www.enpuls.nl
It Ken Net/Het kan net Autodelen kan uit ism lokale netwerken Oktober 2018 Han-Paul van Westing In opdracht van Enpuls
Autodelen staat voor omslagpunt Elektrische auto s delen kan het vliegwiel zijn voor fossielvrije mobiliteit 1. Kracht van lokale netwerken zijn DE suc6-factor voor autodelen. 2. Elektrische auto s delen lijkt de stap naar groei autodeelmarkt 3. Veel initiatieven zijn, nog net niet, rendabel 4. Aantal initiatieven zijn vroegtijdig gestopt, vaak door gebrek aan goede mix van vaste en losse gebruikers. 5. Veel kans op marktversnelling in 2019; a. Daling in (lease-) prijzen, groei (bereik) elektrische auto s b. Ontwikkeling (DC) snelladen c. Stijgende bewustwording en vraag bij burgers en bedrijven.
De een stopt De ander kan door?
Doel onderzoek Inzicht in autodeel-varianten en do s en don ts voor initiatiefnemers Belangrijkste aanbevelingen; 1. Zorg voor een heldere keus van je (primaire) doelgroep 2. Activeer vooraf en in 1e jaar veel lokale partners en netwerken 3. Werk een promotie-plan uit voor tenminste 2 jaar groei 4. Zoek een mix van voldoende vaste klanten en losse gebruikers Spin-off product; Project Starters Kit (Elektrische dealauto's) Kennisboekje Activiteitenplanner boekje Activiteitenplanner map en kaart
Project Starterskit
Hier doen we het toch voor Quote 1 Onze dorpsauto met chauffeur is een rijdende keukentafel; het verbindt onze dorpsgenoten Quote 3 Nadat onze deelauto een succes bleek, durfden veel mensen hun (2e) auto weg te doen. Quote 2 Onze deelauto is de mobiele reclamezuil van onze lokale energie cooperatie. Quote 4 Als mensen eenmaal electrisch (proef) gereden hebben, willen ze niets anders meer. Het is verslavend lekker rijden
Hoe is onderzoek opgezet Focus lag op volledig elektrische auto s met privégebruik Desk-research bracht zeker 45 projecten en aanbieders in beeld Met 15 initiatieven zijn semi-gestructureerde interviews afgenomen Onderzoek onder initiatiefnemers en aanbieders In totaal geschat zo n 400 volledig elektrische auto s betrokken. Zeker 25 projecten zijn stabiel of groeiend Zeker 5 projecten zijn gestopt of teruggeschaald Van 15 projecten geen nadere informatie gezocht.
Auto-deel varianten (zowel EV als fossiel) Totaal circa 50 projecten/aanbieders in beeld Autodeel varianten 1. Peer-to-Peer 2. Groeps- of Buurtauto 3. Dorpsauto 4. Deelauto+ chauffeur 5. Free-floating 6. WAN-auto*) 7. Pool-auto 8. Landelijke deelauto *) In Weekend-Avond-Nacht voor buurt beschikbaar. Overdag voor medewerkers van aangesloten bedrijven. Hoofdkenmerk (huren aan buren) (delen met groep) (vrij huren in dorp) (prive zorgritjes) (vloot in 1 gebied) (bedrijf + buurt) (bedrijfsauto pool) (vloot in platform) Bekendere initiatieven Mywheels/Snappcar Buurauto/WeDriveSolar Lochem/Helvoirt etc Automaatje/Appeltern etc Car2Go/Wattcar/Wittkar Paleiskwartier/Uden Gemeentes/bedrijven etc Greenwheels/Free2Go
5 auto-deel varianten met EV onderzocht Verdieping onderzoek lag op 15 initiatieven en hun ervaringen Autodeel varianten Peer-to-Peer 1. Groeps- of Buurtauto 2. Dorpsauto 3. Deelauto + chauffeur 4. Free-floating 5. WAN-auto*) Pool-auto Landelijke deelauto *) In Weekend-Avond-Nacht voor buurt beschikbaar. Overdag voor medewerkers van aangesloten bedrijven. Hoofdkenmerk (huren aan buren) (delen met groep) (vrij huren in dorp) (prive zorgritjes) (vloot in 1 gebied) (bedrijf + buurt) (bedrijfsauto pool) (vloot in platform) Bekendere initiatieven Mywheels/Snappcar Buurtauto/WeDriveSolar Lochem/Helvoirt etc Automaatje/Appeltern etc Car2Go/Wattcar/Wittkar Paleiskwartier/Uden Gemeentes/bedrijven etc Greenwheels/Free2Go
Autodelen; Hoe te organiseren? Lokaal, lokaal, lokaal! Vertrouwen, Verleiden, Verbinden!
