Studiedag brede schoolcoördinatoren Datum: 7 oktober 2011 Thema: Goede tijden, slechte tijden: financiering van de brede school in tijden van bezuiniging. Organisatie: Spreker: Wicher Pattje en Hanny Voskuylen Locatie: Het Vlechtwerk, Almere -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Inleiding Vrijdag 7 oktober 2011 organiseerde het een studiedag met het thema: goede tijden, slechte tijden: financiering van de brede school in tijden van bezuinigingen in Het Vlechtwerk in Almere. Deze studiedag werd verzorgd door Wicher Pattje (oudwethouder financiën en onderwijs gemeente Groningen), Hanny Voskuylen (coördinator brede scholen gemeente Leeuwarden) en Tonny van den Berg (adviseur Landelijk Steunpunt Brede Scholen). Programma 10.00 Welkom 10.15 Wicher Pattje: bezuining en toch breed blijven 11.00 Pauze 11.15 Hanny Voskuylen: Een voorbeeld: Leeuwarden 12.45 Inbrengen casussen 2 Presentatie Wicher Pattje Bezuinigen en toch breed blijven, gaat niet vanzelf. Uiteindelijk draait alles om de visie. Visie Brede visie moeilijk ideaal Weinig geld Veel geld dodelijk jammer Smalle visie Een brede visie & veel geld = ideaal Een brede visie & weinig geld = moeilijk Een smalle visie & veel geld = jammer 1
Een smalle visie & weinig geld = dodelijk. Je hebt twee mogelijkheden: Of je verhoogt de inkomsten van de school of je verlaagt de uitgaven. Andere opties zijn er niet. Inkomsten verhogen Het verhogen van de inkomsten moet altijd in directe relatie staan met de visie, maar het levert ook altijd weerstand op. Er zijn vijf maatregelen die je kunt nemen om je inkomsten te verhogen. 1. Gerichte inzet gemeente subsidie 2. Inkomsten kinderopvang 3. Verhoging eigen bijdrage 4. Huisvesting, verhuur 5. Subsidies van het rijk, fondsen Inkomsten verhogen Altijd in een directe relatie met de visie. En zorg dat u de weerstand in beeld heeft. MAATREGEL EFFECT WEERSTAND gerichte inzet gemeentesubsidie substantieel gesub. organisaties gebruikers v.d. org inkomsten kinderopvang verhoging eigen bijdragen huisvesting, verhuur subsidies rijk, fondsen 2-4% van de omzet afhankelijk van % afh. leegstand en verhuurbaarheid gering kinderopvang politiek ouders, politiek mogelijk huidige gebruikers weinig of geen Maatregel 2: Er zijn ook scholen die een eigen kinderopvang beginnen. Dit kan echter wel weerstand opleveren bij politiek en kinderopvang. Maatregel 4: verhuur: Niemand zit echt te wachten op extra gebruikers in huis, maar als het moet is het een overweging waard. Het effect is afhankelijk van de leegstand en verhuurbaarheid. Kijk bij verhuur ook naar wat aanpalend is en voor welke partijen je open staat. Als het effect groot is, is het zeker een overweging waard. Maatregel 5: Fondsen. Het effect van fondsen is zeer gering. Zorg vooral dat je er niet van afhankelijk bent. Fondsen zijn vaak maar eenmalig en niet structureel. Bij projectmatig werken kan een fonds wel goed zijn. Maar als het gaat om het opvangen van wat je door de gemeente gekort wordt, moet je het niet doen. Je kunt met fondsen activiteiten vormgeven en ruimtes inrichten, maar je kunt er geen coördinator mee betalen. Bij veel brede scholen zegt de gemeente: jullie doen heel veel, maar ga je maar daar of daar op richten. Met minder geld kun je niet meer zo breed kijken. Maar door je te richten op specifieke doelgroepen, ben je al minder breed. Als je je alleen richt op kansarm, maak je in je doelstelling al een segregatie. Bovendien blijft kansarm kansarm als het niet in aanraking komt met kansrijk. Bij verhuur van het gebouw gaat het geld vaak naar het schoolbestuur en niet naar activiteiten voor kinderen. (Alkmaar). Wicher: In dat geval heb je het probleem dat het bestuur een andere visie heeft op de inhoud van de brede school. Hanny: Zo zijn er wel meer gelden die naar het schoolbestuur gaan, bijvoorbeeld TSO- of cultuurgelden. 2
In Amersfoort wordt de verhuur van ruimtes vaak niet op basis van aanbesteding gedaan, maar op basis van ik ken jou. Dat is onwenselijk, want het stuit op weerstand van andere gebruikers. In Amersfoort wordt gewerkt met een brede school netwerk, maar soms is er door sociaal maatschappelijke invloeden sprake van concurrentie binnen het netwerk. In een wijk is er sprake van krimp, waardoor de drie scholen nu vechten om de kinderen. Als je daar niet open en transparant over bent, breekt die concurrentie je op. In plaats van elkaar als concurrentie te zien, moet je vooral kijken naar wat elkaar verbindt en naar wat wel werkt. Er zijn ook brede scholen waarbij het gebouw van de woningcorporatie is. Hoe meer een woningcorporatie betrokken is bij het gebouw, hoe meer ze zich daar ook voor in willen zetten. Er zijn zelfs woningcorporaties die coördinatiegelden betalen. Voorbeeld Groningen: Woningbouwcorporaties stellen woningen gratis beschikbaar voor studenten. Zij mogen daar kosteloos wonen in ruil voor tien uur vrijwilligerswerk p.w. binnen de brede school. Het kost even wat werk om dit op te zetten, maar het is ontzettend effectief. Het mes snijdt aan twee kanten: - Je hebt goede enthousiaste vrijwilligers voor de brede school - En studenten zijn veel meer betrokken bij de wijk. Uitgaven verlagen Ook het verlagen van de uitgaven moet altijd in directe relatie staan met de visie, bovendien moet ook hier goed de weerstand in kaart worden gebracht. Er zijn vier maatregelen die genomen kunnen worden om de uitgaven te verlagen. Uitgaven verlagen Altijd in een directe relatie met de visie. En zorg dat u de weerstand in beeld heeft. MAATREGEL EFFECT WEERSTAND snijden in de activiteiten afhankelijk van de huidige focus gesub. organisaties ouders wijzigen verhouding profs - vrijwilligers huisvesting, indikken, multifunctioneel gebr. efficiency, beheer, verlagen overhead substantieel afhankelijk van de mogelijkheden meestal gering (org. v.) professionals ouders, politiek gebruikers weinig of geen Anders???? Maatregel 2: het wijzigen van de verhouding professionals vrijwilliger. Kan dat? Het kan zeker, maar het is niet overal wenselijk en soms is het ook even slikken. Je moet afscheid nemen van een collega en je moet een goede vrijwilliger vinden, maar het effect is wel substantieel. VB: In Alphen a/d Rijn wordt gewerkt met cultuur- en sportbudgetten. Er wordt veel samengewerkt met verenigingen. Iemand die graag zijn trainersdiploma wil halen, wordt bij activiteiten ingezet als vrijwilliger en er wordt gewerkt met stagiairs van de opleiding Sport en Bewegen. Er staat wel altijd een professional naast. Vrijwilligers moeten capabel zijn en de bagage die een vrijwilliger meeneemt, speelt daar een rol in. Je moet de kwaliteit wel hoog houden. Conclusie: Professionals weghalen waar het kan, maar je kunt ze nooit allemaal vervangen door vrijwilligers. Bij sommige vrijwilligersinstellingen hebben ze ook de regel dat een functie die eerst betaald was, het jaar daarop geen vrijwilligersfunctie mag worden. 3
Maatregel 3: Huisvesting indikken: naar een kleinere ruimte gaan. Het kan huur schelen, maar het wekt vaak wel weerstand op bij de gebruikers. Maatregel 4: Efficiency: besparen op overhead kosten. Levert vaak niet veel op. Presentatie Hanny Voskuylen Hanny is betrokken bij het opzetten van brede scholen in de gemeente Leeuwarden. Op het gemeentehuis werd ze tegenover de beleidsmedewerker geplaatst. Dat pakte gunstig uit, want ze kan op alle niveaus haar verhaal doen en verbinding leggen. Dit heeft invloed gehad op de manier waarop in Leeuwarden is bezuinigd. Waar komen we vandaan: Beschikbare budget was samengesteld uit: 60.000 gemeentelijk 300.000 extra bijdrage van de Raad Rest: Boppeslach, GOA, eenmalige middelen, ieder jaar weer puzzelen Financiering in tijden van bezuiniging Waar komen we vandaan? In Leeuwaren was 83 per kind in de wijk beschikbaar vanuit de gemeente. Dit geld is er voor alle kinderen van 0 tot 12. Er zijn tien brede scholen in Leeuwaren en nog vier blanco gebieden. Het plan werd opgevat om het structurele budget, in het kader van de bezuinigingen, met 90% te korten. 630.000 65.000 in 2012. Hanny: Maar we gaan nu structureler werken dan ooit. Na aankondiging van de bezuinigingen werd een nieuw beleidskader opgesteld. Er is een enquête naar alle brede scholen gegaan. Uit de evaluatie bleek coördinatie de pijler van de brede school te zijn. Zonder coördinatie geen brede school. Er is een kader opgesteld waarin de keuze werd gemaakt welke activiteiten met het structurele budget uitgevoerd kunnen worden. Er is gekozen voor: - een aanjaagfunctie (die Hanny gaat vervullen) - 50.000 voor activiteiten - Coördinatie bij school. De aanjager gaat in de stad werken en stedelijk dingen opzetten (1 fte). Kernpartners betalen de activiteiten. Na veel lobbyen kwam er eenmalig 310.000 euro beschikbaar voor de brede scholen. Er is een uitvoeringsnota geschreven met scenario s. De raad wilde al het geld naar activiteiten. Gekozen is voor coördinatie op alle brede scholen. Hanny: Je moet goed kijken naar de hoeveelheid activiteiten. Je moet niet vooral een groot aanbod hebben, maar het aanbod moet kwalitatief goed zijn en effect hebben op de ontwikkeling van kinderen. 4
Waar gaan we naar toe Werken aan het leggen en consolideren van een basis van de brede scholen voor de periode na 2014 Financiering in tijden van bezuiniging Doelen Leeuwarden voor de komende jaren: - Ontwikkeling brede scholen in de verschillende wijken consolideren - Nieuwe brede scholen ontwikkelen in gebieden waar nog geen brede school is - Waar mogelijk, brede scholen doorontwikkelen tot Kindcentra. Tips: Link over de resultaten/effecten van o.a. VVE en naschoolse activiteiten. http://www.onderwijsraad.nl/upload/publicaties/596/documenten/uitgebreid-onderwijs.pdf m2 5
Overzicht brede school coördinatie onder deelnemers studiedag Naam functie Aantal uur Taken Aantal kinderen in brede school 12 Naschoolse programma s, VVE-groep +/- 1.100 coördinator begeleiden, MT voorzitten 16 u p.w. Afhankelijk grootte Afhankelijk coördinator Rotterdam coördinator coordinator / NSA coördinator Coördinator Brede School Amersfoort Administratie 3 coördinatoren Senior beleidsmedewerker Utrecht Coördinator brede school Aanstelling +/- 24 u. Netto coördinatie 18 uur. Per 1/10/11 6 uur. 24 uur 3 x 18 uur 20 u p.w. 7 partners, waarvan 3 scholen, welzijnszorg, kinderopvang, gezondheidscentrum, t Gilde. Nu 60% Netwerkcoördinatie / beleidsontwikkeling. 40% activiteitencoördinatie, was vorig jaar andersom. 16+14 Procesbegeleiding (1 bs 7 partijen + 2 extern. 1 bs 5 part. + 2 extern) Voorzitten werkgroep (doorgaande lijn, gezondheidsthema s etc. NSA coördinatie organisatie 2x2 NSAladders perjaar Procescoördinatie, activiteiten coördinatie Budget, website, activiteitenprogr. maken, indelen kinderen. Begeleiden, organiseren activiteiten, vakdocenten bijeenkomst. grootte +/- 950 +/- 750 In 3 wijken: Wijk 1: 1.800 Wijk 2: 600 Wijk 3: 600 1.600 gr. 5 t/m 8 van 17 scholen. 32 Beleidsadvisering / projectleider bs +/- 9.000 6 Coördineren, communiceren v.d. verschillende partners brede school BSC 12 Bevorderen samenwerking partners, opzetten NSA, doorontwikkeling IKC BSC 6 Coördineren van samenwerking binnen partners brede school. Aansturen projectgroep ontwikkeling IKC De Wegwijzer Alkmaar Coördineren, afstemmen met partners in de wijk. Wijkgericht werken: onderwijskansenprofiel: sport/cultuur/kunst Zorgprofiel: opvangprofiel directie voert uit / coördineert een deel +/- 350 1.900 500 Eigen school +/- 150. I.s.m. 3 andere scholen in de wijk. 6