Spirare alley erantwoorde Hulp voor Jeugd Gezond vertrouwen Utrecht, november 2018
Samenvatting In augustus 2018 voerde de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd toezicht uit bij Spirare. Aanleiding voor het onderzoek was het feit dat diverse gemeenten de inspectie benaderden met vragen over de kwaliteit van de zorg. Doel van dit onderzoek was om te bepalen of Spirare alley verantwoorde hulp biedt. Spirare biedt sinds 2014 hulp aan hoogbegaafde jeugdigen en (jong)volwassenen die vastlopen in en buiten het onderwijs. Het doel van de begeleiding is de meestal gestagneerde ontwikkeling van een jeugdige weer op gang te brengen. Door een uitdagende omgeving te bieden en zelfinzicht te vergroten, wordt er naartoe gewerkt dat de jeugdige weer mee gaat doen in de samenleving. De inspectie heeft de set met 29 kernverwachtingen voor jeugdhulp met verblijf, getoetst. De inspectie verwacht dat Spirare voortvarend maatregelen neemt om aan alle verwachtingen voor het bieden van verantwoorde hulp te voldoen. erbetering is nodig op de volgende punten: Professionals werken doelgericht en planmatig. Professionals schatten de veiligheidsrisico s van de jeugdigen systematisch in. Professionals bewaken de gemaakte afspraken over het beperken van de veiligheidsrisico s. Jeugdigen en hun ouders kunnen gebruikmaken van een onafhankelijke vertrouwenspersoon. Jeugdigen en hun ouders kunnen een klacht indienen bij een onafhankelijke klachtencommissie. De aanbieder registreert en analyseert incidenten en voert naar aanleiding van de analyse verbeteringen door. De inspectie verwacht dat Spirare bovenstaande verbeterpunten vertaalt in een verbeterplan met concrete maatregelen om de geconstateerde tekortkomingen op te heffen, inclusief termijnen waarbinnen deze maatregelen geïmplementeerd zijn. Dit verbeterplan moet voor 10 december 2018 aan de inspectie worden verzonden. Het plan wordt getoetst op volledigheid, ambitie en realisme. Op basis van dit plan bepaalt de inspectie het vervolgtoezicht.
Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Bevindingen... 5 Thema 1: Uitvoering hulpverlening... 5 Thema 2: eiligheid... 6 Thema 3: Leefklimaat... 7 Thema 5: Bestuurlijke organisatie... 9 3 ervolg... 11 Bijlage - erantwoording... 12
1 Inleiding In augustus 2018 deed de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (hierna: de inspectie) toezicht bij Spirare alley in enlo. Aanleiding voor het onderzoek was het feit dat diverse gemeenten de inspectie benaderden met vragen over de kwaliteit van de zorg. Doel van dit onderzoek was om te bepalen of Spirare alley verantwoorde hulp biedt. Beschrijving Spirare alley Spirare alley B.. (hierna: Spirare) is geregistreerd bij de Kamer van Koophandel onder nummer 58591168. Spirare biedt sinds 2014 hulp aan hoogbegaafde jeugdigen en (jong)volwassenen die vastlopen in en buiten het onderwijs. De jeugdigen hebben vaak al diverse vormen van hulp doorlopen. Het doel van de begeleiding is de veelal gestagneerde ontwikkeling van een jeugdige weer op gang te brengen. Door het bieden van een uitdagende omgeving en het versterken van zelfinzicht wordt beoogd dat de jeugdige weer mee gaat doen in de samenleving. Spirare is gevestigd op het voormalige Floriadeterrein in enlo. Het terrein is ruim opgezet, de activiteiten vinden plaats in landenpaviljoens en in een verbouwde boerderij. Spirare biedt individuele begeleiding gedurende vier dagen per week en biedt deelnemers de mogelijkheid om te overnachten. De hulp wordt geboden op basis van de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015. De financiering is georganiseerd via een