Do s en don ts uit de praktijk Lokaal, lokaal, lokaal! Vertrouwen, verleiden, verbinden! Zeker wel doen! 1. Lokale initiatiefnemers! 2. Lokale netwerken inzetten! 3. Lokale bedrijven als partners! 4. Veel communiceren, veel testritjes, veel mond-opmond reclame 5. Zoek voldoende vaste gebruikers (= omzet)
Do s en don ts uit de praktijk Lokaal, lokaal, lokaal! Vertrouwen, verleiden, verbinden! Zeker niet doen! 1. 1 auto is geen auto 2. Denken dat het klaar is als de auto er eenmaal staat 3. Auto niet zichtbaar/in garage 4. Zorgritjes icm open deelauto 5. Leunen op overheid
Succesfactoren lokale aanpak! Quote 1 "De initiatief nemers moeten letterlijk midden in het dorp staan! Dat geeft vertrouwen en binding". Quote 3 "Onze vrijwillige chauffeurs zijn de beste klantenbinders! Ze hebben luisterend oor, zijn flexibel en betrokken en houden de auto's op en top schoon". Quote 2 "Door ook bedrijven, garages en zorginstellingen te betrekken, creëer je veel mond-op-mond reclame. Die heb je keihard nodig! Als sponsor, maar ook om mensen uberhaupt te wijzen op de dorpsauto". Quote 4 "Wij willen en gaan landelijk opschalen, zodat techniek, prijs en kennis gedeeld worden. Hoezeer we ook geloven in de kracht van lokale communities; In Friesland moet een Fries voor de zaal staan. Niet ik!"
Harde lessen uit de praktijk Quote 1 "We hadden als harde doelstelling om de auto (lease) kosten in 1 jaar dekkend te krijgen. Dat is niet gelukt. We hebben als bestuursleden toen zelf het verlies moeten bijpassen. Achteraf gezien hadden we ons meer tijd moeten gunnen..." Quote 2 "We wilden onze auto zowel voor zorgritjes met chauffeur als losse huur inzetten. Maar als de auto een middag los verhuurd was, moesten we 3 andere klanten teleurstellen. Dus werd de focus op zorgritjes gelegd". Quote 3 "Wij hadden een regionalere partij ingezet om meer dorpen te ondersteunen. Dat voelde in aantal dorpen al als 'niet van hier'. Het 'niet lokaal' zijn was zeker ook reden dat het niet van de grond kwam". Quote 4 "Aanloopproblemen met haperende techniek zorgde als snel voor negatieve verhalen. Ook was de marketing niet alert; we gingen er teveel vanuit dat de auto's wel gebruikt zouden worden: Marktonderzoek had draagvlak tenslotte aangetoond".
Rol van gemeentes en provincies (1) Afstemming met overheden kost veel tijd vaker gehoorde reactie Minimale rol Die vaak nodig is; 1. Verlenen vaste parkeerplek in openbare ruimte 2. Faciliteren laadpaal in openbare ruimte Prettige rol Die helpend is; 1. Openlijk enthousiasme en PR-steun voor het initiatief 2. Bijdrage in opstart-kosten (bv laadpaal, proceskosten, publiciteit)
Rol van gemeentes en provincies (2) Maar dat kost ons parkeerplaatsen" is minst overtuigende reactie... Ideale rol Die versnellend is; 1. Overheden als vaste afnemer van de auto s 2. Overheid als medeinvesteerder en aanjager van het initiatief Ongewenste rol Die remmend is; 1. Overheden die initatief vertragen door veel schijven en overleg-tijd. 2. Overheden die het (nog) niet kennen of niet durven sturen en zien als 'auto pesten'.
Geeft gemeente; energie of spanning? Quote 1 "De gemeente heeft enorm geholpen ons project te lanceren. Die betrokkenheid gaf dorpsgenoten veel vertrouwen". Quote 3 "We hebben veel overleggen met de gemeente gehad. Dan zat ik daar als vrijwilliger tussen betaalde consultants en vaste medewerkers. Gelukkig had het resultaat en kreeg ons project een mooi startbudget". Quote 2 "De gemeente gebruikt onze auto's voor aantal dagen in de week, dat geeft ons vaste bezetting en omzet. Hierdoor kunnen we met extra auto's ook losse huurders interesseren". Quote 4 "Ik heb de gemeente 40 parkeerplaatsen gevraagd. De auto's en laadpalen investeerden we zelf. Ik kreeg na 6 maanden overleg 12 plekken. Want anders kostte het teveel parkeerruimte... Toen ben ik ermee gestopt".
De autodeel-markt Groeiende vraag en aanbod; Nu de versnelling organiseren!
Autodeel-markt Markt is enorm in beweging! 1. Groeiende vraag, groeiend aanbod, groeiende ervaring 2. Elektrisch rijden + autodelen lijkt DE vanzelfsprekende duurzame combi. 3. Veel animo vanuit energiecooperaties en bedrijfsverenigingen.
Succesfactoren; de klant... Quote 1 "Een auto met hoge instap en een ruime bagageplek voor rollators is echt een must" "Die 2 zitter leek handig en goedkoop. Maar daardoor liepen we ook veel klanten mis" Quote 2 "Een potentiele klant die de app download is nog geen klant; je moet echt moeite gaan doen om hem te verleiden en zijn gedrag te verleggen naar andere mobiliteitskeuzes" Quote 3 "Auto-delers gaan bewuster kiezen en bv meer fietsen. We zagen dus echt een dip in het aantal ritjes. Wees dus niet te snel tevreden en blijf continue werven" Quote 4 "Toen we stopten zeiden veel dorpsgenoten; Goh ik wilde net mn 2e auto wegdoen. Of dat waar is weet ik niet. Maar ik realiseer me dat het tijd vergt voordat er voldoende vertrouwen is"
Auto-deelprojecten; onder de motorkap? (1) Grote overeenkomsten; 1. It ken net /Het kan net; Net wel of net niet breakeven/rendabel. 2. Adoptie-periode 1 a 2 jaar; vraagt veel verandering! 3. Communicatie en marketing cruciaal
Succesfactoren; het geld... Quote 1 "We zijn nog net niet kostendekkend, maar verwachten daar over ½ jaar wel te zijn" Quote 2 "We zijn kostendekkend, maar hebben te weinig gereserveerd voor afschrijving van de (geschonken) auto. Daar moeten we nog wat op verzinnen" Quote 3 "We draaien licht verlies. Ons potje raakt dus langzaam op. We willen de prijs echter niet verhogen, want dan gaat het teveel richting taxi-kosten. De sociale waarde is enorm groot, maar ja, die kan je niet in geld uitdrukken..." Quote 4 "We hebben nu 12 auto's en bezetting van circa 70%. Dat is goed. We drijven wel op veel administratief handwerk en vrijwilligers"
Auto-deelprojecten; onder de motorkap (2)? Grote verschillen; 1. Van landelijke partijen tot zeer lokaal met vrijwilligers 2. Van hippe autodeel-apps tot excellijstjes voor planning. 3. Aanbod ism lokale garages, verhuur-, lease-, dealer,- en ook deel-software- bedrijven.
Auto-deelmarkt Wat kan de versnelling geven; 1. Coöperaties; Subsidie voor opstart- en onrendabele topperiode? 2. Prive; In ruil-premie voor vervuilende (2e) fossiele auto s bij deelname deelauto? 3. Zakelijk; Pool- en leaseauto s aansluiten op deelplatforms; af van bezit, vergroten gebruik.
EV-laden; Vliegwiel voor lokale opwek! Wens 3-hoek; Lokale opwek, groen laden en groen rijden.
Laden deelauto s; Waar komt energie vandaan? Doorlooptijd soms issue; 1. Laadpaal verkrijgen leek geen bottle-neck bij pioniers 2. Doorlooptijd aanvraag (1/2 jaar) in openbare ruimte nu soms wel issue. 3. Vraag naar snelladen neemt toe; verhoogt gebruik. 4. Wens om lokaal opgewekte energie van cooperaties uit laadpaal te halen.
Gesproken 15 initiatieven Projecten en hun gemeentes Direct contact met initiatiefnemers; 1. Deelauto Boen (Bronckhorst) 2. Dorpsauto Boerdonk (Meierijstad) 3. Energiek (Amstelveen) 4. Elektrip (Lochem) 5. Dorpsauto Appeltern (Maas & Waal) 6. Dorpsauto Netterden (Oude IJselstreek) 7. Dorpsauto Breedenbroek / Voorst 8. Samen Slim Rijden (Helvoirt) 9. Coöperatie Midwolde (Leek) 10. Buurauto+ (Amersfoort) Contact via aanbieders/begeleiders; 1. Stadswerf (Groningen) / Juuve 2. Wattcar (Terschelling) / Riko Kruit 3. Mobiel Gedeeld (divers oa Aalten) / prov Gelderland 4. Samen Slim Rijden (Helvoirt) / Onze Auto 5. Paleiskwartier Elektrisch (Den Bosch)/ Goodmoovs/Brabant Electrisch
In kaart gebracht overige initiatieven Projecten en aanbieders 1. Alfa City 2. Automaatjes 3. Automobiel 4. Auto delen Ameland 5. Amber mobility 6. Car2Go 7. Car2use 8. ConnectCar 9. Deelauto Barneveld 10. Deelauto Trynwalden 11. Deelauto Waterland 12. Deelauto Zuidoost 13. Deelotoo 14. Duurzaam Dalfsen 15. E-carshare Limburg 16. Elektrocar 17. Flip n Klaar 1. Gemeente Nunspeet 2. Gemeente Goeree Overvlakkee 3. Greenwheels 4. Groene regentes 5. IZoof 6. Ionic carsharing 7. Mywheels 8. Mobuur 9. Mobility S 10. Mobeazy 11. NL2Go 12. Snappcar 13. Solar Miles 14. StadUp 15. Stap-in 16. Witkar 17. Zonnig Zieuwent
Gesproken aanbieders Buurauto Goodmoovs Juuve Onze Auto
Maart-Juni 2018 Enpuls; Rob van Buitenen / Bregje Vos Groen is Doen; Han-Paul van Westing Electrisch autodelen in dorpen en wijken It Ken Net /Het kan wel Onderzoek naar suc6 factoren Ev-Autodeelprojecten in Nederland
www.enpuls.nl