Gezinshuis Windmee. Jeugdhulp in gezinsverband. Toets Nieuwe Toetreders Jeugdhulp. Gezond vertrouwen

Transcriptie

1 Gezinshuis Windmee Jeugdhulp in gezinsverband Toets Nieuwe Toetreders Jeugdhulp Gezond vertrouwen Utrecht, maart 2019

2 Missie: Elk kind een veilig thuis en een gezonde ontwikkeling

3 Samenvatting De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd toetst of vanaf 2016 gestarte aanbieders van jeugdhulp voldoen aan de basiseisen voor verantwoorde jeugdhulp. Dit onderzoek gebeurt aan de hand van het toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp. In januari 2019 heeft de inspectie een toets Nieuwe toetreders jeugdhulp uitgevoerd bij Gezinshuis Windmee. Gezinshuis Windmee voldeed op het moment van het onderzoek aan 14 van de 15 beoordeelde verwachtingen uit het toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp. Inmiddels heeft de aanbieder maatregelen genomen zodat wordt voldaan aan alle beoordeelde verwachtingen. Dit betekent dat de inspectie Gezinshuis Windmee niet meer beschouwt als nieuwe toetreder. Daarom wordt vanaf heden toezicht bij Gezinshuis Windmee uitgevoerd op basis van het toetsingskader erantwoorde hulp voor jeugd.

4 Inhoudsopgave 1 Inleiding Bevindingen Uitvoering hulpverlening eiligheid Leefklimaat Cliëntenpositie Organisatie ervolg... 8 Bijlage 1 - Toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp... 9 Bijlage 2 - erantwoording... 11

5 1 Inleiding In januari 2019 deed de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd onderzoek bij Gezinshuis Windmee in Etten-Leur. Doel van het onderzoek was om te bepalen in hoeverre deze jeugdhulpaanbieder voldoet aan de basiseisen voor verantwoorde jeugdhulp. Beschrijving organisatie Gezinshuis Windmee (hierna: Windmee) is een ennootschap onder firma (OF) ingeschreven bij de Kamer van Koophandel (KvK) onder nummer De gezinshuisouders bieden sinds maart 2018 een thuis aan zes jeugdigen die vanwege eigen of gezinsproblematiek, soms tijdelijk, niet meer thuis kunnen wonen. Dit doen ze naast de opvoeding van hun drie thuiswonende kinderen. Op het moment van het onderzoek wonen de gezinshuisouders met negen jeugdigen (zes gezinshuiskinderen tussen de 7 en 17 jaar en drie eigen kinderen van 1, 7 en 12 jaar) in een ruime woning en een tot woning met slaapkamers verbouwde schuur in een buitengebied bij Etten-Leur. De woningen liggen in een landelijke omgeving. In en om de woningen is genoeg ruimte om te spelen of te knutselen. Er is grote tuin en een boomgaard met moestuin waar jongeren in mee kunnen werken als ze dat leuk vinden. Er is een kat op het terrein en verder zijn er geen dieren. Windmee is een zelfstandig gezinshuis. De jeugdigen worden geplaatst via de gemeenten Etten- Leur, Roosendaal, Steenbergen en Breda op basis van de Jeugdwet (Zorg in Natura). De gezinshuisouders bieden de dagelijkse zorg en begeleiding van de jeugdigen. Zij werken samen met een orthopedagoog die hen ondersteunt bij de matching van een plaatsing en bij het reflecteren op hun werk. Beide gezinshuisouders hebben ruime ervaring als pleegouders. oor de start van Windmee waren zij vier jaar in loondienst als gezinsouders bij een jeugdzorgaanbieder. Eén van de gezinshuisouders is psycholoog en is geregistreerd bij de Stichting Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ). De andere gezinshuisouder is opgeleid tot kunstenaar en volgt zorginhoudelijke cursussen. De gezinshuisouders hebben de mogelijkheid zich te laten vervangen door een vaste oppas. Toetsingskader Het onderzoek is uitgevoerd aan de hand van het toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp. Het toetsingskader is opgenomen in bijlage 1. 3 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

6 2 Bevindingen In dit hoofdstuk worden de resultaten van het toezicht gepresenteerd aan de hand van de vijf thema s uit het toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp: uitvoering hulpverlening, veiligheid, leefklimaat, cliëntenpositie en organisatie. Per onderwerp wordt een oordeel gegeven en in de toelichting wordt het oordeel onderbouwd. oldoende N.B. Niet beoordeeld O Onvoldoende O Gewijzigd in voldoende voor vaststellen rapport 2.1 Uitvoering hulpverlening Onderwerp 1 Professionals bieden hulp die aansluit bij de relevante ontwikkelingstaken van de jeugdigen en de problematiek van de jeugdigen en hun ouders. De gezinshuisouders richten de geboden hulp op het bieden van een veilige en rustige omgeving waarin de jeugdige zich verder kan ontwikkelen en kan richten op de toekomst. Er zijn duidelijke uitsluitcriteria en de gezinshuisouders laten zich bij de matching ondersteunen door een onafhankelijke orthopedagoog. 2 Professionals werken met een plan dat door of in overleg met de jeugdigen en hun ouders is opgesteld. De gezinshuisouders stellen een plan op waarbij zij zich in het schrijven rechtstreeks richten tot de jeugdige. Hierdoor wordt het plan iets van de jeugdige zelf. De jeugdige kan dit plan op elk moment inzien en aanvullen. De plannen van de jeugdigen worden regelmatig geëvalueerd en bijgesteld. De jeugdigen weten wat de reden is van hun verblijf en hoe lang het verblijf zal zijn. Oordeel 2.2 eiligheid Onderwerp 3 Professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van jeugdigen. Oordeel De gezinshuisouders maken afspraken met de jeugdigen over waar ze zijn en met wie ze omgaan. Er wordt altijd eerst kennis gemaakt met de ouders/verzorgers van nieuwe vrienden. 4 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

7 Onderwerp De gezinshuisouders stemmen zo nodig met hen af. De jeugdigen krijgen het vertrouwen dat zij aan kunnen. De veiligheid in de nacht wordt in de woning gewaarborgd doordat de kamer van de gezinshuisouders binnen gehoorsafstand ligt van de slaapkamers van de jongste jeugdigen die daar slapen. De oudere jeugdigen slapen in de woonschuur. De gezinshuisouders kijken zorgvuldig naar de matching van de jeugdigen die in de woonschuur slapen en de mogelijke risico s. In de woonschuur kunnen de slaapkamers van binnen op slot. In geval van nood kunnen de deuren met een loper van buitenaf worden geopend. In de zitkamer is een interne telefoon waarmee de gezinshuisouders gebeld kunnen worden. Ook is er in de zitkamer een camera met bewegingssensor waarmee de gezinshuisouders zo nodig kunnen kijken of het rustig is. Oordeel Aandachtspunt: Belangrijk is dat de gezinshuisouders ook nadenken hoe zij meer actief de veiligheid kunnen bewaken in de woonschuur. 4 Professionals schatten de veiligheidsrisico s van de jeugdigen systematisch in. O De gezinshuisouders schatten de risico s van de jeugdigen niet op een systematische of eenduidige manier in. Als er bij aanmelding bepaalde risico s worden gemeld maken de gezinshuisouders wel gebruik van een taxatie gericht op dat risico. De inspectie verwacht dat de gezinshuisouders minimaal bij aanvang van de hulp, tussentijds en bij veranderde omstandigheden een aantal eenduidige vragen over veiligheid stellen en een inschatting maken of en zo ja welke risico s er zijn voor de veiligheid van het kind zelf en voor de veiligheid op de groep. Na het toezicht hebben de gezinshuisouders een risicotaxatie-instrument gekozen en een vragenlijst ontwikkeld waarmee risico s en veiligheidsaspecten systematisch bij alle jeugdigen worden ingeschat. 5 Professionals treden bij acute onveiligheid actief op. De gezinsouders weten hoe te handelen in onveilige situaties en kunnen dit met voorbeelden toelichten tijdens het onderzoek van de inspectie. 2.3 Leefklimaat Onderwerp 6 De fysieke leefomgeving is schoon, passend en veilig. Oordeel Het gezin woont sinds een aantal weken in de woning. Het ziet er schoon, licht en verzorgd uit. Elke jeugdige heeft een eigen ruime slaapkamer met basismeubels die verder zelf ingericht mag worden door de jeugdige. Er is een badkamer in beide gebouwen. De 5 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

8 Onderwerp woonkamers in beide gebouwen zijn groot genoeg voor hele gezin. De woningen en het terrein bieden voldoende speel- en ontwikkelmogelijkheden; er zijn bord- en computerspellen aanwezig, er zijn knutselmogelijkheden en een grote tuin met veel ruimte voor de jeugdigen om te spelen. Er is voldoende aandacht voor brandveiligheid. Er zijn geen indicaties voor fysieke onveiligheid. 7 Jeugdigen leiden een voor hen zo gewoon mogelijk leven, inclusief onderwijs en vrijetijdsbesteding. Alle jeugdigen gaan naar school. Er is een fitnessabonnement waar iedereen gebruik van kan maken. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om muziekles te volgen of te sporten bij een vereniging zoals voetbal, paardrijden of hockey. Alle jeugdigen hebben toegang tot een huisarts en tandarts. 8 Professionals hebben tijd en aandacht voor de jeugdigen. Oordeel De gezinshuisouders leven samen met de jeugdigen als een groot gezin. De gezinshuisouders hebben voldoende tijd en individuele aandacht voor de jeugdigen. Zo zijn er gesprekken aan tafel maar ook bijvoorbeeld tijdens autoritjes op weg naar een afspraak. Tijdens het onderzoek hebben de gezinshuisouders zichtbaar aandacht voor de jeugdige. De gezinshuisouders zoeken naar mogelijkheden voor de jeugdige om contact met hun netwerk te houden. oor jeugdigen zonder netwerk om op terug te vallen wordt een weekend pleeggezin geregeld. 2.4 Cliëntenpositie Onderwerp 9 De aanbieder onderneemt actie indien de jeugdigen en/of hun ouders aangeven ontevreden te zijn over de geboden hulp. De gezinshuisouders staan altijd open voor gesprek en komen zo nodig zelf ook op dingen terug bij de jeugdigen. De gezinshuisouders geven hier voorbeelden van tijdens het gesprek met de inspectie. 10 Jeugdigen en hun ouders kunnen een klacht indienen bij een onafhankelijke klachtencommissie. Windmee is aangesloten bij een onafhankelijke klachtencommissie. Oordeel Aandachtspunt: olgens de Jeugdwet moet een jeugdige of zijn ouder/verzorger een klacht in kunnen dienen bij de klachtencommissie zonder tussenkomst van de gezinshuisouder of de vertrouwenspersoon. De informatie die Windmee op haar website geeft over de klachtenprocedure is op dit punt niet duidelijk en moet worden aangepast. 6 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

9 2.5 Organisatie Onderwerp 11 De aanbieder heeft een visie op hoe zij verantwoorde hulp biedt. Windmee wil vanuit een gezinssituatie een veilige, gestructureerde en stimulerende thuissituatie bieden. anuit deze gezinssituatie, zoeken zij aansluiting bij wat de jeugdigen nodig hebben en bij hun ontwikkelmogelijkheden. Problemen in de ontwikkeling spreken zij door met een orthopedagoog en psycholoog, waarbij gezocht wordt naar interventies die de jeugdige zo min mogelijk in een uitzonderingspositie plaatsen. 12 De aanbieder waarborgt dat de professionals werken volgens de professionele standaarden. De gezinshuisouders hebben samen met collega-gezinshuisouders een kwaliteitshandboek ontwikkeld waarin regelingen, procedures en richtlijnen zijn beschreven. Het kwaliteitshandboek bevat onder andere protocollen rondom agressie en geweld, alcohol en drugs, vermissing, suïcidaliteit en de meldcode. 13 De aanbieder werkt met geregistreerde professionals, tenzij de inzet van een niet geregistreerde professional niet afdoet aan de kwaliteit van de hulp of noodzakelijk is voor de kwaliteit. Eén van de gezinshuisouders is SKJ geregistreerd en is eindverantwoordelijk voor de plannen. Daarnaast wordt er een orthopedagoog ingehuurd die meekijkt bij de matching, op verzoek meekijkt bij bepaalde problemen en jaarlijks een veiligheidsscan afneemt bij de jeugdigen. De orthopedagoog begeleidt reflectiebijeenkomsten met de gezinshuisouders gericht op hun beroepshouding. Zo nodig roepen zij de hulp in van andere deskundigen om een deel van de begeleiding van een jeugdige over te nemen. 14 De aanbieder beschikt over een erklaring Omtrent het Gedrag van personen die structureel contact hebben met de jeugdigen en hun ouders. Tijdens het toezicht waren alle OG s aanwezig. 15 De aanbieder heeft een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Oordeel Windmee is bekend met de meldcode en het afwegingskader. Aandachtspunt: De meldcode en het afwegingskader zijn gebaseerd op de versie uit 2016 en moet nog aangepast worden naar de erbeterde meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling (versie 2019). 7 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

10 3 ervolg Gezinshuis Windmee voldeed op het moment van het onderzoek aan 14 van de 15 beoordeelde verwachtingen uit het toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp. Inmiddels heeft de aanbieder maatregelen genomen zodat wordt voldaan aan alle beoordeelde verwachtingen. Dit betekent dat de inspectie Gezinshuis Windmee niet meer beschouwt als nieuwe toetreder. Daarom wordt vanaf heden toezicht bij Gezinshuis Windmee uitgevoerd op basis van het toetsingskader erantwoorde hulp voor jeugd. 8 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

11 Bijlage 1 - Toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp Het toetsingskader erantwoorde hulp voor jeugd vormt het kader voor het toezicht op de Jeugdwet door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en staat op Het toetsingskader bestaat uit de vijf thema s uitvoering hulpverlening, veiligheid, leefklimaat, cliëntenpositie en organisatie. oor het toezicht op de nieuwe toetreders die vanaf 2016 gestart zijn met het aanbieden van jeugdhulp, heeft de inspectie vijftien verwachtingen geselecteerd. Deze vormen samen het toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp. Het toezicht bij een nieuwe toetreder resulteert in een openbaar rapport waarin staat in hoeverre de aanbieder voldoet aan het toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp. Zodra alle onderwerpen voldoende zijn wordt de aanbieder niet meer beschouwd als nieuwe toetreder. anaf dat moment voert de inspectie toezicht uit op basis van het toetsingskader erantwoorde hulp voor jeugd. ijftien basisverwachtingen voor verantwoorde jeugdhulp: UITOERING HULPERLENING 1. Professionals bieden hulp die aansluit bij de relevante ontwikkelingstaken en de problematiek van de jeugdigen en hun ouders. 2. Professionals werken met een plan dat door of in overleg met jeugdigen en hun ouders is opgesteld. EILIGHEID 3. Professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van de jeugdigen. 4. Professionals schatten de veiligheidsrisico s van de jeugdigen systematisch in. 5. Professionals treden bij acute onveiligheid actief op. LEEFKLIMAAT 6. De fysieke leefomgeving is schoon, passend en veilig. 7. Jeugdigen leiden een voor hen zo gewoon mogelijk leven, inclusief onderwijs en vrijetijdsbesteding. 9 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

12 CLIËNTENPOSITIE 8. Professionals hebben tijd en aandacht voor de jeugdigen. 9. De aanbieder onderneemt actie indien jeugdigen en/of hun ouders aangeven ontevreden te zijn over de geboden hulp. 10. Jeugdigen en hun ouders kunnen een klacht indienen bij een onafhankelijke klachtencommissie. ORGANISATIE 11. De aanbieder heeft een visie op hoe zij verantwoorde hulp biedt. 12. De aanbieder waarborgt dat de professionals werken volgens de professionele standaarden. 13. De aanbieder werkt met geregistreerde professionals, tenzij de inzet van een niet geregistreerde professional niet afdoet aan de kwaliteit van hulp of noodzakelijk is voor de kwaliteit. 14. De aanbieder beschikt over de erklaring Omtrent het Gedrag van personen die structureel contact hebben met jeugdigen of hun ouders. 15. De aanbieder heeft een Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. 10 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

13 Bijlage 2 - erantwoording De inspectie heeft het toezicht uitgevoerd bij Gezinshuis Windmee uit op 30 januari Het toezicht bestond uit de volgende onderdelen: 1. Gesprek met de gezinshuisouders. 2. Dossieronderzoek. 3. Analyse beleidsdocumenten. 4. Rondleiding en observatie. 5. Gesprek met een jeugdigen. 11 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

14 12 Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd