.-4ISTERIEVAN tnlenlandse ZAKEN Javastraat 68 B. V.D. VGravenKage. * g N- : 257972 Bli'- : vier Bett Activiteit van Surinaamse nationalisten in Nederland GEHEIM Met verwijzing naar mijn schrijven van 12 Juli j.l., No. 238288, heb ik de eer Uwe Excellentie hiernevens aan te bieden copie van mijn brief met bijlagen van heden, No.257972, gericht aan de Minister van Binnenlandse Zaken, handelende over het in hoofde dezes vermelde onderwerp. HST HOOFD VAN DE Aan Zijne Excellentie de Minister President, te 's-g R A V E N H A G E. Mr L. Einthoven. 10359 - '53-160
GEHEIM RAPPORT fr" -. De reeds geruime tijd bij de vereniging "Ons Suriname" te ';*- **V, " i;%. Amsterdam bestaan hebbende plannen om een orgaan uit te geven zijn w" * : ;) de vorige maand tot uitvoering gekomen; verschenen is toen het,:; eerste nummer van "de Koerier". In "Een woord vooraf" heeft de redactie ter inleiding een uiteenzetting gegeven over het doel, dat met het blad wordt beoogd. Ter bekorting moge terzake verwezen?v,i worden naar de hiernevens gevoegde copie van het titelblad. ".// Over het algemeen geeft de inhoud van het blad, grotendeels.'.':/ : ontleend aan persberichten, geen aanleiding tot opmerkingen behoudens "T. *:' ;''' een artikel over het beleid van de Procureur-Generaal te Paramaribo onder het hoofd "Autonoom Suriname", waarvan mede een copie hierbij is gevoegd. Ook naar de inhoud hiervan moge ter bekorting verwezen ":-;'"H worden. ',:p;".. In het één dezer dagen verschenen November-nummer (No.2) van '& <".'... "de Koerier" is een beschouwing gewijd aan het "Statuut" in verband ;"..-. met de afkondiging daarvan op 15 December a.s. In het betrekkelijk ":- artikel wordt opgemerkt, dat het Surinaamse volk thans zal leven onder een rechtsorde die zij niet kent en waarvan het waarschijnlijk is dat, indien deze rechtsorde aan een referendum onderworpen zou worden, "het Surinaamse volk zou weigeren deze staatkundige en cul- ; /ƒ. "turelë onderschikking te aanvaarden"..,.:,v., Dezerzijds bestaat de indruk, dat de bekende communistisch rj: georiënteerde O.E.G.M.HUISWOUD, lid van de redactie van "de Koerier" Xv. en hoofdbestuurslid van "Ons Suriname" in de eerste plaats betrokken.v is bij hét bepalen van de inhoud van het maandblad. Blijkens een >ïi recente uitlating van hem - aldus een betrouwbaar bericht - mag ;.; ';' "de Koerier" geen politiek blad zijn maar de inhoud moet toch zo- ' '. ;>': danig zijn, dat de lezers worden beïnvloed. *%' '. ' ' ï.i-,' :, Sedert de aanvaarding van het "Statuut" heeft de Vereniging $:>*,*"' ' "Ons Suriname" naar buiten practisch geen activiteit ontwikkeld. /,; ' Dat de vereniging een politieke organisatie blijft is onlangs nog JS1; gebleken. Het hoofdbestuur heeft namelijk op een desbetreffende '-7^!-.. ' vraag van het bestuur der Afdeling Zuid-Holland ( 's-gravenhage) ge- 'x>v- antwoord, dat "Ons Suriname" "zich principieel en consequent zal r*?-. "blijven bewegen op politiek-staatkundig terrein" wat de bedoelde ^!.:-{' afdeling evenwel niet wenst*. - 2 -
- 2 - Deze uiteenlopende standpunten hebben ertoe geleid, dat de afdeling Zuid-Holland zich heeft afgescheiden en omgevormd tot een nieuwe vereniging met name "Srenang Kondre" (Het land van Suriname), welke zich uitsluitend wil bewegen op cultureel en sociaal gebied. Het lidmaatschap staat open voor elke Surinamer in Nederland. Van deze gelegenheid moge tevens gebruik worden gemaakt mede te delen, dat de fel nationalistisch gezinde Mr E.BRUMA, hoofdbestuurslid van "Ons Suriname" en voorzitter van de Surinaamse culturele vereniging "Wie Eegie Sanie" te Amsterdam, voornemens zou zijn in de loop van de eerstvolgende maanden naar Suriname te vertrekken. Hij heeft het plan d.t.l. een gelijknamige vereniging op te richten zoals die ook reeds bestaat in de Nederlandse Antillen (Curacao en Aruba). De vereniging "Wie Eegie Sanie" (Ons Eigen Goed) te Amsterdam heeft enige tijd geleden de aandacht getrokken door zich met andere Surinaamse verenigingen d.t.s* té verzetten tegen de aanvaarding van het "Statuut". Over het algemeen kan gezegd worden, dat het. verenigingsbestuur zeer actief is. Geregeld worden te Amsterdam bijeenkomsten gehouden voor de leden (studenten en andere jeugdige personen), o.a. met het oogmerk leiders te vormen, die zich behoorlijk kunnen uitdrukken. Er worden echter niet uitsluitend culturele yraagstukken behandeld. Integendeel, ook staatkundige en economische onderwerpen vinden behandeling. Het streven is verder duidelijk af- - - gestemd op de nationalistische gevoelens en gericht op de nationale bevrijding benevens op de zgn. opbouw van Suriname, waaraan actief moet worden deelgenomen. Het is bekend, dat de voorzitter Mr E. B8ÜMA de opvatting huldigt, dat de leden van "Wie Eegie Sanie" ook moeten leren wat de verschillende politieke denkbeelden zijn. Met betrekking tot het communisme heeft hij zich uitgelaten van oordeel tie zijn, dat deze ideologie en het nationalisme niet verenigbaar zijn. Hij heeft in dit verband blijk gegeven een aanhanger te zijn van de met.het communisme gebroken hebbende neger Richard WRIGET, die onlangs te Amsterdam voor "V/ie Eegie Sanie" een lezing heeft " gehouden i 1-12-1954.
ORGAAN VAN DE WER KCOMMISSIE VER. 'ONS SURINAME SlÉ^^;*^.s**-*.* Ie Jaargang - HO', l W OORD 7.0 Q.V.1.A dat men bij de geboorte van een'kind de een zegawens op sxjn pad door het leven meegeeft. ^»l ^g^am;v:alle /nieuwe aciieppingen ma t de beste waneen de-wereld in.' ^ epa^ ;jbij da msnsen stellen wij de Vraag van hét :'Waarom?!' - wat i? Iet ctoëï?3ea korte uitesnwetting ie nodig o (il de leden van de verenig- ^;ing;5qhs; Suriname;' en de talrijke vrienden die wij hekben doel en opg ^fe:mrions:-nieuw orgaan toa te liohten. ',! flf;.rfè iiti : $". doelefeellingün.-van de vereniging Qua Suriname en de taak ip^l^^rkoommisaie, hebben een groot aantal leden geweend dat hat ^odmk<3ld.jk is gebruik te maken van dé ons {statutair gegeven mogelijkj ^^ lk:ptf iri hè t belaag van het Suriaaamee v^dprland en de Surinamaanse '* tl jf artg<3hap in Jfedorland te werken. De band, febe een de Suriname pa onl^ihg; d önt vsrstorkt te worden, en hè t eé^ip&origheidagevoel vergroot. ^ll^ftrj^tgea-a.rdö Surinamer zal mogen aarzelen te stteljafji als het Cl^fe^^dé:,, balansen-'van Mjn land-tüt/^fc^t-.töjjsi- ' :- : ' - ' *- i aj^ «röjdiftotia van ons orgaan,- voor'tgekoaiejri uit. da.yorkoommisaie va» i ^ér fl ïgins; Ons. Suriname, ia dé f&tii&r Q>gedaan dat een publioatie Ipi^lï^t'^nde-rliavigQ. esn uitstekend eej^ife begin kan''vor(aen uot een ;: r ^:^,bo: rip-vaa Surinatóa-, -0e in%oiiö "i al "daaröffl afgeatertd. aljn O'p: -hetr^^apipl^öh'e'w,- -jpolitiakö-, 9ooimó-^an-cnilturele^géb^uïen in Suriname,- ^^f^^sit óók nog de böhandeling vm ddaeifdü vratagèlukken in andejfe ^ ; a^,^ t--dè''wèr'jld i.h.b, in dr koloniale en afhankelijke g^biedön* :;:is; i^ffj ;t;.nieuws, betreft 'mo'et n^et 'WoSdeö.vsr\raoht dat wij de plaat^ : p;13 pr^an Innamen van Uw huiakipanfe, é&% wij 'ast' hét laatste nieuws ak?l[fiei5tléös9,tio. zullen koman,. aaar''t;téfer met dat nieuws -dat belang- ^ pl- ;a,-'-?oorzion van oommentaai'»;dt-'-']^^ö.'materiaaili5óaten en de.kleine ::;f^fê ^:ehö;bb0a bet onmogelijk gainaa^fejle; Jja&je lagar to stallan, maar Ipl^'/^iliën,.ons eohtar verzekerd;v tó!. % >öi.angstelling an eteun.. V/ij jen."beroep op alle Surinamera éü vruonden.van Surinama' zioh op? p?:b;lad'. ta 'abon&5^)n en hat verder; EB" propageren.. :g^:"::r;:::-\,:;;.".: ' '.: ^ _. DB RBDjlCfflE l^lffi^'lil) TAN D3 Y3H, OflS.STOIHJijjgfi' BBEAALT"-ÜW GOfïiCRIBaTIE1 O? TIJD;
AUTONOOM SURINAME Met verbazing namen wij kennis van het bericht in een Surinaamse krant betreffende een recente uitspraak van de Procureur-Geaeraal van' Suriname, Mr de Niet. De Procureur- Generaal zou verklaard hebben: l, dat er tegen toelating van uit de Antillen afkomstige Surinamers geen bezwaar bestaat - 2. dat er tegen deze burinamers een soepel standpunt zal worden ingenomen, mits men zich behoorlijk gedraagt en er geen kwade elementen onder schuilen - 3. dat hij (,de Procureur-Generaal) zich het recht voorbehoudt van weigering van toelating of uitzetting op grond van criminele of politiek ongunstige gedragingen. Het ia dus mogelijk dat in het "rijksdeel" Suriname een Nederlander kan beslissen welke landskinderen mogen repatriëren. De verklaring van de P.G. doet de volgende vragen rijzens Wat zijn politiek ongunstige gedragingen? Is het soms zo, dat de P.G. zelf de criteria hiervan bepaalt of geschiedt dit in Den Haag? De bedreiging slechts te worden toegelaten, indien men zich behoorlijk gedraagt, betekent dat "ónze" P,G, slecht gedrag verwacht van de terugkerende Surinamers. Betekent dit alles dat de strijd tegen de Surinaamse nationale aspiraties in een nieuwe fase is gekomen? Suriname vertoont thans het beeld van een (op papier) gelijkwaardig rijksdeel, waar echter een niet-surinamer bepaalt wie zich behoorlijk gedraagt en wie politiek-ongunstig ia. Interessant ia het nog erop te wijzen dat, volgens artikel 3 lid f van het Statuut de toelating en uitzetting van Nederlanders (dus ook Surinamers) een Koninkrijksaangelegenheid is t Dit betekent dus, dat na het in werking treden van het Statuut deze (dictatoriale),, bevoegdheden van de P.G. aan de Rijksregering komen. De Surinaamse landsregering is volgens het Statuut niet bevoegd een dergelijke zaak te regelen. Zijn wij baas in eigen huis? ("de Koerier" van October 1954)