persoonsgebonden budget (pgb) van de deelnemers. Ongeveer 60% van de deelnemers ontvangt hulp vanuit de Jeugdwet. Alle deelnemers krijgen toestemming voor de hulp die Spirare biedt van de betrokken gemeenten. Op het moment van onderzoek biedt Spirare hulp aan ongeveer 84 jeugdigen en jongvolwassenen in de leeftijd tussen 8 en 28 jaar. De deelnemers aan het programma bij Spirare worden LifeTrackers genoemd. In dit rapport noemen we hen jeugdigen. Het management van Spirare wordt gevormd door twee directeuren, die een familieband hebben. Spirare is een B.. zonder raad van toezicht. De directeuren zijn gestart met Spirare op basis van hun betrokkenheid en hun persoonlijke ervaringen met de doelgroep. Een van de directeuren heeft een inhoudelijke rol en is betrokken bij de intake van nieuwe cliënten. Zij beschikt niet over een afgeronde opleiding in de zorg. De andere directeur is verantwoordelijk voor de zakelijke kant. Hij heeft een universitaire opleiding buiten de zorg gevolgd. Er werken ongeveer 45 professionals bij Spirare, van wie een deel in loondienst en een deel als ZZP er. De acht mentoren bij Spirare worden TrackGuides genoemd en de docenten en activiteitenbegeleiders heten LifeGuides. Op het moment van het toezicht zijn drie mentoren van Spirare geregistreerd bij Stichting Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ). Een van hen is tevens werkzaam als zorgcoördinator bij Spirare. De aanvraag voor registratie van de vijf overige mentoren is in behandeling bij het SKJ. erder zijn vier vrijwilligers en een stagiaire betrokken bij Spirare. 3 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
Toetsingskader Het onderzoek is uitgevoerd aan de hand van het toetsingskader erantwoorde Hulp voor Jeugd. Het toetsingskader bestaat uit vijf thema s: Uitvoering hulpverlening, eiligheid, Leefklimaat, Cliëntenpositie en Bestuurlijke organisatie. Elk thema is uitgewerkt in een aantal verwachtingen. oor Jeugdhulp met verblijf is een set met 29 kernverwachtingen geselecteerd. Deze selectie heeft effect op de nummering in dit rapport. Het toetsingskader is te vinden op: http://toetsingskadervhj.nl. 4 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
2 Bevindingen In dit hoofdstuk worden de resultaten van het toezicht gepresenteerd aan de hand van de vijf thema s uit het toetsingskader erantwoorde Hulp voor Jeugd: Uitvoering hulpverlening, eiligheid, Leefklimaat, Cliëntenpositie en Bestuurlijke organisatie. Deze vijf thema s zijn onderverdeeld in criteria waar verwachtingen onder vallen. Per verwachting geeft de inspectie een oordeel op basis van de situatie tijdens het toezicht. Als de verwachting als onvoldoende is beoordeeld geeft de inspectie een toelichting. Wanneer het oordeel voldoende is maar de inspectie aanleiding ziet voor verbetering, wordt een aandachtspunt benoemd. oldoende N.B. Niet beoordeeld O Onvoldoende Thema 1: Uitvoering hulpverlening 1.1. Professionals bieden passende hulp 1.1.1 Professionals bieden hulp die aansluit bij de relevante ontwikkelingstaken en de problematiek van de jeugdigen en hun ouders. 1.1.2 Professionals bieden hulp die aansluit bij de achtergrond, eigen mogelijkheden en het probleemoplossend vermogen van de jeugdigen, hun ouders en hun netwerk. 1.2. Professionals werken volgens professionele standaarden 1.2.1 Professionals werken volgens de richtlijnen van de beroepsgroep. 1.2.2 Professionals werken doelgericht en planmatig. O Toelichting: De plannen in de geselecteerde dossiers zijn niet vastgesteld door een SKJ-geregistreerde professional. erder bevatten de dossiers weliswaar individuele doelen voor de jeugdigen, maar de voortgang van de hulp is onvoldoende navolgbaar. 5 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
1.3. Professionals betrekken jeugdigen en hun ouders bij de hulp 1.3.1 Professionals werken met een plan dat door of in overleg met jeugdigen en hun ouders is opgesteld. 1.3.3 Professionals bejegenen jeugdigen en hun ouders met respect en nemen hen serieus bij de uitvoering van de hulp. Aandachtspunt: De inspectie is ervan overtuigd dat de professionals bij Spirare de jeugdigen en hun ouders over het algemeen serieus nemen bij de uitvoering van de hulp. Er worden regelmatig individuele gesprekken met de jeugdigen gevoerd en jeugdigen en ouders worden betrokken bij de evaluaties. Echter, de mening van jeugdigen en ouders over de voortgang van de hulp is niet terug te vinden in het dossier, terwijl ook dat van belang is voor een respectvolle omgang met jeugdigen en ouders. 1.3.4 Professionals zorgen ervoor dat de jeugdigen contact kunnen (onder)houden met hun ouders en hun netwerk. 1.4. Professionals stemmen af met de bij de jeugdigen en hun ouders betrokken instanties 1.4.1 Professionals stemmen het plan af met de plannen van overige betrokken instanties. Thema 2: eiligheid 2.1. Professionals houden goed zicht op de veiligheid van jeugdigen 2.1.1 Professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van de jeugdigen. 2.1.2 Professionals schatten de veiligheidsrisico s van de jeugdigen systematisch in. Toelichting: Weliswaar heeft Spirare tijdens de begeleiding aandacht voor risico s, maar een systematische werkwijze ontbreekt hierbij. De inspectie verwacht dat professionals de veiligheidsrisico s van de jeugdigen op een eenduidige wijze inschatten bij de start van de hulp, bij evaluatie van de hulp en bij tussentijds veranderingen. Minimaal dient de beoordeling van de risico s op basis van een aantal risicogebieden opgenomen te zijn in elk dossier. 2.1.3 Professionals beoordelen de veiligheidsrisico s in multidisciplinair verband. O 6 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
Aandachtspunt: De professionals bespreken veiligheidsrisico s in multidisciplinair verband. Echter, binnen dit overleg zijn de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de zorgcoördinator en de (externe) orthopedagoog niet duidelijk. 2.2. Professionals beperken de veiligheidsrisico s voor jeugdigen 2.2.1 Professionals bepalen mede op basis van de veiligheidsrisico s de in te zetten hulp. 2.2.2 Professionals bewaken de gemaakte afspraken over het beperken van de veiligheidsrisico s. Toelichting: Binnen Spirare worden alleen mondelinge afspraken gemaakt om veiligheidsrisico s voor jeugdigen te beperken. Hierdoor bestaat het risico dat niet alle medewerkers op de hoogte zijn van de gemaakte afspraken. De inspectie verwacht dat Spirare meer waarborgen inbouwt om zicht te houden op de gemaakte afspraken en het effect ervan op de veiligheidsrisico s. 2.2.3 Professionals treden bij acute onveiligheid actief op. O Thema 3: Leefklimaat 3.1. De fysieke leefomgeving is van goede kwaliteit 3.1.1 De leefomgeving is schoon, passend en veilig. Aandachtspunt: Spirare biedt jeugdigen een overnachtingsmogelijkheid die voldoende schoon, passend en veilig is. Echter, jongeren hebben geen mogelijkheid om desgewenst hun kamer van binnenuit af te sluiten terwijl een deel van hen daar mogelijk wel behoefte aan heeft. Door te werken met lopers kunnen professionals in geval van nood nog steeds toegang krijgen tot een kamer. 3.2.1 Het leefklimaat past bij de leeftijd en de ontwikkelingsfase van de jeugdigen. 7 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
3.2. Het leefklimaat is passend bij de jeugdigen 3.2.2 De dagelijkse routine en de huisregels dragen bij aan de ontwikkeling van de jeugdigen. 3.2.3 Jeugdigen leiden een voor hen zo gewoon mogelijk leven, inclusief onderwijs en vrijetijdsbesteding. Deze verwachting is niet beoordeeld omdat de jeugdigen niet op de locatie wonen. N.B. 3.3. Professionals hebben een respectvolle houding naar de jeugdigen 3.3.2 Professionals hebben tijd en aandacht voor de jeugdigen. 3.3.5 Professionals respecteren de privacy van de jeugdigen. Thema 4: Cliëntenpositie 4.1. De aanbieder geeft de jeugdigen en hun ouders de mogelijkheid om voor hun individuele belangen op te komen 4.1.1 De aanbieder onderneemt actie indien jeugdigen en/of hun ouders aangeven ontevreden te zijn over de geboden hulp. 4.1.2 Jeugdigen en hun ouders kunnen gebruikmaken van een onafhankelijke vertrouwenspersoon. Toelichting: Spirare beschikt niet over een onafhankelijke vertrouwenspersoon van AKJ of Zorgbelang waar jeugdigen en hun ouders gebruik van kunnen maken. Zodra dit geregeld is dienen medewerkers, ouders en jeugdigen hierover geïnformeerd te worden. 4.1.3 Jeugdigen en hun ouders kunnen een klacht indienen bij een onafhankelijke klachtencommissie. Toelichting: Spirare beschikt niet over een onafhankelijke klachtencommissie die voldoet aan de eisen van de Jeugdwet. De inspectie verwacht dat Spirare een dergelijke commissie opricht of zich aansluit bij een bestaande klachtencommissie. Zodra dit geregeld is dienen medewerkers, ouders en jeugdigen hierover geïnformeerd te worden. O O 8 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
Thema 5: Bestuurlijke organisatie 5.1. De aanbieder voert systematisch kwaliteitsmanagement uit 5.1.4 De aanbieder registreert en analyseert incidenten en voert naar aanleiding van de analyse verbeteringen door. Toelichting: Spirare hanteert geen planmatige cyclus van registreren, analyseren en verbeteren na het optreden van incidenten. Hiervoor dient een werkwijze te komen. Daarnaast dient Spirare de wettelijk verplichte melding van calamiteiten en geweld bij de inspectie te waarborgen. O 5.2. De aanbieder zet gekwalificeerde professionals in 5.2.1 De aanbieder werkt met geregistreerde professionals, tenzij de inzet van een niet geregistreerde professional niet afdoet aan de kwaliteit van hulp of noodzakelijk is voor de kwaliteit. Aandachtspunt: Spirare stelt als eis dat alle mentoren moeten beschikken over een SKJ-registratie. an de acht mentoren die zijn aangemeld bij het SKJ hebben drie het registratietraject succesvol doorlopen. Dit proces is dus nog niet afgerond voor vijf van de acht mentoren. 5.2.2 De aanbieder zet professionals in die aantoonbaar zijn geschoold voor de functie die zij uitoefenen. Aandachtspunt: Spirare stelt als eis dat de professionals een aantal competenties en vaardigheden bezitten die noodzakelijk zijn om de ontwikkeling van de jeugdigen te bevorderen. Daarnaast wordt een werk- en denkniveau gevraagd op minimaal hbo-niveau. Deze opleidingseis staat echter niet vermeld op de site of in vacatureteksten. 5.2.3 De aanbieder biedt professionals de mogelijkheid kennis en vaardigheden actueel te houden. Aandachtspunt: Nieuwe medewerkers volgen interne scholing over hoogbegaafdheid bij jeugdigen en de begeleidingsmethode die Spirare hanteert. Echter, Spirare heeft beperkt zicht op de scholingsbehoefte van medewerkers in relatie tot de problematiek van de doelgroep. Mogelijk relevant is bijvoorbeeld deskundigheidsbevordering over preventie van suïcide. 5.3. De aanbieder voldoet aan de geselecteerde nalevingsnormen 5.3.1 De aanbieder beschikt over de actuele erklaring Omtrent Gedrag van personen die structureel contact hebben met jeugdigen of hun ouders. Toelichting: De OG s van vijf personen konden niet worden getoond door Spirare. O 9 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
