Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Zitting (R 990), , Wijziging van het Statuut voor het Koninkrijk der Neder landen, inhoudende beëindiging van de statutaire band met Suriname Brief van de Minister-President, Minister van Algemene Zaken, en van de Minister voor Surinaamse en Neder lands-antilliaanse Zaken, inzake de onafhankelijkheid van Suriname Conclusies van het bilaterale overleg tussen Nederland en Suriname, gehouden op 25 en 26 juni 1975 te 's-gravenhage Nr. 12 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR SURINAAMSE EN NEDERLANDS- ANTILLIAANSE ZAKEN Aan de heer Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, 's-gravenhage, 24 september 1975 Met verwijzing naar het uw Kamer aangeboden ontwerp van rijkswet houdende wijziging van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden, inhoudende beëindiging van de Statutaire band met Suriname, met name bladzijde 34 onder 4 van de daarbij behorende memorie van antwoord (R 990), , doe ik u hierbij, ter kennisneming van de leden der Kamer, toekomen afschrift van een aan de Minister-President van Suriname gerichte brief inzake pensioenrechten A.O.W. en A.W.W. De Minister voor Surinaamse en Nederlands-Antilliaanse Zaken, W. F. de Gaay Fortman 2 vel Tweede Kamer, zitting , (R 990), enz., nr. 12 1

2 's-gravenhage, 24 september 1975 Aan Zijne Excellentie H. A. E. Arron, Minister-President van Suriname, Paramaribo, Suriname. Amice, Ten vervolge op mijn brief van 1 mei 1975, nr , inzake pensioenrechten A.O.W. en met verwijzing naar het besprokene tijdens het bilaterale overleg te Uwent van 14 tot en met 21 mei 1975, moge ik U hierbij inlichten omtrent het resultaat van het nadere overleg ter zake met mijn ambtgenoot van Sociale Zaken. I. Alvorens hiertoe over te gaan volgt hieronder te Uwer oriëntatie een overzicht van de opbouw van de pensioenrechten in het kader van de A.O.W. De per 1 januari 1957 in werking getreden A.O.W. kent een definitieve - en een overgangsregeling voor de opbouw van het pensioen. a. Definitieve regeling De A.O.W. is een opbouwverzekering, die uitgaat van een 50-jarige verzekeringsduur, namelijk van het 15e tot het 65e jaar. Voor ieder jaar, waarover men verzekerd is geweest, wordt 2% van het volledige pensioen opgebouwd. Verplicht verzekerd is in het algemeen ieder die hier te lande zijn woonplaats heeft. Bij een echtpaar bouwt ieder der echtgenoten afzonderlijk 1% van het gehuwdenpensioen op. b. Overgangsregeling Aangezien de A.O.W. eerst op 1 januari 1957 in werking is getreden, konden degenen, die op die datum ouder waren dan 15 jaar, geen volledig pensioen opbouwen. In verband hiermede zijn overgangsregelingen opgenomen voor: 1. personen, die op 1 januari 1957 ouder waren dan 15 jaar, doch jonger dan 65 jaar; 2. personen, die op 1 januari jaar of ouder waren. De onder 1 bedoelde personen worden van hun 15e verjaardag tot 1 januari 1957 geacht verzekerd te zijn geweest (de zgn. fictieve verzekeringsjaren), mits zij: - de Nederlandse nationaliteit bezitten; - in Nederland wonen en - na het bereiken van de 59-jarige leeftijd gedurende zes jaren -al dan niet onafgebroken - in Nederland, Suriname of de Nederlandse Antillen hebben gewoond. De onder 2 bedoelde personen verkregen recht op een geheel gratis pensioen, wanneer zij aan de hierboven vermelde voorwaarden voldeden. Volledigheidshalve zij in verband met deze overgangsregeling nog het volgende opgemerkt. Na de onafhankelijkheid van Suriname zal wonen in Suriname voor de zgn. «zes-jareneis» in beginsel niet meer in aanmerking kunnen worden genomen. Om dit te bereiken is een wetswijziging nodig. Er zal naar worden gestreefd, evenals bij de overdracht van Nieuw-Guinea is geschied, een overgangsmaatregel op te nemen op grond waarvan Nederlanders, die binnen een bepaalde periode vanuit Suriname naar Nederland terugkeren, geen nadeel voor hun pensioenrechten ondervinden. c. Vrijwillige premiebetaling Om korting op het pensioen te voorkomen kan men: - de premiebetaling vrijwillig voortzetten indien men in het buitenland gaat wonen en niet meer verzekerd is; Tweede Kamer, zitting , (R 990) enz., nr. 12 2

