Jaarplan GBC Beatrixkwartier 2015
Inhoudsopgave 1. Inleiding 1.1 Visie en Ambitie 1.2 Stappen 2014 1.3 Strategie 2. Projectgroepen & concrete projecten 2.1 BREEAM quickscan 2.2 Mobiliteit 2.3 Pop Up Park 2.4 Energie 2.5 Concrete projecten 3. Kennissessies 3.1 Specifieke doelgroepen 3.2 Specifieke thema s 4. Organisatie 4.1 Structuur 4.2 Nieuwe Partners 5. Tot slot 6. Bijlagen 6.1 Kansenkaart 6.2 Organogram 2
1. Inleiding 1.1 Visie en Ambitie De Stichting Green Business Club Beatrixkwartier (GBC Beatrixkwartier) is een initiatief van een aantal bedrijven en de Gemeente Den Haag. Partners van GBC Beatrixkwartier, inclusief de gemeente, hebben een samenwerking voor ogen die gericht is op een integrale en lange termijn aanpak van het gebied als geheel. De bedrijven zetten zich in voor een duurzame ontwikkeling van het gebied. Waar mogelijk trekken de partners gezamenlijk op om duurzame projecten te realiseren. De samenwerking kan partners bovendien versterken in het bereiken van de eigen doelstellingen op het gebied van duurzaam ondernemen. Onder duurzaamheid wordt een stedenbouwkundige of milieutechnische invulling verstaan, maar ook projecten gericht op het welzijn en de behoeftes van de bezoekers en bewoners van het gebied. Dit verlevendigen van de kantorenlocatie is een belangrijke doelstelling van GBC Beatrixkwartier 1.2 Stappen 2014 In 2014 voert GBC Nederland een startopdracht uit van gemeente Den Haag met als doel het realiseren van een Green Business Club in het Haagse Beatrixkwartier, de tweede kantorenlocatie van Nederland. Met gebruikers en eigenaren van het gebied zijn gesprekken en overleggen gevoerd, waaruit bleek dat voldoende draagvlak is voor het initiatief om gezamenlijk met het Beatrixkwartier aan de slag te gaan. Een aantal partijen geeft aan zich graag aan te sluiten bij dit nieuwe samenwerkingsverband: MN, Bouwinvest, Bam en Post NL zijn de eerste partijen die zich aansluiten. Een aantal andere bedrijven in het gebied, waaronder AT&T en Conservatorium zijn betrokken bij de projecten. Een aantal partijen heeft zich niet definitief uitgesproken, maar overwegen een partnerschap. Ook de bewoners, verenigd in het wijkberaad Bezuidenhout, worden betrokken bij GBC Beatrixkwartier. Voor een symbolisch bedrag worden zij officieel partner en zijn daarmee bijvoorbeeld vertegenwoordigd in de programmaraad, zie kopje 4. Organisatie. Een goede relatie met de bewoners is van groot belang en door hen officieel tot partner te benoemen blijven zij nauw betrokken bij de projecten van GBC. Naast het werven van partners wordt er met een aantal projecten direct een start gemaakt, waaronder de aanschaf van laadpalen voor elektrische voertuigen door MN en PostNL, de tijdelijke invulling van een braakliggend kavel, het uitvoeren van een BREEAM quickscan en het opzetten van een plan van aanpak voor het thema mobiliteit. Voor deze laatste projecten worden adviesbureaus DGMR en APPM ingeschakeld. Eind 2014 is de officiële lancering van GBC Beatrixkwartier. Er wordt geen nieuwe stichting opgericht, maar Stichting Beatrixkwartier verandert van naam, bestuur en de statuten worden aangepast. Dit enerzijds in het kader van efficiëntie, anderzijds om geen slapende stichting aan te houden. 3
1.3 Strategie De GBC is succesvol vanwege de lokale aanpak, gericht op één bedrijvenpark of kantoren en woonlocatie. Hierdoor worden doelstellingen, problemen en oplossingen concreet gemaakt en voelen de aangesloten bedrijven en bewoners zich direct betrokken. De activiteiten van de GBC zijn grofweg in twee soorten op te splitsen: 1. Kennis delen 2. Concrete MVO projecten 1. Kennis delen Het delen van kennis kan op allerlei verschillende manieren vorm krijgen. Bijvoorbeeld door Best Practice bijeenkomsten en kennissessies, maar ook door inhoudelijke evenementen en netwerkgelegenheden. Doel hiervan is dat bedrijven kennis vergaren om de eigen bedrijfsvoering verder te verduurzamen en hiervoor ook de juiste contacten opdoen. 2. Concrete projecten De concrete projecten zijn juist gericht op het bundelen van kennis van de partners om gezamenlijk een project uit te voeren of input te leveren voor de uitvoering van het project, dat zowel goed is voor de eigen bedrijfsvoering, maar ook voor het Beatrixkwartier als geheel. Bij de keuze van de duurzame projecten staat de behoefte van de partners centraal. Er wordt bekeken welke vraag de bedrijven hebben en van daaruit wordt een project opgestart. Deze zijn immers degene die achter het project moeten gaan staan en daadwerkelijk voor resultaat kunnen zorgen. Projectgroepen Voor zowel het kennisdelen als voor het opzetten van concrete projecten wordt gewerkt met projectgroepen waar per thema (afgevaardigden van) geïnteresseerde partners zich bij aansluiten. Deze structuur is afgekeken van GBC Zuidas, waar projectgroepen zich al eerder bewezen hebben. Per projectgroep worden doelen geformuleerd, kennis gedeeld, business cases beschreven en uitgewerkt en gezamenlijke initiatieven ontplooid en geïmplementeerd. Hierbij wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de aanwezige expertise van de deelnemende partijen en wordt er indien noodzakelijk mogelijk expertise ingehuurd. Geïnteresseerde werknemers van de bedrijven die zich hebben aangesloten bij GBC kunnen in deze projectgroepen ook zelf projecten initiëren. Het is dan ook van groot belang dat GBC Beatrixkwartier bekend is binnen de bedrijven. Kennissessies Naast de projectgroepen rondom een bepaald thema worden er in 2015 ook bijeenkomsten georganiseerd voor specifieke doelgroepen (HR managers, Facility managers, CEO s) en bijeenkomsten rondom specifieke onderwerpen die niet aan bod komen in de bestaande projectgroepen. Hierbij gaan we onze partners gerichter vragen welke kennis en bemensing zij kunnen inbrengen die interessant is voor de hele club. 4
Communicatie & marketing Het is ook belangrijk dat GBC Beatrixkwartier laat zien wat ze doet. Het is daarom belangrijk ook projecten uit te kiezen op basis van zichtbaarheid van het project. Het Pop Up Park is daarvan een mooi voorbeeld: het draagt direct bij aan verlevendiging van het gebied, ondersteunt ontmoeten en kennisdelen, maar bevordert ook de zichtbaarheid van GBC Beatrixkwartier. Ook het participeren in (inter)nationale evenementen zoals Nacht van de Nacht, of een sessie organiseren tijdens de Dag van de Duurzaamheid of de Dutch Green Building Week draagt bij aan de zichtbaarheid van GBC Beatrixkwartier. Aanhaken bij en meewerken aan bestaande projecten of initiatieven van anderen kan zinvol zijn en sluit aan bij de rol als platform die wij ook zien voor de club, maar hiernaast moet GBC Beatrixkwartier ook de eigen meerwaarde laten zien door daadwerkelijk zelf projecten te initiëren. De website, twitter en linkedin zijn de belangrijkste communicatiemiddelen. Op de website is de meeste uitgebreide informatie te vinden over de evenementen en overleggen die georganiseerd worden, de lopende projecten, de partners en nieuwsberichten. Linkedin is bedoeld als besloten discussieruimte waar leden van de GBC topics kunnen aankaarten of waar interessante projecten gedeeld kunnen worden. In navolging van GBC Zuidas brengen ook wij veel foto s naar buiten van alles wat GBC Beatrixkwartier organiseert en uitvoert, om zo de successen van deze GBC in beeld te brengen. In 2013 is het Platform Zakenstad opgericht. Een eventuele samenwerking tussen de GBC en dit platform behoort tot de mogelijkheden. De manier waarop zij elkaar kunnen versterken wordt in 2015 onderzocht. 2. Projectgroepen & concrete projecten In 2015 zullen er enkele projectgroepen in het leven worden geroepen. Deze projectgroepen houden zich bezig met een specifiek thema. Voor nu zijn er een aantal projecten waar verschillende partijen bij betrokken zijn. Over deze lopende projecten is hieronder meer informatie te vinden. 2.1 BREEAM quickscan Om te weten waar we naartoe willen, moeten we eerst weten waar we staan. Een duurzaamheidprestatiemeting als objectieve beoordeling van het gebied helpt daarbij. BREEAM is zo n meetinstrument dat al is toegepast op een aantal gebouwen in het Beatrixkwartier én als kapstok heeft gediend bij het maken van de Kansenkaart (zie bijlage). Om ambities concreet te maken en maatregelen te vinden is daarom een quickscan BREEAM-NL Gebied (90%-versie) uitgevoerd. 5
BREEAM-NL Gebied hanteert de volgende definitie voor duurzame gebiedsontwikkeling: Duurzame gebiedsontwikkeling is een procesmatige ontwikkeling van een gebied in de meest gunstige zin voor belanghebbenden (sociale duurzaamheid), het milieu (ecologische duurzaamheid) en de welvaart (economische duurzaamheid) en waarbij de ruimtelijke en esthetische kwaliteit integraal onderdeel zijn van het proces. BREEAM-NL Gebied gaat het over ambities en maatregelen op het vlak van: Management Realiseren van zoveel mogelijk maatregelen doormiddel van een beheerst proces (borging) dat stakeholders binnen en buiten het plangebied verbind. Synergie Bereiken van economische, ecologische en sociale meerwaarde op basis van een integrale samenhang van de gebiedseigen kwaliteiten. Bronnen Verminderen van de CO2-uitstoot en efficiënt gebruik van de natuurlijke hulpbronnen. Ruimtelijke ordening Maximaliseren van veiligheid, milieukwaliteit, ecologische waarde en efficiënt landgebruik. Welzijn& Welvaart Bereiken van een veilige, aantrekkelijke en sociaal samenhangende omgeving en een gezonde economie. Gebiedsklimaat Bereiken van een optimale kwaliteit van de fysieke leefomgeving. Op dit moment scoort het Beatrixkwartier laag. Er zijn twee scenario s: er wordt ingezet op het verkrijgen van 2 sterren ( goed ) of op 4 sterren ( excellent ). In overleg met de partners zal voor de eerste of de tweede toekomstscenario worden gekozen. De benodigde ingrepen worden gepresenteerd tijdens een bijeenkomst die begin 2015 wordt georganiseerd. Uit de analyse blijkt dat een aantal zaken nu niet in beeld is. Het is belangrijk deze zaken alsnog in helder te krijgen, pas dan is het mogelijk om maatregelen te identificeren, waarvoor bij uitvoering vervolgens in BREEAM-NL gebied punten worden toegekend. Een volgende stap is het kwantificeren van de kosten van de ingrepen. Op basis van die analyse kan beoordeeld worden welke ingrepen het meest kosteneffectief zijn. Voor die ingrepen zal met een sluitende businesscase tot uitvoering worden overgegaan. Een volledige certificering door BREEAM-NL is een vervolgstap die in de toekomst genomen kan worden, mochten de partners dit willen. 6
2.2 Mobiliteit Het aspect dat volgens BREEAM-NL gebied het meeste bijdraagt aan de duurzame ontwikkeling van een gebied is mobiliteit. Daarnaast blijkt dat parkeren en elektrisch rijden leeft bij de partners van GBC Beatrixkwartier. Bedrijven in het gebied werken individueel al aan het verbeteren van de mobiliteit. Ook is de verbetering van de bereikbaarheid op regionaal niveau een speerpunt. Op dit moment is veel informatie beschikbaar met betrekking tot het thema mobiliteit. De informatie is te vinden in de kansenkaart, uit lopende projecten bij bedrijven, maar ook Bereikbaar Haaglanden beschikt over veel informatie. Deze informatie gaan we benutten. Vooral de samenwerking met Bereikbaar Haaglanden biedt veel kansen. Er is op dit moment overleg met Bereikbaar Haaglanden om de samenwerking en efficiëntie te optimaliseren. Wanneer de partners akkoord gaan met de samenwerking wordt er als opmaat naar een integraal vervoersplan voor het Beatrixkwartier door GBC en Bereikbaar Haaglanden een shortlist van kansrijke maatregelen opgesteld. Er wordt bijvoorbeeld gedacht aan laadpalen, parkeren, aansprekende fietsenstalling en veilige looproutes. Het resultaat wordt in januari verwacht en dan gedeeld met de gebruikers van het gebied. Met de concretisering en uitvoering van projecten wordt gestart in 2015, zo mogelijk met cofinanciering vanuit Beter Benutten. Kelly Rodrigus (Bouwinvest) is aanspreekpunt voor de werkgroep Mobiliteit. 2.3 Pop Up Park In het midden van het Beatrixkwartier pal voor de ingang van het station van de Randstadrail ligt al een tijdje een kavel van Staedion braak. In het verleden zijn er plannen geweest om daar woningen te ontwikkelen, maar deze zijn op de lange baan geschoven. Tegelijkertijd is er behoefte vanuit het gebied naar een plek in de open lucht waar activiteiten gehouden kunnen worden of waar men met mooi weer buiten kan lunchen. Een mooie kans om deze kavel hier tijdelijk voor te benutten! Het idee was daarom snel geboren: we maken er een Pop Up Park van. Eind september heeft GBC Beatrixkwartier een bijeenkomst georganiseerd waar vanuit de bedrijven en bewoners van het gebied veel belangstelling voor was. Tijdens deze bijeenkomst zijn de wensen vertaald naar een concrete invulling voor het Pop Up Park. Daarnaast hebben veel partijen aangegeven hun steentje bij te willen dragen om het park mogelijk te maken. Dat kan zijn door te helpen met het onderhoud, de beveiliging of door het aanleveren van materialen. Mede door de grote inzet van de gemeente, bewonersverenigingen en participanten was het op 11 december jl. mogelijk de lancering plaatst te laten hebben in het Pop Up Park, met als hoofdattractie de tijdelijke schaatsbaan. Hoewel de concrete invulling nog niet vast ligt, is wel afgesproken dat het park een centrale rol zal hebben bij in ieder geval een tweetal grote evenementen, te weten The Royal Ten (MN is hoofdsponsor) en het WK Beachvolleybal. Tevens is door MN committent afgegeven voor de realisatie van een Vlinder-bijen-bloementuin en wordt de mogelijkheid onderzocht om in het park samen met alle gebruikers, te weten horeca, kantoorgebruikers, bewoners en scholen, het project Buurtmoestuinieren op te starten. 7
Naast werknemers van bedrijven uit het gebied zijn ook de leden van de bewonersvereniging actief betrokken bij dit project. Manja Meuleman is aanspreekpunt voor de projectgroep Pop Up Park. 2.4 Energie Den Haag wil in 2040 een klimaatneutrale stad zijn. Nu wordt er voor de bebouwde omgeving nog voor een groot deel gebruik gemaakt van fossiele bronnen. Het is daarom zaak dat er energie wordt bespaard, duurzamer wordt opgewekt en slimmer wordt benut. In het Beatrixkwartier willen we onderzoeken hoe we efficiënter met ons energiegebruik kunnen omgaan. Dit is niet alleen nodig voor het klimaat, maar biedt tegelijkertijd ook mooie kansen. Voor de energierekening bijvoorbeeld, die aanzienlijk omlaag kan. Maar ook voor de waarde en de verhuurbaarheid van het vastgoed. Of voor de bedrijven die in het Beatrixkwartier gevestigd zijn (of zich willen vestigen) die graag klimaatbewust willen ondernemen. Begin 2015 willen we, in samenwerking met Energiesprong, hiervoor een traject in gang gaan zetten om deze verandering in het Beatrixkwartier voor elkaar gaan krijgen. De voorbereidingen hiervoor zijn gestart en nadere details volgen. Tanja Louwens is aanspreekpunt voor de projectgroep Energie. 2.5 Concrete projecten Earth Hour Het project Earth Hour van het Wereld Natuurfonds heeft tot doel het licht in gebouwen op 28 maart gedurende een uur uit te doen. Welke gebruikers van het Beatrixkwartier aanhaken bij dit initiatief wordt momenteel onderzocht. 3. Kennissessies Naast de kennis die tijdens de projectgroepen wordt gedeeld organiseert GBC Beatrixkwartier in 2015 enkele kennissessies gericht op specifieke doelgroepen en over bepaalde overkoepelende thema s. Met als doel de juiste kennis bij de juiste doelgroep te krijgen, om meer werknemers te betrekken bij GBC Beatrixkwartier en hen enthousiast te krijgen voor duurzaamheid. 3.1 Specifieke doelgroepen GBC Beatrixkwartier is van plan tenminste één kennissessie voor de volgende doelgroepen te organiseren in 2015: - HR managers (o.a. arbeidsvoorwaarden, bewustwordingscampagnes) - Facility managers (alles rondom gebouw, mobiliteit en beheer) - CEO s (inspiratie en duurzame ontwikkelingen op hoofdlijnen) Voor de Facility - en HR Managers worden bijeenkomsten georganiseerd omtrent de thema s energie en mobiliteit. De bijeenkomsten worden specifiek voor de doelgroep ingericht, ook wat betreft locatie e.d. Bij succes en bij voldoende vraag volgen er meer sessies. Afgekeken van GBC Zuidas zijn wij van plan, mits daar voldoende animo voor is, een CEO-ontbijt te organiseren. Leiderschap is cruciaal in het verduurzamen van een kantorenlocatie. Er zijn leiders nodig die zich hard maken (intern en extern) en de rest van de bedrijven mee nemen in hun vaart. Doel is om de CEO s van onze partners in eerste instantie hun duurzame buren te laten ontmoeten 8
en een interessant duurzaam netwerk te bouwen, te informeren over de Green Business Club Beatrixkwartier, eventueel interessante lopende projecten onder de aandacht te brengen en te discussiëren over duurzame kansen. Als de CEO s overtuigd raken van het belang van samenwerking op het gebied van duurzaamheid dan kunnen we grote slagen maken en blijven bedrijven betrokken bij GBC Beatrixkwartier. In 2015 wordt op Zuidas voor de tweede keer de Green Business Challange georganiseerd. Deze challange is richt zich op young professionals en is bedoeld om duurzaam leiderschap te stimuleren. In de Challenge gaan deelnemers de uitdaging aan om zelf initiatieven te ontwikkelen die een concrete bijdrage leveren aan een duurzame Zuidas. De Green Business Challenge is daarmee een broedplaats voor nieuwe ideeën en een werkplaats om deze uit te voeren. Naast eigen ideeën kunnen ze aan de slag gaan met bestaande cases (bijvoorbeeld duurzaamheidsvraagstukken vanuit het eigen bedrijf). Vervolgens formuleren ze resultaten die direct impact hebben op wat ze voor ogen hebben. In dit proces worden de initiatiefnemers bovendien voortdurend uitgedaagd veel over zichzelf te leren en nieuwe kwaliteiten aan te boren. Ervaren trainers/coaches die zelf ervaring hebben als sociaal/duurzaam ondernemer staan ze daarin bij. Wellicht is er ook interesse bij de partners van GBC Beatrixkwartier om een Green Business Challange te organiseren in 2015. Dit wordt aan hen voorgelegd. 3.2 Specifieke thema s Het verlevendigen van het gebied is een belangrijke doelstelling van GBC Beatrixkwartier en staat hoog op de kaart. Het Pop Up Park is een project wat hieraan bij draagt. Omtrent dit thema zijn meer projecten op te zetten. Er wordt een projectgroep Levendigheid (werktitel) opgezet, waar nieuwe ideeën en initiatieven kunnen worden uitgewerkt. Ook voor de thema s energie en mobiliteit worden nog sessies georganiseerd om uit te diepen waar de behoefte ligt en welke projecten hierover geschikt zijn. 4 Organisatie In de bijlage is een organogram van de organisatie opgenomen. 4.1 Structuur GBC Beatrixkwartier zal bestaan uit een bestuur, een programmaraad, projectgroepen en een programmamanager. Voor de rol van de programmamanager is Manja Meuleman inmiddels aangetrokken. Haar taken bestaan ondermeer uit het bewaren van overzicht en het zorgen voor de dagelijkse gang van zaken zoals het inplannen van overleggen en maken van verslagen. Een belangrijke taak die vooral van belang is in deze beginnende fase, is het werven van nieuwe partners. Dit doet zij veelal met behulp van de reeds aangesloten partners die hun warme contacten bij de buren hiervoor inzetten. Naast dit houden van overzicht en het werven van partners, zal ze nieuwe ideeën introduceren. Kansen grijpen waar die liggen en verbindingen maken in het gebied. Dit gebeurt in eerste instantie in nauwe samenwerking met GBC Nederland. 9
Het bestuur komt dit eerste jaar iedere maand samen om de lopende zaken te bespreken en de koers te bepalen. Zij worden hierin geadviseerd door de programmaraad welke bestaat uit afgevaardigden van alle partners. De programmaraad komt dit jaar drie keer samen in een regulier overleg en aan het eind van het jaar in een netwerkbijeenkomst. Het programma met bijbehorende projecten wordt uitgewerkt in projectgroepen. Deze projectgroepen wordt gecoördineerd door de programmamanager die tevens verantwoordelijk is voor de organisatie van evenementen en communicatie. Andere Green Business Clubs zijn GBC Zuidas, GBC Groene Hart Middelland, GBC Utrecht Centraal en GBC Breda. Er is ook een overkoepelende Green Business Club Nederland. De landelijke organisatie ondersteunt en faciliteert de GBC s in oprichting door het voeren van gesprekken met potentiële partners en het organiseren van bijeenkomsten. Deze taken worden overgenomen door de programmamanager. GBC Nederland blijft betrokken bij de lokale clubs en onderhoudt onder meer de website. 4.2 Nieuwe partners In 2015 zetten we tevens in op het werven van meer partners om alle ambities te kunnen realiseren. Op het moment van schrijven bestaat GBC Beatrixkwartier uit vijf partners, zijn er gesprekken met een aantal bedrijven en geven weer andere bedrijven aan nu niet in staat te zijn zich officieel aan te sluiten, maar wel op een andere manier bij te willen dragen. Partners worden uitgenodigd en gestimuleerd een bijdrage te leveren bij het werven. 5 Tot slot Het jaarplan 2015 is het eerste jaarplan van GBC Beatrixkwartier. Het jaarplan is bedoeld als leidraad, maar er kan worden afgeweken wanneer andere thema s kunnen rekenen op meer draagvlak en enthousiasme. Het eerste officiële jaar van de GBC Beatrixkwartier zal vooral een kwestie worden van elkaar leren kennen en het uitdiepen van de mogelijkheden. De GBC werkt vraaggericht, dus (nieuwe) partners kunnen altijd aangeven waar zij kansen zien en waar zij behoefte aan hebben. Voor suggesties en ideeën kunt u ons bereiken via manja@ greenbusinessclub.nl Bestuur Nikaj van Hermon, voorzitter (Post NL) Kelly Rodrigus, penningmeester (Bouwinvest) Tanja Rouwens (BAM) Adviseur bestuur Esther van Vondel (Gemeente Den Haag) Paul Kersten (Gemeente Den Haag) 10
Programmamanager GBC Beatrixkwartier Manja Meuleman GBC Nederland Eline Kik Nina van den Berg 6. Bijlagen 6.1 Kansenkaart 11
6.2 Organogram De structuur van de organisatie is in onderstaande organogram weergegeven. Bestuur Adviseert Geeft opdracht Programmaraad Participanten Coördineert Programmamanager Projectgroepen Evenementen Communicatie 12