Na het toezicht heeft de aanbieder de ontbrekende OG s aangevraagd. Bij vaststelling van dit rapport kon worden aangetoond dat de OG s van alle medewerkers in het bezit waren van de aanbieder. 5.3.2 De aanbieder heeft een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Aandachtspunt: Spirare heeft een meldcode en past deze zo nodig toe. De meldcode dient nog breder onder de aandacht van alle medewerkers worden gebracht. 10 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
3 ervolg Spirare voldeed op het moment van het toezicht aan 21 van de 29 onderzochte verwachtingen uit het toetsingskader erantwoorde Hulp voor Jeugd. Eén verwachting is niet beoordeeld. Bij 7 van de 21 voldoendes formuleert de inspectie een aandachtspunt. De inspectie heeft Spirare tijdens het toezicht verzocht om direct maatregelen te treffen wat betreft de vijf ontbrekende erklaringen Omtrent het Gedrag. Bij het vaststellen van het rapport voldoet Spirare aan 22 van de 29 verwachtingen. erbetering is nodig op de volgende punten: Professionals werken doelgericht en planmatig. Professionals schatten de veiligheidsrisico s van de jeugdigen systematisch in. Professionals bewaken de gemaakte afspraken over het beperken van de veiligheidsrisico s. Jeugdigen en hun ouders kunnen gebruikmaken van een onafhankelijke vertrouwenspersoon. Jeugdigen en hun ouders kunnen een klacht indienen bij een onafhankelijke klachtencommissie. De aanbieder registreert en analyseert incidenten en voert naar aanleiding van de analyse verbeteringen door. De inspectie verwacht dat Spirare bovenstaande verbeterpunten vertaalt in een verbeterplan met concrete maatregelen om de geconstateerde tekortkomingen op te heffen, inclusief termijnen waarbinnen deze maatregelen geïmplementeerd zijn. Dit verbeterplan moet voor 10 december 2018 aan de inspectie worden verzonden. Het plan wordt getoetst op volledigheid, ambitie en realisme. Op basis van dit plan bepaalt de inspectie het vervolgtoezicht. 11 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
Bijlage - erantwoording De inspectie voerde het toezicht bij Spirare onaangekondigd uit op 28 augustus 2018. Om tot een gefundeerd oordeel te komen, gebruikte de inspectie voor het toezicht verschillende informatiebronnen. De informatie uit deze bronnen is met elkaar vergeleken en gewogen. oor het toezicht zijn de volgende bronnen betrokken: Een gesprek met de twee directeuren van Spirare. Gestructureerde interviews met: o een mentor; o een zorgcoördinator. De check van twaalf dossiers op de aanwezigheid van de erklaring Omtrent het Gedrag van medewerkers. De inspectie heeft zelf de dossiers geselecteerd op basis van een aantal criteria. De check van vier dossiers van jeugdigen, onder andere op de aanwezigheid van een plan en risico-inschattingen en beoordelingen. Hierbij was een medewerker aanwezig. De inspectie heeft zelf de dossiers geselecteerd. Een gesprek met een jeugdige. Rondleiding en observatie op het terrein van Spirare. Rondleiding op de logeerlocatie. oorafgaand aan het toezicht heeft de inspectie de website geraadpleegd en de aanwezige documenten van de instelling geanalyseerd, waaronder het Jaardocument Maatschappelijke erantwoording 2017. De 12 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
. 13 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd
www.igj.nl 3 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd