), projectkosten voor uitrol en vervolg in begroting Veiligheidshuis 2014 (reservering onder ontwikkelkosten) 15. Voor volgende jaren structurele financiering zoeken in of via Veiligheidshuis budget en de reguliere middelen aanpak Huiselijk Geweld 16. Aandacht voor Vis2 als registratiemodule (onder bestaand vangnet of aparte module) 17. Gemeenten moeten mee in / met Vis2 5. Financiële paragraaf Om de uitrol Code Rood structureel mogelijk te maken is er voor de periode vanaf 2015 extra actie nodig. Wat betreft financiering zijn er drie delen te onderscheiden; 1. de kosten van procesmanagement voor het coördineren van de uit te zetten acties, 2. de inzet van derden voor het leveren van deskundigheid om een risico-inschatting t.b.v. escalatiegevaar te maken, dit betreft met name kosten voor deelname aan het overleg van de verslavings GGZ en forensische GGZ en 3. de kosten van uitvoeringscapaciteit t.b.v. cliëntcontacten, dit heeft betrekking op de inzet van het Steunpunt Huiselijk Geweld. Voor 2014 zijn de kosten voor de uitrol gedekt uit de middelen van de gemeente Enschede, het Veiligheidshuis Twente en de centrumgemeente middelen voor de aanpak van huiselijk geweld. Voor 2015 is die dekking niet gegarandeerd. Zoals in het jaarplan Veiligheidshuis Twente bij de doorkijk naar 2015 staat vermeld, zijn er met de uitrol van code rood en de eventuele voortzetting van de pilot JOR voor 2015 kosten van uren procesmanagement gemoeid waarvan nog zo n 20.000 gedekt moet worden, deze kosten behoren onder begroting van het Veiligheidshuis dekking te krijgen. Daarnaast zijn er voor de uitrol Code Rood kosten voor de inzet van derden, globaal begroot op maximaal 20 tot 25.000 euro voor de inzet van GGZ deskundigheid (zie punt 2 hierboven) en 60.000 voor uitvoeringscapaciteit (zie punt 3 hierboven), te verrekenen op declaratie van werkelijk gemaakte kosten. Het jaar 2014 zal uit moeten wijzen of er qua aantal cases boven de huidige inzet van procesmanagement en deelname van derden nog extra budget nodig is om de vraag te kunnen beantwoorden. De dekking van het procesmanagement code rood vanuit het Veiligheidshuis zal worden voorgelegd aan de Stuurgroep Veiligheidshuis, de bekostiging van inzet van de hulpverleningsorganisaties wordt meegenomen in de reguliere subsidieafspraken. De regiovisie aanpak huiselijk geweld vormt het beleidskader hiervoor. 28 november 2013. 14
Informatiememo voor uitrol Code Rood / januari 2014 Code ROOD - Uitrol naar alle 14 gemeenten in Twente Werkwijze bij acute situaties en ernstige dreiging van escalatie in huiselijk geweld zaken Inleiding: In 2010 en kort daarna waren er in Twente meerdere zaken van huiselijk geweld met dodelijke afloop. Eén casus betrof een familiedrama in Enschede met vier dodelijke slachtoffers. Een man doodde met een vuurwapen zijn ex-partner, haar zus, hun gezamenlijk kind en daarna zichzelf. De uitkomst van het onderzoek dat hierna plaatsvond was dat, hoewel de casus bij politie en hulpverlening vooraf bekend was, er geen fouten waren gemaakt en dat elke betrokken organisatie zijn werk naar behoren had verricht. Toch was dit tevens een wat wrange conclusie in de trant van: operatie geslaagd maar patiënt overleden. Mede op initiatief van burgemeester den Oudsten van Enschede ging het Veiligheidshuis Enschede in 2011 aan de slag met de opdracht: Kunnen familiedrama s worden voorkomen? Na enige maanden van onderzoek en afstemming en participatie van het Ministerie van Veiligheid & Justitie, dat zich eveneens met het thema bezighield ging op 1 april 2012 een pilot van een half jaar van start in de gemeenten Enschede, Eindhoven en de regio Noord-Limburg. De pilot Code ROOD. De uitkomsten van deze pilot vind je op onderstaande link. http://www.huiselijkgeweld.nl/publicaties/handboeken/code-rood-eindevaluaties-pilots-enschede-eindhoven-en-noord-limburg. Na verlenging van de pilot tot 1 april 2013 werd in Enschede besloten op basis van de gunstige resultaten tot een structurele aanpak Code ROOD. Vanuit het Veiligheidshuis Twente werd tevens besloten de aanpak met ingang van 2014 aan te bieden aan alle Twentse gemeenten. Werkwijze: Vanaf eind 2013 zijn we begonnen om in het bestaande Code ROOD overleg ook zaken van buiten Enschede in te nemen. Waar daarvoor