Imago sportvissen in Nederland Onderzoek in opdracht van Sportvisserij Nederland September 2017
Inleiding Begin september heeft Kantar Public een onderzoek uitgevoerd naar het imago van sportvissen onder het Nederlands publiek. Hierbij is voornamelijk gekeken naar het imago van de hengelsport door de tijd heen. Voor dit onderzoek is een representatieve groep van 998 Nederlanders ondervraagd. In de bijlage van dit rapport is een beknopte onderzoeksverantwoording te lezen. De resultaten van het huidige onderzoek zullen in dit rapport worden vergeleken met de resultaten uit eerdere onderzoeken in 1978, 1985, 1992, 1994 en 2004. Daarnaast zal in dit rapport op sommige punten ook specifiek de focus worden gelegd op jongeren tot 18 jaar, om te onderzoeken of bij jongeren andere denkbeelden leven. In de volgende hoofdstukken worden de belangrijkste resultaten uit het onderzoek besproken. Het rapport begint met de associaties die het Nederlands publiek heeft bij de hengelsport. Deze worden vergeleken met de associaties die men heeft met voetbal. Vervolgens wordt er gekeken naar de sympathie die het Nederlands publiek heeft voor de hengelsport en hoe dit zich over de jaren heen heeft ontwikkeld. 2
Samenvatting Associaties Het Nederlands publiek associeert de hengelsport voornamelijk met vissen en technische uitrusting (hengel, haakjes etc). Daarnaast wordt de hengelsport voornamelijk geassocieerd met rust, saai en ontspanning. Sympathie Eén op de tien mensen heeft (veel) sympathie voor de hengelsport. Het aantal mensen (18+) met (veel) sympathie voor de hengelsport blijft over de afgelopen jaren ongeveer gelijk. Tegelijkertijd neemt het aantal mensen (18+) zonder sympathie voor de hengelsport over de jaren af (van 60% in 1985 en 72% in 1994 naar 42% in 2017). Deelname 1 van de Nederlanders geeft aan wel eens te vissen. Eén op de tien mensen verwacht in het aankomende halfjaar tenminste één keer te gaan vissen. De helft van de mensen vist wel eens, heeft wel eens gevist of kent iemand in zijn omgeving die vist. Ongeveer de helft van de Nederlanders die stopt met vissen, doet dit wegens tijdgebrek. 3
1 Associaties met de hengelsport
Hengelsport wordt vooral geassocieerd met vissen en hengel, rust en saai Andere associaties hebben betrekking op de specifieke uitrusting die hoort bij het vissen. Enkele mensen noemen ook ontspanning en anderen hebben geen interesse. Een op de tien mensen heeft geen associaties bij vissen. Vissen/vissen vangen saai/verveling 13% technische uitrusting (haakjes,draad,net) 8% rust vis 6% niet leuk/geen interesse zielig voor vis/ dierenmishandeling ontspanning 3% leuk/genieten 2% stilzitten/geduld/wachten 2% hobby/recreatie water (zitten aan de) waterkant dobber fimilielid vist/viste ouderen sport mannensport geen/niets Waar denkt u allemaal aan bij de hengelsport? (n=998) (coderingen) 3 10% geeft aan dit niet te weten 5
In vergelijking met 2004 wordt de hengelsport vaker geassocieerd met het vangen van vis, en minder vaak met rust, ontspanning en dierenmishandeling rust 49% ontspanning dienmishandeling + + 23% 40% Vissen/vissen vangen 1 3 water(kant) stilzitten 2% 2% 1 1 2004 2017 saai 12% 13% technische uitrusting (haakjes,draad,net) positieve spanning 8% - 0% - leuk/genieten 9% - 2% nutteloze bezigheid Waar denkt u allemaal aan bij de hengelsport? (coderingen) 6
