De10 itte Deloitte Accountants B.V. Wilhelminakade 1 3072 AP Rotterdam Postbus 2031 3000 CA Rotterdam Tel: 088 288 2888 Fax: 088 288 9830 wwwdeloitte.ni Grondbank RZG Zuidplas Acco an versag v w boekjdr e ndigend op 31 deceml r 2011 Op alle opdrachten verricht door Deloitte zijn de Aiqemene Voorwaarden Dienstverlening Deloitte Nederland, november 2010 gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel onder nurnmer 24362837 van toepassing. Deloitte Accountants By. 5 ingeschreven in het handeisregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam onder nummer 24362853. Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited
Deloitte Accountants B.V. Wilhelminakade 1 3072 AP Rotterdam Postbus 2031 3000 CA Rotterdam Tel: 088 288 2888 Fax: 088 288 9830 wwwdeloitte.nl Aan het algemeen bestuur van de Grondbank RZG Zuidplas t.a.v. de directeur, de heer. mr. ing. C. Habben Jansen Postbus 29 2910 AA NIEUWERKERK A/D IJSSEL Datum Behandeld door drs. A.B. BergshoeffRA Ons kenmerk /ta15501 Onderwerp Accountantsverslag van Grondbank RZG Zuidplas voor het boekjaar eindigend op 31 december 2011 Uw kenmerk Geacht bestuur, Hierbij ontvangt u het accountantsverslag over het boekjaar 2011. Dit versiag geeft onze belangrijkste bevindingen weer. Wij hebben de jaarrekening 2011 van de Grondbank RZG Zuidplas, opgesteld onder verantwoordelijkheid van het Dagelijks B estuur, gecontroleerd. B ij deze j aarrekening zijn wij voornemens een goedkeurende controleverkiaring te verstrekken. In het bijgevoegde accountantsverslag treft u onze belangrijkste controlebevindingen aan. Dit accountantsverslag hebben wij met uw directeur, de heer mr. ing. C. Habben Jansen besproken. B.V Op ate opdrachten verricht door Deloitte zijn de Algemene Voorwaarden Dienstverlening Deloitte Nederland, november2010 gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel onder nummer 24362837 van toepassing. Deloitte Accountants By, is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam onder nummer 24362853. Member of Deoftte Touche Tohmatsu Limited
3 1 Controlebevindingen jaarrekening 2011 In dit hoofdstuk rapporteren wij u de belangrijkste bevindingen ten aanzien van de jaarrekening 2011. 1.1 Waardering gronden De kredietcrisis en de economische recessie hebben een grote invloed op de resultaten van grondexploitaties. Ook de plannen van de Grondbank ondervinden de gevolgen hiervan. Daarnaast heeft de Raad van State een deel van de bestemmingsplannen in de Zuidplas vernietigd. Voor het verkrij gen van inzicht in de financiële effecten van deze omstandigheden op de waarde van het grondbezit heeft een externe taxateur in opdracht van de Grondbank de marktwaarde van de gronden getaxeerd. Uitgangspunt daarbij is de reële waarde van de gronden op dit moment met inachtneming van de ontwikkelmogelijkheden. Als extra kwaliteitsmaatregel is de aannemelijkheid van de uitgevoerde taxatie door een tweede taxateur beoordeeld. Op basis van de taxatie is een verliesvoorziening van 28 miljoen genomen. Diverse percelen worden op basis van afspraken in het Uitname Strategie Kader 2011 in principe tegen boekwaarde door de gemeente Zuidplas overgenomen. Deze percelen zijn niet meegenomen in bovenstaande verliesvoorziening. De gemeente heeft in oktober 2011 laten weten de gronden binnen de ontwikkellocatie Nieuwerkerk-Noord niet (volledig) te willen overnemen. De Grondbank en de gemeente zijn momenteel in overleg om tot een oplossing te komen. Wij zijn van mening dat de Grondbank voor de waardering een zorgvuldig proces heeft doorlopen en aanvaardb are uitgangspunten hanteert. Uiteraard is de waardering met onzekerheden omgeven en is de toekomstige ontwikkeling van de waarde sterk athankelijk van de economische ontwikkeling en andere factoren zoals bestemmingsplan procedures. Bij de beslispunten doet het Dagelijks Bestuur van de Grondbank RZG Zuidplas het Algemeen Bestuur het voorstel om in 2012 een plan van aanpak in het USK 2013 op te stellen dat beoogt binnen de termijn van 3 jaren na het begrotingsjaar 2012 het negatief eigen vermogen tot nthil af te bouwen. De mogelijkheden liggen bij het sturen op de ontwikkelmogelijkheden en het creëren van randvoorwaarden voor een financieel haalbare grondexploitatie. Aan de kostenzijde zijn de sturingsmogelijkheden van de Grondbank beperkt tot het verlagen van de financieringslasten via verkoop van gronden.
4 1.2 BTW De betaalde BTW wordt door de Grondbank RZG Zuidplas volledig teruggevorderd. Er is geen zekerheid dat de BTW volledig verhaalbaar is, omdat de Grondbank geen BTW in rekening brengt voor het voortgezet gebruik van de percelen. Mogelijk moet de betaalde BTW prioraat worden toegerekend aan BTW belaste en BTW vrijgestelde activiteiten. Wij adviseren u een nader onderzoek in te laten stellen naar de juistheid van de huidige athandeling van BTW. 2 Controle rechtmatigheid 2.1 Begrotingsrechtmatigheid In totaal heeft uw regeling 6,1 miljoen aan lasten begroot (na wijziging), tegenover 47,1 miljoen werkelijke lasten. Dit is in totaal een overschrijding van 41,0 miljoen. Een overschrij ding van de begrote lasten is in principe onrechtmatig, maar hoeft in het kader van de accountantscontrole niet in alle gevallen als rechtmatigheidsfout mee te tellen. Het Algemeen Bestuur (AB) kan nadere regels stellen wanneer kostenoverschrijdingen wel of niet als rechtmatigheidsfout moeten meewegen in het oordeel van de accountant. Als het AB, zoals bij uw gemeenschappelijke regeling, geen nadere regels stelt dan geldt het algemene uitgangspunt dat kostenoverschrijdingen die worden gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten (1), tijdig gemelde kostenoverschrijdingen passend binnen het beleid (2) en kostenoverschrijdingen bij openeinderegelingen (3) niet meewegen bij het oordeel van de accountant. De overschrij ding in de jaarrekening 2011 van de Grondbank valt op hoofdlijnen uiteen in twee delen: De afwaardering van de gronden ad 28 miljoen. De hoogte van dit bedrag is begin 2012 bekend geworden en kon daarom niet eerder aan het bestuur gerapporteerd worden en in de begroting verwerkt worden. De aankopen van de gronden in 2011 ad 13 miljoen zijn via de programmarekening verwerkt en vervolgens via het saldo van de baten en lasten 2011 aisnog geactiveerd. Tot en met 2010 werden de aangekochte gronden direct geactiveerd. Deze gewijzigde verwerkingsmethode is gebaseerd op aanbevelingen van de commissie BBV van februari 2012 en konden daarom niet eerder in de begroting verwerkt worden. Bovendien gaat het hier alleen om een wijziging in de presentatie. Onze conclusie is dat de overschrijding van de begrote lasten met 41 miljoen niet mee weegt in ons oordeel in het kader van begrotingsrechtmatigheid. Door het vaststellen van de jaarrekening door het AB worden de desbetreffende lasten ook formeel geautoriseerd.
5 2.2 Voorwaardencriterium Het voorwaardencriterium heeft betrekking op de naleving van wet- en regelgeving. Bij de Grondbank hebben wij de naleving van de aanbestedingsregels en de verslaggevingsregels vastgesteld. In het kader van het risico van staatsteun hebben wij geconstateerd dat bij de verwervingen in 2011 de marktconformiteit van de door de Grondbank betaalde prij zen door middel van taxaties is vastgesteld. B.V.