Alle workshops op d Hieronder ziet u de workshopindeling van de BioVak 2014 op 22 en 23 januari. Let op: het schema is zo zorgvuldig mogelijk opgesteld, maar vanwege de actualiteit kan de indeling nog wijzigen. Raadpleeg daarom voor u naar de beurs gaat het definitieve schema op www.bionext.nl/biovak Workshops woensdag Hanzezaal A Restaurant Meerhal 1 Meerhal 2 Meerhal 3 Meerhal 4 Horecaplein 21.00 20.30 20.00 19.30 19.00 18.30 18.00 17.30 17.00 16.30 16.00 15.30 15.00 14.30 14.00 13.30 13.00 12.30 12.00 11.30 11.00 10.30 Biohuis bijeenkomst Pablo Titonell: extensivering of intensivering van de landbouw? Seminar Centrum Biologische Landbouw - Flevoland Bijeenkomst Hellas Bio Net - Griekenland Vertoning documentaire Dansen met Gehoornde Dames Collectieve netwerklunch Landschap van Smaken Milieuwinst op het Menu: concrete handvatten voor een duurzamere catering Opvolging: vermogensoverdracht in de actualiteit Biologische Boerenmarkt: klantenbinding Doorschakelen naar Demeter Haal het maximale uit grasklaver Genomineerden Ekoland Innovatieprijs Dierenarts en bio: Meet & Greet op de BioVak Bijen in nood, hoe kunt u de bijen helpen Inspirerende voorbeelden van vergroening Bloemen voor bijen Telersbijeenkomst Mestverwerking Nieuwerwets etiketteren Vergelijking kringloopprestaties biologisch-gangbare veehouderij Boekbespreking Bodemvruchtbaarheid, een studie van Biologisch denken Dier en kruid over varkens Dynamiek in de melkveehouderij na 2015 Omschakelen naar akkerbouw Leren van positieve voorbeelden in de melkveehouderij Mooie Maaltijd - kwestie van de juiste instelling Innovatieve biowijnbouw in Nederland Uitreiking Ekoland Innovatieprijs Uitreiking Bio winkelprijs 4 BIO.0023 14.01.10_BioVak_Katern_210x287.indd 4 10-01-14 17:26
Workshops BioVak woensdag 2014 Locatie Starttijd Eindtijd Hanzezaal A, 10.30 11.30 Biohuis bijeenkomst 12.00 13.00 Pablo Titonell: extensivering of intensivering van de landbouw? 16.00 17.30 De landbouw: een blik op de toekomst! 17.30 18.30 Bijeenkomst Hellas Bio Net - Griekenland 18.30 20.00 Vertoning documentaire Dansen met Gehoornde Dames Biohuis - bestuurders Pablo Tittonell, hoogleraar Farming Systems Ecology Douwe Monsma, akkerbouwer in Zeewolde; Joris Lohman, directeur Youth Food Movement; Wijnand Sukkel, onderzoeker duurzame voedselsystemen. Machteld Huber, onderzoeker voedselkwaliteit en gezondheid.gespreks-leider: Linda Graanoogst Filmmaker Onno Gerritse en veehouders Jan Dirk en Irene van der Voort, Remeker Biohuis bijeenkomst voor alle bij het Biohuis aangesloten boeren en tuinders! Besloten bijeenkomst, graag vooraf aanmelden via info@biohuis.org. Voor meer informatie, kijk op www.biohuis.org. Pablo Titonell, de Wageningse hoogleraar Farming systems ecology geeft zijn visie op landbouw. Zijn motto: "voor extensivering van de landbouw in Europa en de VS, maar voor intensivering van de landbouw in opkomende economieën in Afrika en Azië. De groei van de voedselproductie moet vooral komen van de kleinschalige boeren in ontwikkelingslanden, die nu al het leeuwendeel van het voedsel in de wereld produceren. Die moeten geen monoculturen gaan verbouwen, maar via gewasrotatie en andere ecologische principes de landbouw en veeteelt ontwikkelen. Centrum Biologische Landbouw (CBL) viert haar 25 jarig jubileum! Om dit te vieren organiseert het CBL dit seminar met 4 sprekers waarin de kernvraag wordt gepresenteerd: Waar gaat de sector zich voor inzetten de komende 25 jaar? Ideeën zijn tot stand gekomen en sprekers zijn gekozen naar aanleiding van een visie vormende workshop met vooraanstaande genodigden uit de sector. Wat gebeurt er als je stopt met antibiotica? Als je zelfs de koeien helemaal niet meer vaccineert? En wat gebeurt er als je van rauwe melk kaas maakt zoals vrijwel nergens in Nederland meer voorkomt? Veehouders Jan Dirk en Irene van de Voort gaan op zoek naar de oorspronkelijke kringloop van hun bedrijf. Nieuwe vragen:hoe krijg je de grond, het gras en de koe weer gezond? Antwoorden vinden ze volgens de stelregel dat alles in de natuur zit en daar dus de oplossingen gevonden moeten worden. Met vallen en opstaan weten ze de kringloop te herstellen. Het resultaat is een uniek antibioticavrij-bedrijf waar gezonde koeien leven zonder inentingen, een ecologisch evenwicht weiland waar de wetenschap versteld van staat en waar een kaas gemaakt wordt die bij de beste restaurants als delicatesse op het menu staat. Restaurant 13.00 14.00 Collectieve netwerklunch Lekker lunchen en tegelijkertijd kennismaken met collega-ondernemers uit de sector
Meerhal 1 12.30 13.30 Landschap van Rene de Bruin Lunchbijeenkomst voor standhouders streekplein en voor deelnemers Smaken praktijknetwerk een Landschap van Smaken. Besloten bijeenkomst 14.30 15.30 Milieuwinst op het Menu: concrete Kees Gerritsen, eigenaar van Pronto bedrijfscatering en Lex Een belangrijke food-trend is natuurlijk lokaal eten en drinken. Maar staat lekker dichtbij ook voor prettig zaken doen? Bedrijfscateraars van Giant Europe en handvaten voor een van Teeffelen, restaurant Stadhuis Almere vertellen hoe zij dit hebben aangepakt. Hoe betrek je de regio? Je duurzamere catering manager Vitam catering catering profileren met duurzaam en gezond. Een rendabel stappenplan naar een duurzaam inkoopbeleid. 15.30 16.30 Opvolging: vermogensoverdrac ht in de actualiteit André Olden, Makelaar en taxatie en Helmer Wieringa, Land & Co Bedrijfsopvolging: vooral een kwestie van slimme vermogensoverdracht. Agrarische bedrijven hebben de mogelijkheid vermogen tegen de lagere agrarische waarde over te dragen en kunnen gebruik maken van de BedrijfsOvernameFaciliteit. Wat zijn hier de actuele mogelijkheden? Regel je overdracht tegen verkeerswaarde of tegen agrarische waarde? Makelaar, taxateur en zoon van boer André Olden licht de actualiteit toe. Met voorbeeld van externe investeerder. 16.30 17.30 Biologische Boerenmarkt: klantenbinding 17.30 18.30 Doorschakelen naar Demeter Magda Scholte, geitenboerderij de Groote Stroe en Biologische Boerenmarkt Utrecht onder begeleiding van Maria van Boxtel, Land & Co Leen Janmaat, Louis Bolk Instituut en Petra Derkzen, St. Demeter Slim verkopen op de Biologische Boerenmarkt? Dan aansluiten bij de wensen van de moderne klant gemak voor de klant, gevoel bij de boerderij, goed in de pers. Ondernemers van de boerenmarkt Utrecht delen hun ervaringen met communicatieactiviteiten aansluitend op het seizoen. Hoe zet je slim Social Media in? Magda Scholte van geitenboerderij de Groote Stroe geeft praktische voorbeelden hoe de boerenmarkt Utrecht meer klanten trekt. Nu zie ik hoe de samenhangen werken in de landbouw is de reactie van een boer op de Demetercursus. Biologisch Dynamische landbouw gaat namelijk over samenhangen, zowel binnen het bedrijf als daarbuiten. Vanuit samenhang ontstaat samenwerking. In deze workshop krijg je een voorproefje van de Demetercursus. Maar ook hoe Demeter werkt aan vernieuwing van certificering, niet alleen bestraffend, maar vooral stimulerend in bedrijfsontwikkeling. Wilt u een stap verder met uw bedrijf, stap dan in deze workshop. De rest volgt vanzelf. Meerhal 2 18.30 19.30 Haal het maximale uit grasklaver 14.30 15.30 Genomineerden Ekoland Innovatieprijs 15.30 17.00 Dierenarts en bio: Meet & Greet op de BioVak Sander Bernaerts van zaadhandel Neutkens Kees van Veluw en genomineerde ondernemers Gerdien Kleijer dierenarts Harrie Janssen bio melkveehouder en Sabine Tijs Gezondheidsdienst voor dieren Gras/ klaver is de groene motor voor vee en bodemleven. Hoe haal je een maximaal rendement uit deze groene motor? Er valt zoveel meer te kiezen dan Engels raaigras en wanneer is dat zinvol? Waar let je op bij de keuze van de klaversoorten? Hoe werk je kostenefficiënt bij onderhoud en zaai? Maak kennis met de genomineerden voor de Ekoland Innovatieprijs 2014. Elk genomineerd bedrijf stelt zichzelf en de innovaties kort voor. Stel uw vragen! Dierenartsen en boeren gaan met elkaar in gesprek tijdens de workshop over samenwerken aan diergezondheid op het biologisch bedrijf. Aansluitend een rondleiding over de beursvloer en een drankje in de stand van Bionext.
