Schakenbosch. JeugdzorgPlus te Leidschendam. Gezond vertrouwen

Transcriptie

1 Schakenbosch JeugdzorgPlus te Leidschendam Gezond vertrouwen Utrecht, april 2018

2 Samenvatting In februari 2018 voerde de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting toezicht uit bij Schakenbosch, behandelcentrum JeugdzorgPlus te Leidschendam. Doel van het toezicht was om te bepalen of Schakenbosch verantwoorde jeugdhulp biedt. Het toezicht is uitgevoerd aan de hand van het toetsingskader erantwoorde Hulp voor Jeugd. De inspectie heeft de set met 37 kernverwachtingen voor gesloten jeugdhulp getoetst. Naast de kernverwachtingen zijn drie aanvullende verwachtingen over verlof onderzocht. In totaal toetste de inspectie 40 verwachtingen. Schakenbosch voldeed op het moment van het toezicht aan 34 van de 40 onderzochte verwachtingen uit het toetsingskader erantwoorde Hulp voor Jeugd. De inspectie verwacht dat Schakenbosch voortvarend maatregelen neemt om aan alle verwachtingen voor het bieden van verantwoorde hulp te voldoen. erbetering is nodig op de volgende punten: Professionals bieden hulp die aansluit bij de relevante ontwikkelingstaken van de jeugdigen en de problematiek van de jeugdigen en hun ouders. Professionals werken doelgericht en planmatig. Professionals stemmen het plan af met de plannen van overige betrokken instanties. Professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van de jeugdigen. Professionals bewaken de gemaakte afspraken over het beperken van de veiligheidsrisico s. De aanbieder registreert en analyseert incidenten en voert naar aanleiding van de analyse verbeteringen door. De inspectie concludeert dat het merendeel van de verbeterpunten te maken heeft met tekortkomingen in de samenwerking tussen de instelling en de school. Dit brengt aanzienlijke risico s met zich mee en heeft een negatief effect op de veiligheid van de jeugdigen. De instelling en de school werken onvoldoende samen bij de behandeling en de dagelijkse begeleiding van de jeugdigen. Afspraken over het beperken van veiligheidsrisico s worden onvoldoende bewaakt gedurende de periode dat de jeugdigen op school verblijven of in de overgang tussen de school en de groep, waardoor de jeugdigen niet de bescherming krijgen die ze naar inschatting van Schakenbosch wel nodig hebben. Gezien de risico s die dit met zich meebrengt is het van belang dat de instelling en de school op korte termijn gezamenlijk maatregelen ter verbetering treffen. De inspectie heeft Schakenbosch verzocht om binnen twee weken te inventariseren welke afspraken rond het beperken van individuele veiligheidsrisico s van jongeren onvoldoende worden nagekomen en een gezamenlijk plan van de instelling en de school te maken met concrete maatregelen om het geconstateerde risico op korte termijn op te heffen.

3 De inspectie heeft een overzicht ontvangen van de in kaart gebrachte veiligheidsrisico s en maatregelen per jeugdige. Hieruit bleek dat de afspraken zijn gemaakt tussen de instelling en de school. De inspectie gaat er vanuit dat de directie erop toeziet dat de afspraken tussen de instelling en de school worden nagekomen. erder verwacht de inspectie dat tussen de instelling en de school regelmatig afstemming plaats vindt en gezamenlijk wordt nagegaan of de afspraken toereikend zijn en of in de praktijk ook conform de afspraken wordt gewerkt. Wat betreft de hierboven genoemde verbeterpunten verwacht de inspectie dat Schakenbosch bovenstaande verbeterpunten vertaalt in een verbeterplan met concrete maatregelen om de geconstateerde tekortkomingen op te heffen, inclusief termijnen waarbinnen deze maatregelen geïmplementeerd zijn. Ik verzoek u het verbeterplan vóór 15 april 2018 aan de inspectie toe te zenden. Het plan wordt getoetst op volledigheid, ambitie en realisme. Op basis van dit plan bepaalt de inspectie het vervolgtoezicht.

4 Inhoudsopgave 1 Inleiding Bevindingen... 5 Thema 1: Uitvoering hulpverlening... 5 Thema 2: eiligheid... 8 Thema 3: Leefklimaat... 9 Thema 4: Cliëntenpositie Thema 5: Bestuurlijke organisatie ervolg Bijlage - erantwoording... 14

5 1 Inleiding In februari 2018 voerde de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting (hierna: de inspectie) toezicht uit bij Schakenbosch, behandelcentrum JeugdzorgPlus te Leidschendam. Doel van het toezicht was om te bepalen of Schakenbosch verantwoorde jeugdhulp biedt. Beschrijving Schakenbosch Schakenbosch is een behandelcentrum voor intensieve jeugdhulp en JeugdzorgPlus te Leidschendam. Schakenbosch biedt gesloten jeugdhulp in tien groepen aan jeugdigen van 12 tot 23 jaar met een machtiging gesloten jeugdzorg of een machtiging BOPZ (In Bewaring Stelling / Rechterlijke Machtiging). Daarnaast biedt Schakenbosch sinds maart 2017 intensieve jeugdhulp in twee open behandelgroepen. De jeugdigen die op de open groepen verblijven zijn toe aan een nieuwe stap richting uitstroom naar huis of een vervolgplek. erder biedt Schakenbosch ambulante hulpverlening aan jeugdigen en hun gezinnen. Schakenbosch beschikt over een capaciteit voor de behandeling van 110 jeugdigen. Het onderwijs bij Schakenbosch wordt verzorgd door het Schakenbosch College van Horizon Jeugdzorg & Onderwijs. Jeugdigen krijgen op het Schakenbosch College praktijkgericht speciaal onderwijs (cluster 4). Het Schakenbosch College is gespecialiseerd in het bieden van onderwijs aan leerlingen met het uitstroomprofiel Arbeid. oor de overige doelgroepen biedt het Schakenbosch College onderwijs op maat. De directeur van Schakenbosch is tevens directeur van het Schakenbosch College. Schakenbosch is een samenwerkingsverband van drie moederorganisaties: Ipse de Bruggen, Jeugdformaat en sinds 1 januari 2018 de Parnassia Groep, afdeling de Jutters. Hiermee heeft Schakenbosch expertise op het gebied van psychiatrie, ernstige gedragsproblematiek en LB. Toetsingskader Het onderzoek is uitgevoerd aan de hand van het toetsingskader erantwoorde Hulp voor Jeugd. Het toetsingskader bestaat uit vijf thema s: Uitvoering hulp, eiligheid, Leefklimaat, Cliëntenpositie en Bestuurlijke organisatie. Elk thema is uitgewerkt in een aantal verwachtingen. oor Jeugdhulp met verblijf is een set met 32 kernverwachtingen geselecteerd. Naast de kernverwachtingen voor jeugdhulp met verblijf zijn een aantal aanvullende verwachtingen specifiek voor de JeugdzorgPlus onderzocht. In totaal toetste de inspectie 40 verwachtingen. Het toetsingskader is te vinden op: 4 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting

6 2 Bevindingen In dit hoofdstuk worden de resultaten van het toezicht gepresenteerd aan de hand van de vijf thema s uit het toetsingskader erantwoorde Hulp voor Jeugd: Uitvoering hulpverlening, eiligheid, Leefklimaat, Cliëntenpositie en Bestuurlijke organisatie. Deze thema s zijn onderverdeeld in criteria waar verwachtingen onder vallen. Per verwachting geeft de inspectie een oordeel. Als de verwachting als onvoldoende is beoordeeld geeft de inspectie een toelichting. Wanneer het oordeel voldoende is, maar de inspectie op grond van de bevindingen van mening is dat er reden is voor verbetering, benoemt de inspectie een aandachtspunt. O N.B. oldoende Onvoldoende Niet beoordeeld Thema 1: Uitvoering hulpverlening 1.1. Professionals bieden passende hulp erwachting Professionals bieden hulp die aansluit bij de relevante ontwikkelingstaken van de jeugdigen en de problematiek van de jeugdigen en hun ouders. O Toelichting: Professionals van de instelling en van de school stellen ieder een plan op en onderbouwen daarin de gekozen hulp en scholing. De instelling en de school stellen het behandelplan van de jeugdigen echter niet gezamenlijk op. Tussen de instelling en de school vindt onvoldoende afstemming en overleg plaats over de doelen, de ontwikkelingstaken en de problematiek van de jeugdigen. De instelling en de school maken gebruik van een verschillend ICT systeem voor de (dag)rapportage. Het merendeel van de medewerkers heeft geen toegang tot elkaars systeem Professionals bieden hulp die aansluit bij de achtergrond, eigen mogelijkheden en het probleemoplossend vermogen van de jeugdigen, hun ouders en hun netwerk. 5 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting

7 1.2. Professionals werken volgens professionele standaarden erwachting Professionals werken volgens de richtlijnen van de beroepsgroep Professionals werken doelgericht en planmatig. O Toelichting: De professionals van school en instelling werken onvoldoende samen waardoor er niet doelmatig wordt gewerkt. De doelen worden niet gezamenlijk met de school opgesteld en er wordt niet vastgesteld wie wat doet om het doel te bereiken. oorheen werkte Schakenbosch met doelenkaarten waardoor de professionals van de instelling wisten hoe en aan welke doelen werd gewerkt tijdens school en andersom. Tijdens het toezicht werd duidelijk dat de doelenkaarten niet meer in gebruik zijn en dat hier niets voor in de plaats is gekomen om als instelling en school gezamenlijk te werken aan de vastgestelde doelen. erder gaan de professionals van school en instelling niet gezamenlijk per jeugdige na of het onderwijs leidt tot het beoogde resultaat Professionals zetten de hulp tijdig in. Professionals van de instelling starten na opname van de jeugdigen direct met de hulp en maken een behandelplan dat binnen zes weken wordt vastgesteld. De school verricht zo snel mogelijk een intake waarbij het uitgangspunt is dat jeugdigen binnen enkele dagen kan starten met onderwijs. Aandachtspunt: Bij een deel van de jeugdigen lukt het door een periodiek hoge instroom en beperkte capaciteit in de instroomgroep op school niet om binnen enkele dagen na de plaatsing op Schakenbosch onderwijs te volgen Professionals nemen kernbeslissingen in multidisciplinair verband Professionals betrekken jeugdigen en hun ouders bij de hulp erwachting Professionals werken met een plan dat door of in overleg met jeugdigen en hun ouders is opgesteld Professionals bieden de jeugdigen en hun ouders duidelijkheid over de inhoud en uitvoering van de hulp Professionals bejegenen jeugdigen en hun ouders met respect en nemen hen serieus bij de uitvoering van de hulp. 6 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting

8 1.3.4 Professionals zorgen ervoor dat de jeugdigen contact kunnen (onder)houden met hun ouders en hun netwerk Professionals stemmen af met de bij de jeugdigen en hun ouders betrokken instanties erwachting Professionals stemmen het plan af met de plannen van overige betrokken instanties. O Toelichting: Schakenbosch stemt de te behalen doelen van de jeugdigen af met de plaatser. Schakenbosch heeft als uitgangspunt dat de instelling en de school het behandeltraject samen uitvoeren. In de praktijk zijn de doelen van de jeugdigen op de groep en op de school nog onvoldoende op elkaar afgestemd. Professionals van de instelling en de school werken niet samen aan de te behalen doelen bij de dagelijkse hulp aan de jeugdigen Professionals passen vrijheidsbeperkende maatregelen verantwoord toe erwachting Professionals nemen in de plannen van de jeugdigen op welke vrijheidsbeperkende maatregelen op hen toegepast kunnen worden Professionals passen vrijheidsbeperkende maatregelen alleen toe na de instemming van een gedragswetenschapper Professionals passen vrijheidsbeperkende maatregelen toe conform de geldende instructies en procedures Professionals zijn in het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen getraind Professionals kennen verlof verantwoord toe erwachting Professionals nemen verlof op in het plan van de jeugdigen Professionals schatten de risico s van het verlof in aan de hand van een gestandaardiseerd risicotaxatie-instrument Professionals verlenen alleen verlof na instemming van een gedragswetenschapper. 7 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting

9 Thema 2: eiligheid 2.1. Professionals houden goed zicht op de veiligheid van jeugdigen erwachting Professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van de jeugdigen. O Toelichting: Professionals van de instelling en de school werken onvoldoende samen en informeren elkaar onvoldoende waar het gaat om toezicht op de veiligheid en/of de veiligheidsrisico s. De school heeft een open klimaat, waarbij een andere visie wordt gehanteerd op veiligheidsrisico s voor jeugdigen. anuit deze visie hebben jeugdigen op school vrij contact met jeugdigen van andere groepen, hebben ze toegang tot internet en kunnen ze zich tijdens schooltijd veelal vrij bewegen binnen de school en over het terrein. Hierdoor hebben de professionals van de groep en/of van de school met enige regelmaat onvoldoende in de gaten waar de jeugdigen zijn, wat ze aan het doen zijn en met wie zij omgaan tijdens schooltijd. Door de gebrekkige samenwerking en afstemming tussen instelling en school worden signalen van onveiligheid onvoldoende herkend Professionals schatten de veiligheidsrisico s van de jeugdigen systematisch in Professionals beoordelen de veiligheidsrisico s in multidisciplinair verband. Professionals binnen de instelling beoordelen de veiligheidsrisico s multidisciplinair. Aandachtspunt: Het aandeel van de school in het beoordelen van de veiligheidsrisico s en het bepalen wie hierbij welke verantwoordelijkheid draagt is te beperkt en persoonsafhankelijk Professionals beperken de veiligheidsrisico s voor jeugdigen erwachting Professionals bepalen mede op basis van de veiligheidsrisico s de in te zetten hulp Professionals bewaken de gemaakte afspraken over het beperken van de veiligheidsrisico s. O 8 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting

10 Toelichting: De professionals van de instelling leggen afspraken en maatregelen om de veiligheidsrisico s te beperken waar nodig vast in een plan, zoals bijvoorbeeld afspraken over toegang tot internet, begeleiding op het terrein of omgang met leeftijdsgenoten. ervolgens worden de gemaakte afspraken echter onvoldoende eenduidig bewaakt gedurende de periode dat de jeugdigen op school verblijven. Het open schoolklimaat botst bij een aanzienlijk deel van de jeugdigen met hetgeen is afgesproken aan maatregelen in het behandelplan om de veiligheidsrisico s te verminderen. Door het verschil in visie en de gebrekkige communicatie tussen de instelling en de school kunnen professionals er niet steeds voor zorgen dat de onveilige situaties voor jeugdigen worden beperkt en beëindigd Professionals treden bij acute onveiligheid actief op. Thema 3: Leefklimaat 3.1. De fysieke leefomgeving is van goede kwaliteit erwachting De leefomgeving is schoon, passend en veilig Het leefklimaat is passend bij de jeugdigen erwachting Het leefklimaat past bij de leeftijd en de ontwikkelingsfase van de jeugdigen De dagelijkse routine en de huisregels dragen bij aan de ontwikkeling van de jeugdigen Jeugdigen leiden een voor hen zo gewoon mogelijk leven, inclusief onderwijs en vrijetijdsbesteding. 9 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting

11 Thema 4: Cliëntenpositie 4.1. De aanbieder geeft de jeugdigen en hun ouders de mogelijkheid om voor hun individuele belangen op te komen erwachting De aanbieder onderneemt actie indien jeugdigen en/of hun ouders aangeven ontevreden te zijn over de geboden hulp Jeugdigen en hun ouders kunnen gebruikmaken van een onafhankelijke vertrouwenspersoon Jeugdigen en hun ouders kunnen een klacht indienen bij een onafhankelijke klachtencommissie. Schakenbosch beschikt over een onafhankelijke klachtencommissie. Schakenbosch beschikt over een klachtenfolder specifiek gericht op de jeugdigen. Jeugdigen kunnen een klachtenformulier invullen en dit formulier in een speciale brievenbus gooien. Aandachtspunt: Schakenbosch beschikt over een regeling rond maatregelen en verlof, maar de jeugdigen worden onvoldoende geïnformeerd over en ondersteund bij de mogelijkheid om beroep in te kunnen stellen bij de Raad voor de Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming bij beslissingen met betrekking tot maatregelen en verlof. Thema 5: Bestuurlijke organisatie 5.1. De aanbieder voert systematisch kwaliteitsmanagement uit erwachting De aanbieder registreert en analyseert incidenten en voert naar aanleiding van de analyse verbeteringen door. O Toelichting: Schakenbosch registreert en analyseert incidenten. Het doorvoeren van verbetermaatregelen naar aanleiding van de analyse wordt echter onvoldoende bewaakt. Het is niet helder wie verantwoordelijk is voor en wie toeziet op de implementatie van verbetermaatregelen. Hierdoor worden verbetermaatregelen soms niet uitgevoerd. 10 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting

12 5.2. De aanbieder zet gekwalificeerde professionals in erwachting De aanbieder werkt met geregistreerde professionals, tenzij de inzet van een niet geregistreerde professional niet afdoet aan de kwaliteit van de hulp of noodzakelijk is voor de kwaliteit De aanbieder zet professionals in die aantoonbaar zijn geschoold voor de functie die zij uitoefenen. Schakenbosch stelt als basiseis voor de pedagogisch medewerkers een MBO-4 opleiding in de zorg. Aan iedere groep is daarnaast een behandelcoördinator en een pedagogisch medewerker A, die SKJ geregistreerd is, verbonden. Aandachtspunt: Bij de één op één begeleiding van een van de jeugdigen maakt Schakenbosch gebruik van medewerkers die niet voldoen aan deze minimale opleidingseisen. Het beleid over de inzet van deze medewerkers is niet helder, omdat in een recent verbeterplan van Schakenbosch staat dat de minimale opleidingseis voor alle medewerkers geldt De aanbieder biedt professionals de mogelijkheid kennis en vaardigheden actueel te houden De aanbieder voldoet aan de geselecteerde nalevingsnormen erwachting De aanbieder beschikt over de erklaring Omtrent Gedrag actuele van personen die structureel contact hebben met jeugdigen of hun ouders De aanbieder heeft een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Aandachtspunt: Een deel van de pedagogisch medewerkers kent de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling van de aanbieder niet De aanbieder past geen vrijheidsbeperkende maatregelen toe op jeugdigen zonder rechterlijke machtiging gesloten jeugdhulp (of BOPZ), tenzij er sprake is van een noodsituatie De aanbieder past geen vrijheidsontneming toe op jeugdigen zonder rechterlijke machtiging gesloten jeugdhulp (of BOPZ) De aanbieder voor gesloten jeugdhulp zorgt ervoor dat jeugdigen zonder rechterlijke machtiging gesloten jeugdhulp (of BOPZ) geen getuige zijn van de toepassing van zware vrijheidsbeperkende maatregelen bij jeugdigen met een rechterlijke machtiging, tenzij er sprake is van een noodsituatie. 11 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting

13 3 ervolg Schakenbosch voldeed op het moment van het toezicht aan 34 van de 40 onderzochte verwachtingen uit het toetsingskader erantwoorde Hulp voor Jeugd. De inspectie verwacht dat Schakenbosch voortvarende maatregelen neemt om aan alle verwachtingen voor het bieden van verantwoorde hulp te voldoen. erbetering is nodig op de volgende punten: Professionals bieden hulp die aansluit bij de relevante ontwikkelingstaken van de jeugdigen en de problematiek van de jeugdigen en hun ouders. Professionals werken doelgericht en planmatig. Professionals stemmen het plan af met de plannen van overige betrokken instanties. Professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van de jeugdigen. Professionals bewaken de gemaakte afspraken over het beperken van de veiligheidsrisico s. De aanbieder registreert en analyseert incidenten en voert naar aanleiding van de analyse verbeteringen door. De inspectie concludeert dat het merendeel van de verbeterpunten te maken heeft met tekortkomingen in de samenwerking tussen de instelling en de school. Dit brengt aanzienlijke risico s met zich mee en heeft een negatief effect op de veiligheid van de jeugdigen. De instelling en de school werken onvoldoende samen bij de behandeling en de dagelijkse begeleiding van de jeugdigen. Afspraken over het beperken van veiligheidsrisico s worden onvoldoende bewaakt gedurende de periode dat de jeugdigen op school verblijven of in de overgang tussen de school en de groep, waardoor de jeugdigen niet de bescherming krijgen die ze naar inschatting van Schakenbosch wel nodig hebben. Gezien de risico s die dit met zich meebrengt is het van belang dat de instelling en de school op korte termijn gezamenlijk maatregelen ter verbetering treffen. De inspectie heeft Schakenbosch verzocht om binnen twee weken te inventariseren welke afspraken rond het beperken van individuele veiligheidsrisico s van jongeren onvoldoende worden nagekomen en een gezamenlijk plan van de instelling en de school te maken met concrete maatregelen om het geconstateerde risico op korte termijn op te heffen. De inspectie heeft een overzicht ontvangen van de in kaart gebrachte veiligheidsrisico s en maatregelen per jeugdige. Hieruit bleek dat de afspraken zijn gemaakt tussen de instelling en de school. De inspectie gaat er vanuit dat de directie erop toeziet dat de afspraken tussen de instelling en de school worden nagekomen. erder verwacht de inspectie dat tussen de instelling en de school regelmatig afstemming plaats vindt en gezamenlijk wordt nagegaan of de afspraken toereikend zijn en of in de praktijk ook conform de afspraken wordt gewerkt. 12 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting

14 Wat betreft de hierboven genoemde verbeterpunten verwacht de inspectie dat Schakenbosch bovenstaande verbeterpunten vertaalt in een verbeterplan met concrete maatregelen om de geconstateerde tekortkomingen op te heffen, inclusief termijnen waarbinnen deze maatregelen geïmplementeerd zijn. Ik verzoek u het verbeterplan vóór 15 april 2018 aan de inspectie toe te zenden. Het plan wordt getoetst op volledigheid, ambitie en realisme. Op basis van dit plan bepaalt de inspectie het vervolgtoezicht. 13 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting

15 Bijlage - erantwoording De inspectie voerde het toezicht bij Schakenbosch uit op 22 januari en 5 februari Om tot een gefundeerd oordeel te komen, gebruikte de inspectie voor het toezicht verschillende informatiebronnen. De informatie uit deze bronnen is met elkaar vergeleken en gewogen. oor het toezicht zijn de volgende bronnen betrokken: Twee gesprekken met leden van het managementteam van Schakenbosch Gestructureerde interviews met: o Eén afdelingsleider van het Schakenbosch College o ier behandelcoördinatoren o Eén gedragswetenschapper van het Schakenbosch College o Zes pedagogisch medewerkers o Drie leidinggevenden o Twee trajectcoaches De check van 12 dossiers op de aanwezigheid van de erklaring Omtrent het Gedrag van medewerkers, waarbij de inspectie op basis van een aantal criteria zelf de dossiers heeft geselecteerd. De check van vijf dossiers van jeugdigen, onder andere op de aanwezigheid van een plan en risico-inschattingen en beoordelingen. Hierbij was een medewerker aanwezig. De inspecties hebben zelf de dossiers geselecteerd. Een individueel gesprek met vijf jeugdigen Observaties van de leef- en verblijfruimten, waaronder het meelunchen op vier verschillende groepen. oorafgaand aan het toezicht heeft de inspectie de website geraadpleegd en de aanwezige documenten van de instelling geanalyseerd. De 14 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting

16 3 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting