ARBEIDSMARKTPLATFORM PO. Van en voor werkgevers en werknemers REGIONALE ARBEIDSMARKTRAPPORTAGES PRIMAIR ONDERWIJS 2013 Gemeente januari 2014 1 Arbeidsmarktplatform Primair Onderwijs
Het CAOP is het kennis- en dienstencentrum op het gebied van arbeidszaken en arbeidsmarktvraagstukken in het publieke domein. CAOP Research & Europa is het onderzoeks- en adviesteam van het CAOP op het gebied van arbeidsmarktvraagstukken in de publieke sector in en op Europees gebied. Cas van Andel MSc Deborah van den Berg MSc Dr. Gerard van Essen Ellen Harsma MSc Angelique Rijsdijk BSc CAOP Research & Europa, in opdracht van het Arbeidsmarktplatform PO, januari 2014 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, CD, internet of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.
Regionale arbeidsmarktanalyse primair onderwijs 2013 GEMEENTE AMSTERDAM Ontwikkeling aantal leerlingen 2009-2013 Ontwikkeling werkgelegenheid (fte) Gerealiseerd Benodigd excl. Bapo +3,6% Prognose aantal leerlingen 2014-2017 +7,7% 7.000 6.750 6.500 6.250 6.000 5.750 5.500 5.250 5.000 4.750 4.500 0 HOGESCHOOL INHOLLAND 2008 2009 2010 2011 Aantal pabo-gediplomeerden op instellingsniveau 2012 HOGESCHOOL IPABO 2012 HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM 454 188 94 2013 2014 2015 2016 2017 DIRECTIE Samenstelling personeelsbestand 42% 58% GEMIDDELDE LEEFTIJD: 52,0 Jaar ONDERWIJZEND PERSONEEL 19% 2013 Functiemix basisonderwijs LA LB LC overig 81% GEMIDDELDE LEEFTIJD: 46,0 Jaar DOELSTELLING 2014 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 GEMEENTE AMSTERDAM % ONDERSTEUNEND PERSONEEL 26% 74% GEMIDDELDE LEEFTIJD: 46,7 Jaar IN TOTAAL ZIJN ER 22 REGIONALE ARBEIDSMARKTANALYSES BESCHIKBAAR. DE RAPPORTAGES ZIJN OPGESTELD DOOR CAOP RESEARCH IN OPDRACHT VAN HET ARBEIDSMARKTPLATFORM PO EN ZIJN TE DOWNLOADEN OP WWW.ARBEIDSMARKTPLATFORMPO.NL
Regionale arbeidsmarktrapportages primair onderwijs 2013 Gemeente
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING... 2 1.1 Opzet... 2 2 LEERLINGEN... 4 2.1 Leerlingaantallen... 4 2.2 Kenmerken... 5 3 WERKGELEGENHEID... 8 3.1 Werkgelegenheid... 8 3.2 Samenstelling personeelsbestand... 9 4 AANBOD VAN PERSONEEL... 14 4.1 Gediplomeerden pabo... 14 5 VERWACHTINGEN VOOR DE TOEKOMST... 15 5.1 Prognose aantal leerlingen... 15 5.2 Prognose werkgelegenheid... 16 5.3 Prognose onvervulde vraag... 16 BIJLAGE 1 - LEERLINGEN... 17 BIJLAGE 2 WERKGELEGENHEID... 18 BIJLAGE 3 VERWACHTINGEN VOOR DE TOEKOMST... 20 BIJLAGE 4 AANVULLENDE INFORMATIE... 22
1 INLEIDING De arbeidsmarkt voor het primair onderwijs is sterk in beweging. Demografische, politieke en maatschappelijke ontwikkelingen die de sector raken, beïnvloeden zowel de omvang van de arbeidsmarkt als het karakter hiervan. De arbeidsmarkt in het primair onderwijs is ook een regionale arbeidsmarkt. Dit betekent dat er tussen (en binnen) regio s verschillen kunnen zijn in onder meer de ontwikkeling van het aantal leerlingen, het aanbod van leraren vanuit de lerarenopleidingen en de vraag naar leraren. Dit vraagt vaak om regio-specifieke maatregelen. Om als sector goed in te kunnen spelen op regionale ontwikkelingen, is het van belang een helder beeld te hebben van de huidige en verwachte arbeidsmarkt in de verschillende regio s. Om die reden laat het Arbeidsmarktplatform PO periodiek regionale arbeidsmarktanalyses voor het primair onderwijs opstellen. In deze analyses worden de huidige en toekomstige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt op regionaal niveau beschreven. De regionale arbeidsmarktanalyses kunnen nationale en regionale beleidsmakers, sociale partners, samenwerkingsverbanden, maar ook individuele scholen en besturen ondersteunen bij het formuleren van beleid en daaraan gerelateerde activiteiten. De rapportage die nu voor u ligt, bevat gegevens over de gemeente. 1.1 Opzet In de regionale arbeidsmarktanalyses worden de huidige en toekomstige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt voor het primair onderwijs beschreven. Om trends goed inzichtelijk te maken, worden de gegevens zoveel mogelijk grafisch weergegeven. De onderliggende cijfers worden in de bijlage opgenomen. De gegevens hebben betrekking op het primair onderwijs, tenzij anders wordt aangegeven. In de rapportages komen de volgende onderwerpen aan bod: leerlingen (ontwikkeling aantal leerlingen en kenmerken van leerlingen) werkgelegenheid (ontwikkeling werkgelegenheid, kenmerken personeel, functiemix) gediplomeerden lerarenopleidingen (ontwikkeling aantal gediplomeerden) prognoses (ontwikkeling aantal leerlingen, werkgelegenheid en onvervulde vraag) De regionale arbeidsmarktanalyses worden opgesteld op basis van reeds beschikbare informatie, waaronder informatie afkomstig van DUO, Stamos en de Vereniging Hogescholen. De prognoses in hoofdstuk 5 zijn beschikbaar gesteld door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. In bijlage 4 van dit rapport is een overzicht opgenomen met aanvullend te raadplegen informatiebronnen. In totaal zijn er 22 regionale arbeidsmarktanalyses beschikbaar, waarvan vier rapportages betrekking hebben op de G4. Elk van de rapportages bestaat uit een RPA-
regio of uit een bundeling van (meerdere) RPA-regio s. 1 Bij deze bundeling is zoveel mogelijk aangesloten bij de bestaande samenwerkingsverbanden. Gezamenlijk hebben de rapportages een landelijke dekking. 1 Een RPA is een regionaal samenwerkingsorgaan op het terrein van de arbeidsmarkt en is opgebouwd uit gemeenten. In 2002 zijn 34 RPA-gebieden afgeleid uit de 131 werkgebieden van de CWI's. De RPA-indeling is landelijk dekkend en vervangt met ingang van 2002 de eerder gebruikte RBA-indeling. 3
2 LEERLINGEN Dit hoofdstuk gaat in op de ontwikkeling van het aantal leerlingen in het primair onderwijs in de gemeente. Het aantal (gewichten)leerlingen is een belangrijke indicator voor de omvang van de onderwijsarbeidsmarkt. De vraag naar onderwijspersoneel wordt voornamelijk bepaald door het aantal leerlingen, de uitstroom van zittend personeel en personeel dat van functie wisselt. Bovendien is de bekostiging van scholen in belangrijke mate afhankelijk van het aantal leerlingen. Naast de ontwikkeling van het aantal leerlingen, gaat dit hoofdstuk in op de kenmerken van deze leerlingen. Meer specifiek betekent dit dat wordt ingegaan op het aandeel gewichtenleerlingen en het aandeel zorgleerlingen, een belangrijke indicator voor passend onderwijs. In bijlage 1 zijn aanvullende gegevens over het aantal leerlingen in het primair onderwijs na te lezen. 2.1 Leerlingaantallen 2.1.1 Stand van zaken 2013 Figuur 1 Aantal leerlingen primair onderwijs 2013 2 70000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 In de gemeente zijn in 2013 65.743 leerlingen. Dit is 38,8% van het totaal aantal leerlingen in het primair onderwijs in Zuidelijk Noord-Holland en 4,1% van het totaal aantal leerlingen in. 2 Bron: Etalagebestanden leerlingen primair onderwijs 2009 2013, Dienst Uitvoering Onderwijs. : peildatum 1 oktober 2013. De gegevens zijn gebaseerd op de 1-cijfer definities. De gegevens uit 2013 zijn gebaseerd op voorlopig vastgestelde cijfers. 4
2.1.2 Ontwikkeling 2009-2013 Figuur 2 Procentuele ontwikkeling aantal leerlingen primair onderwijs 2009-2013 3 4 % 3 2 1 0-1 Zuidelijk Noord-Holland -2-3 -4-5 Het aantal leerlingen in de gemeente is tussen 2009 en 2013 met 3,6% toegenomen. In de regio Zuidelijk Noord-Holland daalde het aantal leerlingen juist, met 0,9%. Ook in daalde het aantal leerlingen in deze periode (4,4%). 2.2 Kenmerken 2.2.1 Gewichtenleerlingen De gewichtenregeling bepaalt hoeveel geld een basisschool krijgt om onderwijsachterstanden weg te werken. Dit gebeurt op basis van het opleidingsniveau van de ouders en het postcodegebied van de school. Er zijn verschillende gewichten onderscheiden: 0.3 voor leerlingen van ouders die maximaal lbo/vbo hebben genoten en 1.2 voor leerlingen, waarvan één ouder maximaal lbo/vbo heeft gevolgd en de andere maximaal basisonderwijs. De duiding 0.0 geldt voor leerlingen die, op basis van de scholing van hun ouders, op voorhand niet als achterstandsleerling worden gezien. Heeft een leerling het gewicht 0.3 of 1.2, dan krijgt de school extra middelen voor het wegwerken van onderwijsachterstanden. Deze middelen zijn onderdeel van de lumpsum. Een basisschool krijgt daarnaast extra middelen per achterstandsleerling als de school in een impulsgebied staat. Een impulsgebied is een postcodegebied met relatief veel huishoudens met een laag inkomen of een uitkering. In bijlage 1 zijn aanvullende gegevens over gewichtenleerlingen na te lezen. 3 Bron: Etalagebestanden leerlingen primair onderwijs 2009 2013, Dienst Uitvoering Onderwijs. : peildatum 1 oktober van het betreffende jaar. De gegevens zijn gebaseerd op de 1-cijfer definities. De gegevens uit 2013 zijn gebaseerd op voorlopig vastgestelde cijfers. 5
Tabel 1 Aandeel gewichtenleerlingen basisonderwijs 2013, in % 4 0.0 0.3 1.2 79,9 6,2 13,9 89,1 5,9 5,0 In de gemeente is aan 79,9% van de leerlingen geen gewicht toegekend. Ter vergelijking, in is aan 89,1% van de leerlingen geen gewicht toegekend. In de gemeente is met name het aandeel gewichtenleerlingen met het gewicht 1.2 groter dan in (respectievelijk 13,9% versus 5%). 2.2.2 Passend onderwijs Per 1 augustus 2014 komt er een nieuw stelsel voor passend onderwijs. Dit stelsel verplicht scholen een passende onderwijsplek te bieden aan leerlingen. Om dit te realiseren, gaan scholen samenwerken in regionale samenwerkingsverbanden. In deze samenwerkingsverbanden werken het regulier en speciaal onderwijs (cluster 3 en 4) samen. 5 In bijlage 1 zijn aanvullende gegevens over passend onderwijs na te lezen. Figuur 3 Aandeel leerlingen cluster 3 en 4 in het primair onderwijs 2013 6 3,9 % 3,8 3,7 3,6 In de gemeente is 3,7% van de leerlingen een cluster 3 of 4 leerling. Het aandeel cluster 3 en 4 leerlingen in deze gemeente is daarmee nagenoeg gelijk aan het 4 Bron: Etalagebestanden leerlingen primair onderwijs 2013, Dienst Uitvoering Onderwijs. : peildatum 1 oktober 2013. De gegevens zijn gebaseerd op de 1-cijfer WPO definitie. De gegevens zijn gebaseerd op voorlopig vastgestelde cijfers. 5 Cluster 3 is het onderwijs aan kinderen met een verstandelijke, lichamelijke of meervoudige handicap en voor langdurig zieke kinderen. Cluster 4 is onderwijs voor kinderen met ernstige gedrags- of psychiatrische stoornissen. 6 Bron: Etalagebestanden leerlingen primair onderwijs 2013, Dienst Uitvoering Onderwijs. : peildatum 1 oktober 2013. De gegevens zijn gebaseerd op de 1-cijfer definities. De gegevens zijn gebaseerd op voorlopig vastgestelde cijfers. 6
landelijk gemiddelde: in komt het aandeel cluster 3 en 4 leerlingen in 2013 uit op 3,9%. 7
3 WERKGELEGENHEID De werkgelegenheid in het primair onderwijs in is tussen 2008 en 2012 gedaald. 7 Wel zijn er tussen de regio s verschillen in de mate waarin de werkgelegenheid is afgenomen. Dit hoofdstuk bevat gegevens over de ontwikkeling van de werkgelegenheid in het primair onderwijs in de gemeente. Alle werkgelegenheidsgegevens hebben betrekking op het totale personeelsbestand en worden weergegeven in aantallen fte, tenzij anders is aangegeven. Naast de procentuele ontwikkeling van de werkgelegenheid, bevat dit hoofdstuk eveneens gegevens over de samenstelling van het personeelsbestand. In bijlage 2 zijn aanvullende gegevens over de werkgelegenheid in het primair onderwijs na te lezen. 3.1 Werkgelegenheid Figuur 4 Procentuele ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs 2008-2012 8 0 Zuidelijk Noord-Holland -1-2 -3-4 -5-6 -7-8 % In de gemeente is de werkgelegenheid in het primair onderwijs tussen 2008 en 2012 met 6,2% afgenomen. In deze gemeente is de werkgelegenheid minder sterk gedaald dan de werkgelegenheid in de regio: in Zuidelijk Noord-Holland daalde de werkgelegenheid in dezelfde periode met 7,1%. Wel is de werkgelegenheid in de gemeente sterker gedaald dan de werkgelegenheid in. In daalde de werkgelegenheid in de sector in dezelfde periode met 5,8%. 7 Bron: Stamos.nl 8 Bron: Etalagebestand personeelsgegevens primair onderwijs 2012, Dienst Uitvoering Onderwijs. : peildatum 1 oktober 2012. Het bestand bestaat uit de reguliere formatie. 8
De werkgelegenheid in de gemeente is in 2012 goed voor ruim 45% (6.136 fte) van de werkgelegenheid in de regio Zuidelijk Noord-Holland. In 2012 komt de werkgelegenheid in de gemeente uit op 4,9% van de totale werkgelegenheid in het primair onderwijs. 3.2 Samenstelling personeelsbestand 3.2.1 Man/vrouw verhouding Figuur 5 Man/vrouw verhouding personeel primair onderwijs naar functie 2012 9 directie onderwijzend ondersteunend vrouw 58% man 42% vrouw 81% man 19% vrouw 74% man 26% Het personeelsbestand in de gemeente is sterk gefeminiseerd: in alle functies werkt een groter aandeel vrouwen dan mannen. Van het directiepersoneel is 58% vrouw, bij het onderwijzend personeel gaat het om 81% van het personeel en van het ondersteunend personeel is 74% vrouw. Dit beeld komt redelijk overeen met de algemene man/vrouw verhouding in het onderwijs. Alleen het directiepersoneel vormt een uitzondering: in is een kleine meerderheid (57%) van de directieleden man, 43% is vrouw. Onder het onderwijzend personeel in is 82% vrouw. Ook bij het ondersteunend personeel zijn minder mannen dan vrouwen werkzaam: 26% van het ondersteunend personeel is man, 74% is vrouw. Dit komt overeen met de man/vrouw verhouding in. 9 Bron: Etalagebestand personeelsgegevens primair onderwijs 2012, Dienst Uitvoering Onderwijs. : peildatum 1 oktober 2012. Het bestand bestaat uit de reguliere formatie. 9
3.2.2 Leeftijdsverdeling Figuur 6 Leeftijdsverdeling personeel primair onderwijs 2012 10 35 % 30 25 20 15 10 < 25 jaar 25-35 jaar 35-45 jaar 45-55 jaar > 55 jaar 5 0 In de gemeente is een relatief groot deel van het personeel ouder dan 55 jaar (29%). In is dat 26%. Het aandeel jongeren in de gemeente is beperkt: 3% van het personeel is jonger dan 25 jaar. Dit komt overeen met het landelijk gemiddelde. Wanneer gekeken wordt naar de gemiddelde leeftijd van het personeel, valt op dat het onderwijzend en ondersteunend personeel in de gemeente gemiddeld iets ouder is dan hun collega s in. Tabel 2 Gemiddelde leeftijd personeel primair onderwijs naar functie 2012 11 Directie Onderwijzend Ondersteunend 52,0 46,0 46,7 52,4 43,7 45,7 10 Bron: Etalagebestand personeelsgegevens primair onderwijs 2012, Dienst Uitvoering Onderwijs. : peildatum 1 oktober 2012. Het bestand bestaat uit de reguliere formatie. 11 Bron: Etalagebestand personeelsgegevens primair onderwijs 2012, Dienst Uitvoering Onderwijs. : peildatum 1 oktober 2012. Het bestand bestaat uit de reguliere formatie. 10
3.2.3 Aanstellingsomvang Figuur 7 Aanstellingsomvang personeel primair onderwijs (in personen) 2012 12 100 % 90 80 70 60 50 40 30 > 0.8 fte 0.5-0.8 fte 0-0.5 fte 20 10 0 In de gemeente wordt minder in deeltijd gewerkt dan in de rest van. In heeft 59% van het personeel een aanstellingsomvang van meer dan 0.8 fte. 27% Heeft een aanstellingsomvang van 0.5 tot 0.8 fte en een beperkt deel van het personeel heeft een aanstellingsomvang van 0 tot 0.5 fte (14%). Dit beeld wijkt af van het landelijk beeld: in heeft een kleiner deel van het personeel een aanstellingsomvang van meer dan 0.8 fte (42%), terwijl er meer gebruik wordt gemaakt van de aanstellingsomvang 0.5 tot 0.8 fte en 0 tot 0.5 fte (respectievelijk 32% en 25%). 3.2.4 Functiemix De functiemix is de verdeling van leraren (in fte) over de verschillende salarisschalen. Schoolbesturen krijgen extra middelen van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap om leraren promotie te kunnen geven naar hogere leraarsfuncties. Deze maatregel wordt aangeduid als de versterking van de functiemix. In figuur 8 worden de functiemixgemiddelden in het basisonderwijs per regio weergegeven. Deze gemiddelden worden afgezet tegen de doelstelling. In de bijlage zijn de functiemixgemiddelden voor het speciaal (basis)onderwijs opgenomen. 12 Bron: Etalagebestand personeelsgegevens primair onderwijs 2012, Dienst Uitvoering Onderwijs. : peildatum 1 oktober 2012. Het bestand bestaat uit de reguliere formatie.
Figuur 8 Functiemix leraren basisonderwijs 2013: aandeel leraren per salarisschaal 13 % LA LB LC Doelstelling 2014 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 In de gemeente is de functiemix-doelstelling voor 2014 nog niet behaald. Het aandeel basisschoolleraren (in fte s) in de salarisschaal LA zal nog moeten krimpen, terwijl het aandeel in de salarisschalen LB en LC nog sterk moet toenemen. In 2013 is het aandeel leraren in salarisschaal LA 85,1%. In 2014 moet dit aandeel zijn teruggelopen tot 58%. 13 Bron: functiemix.minocw.nl : 2013 betreft een voorlopige meting met afwijkende peildata: 1 maart 2013. 12
3.2.5 BAPO De BAPO regeling (Bevordering Arbeid Participatie Onderwijspersoneel) heeft ten doel het voor ouder wordend onderwijspersoneel aantrekkelijk te maken om aan het arbeidsproces te blijven deelnemen, door taakvermindering c.q. taakverlichting. Figuur 9 Aandeel BAPO-gebruik als percentage van de werkgelegenheid 2011 14 4,5 % 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 In de gemeente komt het aandeel BAPO-gebruik als percentage van de werkgelegenheid in de gemeente uit op 4,1%. Dit aandeel is iets hoger dan het aandeel BAPO-gebruik in (3,9% van de werkgelegenheid). 14 Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel 2013-2025. 13
4 AANBOD VAN PERSONEEL In dit hoofdstuk wordt het potentiële aanbod van onderwijzend personeel in het primair onderwijs in de nabije omgeving van de gemeente uiteengezet. 15 De focus ligt hierbij op het aantal afgestudeerden van de pedagogische academie voor het basisonderwijs (pabo) en afgestudeerden van de opleiding Special Educational Needs (SEN). 16 Een pabo-diploma geeft een onderwijsbevoegdheid voor het basisonderwijs. Voor het speciaal onderwijs is eveneens een onderwijsbevoegdheid voor het basisonderwijs nodig. Deze bevoegdheid wordt vaak aangevuld met een aparte opleiding voor het speciaal onderwijs, zoals de opleiding Special Educational Needs. 4.1 Gediplomeerden pabo Tabel 3 Ontwikkeling aantal pabo-gediplomeerden 2008-2012 17 Hogescholen 2008 2009 2010 2011 2012 Hogeschool Inholland 726 605 564 507 454 Hogeschool IPABO 334 270 220 211 188 Hogeschool van 141 159 127 130 94 Totaal 1.201 1.034 911 848 736 In de nabije omgeving van de gemeente hebben in 2012 736 pabo-studenten hun diploma gekregen. Dit is 16,2% van het totale aantal pabo-gediplomeerden in. Sinds 2008 is het totaal aantal gediplomeerden in de nabije omgeving van de gemeente jaarlijks afgenomen, in totaal met ruim 38%. Dit is meer dan de landelijke daling. In is het aantal pabo-gediplomeerden tussen 2008 en 2012 afgenomen van 5.931 naar 4.548 (23%). 15 Er zijn ook andere mogelijkheden om in te stromen op de onderwijsarbeidsmarkt, zoals instroom vanuit de stille reserve. 16 Niet alle regio s hebben een opleiding SEN in de omgeving, indien hier sprake van is worden enkel de gegevens over de pabo-gediplomeerden weergegeven. 17 Bron: Stamos.nl. De gegevens zijn weergegeven op instellingsniveau. Dit houdt in dat er geen onderscheid kan worden gemaakt tussen de verschillende vestigingen (indien van toepassing). 14
5 VERWACHTINGEN VOOR DE TOEKOMST In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de vraag hoe de arbeidsmarkt voor het primair onderwijs zich naar verwachting zal ontwikkelen. Omdat de werkgelegenheid in de sector afhankelijk is van het aantal leerlingen, wordt eerst een prognose gegeven van de ontwikkeling van het aantal leerlingen in de regio. Daarna worden de prognose van de werkgelegenheid en de prognose van de onvervulde vraag tot 2017 uiteengezet. De onvervulde vraag wordt bepaald door de mate waarin de instroom (aanbod) niet kan voorzien in de vraag. 18 In bijlage 3 zijn aanvullende gegevens over de toekomstverwachtingen voor het primair onderwijs na te lezen. 5.1 Prognose aantal leerlingen Figuur 10 Prognose procentuele ontwikkeling aantal leerlingen primair onderwijs 2014-2017 19 10 % 8 6 4 2 0-2 Zuidelijk Noord-Holland -4-6 Naar verwachting neemt het aantal leerlingen in de gemeente tussen 2014 en 2017 toe met 7,7%. In de regio Zuidelijk Noord-Holland en in zal het aantal leerlingen naar verwachting juist afnemen, met respectievelijk 4,1% en 3,8%. 18 In De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel 2013-2025 wordt de ontwikkeling van onvervulde vraag gepresenteerd als optelling van de onvervulde vraag onder directeuren en leraren. In dit rapport wordt hierbij aangesloten. Vanwege de mogelijke uitwisseling tussen directeuren en leraren kan de onvervulde vraag in de praktijk uitgeruild worden tussen directeuren en leraren. 19 Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel 2013-2025. 15
5.2 Prognose werkgelegenheid Figuur 11 Prognose procentuele ontwikkeling benodigd aantal fte primair onderwijs exclusief Bapo 2013-2017 20 12 10 % 8 6 4 2 0-2 Zuidelijk Noord-Holland -4-6 Naar verwachting zal de werkgelegenheid in de gemeente tussen 2013 en 2017 toenemen. In zal het benodigd aantal fte in deze periode met 10% toenemen, terwijl in sprake is van een afname van 4,3%. 5.3 Prognose onvervulde vraag Figuur 12 Prognose onvervulde vraag leraren en directie in fte 2013-2017 21 250 200 150 100 50 0 2013 2014 2015 2016 2017 De onvervulde vraag in de gemeente zal de komende jaren naar verwachting sterk toenemen. De onvervulde vraag zal het grootst zijn in 2017: 202 fte. Dit is 3,8% van het benodigd aantal fte s voor leraren en directiepersoneel in deze gemeente. 20 Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel 2013-2025. 21 Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel 2013-2025. 16
BIJLAGE 1 - LEERLINGEN 22 Tabel B1 Ontwikkeling aantal leerlingen primair onderwijs 2009-2013 2009 2010 2011 2012 2013 63.437 63.520 64.438 64.660 65.743 1.658.742 1.646.619 1.629.584 1.608.183 1.585.794 Tabel B2 Ontwikkeling aantal leerlingen basisonderwijs 2009-2013 2009 2010 2011 2012 2013 58.453 58.773 59.680 60.151 61.182 1.547.839 1.534.935 1.517.647 1.497.832 1.476.517 Tabel B3 Ontwikkeling aantal leerlingen speciaal onderwijs 2009-2013 2009 2010 2011 2012 2013 4.984 4.747 4.758 4.509 4.561 110.903 111.684 111.937 110.351 109.277 Tabel B4 Ontwikkeling aantal gewichtenleerlingen 2009-2013 2009 2010 2011 2012 2013 0.3 8,5 8,1 7,4 6,9 6,2 1.2 19,0 18,1 16,9 15,6 13,9 0.3 7,6 7,3 6,9 6,4 5,9 1.2 5,6 5,5 5,4 5,2 5,0 Tabel B5 Ontwikkeling aantal leerlingen cluster 3 en 4 2009-2013 2009 2010 2011 2012 2013 2.431 2.381 2.469 2.343 2.459 57.747 59.024 60.255 60.491 61.264 22 Bron: Etalagebestanden leerlingen primair onderwijs 2009 2013, Dienst Uitvoering Onderwijs. : peildatum 1 oktober van het betreffende jaar. De gegevens zijn gebaseerd op de 1-cijfer. De gegevens uit 2013 zijn gebaseerd op voorlopig vastgestelde cijfers. 17
BIJLAGE 2 WERKGELEGENHEID 23 Tabel B6 Ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs 2008-2012 2008 2009 2010 2011 2012 6.545 6.593 6.631 6.457 6.136 133.419 138.797 136.809 130.989 125.716 Tabel B7 Ontwikkeling werkgelegenheid basisonderwijs 2008-2012 2008 2009 2010 2011 2012 5.043 5.026 5.119 5.022 4.833 106.084 110.123 108.151 103.639 99.487 Tabel B8 Ontwikkeling werkgelegenheid speciaal onderwijs 2008-2012 2008 2009 2010 2011 2012 1.502 1.567 1.512 1.435 1.303 27.335 28.674 28.658 27.350 26.229 Tabel B9 Ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs naar functie 2008-2012 2008 2009 2010 2011 2012 Directie 401 413 433 397 360 Onderwijzend 4.627 4.697 4.727 4.666 4.440 Ondersteunend 1.419 1.418 1.406 1.310 1.226 Directie 10.760 10.970 10.827 10.228 9.726 Onderwijzend 102.518 105.226 103.252 98.860 94.962 Ondersteunend 19.411 22.075 22.268 21.433 20.152 Tabel B10 Ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs naar geslacht 2008-2012 2008 2009 2010 2011 2012 Man 1.511 1.512 1.476 1.423 1.327 Vrouw 5.032 5.082 5.155 5.033 4.809 Man 31.351 32.760 31.655 29.725 27.889 Vrouw 101.658 106.033 105.157 101.248 97.829 23 Bron: Etalagebestand personeelsgegevens primair onderwijs 2012, Dienst Uitvoering Onderwijs. : peildatum 1 oktober 2012. Het bestand bestaat uit de reguliere formatie. 18
Tabel B11 Ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs naar leeftijd 2008-2012 Tabel B12 Tabel B13 2008 2009 2010 2011 2012 Jonger dan 25 jaar 277 305 309 267 198 25 35 jaar 1.354 1.364 1.453 1.442 1.414 35 45 jaar 1.334 1.334 1.269 1.216 1.137 45 55 jaar 2.099 1.980 1.887 1.749 1.607 55 jaar en ouder 1.484 1.607 1.709 1.788 1.780 Jonger dan 25 jaar 7.728 7.878 6.640 4.936 3.811 25 35 jaar 33.152 34.469 34.475 33.338 31.878 35 45 jaar 24.195 25.046 24.692 24.138 23.912 45 55 jaar 41.477 41.489 39.071 35.860 32.917 55 jaar en ouder 26.447 29.917 31.924 32.719 33.171 Ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs (in personen) naar aanstellingsomvang 2008-2012 2008 2009 2010 2011 2012 0 0.5 fte 1.130 1.116 1.111 1.142 1.119 0.5 0.8 fte 2.057 2.108 2.121 2.133 2.109 > 0.8 fte 4.988 5.022 5.065 4.877 4.581 0 0.5 fte 42.088 47.277 47.415 47.353 45.731 0.5 0.8 fte 54.026 57.596 58.879 58.923 59.106 > 0.8 fte 88.676 91.514 88.658 82.722 77.479 Ontwikkeling functiemix basisonderwijs: aandeel leraren per salarisschaal 2009-2013 24 2009 2010 2011 2012 2013 LA 98,7 96,5 88,8 85,7 85,1 LB 1,2 3,4 11,1 14,2 14,8 LC 0,1 0,1 0,1 0,1 0,2 Overig - - - - 0 LA 98 93,1 85,8 82 81,3 LB 1,9 6,8 14 17,9 18,5 LC 0,1 0,1 0,1 0,2 0,2 Overig 0 0 0 0 0 Tabel B14 Ontwikkeling functiemix speciaal onderwijs: aandeel leraren per salarisschaal 2009-2013 25 2009 2010 2011 2012 2013 LA 0,4 0 0 0 0,1 LB 97,7 96 92 89,9 89,4 LC 1,5 3,2 8 10,1 10,5 Overig 0,4 0,8 - - - LA 0,5 0,4 0,2 0,3 0,2 LB 97,3 96 93,2 91,3 90,8 LC 2,1 3,5 6,5 8,4 9 Overig 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 24 Bron: functiemix.minocw.nl : 2013 betreft een voorlopige meting met afwijkende peildata: 1 maart 2013. 25 Bron: functiemix.minocw.nl : 2013 betreft een voorlopige meting met afwijkende peildata: 1 maart 2013.
BIJLAGE 3 VERWACHTINGEN VOOR DE TOEKOMST Tabel B15 Prognose ontwikkeling aantal leerlingen primair onderwijs 2014-2017 26 2014 2015 2016 2017 67.961 69.654 71.660 73.203 1.564.200 1.540.909 1.519.867 1.504.854 Tabel B16 Prognose ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs in fte 2013-2017 27 2013 2014 2015 2016 2017 6.068 6.232 6.373 6.539 6.673 116.262 114.944 113.496 112.175 111.210 Tabel B17 Prognose ontwikkeling instroom primair onderwijs in fte naar functie 2013-2017 28 2013 2014 2015 2016 2017 Directie 15 17 17 17 17 Onderwijzend 362 468 478 505 533 Ondersteunend 167 190 202 201 207 Directie 230 227 214 206 199 Onderwijzend 4.383 4.723 4.683 4.644 4.989 Ondersteunend 1.641 1.815 1.825 1.741 1.766 Tabel B18 Prognose ontwikkeling uitbreidingsvraag in fte naar functie 2013-2017 29 2013 2014 2015 2016 2017 Directie 5 11 10 12 9 Onderwijzend 51 119 104 122 98 Ondersteunend 14 33 27 32 26 Directie -139-132 -135-122 -90 Onderwijzend -1.290-1.113-1.221-1.100-794 Ondersteunend -141-74 -92-99 -81 26 Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel 2013-2025. 27 Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel 2013-2025. 28 Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel 2013-2025. : beschikbare arbeidsplaatsen worden deels ingevuld via instroom en deels via arbeidsduurwijzigingen en functiewijzigingen. De instroom in tabel B17 bestaat niet alleen uit instroom vanuit de opleiding, maar ook instroom vanuit de stille reserve, vanuit LIO of ondersteunend personeel 29 Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel 2013-2025. : de uitbreidingsvraag wordt bepaald door de ontwikkeling van het aantal leerlingen en de verhouding tussen het aantal leerlingen en het aantal leraren. Bijvoorbeeld: wanneer er meer leerlingen zijn, zijn er meer leraren nodig. Dit geldt ook als bij een gelijkblijvend aantal leerlingen de verhouding tussen het aantal leerlingen en het aantal leraren daalt. De uitbreidingsvraag kan zowel positief als negatief zijn. 20
Tabel B19 Prognose ontwikkeling vervangingsvraag in fte naar functie 2013-2017 30 2013 2014 2015 2016 2017 Directie 9 5 8 4 8 Onderwijzend 351 404 423 441 469 Ondersteunend 165 166 177 172 181 Directie 378 348 325 321 293 Onderwijzend 6.183 6.395 6.303 6.087 6.106 Ondersteunend 1.927 1.957 1.943 1.873 1.878 30 Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel 2013-2025. : de vervangingsvraag wordt bepaald door het saldo van uitstroom, arbeidsduurwijziging (meer of minder werken), functiewijziging en de jaarlijkse verandering in BAPO-gebruik.
BIJLAGE 4 AANVULLENDE INFORMATIE In totaal zijn er 22 regionale arbeidsmarktanalyses beschikbaar, waarvan vier rapportages betrekking hebben op de G4. De overige rapportages bestaan uit een RPA-regio of uit een bundeling van (meerdere) RPA-regio s. Bij deze bundeling is zoveel mogelijk aangesloten bij de bestaande samenwerkingsverbanden. Wilt u meer informatie over de arbeidsmarkt in uw regio? Hieronder zijn links naar verschillende relevante informatiebronnen opgenomen, waar u aanvullend op de gegevens uit dit rapport gegevens kunt raadplegen. Indien u vragen heeft, kunt u ook contact opnemen met het Arbeidsmarktplatform PO. Tabel B18 Relevante informatiebronnen Thema Onderwerp Website Leerlingen Ontwikkeling aantal leerlingen data.duo.nl Werkgelegenheid Ontwikkeling werkgelegenheid data.duo.nl Ontwikkeling Functiemix Aanbod van personeel Gediplomeerden per hogeschool (instellingsniveau) Stamos.nl Ziekteverzuim Ontwikkeling verzuim naar provincie Stamos.nl functiemix.minocw.nl Verwachtingen voor de toekomst Ontwikkeling aantal leerlingen Scenariomodel PO Arbeidsmarktprognoses CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel 2013-2025. 22
www.arbeidsmarktplatformpo.nl ARBEIDSMARKTPLATFORM PRIMAIR ONDERWIJS Postadres Postbus 556 2501 CN Den Haag Bezoekadres Lange Voorhout 13 2514 EA Den Haag T 070 376 58 10 www.arbeidsmarktplatformpo.nl info@ arbeidsmarktplatformpo.nl ARBEIDSMARKTPLATFORM PRIMAIR ONDERWIJS is het kennis-en expertisecentrum van de arbeidsmarkt in het primair onderwijs. Samen met de sector bevordert het een gezonde arbeidsmarkt. 2 Arbeidsmarktplatform Primair Onderwijs