3 - achteraf niet verzekerde perioden inkopen indien men in Nederland gaat wonen en voor het eerst verzekerd wordt. Gedurende de tijdvakken waarover vrijwillige premie is betaald wordt men geacht in Nederland te hebben gewoond, hetgeen van belang is voor de toepassing van de overgangsregeling. d. Uitbetaling pensioen in buitenland Het pensioen(gedeelte) - gebaseerd op de werkelijke verzekeringsjaren - wordt ook in het buitenland uitgekeerd. De nationaliteit van betrokkene speelt hierbij evenmin een rol. Zoals uit de samenvatting van de overgangsregeling blijkt wordt het pensioen(gedeelte) - gebaseerd op de overgangsregeling - in beginsel alleen in Nederland uitbetaald. Opgrond van de nationale bepalingen is hierop echter een tweetal uitzonderingen gemaakt en wel voor: - Nederlanders, die reeds in het genot zijn van een overgangspensioen en zich dan in het buitenland vestigen. Voor hen is export van dit pensioen mogelijk als zij na het 59ste levensjaar gedurende zes jaar in Nederland hebben gewoond. - Nederlanders, die van 1 januari 1957 tot het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd onafgebroken - hetzij verplicht, hetzij vrijwillig - verzekerd zijn geweest. Zij krijgen dus ook de overgangsvoordelen in het buitenland. Volledigheidshalve wordt nog opgemerkt, dat de A.O.W. niet de mogelijkheid kent om bij vertrek uit Nederland de betaalde premie A.O.W. - bij wijze van afkoop van de verzekering -te restitueren. Tot zover de uiteenzetting over de opbouw van de pensioenrechten in het kader van de A.O.W. II. Thans volgt hieronder een overzicht van de situaties, welke zich na de onafhankelijkheid van Suriname kunnen voordoen. Ik merk hierbij op, dat in dit overzicht onderscheid is gemaakt tussen degenen, die op de datum van onafhankelijkheid jonger zijn dan 65 jaar en degenen, die dan reeds A.O.W.- pensioen hebben. 1. Jonger dan 65 jaar a. degenen, die in Nederland blijven en de Nederlandse nationaliteit behouden Voor deze groep personen verandert er bij onafhankelijkheid van Suriname niets. Zij kunnen, evenals de Europese Nederlanders, een volledig A.O.W. pensioen opbouwen. b. degenen, die in Nederland blijven en opteren voor de Surinaamse nationaliteit Het verlies van de Nederlandse nationaliteit is voor degenen, die geboren zijn na 1 januari 1942 niet van belang voor hun pensioenrechten A.O.W. Op hen is immers uitsluitend de definitieve regeling van toepassing en daarbij speelt de nationaliteit geen rol. Voor de groep van personen, die geboren is vóór 1 januari 1942 is de overgangsregeling wel van belang. In principe kunnen zij van de overgangsregeling niet profiteren, omdat zij de Nederlandse nationaliteit niet bezitten. Voor deze groep zal worden bevorderd, dat bij a.m.v.b., zolang zij in Nederland blijven wonen, de Surinaamse nationaliteit met de Nederlandse wordt gelijkgesteld. Tweede Kamer, zitting , (R 990) enz., nr. 12 3

4 c. degenen, die terugkeren naar Suriname en de Surinaamse nationaliteit verkrijgen De terugkeer naar Suriname betekent, dat het A.O.W.-pensioen niet verder wordt opgebouwd. Dit is echter een verschijnsel, dat zich voordoet bij iedereen die zijn woonplaats van Nederland naar het buitenland verlegt. Er bestaat echter de mogelijkheid om in aansluiting op de verplichte verzekering de premiebetaling op vrijwillige basis voort te zetten. Daardoor kan dus de opbouw van het A.O.W.-pensioen in het buitenland worden voortgezet. Degenen, die naar Suriname terugkeren en hiervan geen gebruik maken, hebben bij het bereiken van de 65-jarige leeftijd recht op een A.O.W.-pensioen, dat is gebaseerd op de verplichte verzekeringsjaren. Van de overgangsvoordelen kunnen zij uiteraard - evenals Nederlanders die hun woonplaats naar het buitenland verlegden en niet deelnamen aan de vrijwillige premiebetalingsregeling - niet profiteren. Degenen, die naar Suriname terugkeren en de premiebetaling we/-op vrijwillige basis - voortzetten, hebben op 65-jarige leeftijd zonder meer recht op een A.O.W.-pensioen, waarvan de grootte afhankelijk is van het aantal - verplichte en vrijwillige - verzekeringsjaren. Zonder nadere voorziening zouden zij echter niet van de overgangsregeling kunnen profiteren. Dit 'niet-kunnen-profiteren' van de overgangsregeling zou kunnen werken, als een rem op de remigratie. Zoals reeds is gesteld, is het thans voor personen met een Nederlandse nationaliteit mogelijk om door middel van vrijwillige premiebetaling in het buitenland de volledige overgangsvoordelen te verkrijgen, mits zij vanaf 1 januari 1957 onafgebroken - verplicht dan wel vrijwillig - verzekerd zijn geweest. Ten einde aan vorengenoemd bezwaar tegemoet te komen, is mijn ambtgenoot van Sociale Zaken bereid dusdanige maatregelen te bevorderen, dat het voor deze groep van personen met Surinaamse nationaliteit eveneens mogelijk wordt om door middel van vrijwillige premiebetaling - onder dezelfde voorwaarden, als die welke voor Nederlanders zijn gesteld - in Suriname de volledige overgangsvoordelen te verkrijgen. d. degenen, van Surinaamse landaard, die reeds vanuit Nederland teruggekeerd zijn naar Suriname en t.z.t. automatisch de Surinaamse nationaliteit verkrijgen Voor de rechten op A.O.W.-pensioen geldt voor deze categorie hetzelfde als voor de categorie bedoeld onder c. Ook voor deze groep zal worden bevorderd, dat zij door middel van vrijwillige premiebetaling in beginsel de volledige overgangsvoordelen kunnen verkrijgen. e. degenen, van Nederlandse landaard, die zich in Suriname hebben gevestigd (de zgn. Europese Nederlanders) De tot deze categorie behorende personen kunnen na de onafhankelijkheid de Nederlandse nationaliteit behouden of opteren voor de Surinaamse nationaliteit. Voor degenen, die de Nederlandse nationaliteit behouden, verandert er door de onafhankelijkheid van Suriname niets. Degenen echter, die kiezen voorde Surinaamse nationaliteit, zijn te vergelijken met decategorie, bedoeld onder d. Ook voor deze groep zal het dus mogelijk worden om door middel van vrijwillige premiebetaling - evenals dit thans het geval is - na de onafhankelijkheid van Suriname het volledige ouderdomspensioen op te bouwen. Tweede Kamer, zitting , (R 990) enz., nr. 12 4

5 2. Degenen, die reeds recht op A.O.W.-pensioen hebben a. degenen, die in Nederland blijven en de Nederlandse nationaliteit behouden Voor deze groep van personen verandert er niets. Zij blijven hun pensioen behouden. b. degenen, die in Nederland blijven en opteren voor de Surinaamse nationaliteit Zij voldoen zonder nadere voorziening niet meer aan de voorwaarden voor de overgangsvoordelen (nationaliteitseis). Ook voor deze groep zal worden bevorderd, dat bij a.m.v.b., zolang zij in Nederland blijven wonen de Surinaamse nationaliteit met de Nederlandse wordt gelijkgesteld. c. de gepensioneerden, die terugkeren naar Suriname of reeds teruggekeerdzijn en hetzij automatisch de Surinaamse nationaliteit verkrijgen, hetzij hiervoor opteren Het pensioen(gedeelte), gebaseerd op de werkelijke verzekeringsjaren, wordt ook in Suriname uitgekeerd. Export van A.O.W.-pensioen, gebaseerd op de overgangsbepalingen, is alleen, en dan nog onder bepaalde voorwaarden, mogelijk voor Nederlanders (zie: overzicht van de pensioenrechten - A.O.W., onder I, sub d.). Zodra de gepensioneerde de Nederlandse nationaliteit verliest, zal hij zonder nadere voorziening geen recht meer op de overgangsvoordelen kunnen doen gelden. Voor deze groep zullen dusdanige maatregelen worden bevorderd, opdat zij - onder dezelfde voorwaarden, welke voor Nederlanders zijn gesteld - hun reeds ingegane pensioen volledig behouden. III. Ten aanzien van de rechten op A.W.W.-pensioenen, zij opgemerkt, dat het hier - anders dan bij de A.O.W. - gaat om een risicoverzekering. Het recht op A.W.W.-pensioen, ontleend aan het overlijden van een verzekerde ingevolge die wet blijft - ongeacht de woonplaats en de nationaliteit van de nagelaten betrekkingen - bestaan. Naast deze definitieve regeling kent de A.W.W. twee overgangsregelingen. Het ligt in het voornemen zodanige maatregelen te bevorderen dat de A.W.W.-pensioenen, die op deze overgangsregelingen zijn verkregen, door de komende onafhankelijkheid van Suriname in het algemeen niet zullen worden aangetast. IV. Tenslotte zij opgemerkt dat het vorenstaande uiteraard slechts betrekking heeft op de Nederlandse wetgeving. Wanneer iemand in het genot is van een Nederlandse sociale verzekeringsuitkering, die is toegekend op grond van een internationale sociale zekerheidsregeling, zal het verkrijgen van de Surinaamse nationaliteit of een vertrek naar Suriname in het algemeen geen nadelige gevolgen hebben wanneer het een A.O.W.- of een A.W.W.-pensioen betreft. Ik vertrouw dat het vorenstaande Uw instemming kan hebben. Collegialiter, w.g. W. F. de Gaay Fortman Tweede Kamer, zitting , (R 990) enz., nr. 12 5