Meerhal 2 17.00 18.00 Bijen in nood, hoe kunt u de bijen helpen 18.00 19.00 Inspirerende voorbeelden van vergroening Merijn Bos en Koos Bakker Inleidingen door John Arink (deelnemer), Henk Kloen (CLM) en Anton Stortelder (Alterra- WUR). 19.00 20.00 Bloemen voor bijen Jeroen Vorstman: Nederlandse Bijenhouders Vereniging en Sonja Copijn: BIJEN & BEDRIJF Naast de bekende honingbijen komen er nog 357 andere bijensoorten voor in Nederland. Ook is bekend dat de bijen in gevaar zijn door verschillende oorzaken. In deze wokshop laten we zien hoe u als landbouwer, als afnemer, als winkelier of als burger kan helpen. U wordt bijgepraat over het actieplan bijen en goede voorbeelden uit de praktijk. Naast achtergronden en kennis wordt u geïnspireerd door bedrijven en mensen die bevlogen met bijen begaan zijn. Deelnemers en begeleiders uit de pilot Natuur- en Landschapsnorm laten zien dat vergroening eenvoudig en leuk kan zijn. Vanhieruit gaan we discussie aan: hoe kan landbouw meer aan natuur kan doen, welke kansen biedt het nieuwe GLB-beleid en het nieuwe agrarische natuurbeheer? Bloemen voor Bijen, want kunt u doen? In deze workshop gaan we in op: Het belang van bijen. Waarom is de aanwezigheid van jaarrond stuifmeel zo belangrijk voor bijen? En elke deelnemer ontwerpt zijn bijen-erf Meerhal 3 11.30 13.00 Telersbijeenkomst Besloten telersbijeenkomst Green Organics Green organics 14.30 15.30 Mestverwerking Klaas J. de Vries, VT product Tijdens deze workshop komt de nieuwste ontwikkeling op het gebied van mestverwerking aan de orde: De Beddingmaster.De Beddingmaster verwerkt de mest binnen 24 uur tot een gepasteuriseerd product. Een veilig een steriel strooisel voor uw stal. De geproduceerde warmte kan gebruikt worden om energie op te wekken. Kortom een hygienische en duurzame kringloop. 16.00 17.00 Nieuwerwets etiketteren Ellis van Diermen, Precon 17.00 18.00 Vergelijking kringloopprestaties biologisch-gangbare veehouderij Teunis Jacob Slob van Natuurweide Op 14 december 2014 heeft verordening 'Verstrekking van voedselinformatie' (VO nr. 1169/2011) kracht van wet. Vanaf die datum kunnen controles verwacht worden op de naleving van deze verordening en gelden er sancties als niet aan de verordening is voldaan. De verordening heeft aanzienlijke gevolgen voor specificatiebeheersystemen, verpakkingen en etiketten. Door de nieuwe verordening zal ruim 95% van de bestaande verpakkingen, folies en etiketten aangepast moeten worden. Tijdens de presentatie komen de belangrijkste wijzigingen en praktische gevolgen aan bod. Er zijn interessante verschillen in efficienties tussen biologisch en gangbaar, maar de maatschappelijke relevantie ervan voor grondwater en natuur is nog niet helemaal duidelijk. Beide vormen van bedrijfsvoering hebben een duidelijke ontwikkelopdracht. Wat kunnen we van elkaar leren? De kringloopaanpak biedt daarvoor een prima basis.
Meerhal 3 Meerhal 4 18.00 19.00 Boekbespreking Peter Vanhoof Dhr. Peter Vanhoof, heeft het basis werk van de Duitse dr. Hans Peter Rusch (1906 "Bodemvruchtbaarh - 1977) vertaald. Rusch was arts en bacterioloog en destijds een grote pionier in de eid, een studie van landbouw. Het boek gaat grotendeels over de voedselkringloop en de Biologisch denken" invloed van landbouwkundige ingrepen op de kwaliteit van het bodemleven. Het beschrijft ook de "Rusch test",een eenvoudige test die de kwaliteit en het aantal bepaalt van de microflora in de bodem. Nu voor het eerst hiervan een Nederlandse vertaling. 19.00 20.00 Dier en kruid over varkens 14.30 15.30 Dynamiek in de melkveehouderij na 2015 Sam Desnoeck en Eric van de Heuvel Kees Water en Edith Finke Naar aanleiding van de presentatie van het vernieuwde stalboekje voor varkens is er een presentatie van een dierenarts die kruidenextracten gebruikt bij biggen met diarree en een varkenshouder die effectieve micro-organismen gebruikt als hygiene concept en zo zijn stal MRSA vrij heeft gekregen. In 2015 krijgt de melkveehouderij te maken met sterk veranderende uitgangspunten. Vooral het wegvallen van het melkquotum leidt bij de gangbare sector tot een te verwachten productiegroei. Wat kan de sector verwachten? De markt van melk en vlees is goed. Hoe kan de sector zich sterk blijven onderscheiden? Welke mogelijkheden geeft dit voor bestaande bedrijven en voor gangbare bedrijven, die een alternatief voor het groeiscenario zoeken. 15.30 16.30 Omschakelen naar akkerbouw 16.30 17.30 Leren van positieve voorbeelden in de melkveehouderij 17.30 18.30 Mooie Maaltijd - kwestie van de juiste instelling 18.30 19.30 Innovatieve biowijnbouw in Nederland, met Christoffel den Herder Jeroen Groot (WUR) en een biologisch melkveehouder. Daan van den Bosch (chef-kok Facilitair Dimence), Jopie Duinhouwer (Biologische Tuinderij De Haverkamp), Jan Aalberts (AGF Groothandel Aalberts), Rob Rijks (Natuurslagerij Rob Rijks) Jan Oude Voshaar De omschakeling naar landbouw is een grote verandering van het bedrijf. Er wordt anders geteeld, er worden andere gewassen geteeld waarbij diverse bedrijfsaanpassingen erg belangrijk zijn voor het uiteindelijke succes. Laat u informeren over de aandachtpunten van omschakelen naar akkerbouw. Kent u een biologisch melkveebedrijf dat er voor u uit springt? Waarom is dat zo? Deze vragen stelden twee studenten van Wageningen Universiteit aan melkveehouders om zo te ontdekken hoe de sector zichzelf beoordeelt en wat er te leren is van positieve uitschieters. In de workshop worden de resultaten gepresenteerd, geeft een melkveehouder zijn visie en gaan we na wat we ermee kunnen als sector. Regionale levering aan de zorg blijft een 'hot topic'. Dat het kan bewees een kleine pilot afgelopen december opnieuw: Dimence en Deventer Ziekenhuis serveerden - in het kader van 'Zorg voor BIOverijssel op de kaart!' - stamppotten op basis van puur biologisch-regionale producten. De bio-teler, slager, agf-groothandelaar en chef-kok delen hun ervaringen. Wat weerhoudt ons van structurele invoering, is de hamvraag... Sinds 15 jaar is wijnbouw in heel Nederland mogelijk geworden door de vroegrijpe druivenrassen Regent, Johanniter en nog nieuwere rassen als Cabernet Cantor en Souvignier Gris. Deze zijn veel minder gevoelig voor meeldauw dan de klassieke
Horecaplein 20.00 20.30 UItreiking Ekoland Jan van Beekhuizen, Rabobank Feestelijke prijsuitreiking Ekoland Innovatieprijs Innovatieprijs en Maria van Boxtel, redactie Ekoland 21.00 21.30 Uitreiking Bio Arjan Nijdam Feestelijke prijsuitreiking biowinkelverkiezing winkelprijs