SAMENVATTING 7.1 Waarom hebben mensen zorg nodig? Om gezond te worden en gezond te blijven. Zorg nodig omdat iemand niet voor zichzelf kan zorgen: ongeneeslijk ziek, het hebben van een handicap, psychisch, door ouderdom. Wat is het doel van zorg? Om mensen zich zo prettig mogelijk te laten voelen. Te helpen waar mensen dit niet meer kunnen. HULP Wanneer hebben mensen hulp nodig? - alls ze in een situatie komen die ze niet meer aan kunnen. - als ze voor problemen komen te staan dat ze niet alleen kunnen oplossen ( hulp bij huiswerk, verdriet, problemen, op kinderen passen, boodschappen doen, haren helpen wassen etc,) ALGEMENE VOORZIENINGEN VOOR ZORG EN HULPVERLENING Kenmerken: Cliënten zijn meestal gezond Cliënten meestal thuis wonend Zorg en hulp voor iedereen. vb :Huisarts/tandarts/thuiszorg/kraamhulp/fysiotherapie SPECIALE VOORZIENINGEN VOOR ZORG- EN HULPVOORZIENING Kenmerken: - grote gezondheidsproblemen - specialistische zorg/hulp - alleen voor cliënten bedoeld. voor: lichamelijk handicap: revalidatiearts verstandelijke handicap: mytyl schoolen- woongroepen - autisten meervoudige handicap: b.v.verstandelijk + blind ouderen: verzorgingstehuis/ dementie zieken: taaislijmziekte/ hersenbeschadiging etc. verpleeghuis/opvang verslaafden/ medisch kinderdagverblijf
7.2 Hoe het allemaal begon inleiding: Vóór 1800 - ernstige besmettelijke ziekten TBC - weinig kennis van het menselijk lichaam - hoog sterftecijfer - kwakzalvers Van 1800 tot 1900 - grotere medische kennis - leef omstandigheden + gezodheid hebben met elkaar te maken - goed hygiëne ter voorkoming van besmettelijke ziekten - eeste zorg voor gehandicapten - 1841 krankzinnigewet - verstandelijk/geestelijk: recht op verpleging en genezing - er is nog slechte verpleging van 1900 tot 1950 - weinig voorzieningen in de gezondheidszorg - sneller ontwikkeling medische kennis - antibiotica(penicilline): onstekingen/longonsteking - arme mensen geen geld voor goede medische behandelinga; pas na de oorlog - hulp van buren bij ziekten - meer tehuizen voor gehandicapten en bejaarden - zorg voor gehandicapten ( worden buiten de maartschappij geplaatst ) weinig contact met familie. De tijd na 1950 Stijging van de welvaart - gezonder eten - betere huizen - centrale verwarming - meer vakanties - sterke en snelle ontwikkeling van de medische wetenschap - betere verzorging: consultatiebureaus/medische kinderdagverblijven/verpleeghuizen/opvangverslaafden/beroepsopleidingen OVERHEIDSZORG - iedere inwoner heeft recht op: inkomen/onderwijs en vorming/inspraak/gezondheidszorg VERZORGINGSSTAAT - iedereen die ziek of hulp behoevend is heeft recht op hulp en verzorging - beroep hulp en zorg - overheid bepaalt hoe zorg betaald wordt en door wie - overheid is verantwoordelijk voot tekortkomingen in de voorzieningen - voorlichting en preventie is taak van de overheiddd
7.3 WAT GEZOND ZIJN? Inleiding: Soorten gezondheid: - lichamelijke gezondheid - geestelijke gezondheid - sociale gezondheid lichamelijke gezondheid: gaat over de werking van het lichaam: been breken, iets aan de longen hebben, griep hebben, puistjes last van je rug hebben etc. geestelijke gezondheid: heeft met denken en voelen te maken. b.v veel puistjes hebben en je ongelukkig voelen. denken dat je iets niet kunt en je onzeket gaan voelen. faalangst Sociale gezondheid: omgang met mensen: verlegen zijn. eenzaam voelen, agressief zijn, een andere niet aanvoelen met opmerkingen.goed met anderen om kunnen gaan. DE WAARDE VAN EEN GOEDE GEZONDHEID Defenitie: van de WHO = wereld gezondheidsorganisatie) Gezondheid is niet alleen de afwezigheid van ziekte, maar een toestand van volkomen, geestelijke,lichamelijke en sociaal welbevinden. Als je altijd pijn hebt dan kun je somber/verdrietig voelen en weinig sociale contacten hebben. 7.4 WIE VERLEENT ZORG? Verschillende soorten zorg: zelfzorg/basiszorg/mantelzorg/professionele zorg ZELFZORG: alle dingen die iemand doet om voor zichzelf te zorgen ( eten,wassen, aankleden) Je leert stapje voor stapje zelfstandig worden: als kind leer je veters strikken, leren lezen, leren koken, met geld omgaan, iets op zoeken Het belang van zelfzorg is dat je langer zelfstandig blijft en zelf dingen blijft doen, bv in ouderenzorg/ gehandicapten zorg, na een zieke periode. de verzorger moet dus ook nee kunnen zeggen. Iemand kan zelf nog de post halen. of zelf nog thee zetten. ADL: Activiteiten van het dagelijkse leven: eten/drinken/wassen/ aankleden/tanden poetsen etc. Zelfredzaamheid: voor jezelf kunnen zorgen. In de sector zorg en welzijn moet je een client stimuleren om zelfredzaam te zijn: Reden: iemand is onafhankelijker en dit vergroot iemands eigenwaarde. Zelf iets doen al is het maar klein is goed om te bewegen, wat weer goed is voor de spieren en de bloedsomloop.
BASISZORG: zorgen dat iemand op lichamelijk gebied zo goed mogelijk functioneert: koken - wassen - poetsen - Hulp nodig in basiszorg bij het huishouden MANTELZORG: hulp en zorg van mensen uit je directe omgeving. vb hulp bij griep/ iemand die de boodschappen doet/ de was / eten verzorgd/ helpen met aankleden. Mantelzorgers hebben geen proffesionele opleiding en worden niet betaald PROFESSIONELE ZORG: zorg en hulp van beroepskrachten ( diploma + betaald werk ) vb verpleegkundige/huishoudelijke hulp/ verzorgende Taak van alle vorm van zorg is stimuleren van de zelfredzaamheid. Doel hiervan is: zelfstandig blijven en goed gevoel van eigenwaarde In beweging blijven. 7.5 DE SOCIALE KAART De weg naar de voorzieningen sociale kaart: opzoeken waar voorzieningen zijn en hoe je ze kunt bereiken: Voorzieningen: deze begeleiden en stimuleren sociale contacten - cultureel centrum - wijkcentrum - dienstencentrum waar kun je ze vinden: opzoeken in de gemeentegids - op internet - telefoonboek - folders Cultureel centrum: (wijkcentrum) Hier zijn allerlei activiteiten voor mensen uit de buurt: films/ dansles/yoga/ handwerkochtend/ bingo/muziek/ leren van de nederlandse taal computercursussen etc Dienstencentrum: Sociale en culturele voorzieningen en gezondheidsvoorzieningen huisarts/fysiotherapeut/kapster/maatschappelijk werk ( vaak hulp voor ouderen )
Gezondheidscentrum: ( voorzieningen dicht bij elkaar - zorg op maat kunnen geven ) Algemene voorzieningen op het gebied van lichamelijke - geestelijke en sociale gezondheid bv. thuiszorg consutatiebureau dieëtist apotheek fysiotherapie- Hulp nodig in basiszorg bij het huishouden 7.7 Waar wordt zorg verleend? Mensen kunnen het beste zo lang mogelijk thuis blijven. Dat is fijner voor ze, het is goedkoper en het voorkomt wachtlijsten. Dit is echter niet altijd mogelijk. We kennen de volgende soorten zorg: - extramurale zorg: zorg en hulpverlening in de eigen omgeving - (thuiszorg, huisarts, tafeltje dekje, etc) - Intramurale zorg: zorg die binnen de muren van een instelling gegeven wordt (ziekenhuis, verpleeghuis, gehandicapten.) tijdelijk of voor altijd. - Semi-murale zorg: zorg die gedeeltelijk binnen de muren van een zorginstelling wordt gegeven (dagopvang, b.v. in een psychiatrisch centrum of verpleeghuis. - Transmurale zorg: zorg die wordt overgebracht van de ene instelling naar de andere of van een instelling naar de thuissituatie. Alles wat er met een zorgvrager gebeurt wordt genoteerd en bewaard in z n zorgdossier. Deze wordt gebruikt door alle zorg- en hulpverleners. Ontschotting: hulpverleners nemen een deel van elkaars taken en verantwoordelijkheden over. Organisatie van de gezondheidszorg - nuldelijnszorg: zelfzorg en mantelzorg. - Eerstelijnszorg: voorzieningen waar mensen het eerst naar toe gaan als ze professionele hulp nodig hebben, vaak huisarts, indien nodig wordt je dan doorverwezen. (ook: tandarts, apotheek, maatschappelijk werk, thuiszorg). - Tweedelijnszorg: gespecialiseerde hulp, vaak na doorverwijzing uit eerstelijn, vindt plaats in een instelling. B.v. ziekenhuis, revalidatiecentrum, psychiatrisch centrum, medisch kindertehuis, jeugdinstelling. - Derdelijnszorg: instellingen waar zorgvrager langdurig verblijft of woont. (b.v. verpleeghuis) (is dus ook tweedelijnszorg)