Symposium Koninkrijkskinderen Verslag workshop Aruba 23 mei 2013 Voorzitter: Glenn Thodé Columnist: Hellen van der Wal Aantal deelnemers: Circa 25 Opening De workshop wordt geopend door voorzitter Glenn Thodé, Allereerst bespreekt hij de vorm van de workshop: de workshop zal bestaan uit het voeren van een discussie aan de hand van enkele uitspraken van de kinderen van Aruba. Er zal eerst een korte film getoond worden, waar dan over zal worden gediscussieerd en vervolgens zal Hellen van der Wal haar column presenteren en zullen de deelnemers daar over discussiëren. Verslag workshop Aruba Doel van de workshop is ten eerste het verwerven van inzicht. Het rapport van UNICEF wekt de indruk dat het redelijk goed gaat met de kinderen van Aruba, maar volgens de voorzitter is dit niet helemaal waar en dit wil hij bespreken met de deelnemers. Het tweede doel van de workshop is het maken van nieuwe contacten en dus het uitbreiden van het kinderrechten-netwerk. Ten slotte, het laatste doel van de workshop is het verzamelen van suggesties tot verbetering van de omstandigheden van de kinderen van Aruba. Voordat de film getoond wordt, is er eerst een korte voorstelronde. Er hangt meteen een gezellige amicale sfeer, die de rest van de workshop behouden blijft. Iedereen lijkt erg geïnteresseerd in het werk van de ander en ook lijkt een ieder erg begaan met de kinderen van Aruba. Het grootste deel van de deelnemers is afkomstig uit Aruba en er zijn ook enkele vastelanders aanwezig. Film De korte film die tijdens de workshop getoond wordt, geeft de deelnemers een indruk van de situatie van kinderen op Aruba. De film bestaat voornamelijk uit uitspraken van de kinderen zelf. De hoofdthema s van de film zijn: onderwijs, gezin en participatie. Deze thema s zullen de basis voor de discussie zijn tijdens de rest van de workshop. Uitspraken kinderen van Aruba Voordat de voorzitter overgaat tot de discussie, vertelt hij eerst nog iets meer over het rapport van UNICEF. Er zijn meerdere issues op het eiland, die vermeld staan in het rapport van UNICEF. Het eerste issue dat de voorzitter noemt, is dat er sprake zou moeten zijn van een meer samenhang in de aanpak binnen de overheid. De Staat, de civil society (Ngo s etc.), de private sector en de trade unions (de overkoepelende organisaties) zouden beter moeten samenwerken. Een van de meest nijpende punten hierbij is de situatie van illegale immigranten. Om dit aan te pakken, zou er ook internationaal meer samenwerking moeten zijn.
Een tweede issue op Aruba is obesitas bij kinderen. Dit is te wijten aan de slechte voeding en om dit op te lossen zou er bv opnieuw naar het onderwijssysteem gekeken moeten worden. Ten derde spreekt de voorzitter over het geweldsprobleem. Er doen veel verhalen van geweld op Aruba de ronde en dit moet opgelost worden. Het geweld moet zichtbaarder worden en bespreekbaar, maar om dit te bewerkstelligen moet eerst de cultuur van stilte doorbroken worden. Een andere oplossing die genoemd wordt, is dat de vader meer als verzorger beschouwd moet worden binnen het gezin. Ten slotte benoemt de voorzitter nog het idee om kinderen een stem te geven bij het maken van beleid. 1. Thema: onderwijs Wat met name naar voren komt bij het thema onderwijs, is het feit dat de scholen in het Nederlands les geven, terwijl de kinderen thuis Engels, Spaans of Papiaments spreken en niet allemaal voldoende kennis van het Nederlands hebben om de lessen te kunnen volgen. De stelling voor de discussie is hier dan ook: In welke taal zouden de scholen op Aruba les moeten geven? Mening in de zaal Hoewel er op het eiland door vele inwoners Papiaments wordt gesproken, is lesgeven in het Papiaments geen oplossing. De leerlingen zouden namelijk geen kans maken op de wereldmarkt. Het is waarschijnlijk het beste om in het Engels les te geven. Voor veel leerlingen ligt deze taal namelijk dichterbij henzelf dan het Nederlands en ook meer ouders kennen het Engels beter dan het Nederlands. Het antwoord op de vraag in welke taal de scholen op Aruba les zouden moeten geven, moet gebaseerd worden op waar de leerlingen na het onderwijs naartoe gaan; gaan zij naar Nederland om verder te studeren, of naar Amerika? Er moet gekeken worden naar de mogelijkheden die er zijn voor de leerlingen na het afstuderen op Aruba. Het Nederlandse en het Amerikaanse systeem zijn namelijk niet te vergelijken. Het Amerikaanse systeem is erg duur, maar de Arubaanse studenten doen het wel erg goed daar. Bij het Nederlandse systeem is de taal moeilijk voor de Arubaanse leerlingen, maar het is wel een vrijer systeem en misschien ook wel een beter systeem. Arubaanse studenten die naar Nederland komen om te studeren hebben het moeilijk. Ze beheersen de Nederlandse taal niet op een dergelijk niveau dat ze het zelfvertrouwen hebben om bijvoorbeeld aan een discussie mee te doen. Er moet dus vooral beter onderwijs komen op Aruba.
De Nederlandse taal leeft niet op het eiland. Het onderwijs zou dus ook niet in het Nederlands gegeven moeten worden. Suggestie van de deelnemers aan de workshop: neem wat meer Nederlandse tvzenders. De discussie zou niet alleen moeten gaan over in welke taal het onderwijs op Aruba gegeven zou moeten worden. Veel kinderen op Aruba kunnen zich namelijk sowieso niet uiten, onder andere door hun opvoeding, school en cultuur. Dit is ook een reden waardoor de kinderen weinig zelfvertrouwen hebben. Er heerst een cultuur van braaf zijn en zo snel mogelijk leren. Kinderen die te veel vragen stellen zijn lastig en dit moet echt veranderd worden. Het onderwijssysteem op Aruba is prehistorisch en moet in zijn totaliteit veranderd worden. De leerlingen op Curaçao kunnen wel goed Nederlands spreken, waarom kan dit dan niet op Aruba? Conclusie Er moet niet alleen een focus liggen op de taal van het onderwijs op Aruba ; het hele onderwijssystem moet anders en de leefomgeving van de kinderen van Aruba moet hierbij leidend zijn. 2. Thema: gezin De voorzitter laat een sheet zien met een uitspraak van een kind. De moeder van het kind werkt van 08.30 uur tot 18.00 uur en als het nodig is blijft ze zelfs nog iets langer werken. Het kind vindt dat de moeder te veel werkt en zou haar graag vaker zien. Mening in de zaal Eigenlijk is iedereen het in de zaal wel met elkaar eens: een werkdag van 08.30 uur tot 18.00 uur is een hele normale werkdag en er is eigenlijk helemaal niets mis mee. Het gaat niet om kwantiteit maar om kwaliteit van de tijd die ouders met hun kinderen doorbrengen. Gezinnen moeten er op letten dat ze niet langs elkaar heen leven. Deze werktijden zijn de realiteit van de moderne wereld. De nadruk moet liggen op de aandacht die ouders geven wanneer ze hun kinderen wel zien (bijvoorbeeld door met het hele gezin te eten etc.). Op Aruba is er bijna geen mogelijkheid om parttime te werken. Dit is een typische vrouwenissue, bij mannen leeft dit probleem namelijk helemaal niet. Ouders op Aruba moeten wel zo veel werken, want voor jou 10 anderen.
Deeltijd werken bestaat op Aruba niet. In Nederland bestaat bij sommige bedrijven de mogelijkheid van flexwerken. Ouders kunnen hun werk dan deels op kantoor doen en deels vanuit huis. Op deze manier kunnen ouders vaker thuis zijn bij hun kinderen. Wellicht kunnen bedrijven op Aruba deze mogelijkheid ook invoeren. Conclusie Ouders moeten ervan bewust gemaakt worden dat hun kinderen meer tijd met ze door willen brengen. Op deze manier kan de kwaliteit van de tijd die ouders met hun kinderen doorbrengen verhoogd worden. Verder zou het een oplossing kunnen zijn om andere actoren signalen aan ouders te laten geven. Ten slotte wordt het invoeren van flexibel werken (het toestaan om vanuit huis te werken in plaats van bijvoorbeeld op kantoor) nog als een mogelijke oplossing genoemd. 3. Thema: participatie Aangezien de eerste twee thema s uitgebreid besproken zijn, is er voor het derde thema te weinig tijd. Dit thema is dan ook niet tijdens de workshop behandeld. Na een korte pauze zal de column van Hellen van der Wal besproken worden. Column Hellen van der Wal Hellen van der Wal bespreekt haar column en legt vooral de nadruk op de 5 voor 6 mentaliteit die erg heerst wanneer het gaat over de situatie van de kinderen op Aruba. Ze vraagt zich vooral af of men niet te snel tevreden is over de situatie van de kinderen. Het is redelijk veilig op Aruba, maar de uitspraak van UNICEF dat het redelijk goed gaat met de kinderen van Aruba is te kort door de bocht. Er zijn vooral veel psychische problemen en weinig faciliteiten om met deze problemen aan de slag te gaan. Het feit dat de kinderen zich niet uiten, leidt tot psychosociale problemen. Er is dan namelijk een gebrek aan communicatie. Er is vooral sprake van internaliserend probleemgedrag. Andere problemen op Aruba zijn het record aantal tienermoeders en het feit dat Aruba de meeste zittenblijvers van het Caribisch gebied heeft. Er is op Aruba dan ook sprake van zware onder-prestatie (75% van de beroepsbevolking is niet hoger geschoold dan lbo-niveau). De conclusie van UNICEF dat het wel meevalt met de situatie van kinderen op Aruba, betekent dat er internationaal weinig aandacht is voor de kinderrechten op Aruba. Hellen van der Wal sluit haar toespraak af met: We moeten ophouden met onze tevredenheid over goede bedoelingen en papieren tijgers, want het is vijf voor twaalf.
Discussie Er is te weinig tijd om nog een discussie over de column van Hellen van de Wal te hebben. Sluiting De voorzitter sluit de workshop af met een laatste vraag: Voel je de urgentie en wat kan je doen? Als mogelijke antwoorden noemt hij: Doorbreek de stiltecultuur. Breidt het meldrecht uit; artsen melden kindermishandeling namelijk te weinig uit angst voor repercussies. Stel een kinderombudsman in op/speciaal voor Aruba. Zorg voor een integraal jeugdbeleid op Aruba. Omdat er een schaamtecultuur heerst op Aruba, zullen mensen daar niet snel naar een loket toe gaan om hulp te zoeken; organisaties moeten dus hun hand uitreiken naar de mensen toe. Er moeten vaker ontmoetingen als deze georganiseerd worden, zodat men kan netwerken en informatie uitwisselen om zo tot een betere situatie te komen voor de kinderen.