al wel adviesvragen beantwoord werden, worden nu ook de eerste zaken echt geagendeerd en besproken. In de eerste maanden van 2014 gaan de betrokken procesmanagers van Code ROOD langs bij de Twentse gemeenten om de werkwijze verder toe te lichten. Code ROOD is net als de andere diensten die het Veiligheidshuis Twente aanbiedt een vorm van hulp in de uitvoering voor de lokale zorg- en veiligheidsstructuur. De lokale structuur is dus altijd betrokken, zij brengen de casus in, nemen deel aan de overleggen en krijgen na stabilisatie van de situatie de casus ook weer terug. De overname van de procesregie is dus van tijdelijke aard. De Code ROOD overleggen zijn wekelijks op donderdag en vinden plaats in het Veiligheidshuis Twente in Enschede. Daar kunnen in een veilige omgeving en rekening houdend met de privacy regelgeving gegevens uitgewisseld worden en kan de kerngroep (zie een volgende paragraaf) gemakkelijk bij elkaar komen. Waar nodig komen uit dit wekelijkse overleg weer andere bijeenkomsten of acties voort. Definities: De te behandelen casuïstiek moet vallen binnen de brede definities van huiselijk geweld en kindermishandeling. Daarnaast moet het gaan om acute situaties die ernstig dreigen te escaleren of om gevallen van intimate terrorism Onder intimate terrorism wordt verstaan ernstige vormen van structureel huiselijk 15
geweld waarbij de pleger het slachtoffer structureel fysiek en/of psychisch mishandelt, sociaal en economisch isoleert en een zodanige macht uitoefent dat het slachtoffer op geen enkele wijze in staat is zich daaraan te onttrekken. Uit onderzoek blijkt dat de laatste vorm zich grotendeels onttrekt aan het zicht van politie, justitie en hulpverlening. Kerngroep: Op basis van de ervaringen binnen de pilot is in Twente gekozen voor onderstaande vaste deelnemers aan het Code ROOD overleg: - Gemeente/veiligheidshuis - GZZ verslavingszorg - GGZ forensische psychiatrie - reguliere regionale GZZ psychotraumateam - Reclassering - Politie - Openbaar Ministerie - Bureau Jeugdzorg - Steunpunt Huiselijk Geweld/ Algemeen Maatschappelijk Werk Deze partners nemen deel aan het overleg vanwege hun deskundigheid, expertise en essentiële plek in de keten van zorg en straf rond deze complexe casuïstiek. Processtappen: De afhandeling van Code ROOD casuistiek ziet er stapsgewijs als volgt uit: 1. Aanmelding bij het Veiligheidshuis Twente (procesmanagers Code ROOD) middels aanmeldformulier tevens risicotaxatieformulier (zie bijlage ) 2. Door procesmanagers Code ROOD info verzamelen bij alle partners 3. Eventueel afname TSQ om trauma bij slachtoffer vast te stellen 4. Overleg binnen een week na aanmelding of zoveel eerder indien nodig 5. Kernpartners kennen de status Code ROOD toe; indien niet dan afschalen, terug naar de lokale zorg- en veiligheidsstructuur 6. Dynamisch actieplan opstellen en (laten) uitvoeren 7. Bewaking van de uitvoering tot sein veilig 8. Afschaling en doorverwijzing naar de lokale zorg- en veiligheidsstructuur Verantwoording: Code ROOD casuïstiek heeft altijd te maken met openbare orde en veiligheid en valt daarom binnen het verantwoordelijkheidsgebied van de burgemeester van de betrokken gemeente. In de praktijk betekent dit dat een casus alleen dan door Code ROOD kan worden opgepakt wanneer dit door met instemming van de lokale procesmanager en de burgemeester van de betrokken gemeente gebeurt. De lokale verantwoordelijke procesmanager zorgt ook voor de communicatie met de betrokken burgemeester. 16
Registratie: In afwachting van verdere ontwikkelingen op dit gebied wordt gebruik gemaakt van een afgescheiden deel van de module huisverbod van Link2Control (VIS2) in Twente. Alleen de door de procesmanager Code ROOD daartoe geautoriseerde gebruikers hebben toegang tot de database. Procesmanagers Code ROOD: Jenny Hogenelst 06-23233214 j.hogenelst-eggens@enschede.nl Matthie Kroezen (tot 1-6- 14) 06-20444753 m.kroezen@enschede.nl Bert Schelfhorst 06-51083928 b.schelfhorst@veiligheidshuistwente.nl Procesondersteuner Code ROOD Linda Maalderink 053-4818462 l.maalderink@veiligheidshuistwente.nl Veiligheidshuis Twente: Telefoonnummer: 053-4818462 info@veiligheidshuistwente.nl. Bijlagen: - Aanmeldformulier / Risico taxatie formulier - Werkprocesbeschrijving Pilot Code ROOD 17