Minderjarigen associëren de hengelsport vaker met het vangen van vissen en minder vaak met rust en ontspanning Daarnaast geven jongeren minder vaak aan dat zij het niet leuk vinden of geen interesse hebben (0% versus 6%). Vissen/vissen vangen 30% 50% + saai/verveling 16% 13% technische uitrusting (haakjes,draad,net) vis 8% zielig voor vis/ dierenmishandeling leuk/genieten water 3% 2% minderjarigen (n=160) volwassenen (n=729) stilzitten/geduld rust 2% - 0% 9% niet leuk/geen interesse ontspanning 0% 6% - - 0% 3% geen/niet 2% Waar denkt u allemaal aan bij de hengelsport? (coderingen) 7
Personen met sympathie voor de hengelsport hebben vaker associaties die gerelateerd zijn aan rust en ontspanning Ook zien we dat personen met weinig tot geen sympathie associëren de hengelsport juist vaker met saai/verveling en geen interesse. Deze groep associeert de hengelsport ook vaker met dierenmishandeling en dierenleed (6% versus 0%), al is dit percentage lager dan in 2004 (destijds 22%). Vissen/vissen vangen rust 3% ontspanning leuk/genieten 10% 10% vis technische uitrusting familielid vist/viste hobby/recreatie zeevissen waterkant stilzitten/geduld wormen mannensport saai/verveling 3% 0% 2% 0% 0% - zielig voor vis/ dierenmishandeling 0% - 6% niet leuk/geen interesse 0% - water geen 0% 2% + + 18% 2 26% 3 zeer/tamelijk veel sympathie (n=96) tamelijk weinig/helemaal geen sympathie (n=575) Waar denkt u allemaal aan bij de hengelsport? (coderingen) 8
In vergelijking met eerdere metingen hebben zowel mensen met veel, als mensen met weinig sympathie voor de hengelsport vaker associaties gerelateerd aan het vangen van vissen (veel) sympathie voor de hengelsport vissen vangen Rust* gezellig/leuk technische uitrustig hobby water(kant) zeevissen positieve spanning 1 10% 9% 1 3% 3% 2% 6% 2 26% 2 2% 1 22% 23% 2017 2004 1994 7 geen / weinig sympathie voor de hengelsport vissen vangen saai technische uitrusting niets voor mij / geen interesse Dierenmishandeling** water(kant) stilzitten nutteloze bezigheid 3% 6% 12% 8% 13% 9% 12% 12% 1 18% 2017 2004 1994 22% 2 3 Waar denkt u allemaal aan bij de hengelsport? (coderingen) *In 2004 en 1994 zijn in de categorie rust ook associaties met natuur meegenomen **In 2017 zijn associaties als zielig meegenomen in de categorie dierenmishandeling. 9
Voetbal wordt geassocieerd met bal, sport, topclubs en geld Een deel van de mensen heeft geen interesse in voetbal en ook een deel weet niet wat voor associaties zij hebben met voetbal. Ongeveer evenveel Nederlanders hebben associaties met voetballen als met de hengelsport. de bal geen interesse topclubs geld Nederlands voetbal sport elftal 3% Waar denkt u allemaal aan bij voetbal? (n=998) (coderingen) 9% geeft aan dit niet te weten 10
2 Sympathie voor de hengelsport
Eén op de tien mensen heeft (veel) sympathie voor de hengelsport Voor mannen ligt dit percentage iets hoger dan voor vrouwen (1 versus 6%). Tevens hebben 70-plussers vaker (veel) sympathie voor de hengelsport (16% versus 10%). In vergelijking met volwassenen, hebben minderjarigen evenveel sympathie voor de hengelsport. Voor voetbal heeft ongeveer een derde van de Nederlanders sympathie (32%) en ook dit percentage is hoger voor mannen dan voor vrouwen (4 versus 22%). 3% 3% Zeer veel sympathie 19% 13% 42% 22% Tamelijk veel sympathie Noch veel noch weinig sympathie Tamelijk weinig sympathie 22% 19% 23% Helemaal geen sympathie 26% weet niet/ wil niet zeggen In hoeverre heeft u sympathie voor de hengelsport? (n=998) In hoeverre heeft u sympathie voor voetbal?? (n=998) 12
Mannen hebben meer sympathie voor de hengelsport dan vrouwen 40-ers en 60-ers hebben de meeste sympathie voor de hengelsport, terwijl jongeren van 13 tot 30 de minste sympathie hebben voor de hengelsport. mannen vrouwen 0 tot 12 13 tot 18 18 tot 30 30 tot 40 2,2 1,9 2,1 1,6 1,9 2 Scores zijn een gemiddelde van een vijfpuntsschaal zoals hieronder weergegeven: 5, Zeer veel sympathie 4, Tamelijk veel sympathie 3, Noch veel noch weinig sympathie 2, Tamelijk weinig sympathie 1, Helemaal geen sympathie 40 tot 50 2,2 50 tot 60 2 Vissers 4,1 60 tot 70 2,2 Gestopte vissers 2,8 70+ 2 Niet vissers 1,6 In hoeverre heeft u sympathie voor de hengelsport? (n=998) 13
PVV, SGP en VVD stemmers zijn het vaakst zelf visser en beoordelen de hengelsport ook het meest positief Ook verwachten PVV-stemmers vaker dan gemiddeld te gaan vissen (23% versus 9%). PVV stemmers vissen vaker dan (2 versus 1) terwijl GroenLinks stemmers minder vaak vissen (2%). VVD (n=88) 2,2 PVV (n=53) 18% CDA (n=52) 2 VVD (n=88) 1 PVV (n=53) 2,4 SGP (n=12) 13% PvdA (n=29) 2 PvdA (n=29) SP (n=77) 2,2 SP (n=77) 10% D66 (n=62) SGP (n=12) GroenLinks (n=53) ChristenUnie (n=25) Partij voor de Dieren (n=15) 1,9 1,8 2 1,7 2,9 CDA (n=52) D66 (n=62) GroenLinks (n=53) ChristenUnie (n=25) Partij voor de Dieren (n=15) 2% 0% 0% 0% Scores zijn een gemiddelde van een vijfpuntsschaal zoals hieronder weergegeven: 5, Zeer veel sympathie 4, Tamelijk veel sympathie 3, Noch veel noch weinig sympathie 2, Tamelijk weinig sympathie 1, Helemaal geen sympathie In hoeverre heeft u sympathie voor de hengelsport? (n=998) Vist u wel eens of kent u iemand in uw omgeving die vist? (n=998) 14
Het aantal mensen (18+) met (veel) sympathie voor de hengelsport blijft sinds de jaren 90 jaren ongeveer gelijk 2 Door de tijd heen 20% 2 1 1 10% 10% 13% 0% 1978 1985 1992 1994 2004 2017 Sportvissen (tamelijk - veel sympathie) In hoeverre heeft u sympathie voor de hengelsport? (18+ n=818) 15
Het aantal mensen (18+) zonder sympathie voor de hengelsport neemt over de jaren af 2017 2,0 6% 9% 9% 16% 13% 3% 6% 12% 2 3% 8% 22% 2004 2,04 16% 23% zeer veel sympathie tamelijk veel sympathie 1994 1992 1,56 1,61 60% 69% 72% 4 42% neutraal tamelijk weinig sympathie helemaal geen sympathie 1985 1,85 1985 1992 1994 2004 2017 In hoeverre heeft u sympathie voor de hengelsport? (18+ n=818) 16
3 Deelname
De helft van de mensen vist wel eens, heeft wel eens gevist of kent iemand in zijn omgeving die vist 8% van de mensen vindt vissen een aantrekkelijke vrijetijdsbesteding. Mannen vinden vissen aantrekkelijker dan vrouwen (12% versus ). Ook vijftigers en 70-plussers vinden vissen aantrekkelijker dan de andere leeftijdsgroepen (respectievelijk 1 en 16% versus 8%). Minderjarigen vinden vissen minder vaak een aantrekkelijke tijdsbesteding dan volwassenen ( versus 9%). Het percentage mensen dat zelf visser is, ligt hoger onder mannen dan vrouwen ( versus 2%). Vrouwen kennen juist vaker iemand in hun omgeving die vist (3 versus 30%). Vijftigers zijn vaker dan gemiddeld zelf visser (12%). Tussen volwassenen en minderjarigen worden geen verschillen gevonden. 50% 3 8% vindt vissen een aantrekkelijke vrijetijdsbesteding Nee Nee, maar ik ken wel iemand in mijn omgeving die een visser is 9% Nee, maar ik ben vroeger wel een visser geweest Ja, ik ben zelf een visser In welke mate vindt u vissen een aantrekkelijke vrijetijdsbesteding? (n=998) Vist u wel eens of kent u iemand in uw omgeving die vist? (n=998) 28
Eén op de tien mensen verwacht in het aankomende halfjaar tenminste één keer te gaan vissen Mannen verwachten dit vaker te gaan doen dan vrouwen (13% versus ). Tussen minderjarigen en volwassenen vinden we geen verschillen. 6% Zeer waarschijnlijk 12% Waarschijnlijk Misschien 73% Onwaarschijnlijk Zeer onwaarschijnlijk weet niet/ wil niet zeggen Hoe waarschijnlijk is het dat u het komende half jaar (nabije toekomst) tenminste één keer gaat vissen? (n=997) Helemaal geen interesse om iets met levende dieren te doen Geen hengel, vispas of tijd. Het trek me niet Weinig interesse en geen apparatuur ervoor Ik heb er geen geduld voor Vind het saai Ik vind het dieronvriendelijk! Mag niet van mijn ouders zolang ik geen zwemdiploma heb 19
Ongeveer de helft van de vissers is gestopt met vissen wegens tijdgebrek Daarnaast stopt men doordat men uitgekeken is op de hobby of door het moeten verkrijgen van een VISpas. We vinden geen verschillen tussen deze overwegingen met betrekking tot geslacht, leeftijd en politieke voorkeur. Geen tijd meer voor 5 Uitgekeken op de hobby 3 Verkrijgen van een VISpas/vergunning Weinig tot geen geschikt viswater in de nabije omgeving Het werd te duur Uitzoeken waar en wanneer ik mag vissen Minder mobiel Niemand meer om samen mee te vissen Beschikbaarheid van geschikt sportvismateriaal Tegenvallende vangsten anders, namelijk 1 9% 8% 8% 8% 6% Kunt u aangeven welke van onderstaande aspecten de belangrijkste redenen zijn geweest waarom u bent gestopt met vissen? (n=95) 20
4 Onderzoeksverantwoording
Achtergrondkenmerken Voor (overige) gegevens over de representativiteit van de steekproef, zie de onderzoeksverantwoording. Huidig onderzoek 50% Man 1 1 12% 12% 1 1 12% 3 grote gemeenten Randgemeenten 10% Regio Noord 50% vrouw 0-13 13-18 18-30 30-40 40-50 50-60 60-70 70+ 3 Regio West 19% Regio Oost 2 Regio Zuid Landelijke gemiddelden 50, vrouw 49,6% Man 1 1 1 1 12% 12% 6% 0-13 13-18 18-30 30-40 40-50 50-60 60-70 70+ 12% 3 grote gemeenten Randgemeenten 30% Regio West 2 Regio Zuid 10% Regio Noord 2 Regio Oost 22
Onderzoeksverantwoording Onderzoek sportvissen Doel onderzoek Kantar Public heeft in opdracht van Sportvisserij Nederland onderzoek gedaan naar het imago van sportvissen in Nederland. Doelgroep(en) Weging Steekproef getrokken op Nederlanders vanaf 0 jaar representatief op leeftijd, geslacht, opleidingsniveau, huishoudgrootte, regio (Nielsen) en sociale klasse. De data is herwogen op de volgende kenmerken: leeftijd, geslacht, opleidingsniveau, huishoudgrootte, regio (Nielsen) en sociale klasse. Steekproefgrootte Nederlanders, netto n=998 Steekproefbron NIPObase Veldwerkperiode 1 t/m 14 september 2017 Methode Vragenlijstlengte Rapportage Online Gemiddeld 5 minuten In de resultaten maken we, waar relevant, uitsplitsingen naar geslacht, leeftijd en politieke voorkeur en vergelijken we data met vorige metingen.