Werken aan kwaliteit in de kinderopvang Welbevinden en betrokkenheid als richtsnoeren Prof. Ferre Laevers Expertisecentrum Ervaringsgericht Onderwijs - KULeuven
Kwaliteit zit in de Aanpak, het Proces en het Effect Copyright CEGO - 2013
Kijken naar kwaliteit Aanpak praktijkprincipes PROCES EFFECT doelen resultaat WELBEVINDEN BETROKKENHEID
Welbevinden: Wat en waarom? Copyright CEGO - 2013
Welbevinden Als kinderen... zich thuis voelen spontaan zijn open staan voor de wereld innerlijk rustig en ontspannen zijn zelfvertrouwen en vitaliteit uitstralen met volle teugen genieten...dan weten we dat ze zich emotioneel goed ontwikkelen
Niveau 5 Gave emotionele ontwikkeling Copyright CEGO - 2013
Betrokkenheid: Wat en waarom? Copyright CEGO - 2013
De schaal voor betrokkenheid [LBS-P] 5 niveaus >1 Geen activiteit >2 Onderbroken activiteit >3 Activiteit zonder intensiteit >4 Activiteit met intense momenten >5 Ononderbroken intense activiteit
Betrokkenheid: Niveau 5 Opgaan in de activiteit: - ononderbroken concentratie, opgeslorpt, tijdvergeten en niet af te leiden - heel gemotiveerd, sterk aangesproken, gefascineerd - alerte waarneming, aandacht voor details, precisie - spreekt voortdurend al zijn capaciteiten aan - intense mentale activiteit: verbeelding en denkvermogen op volle toeren - doet diepgaande nieuwe ervaringen op - voldoening door vervulling van exploratiedrang
Rolling Stones Copyright CEGO - 2013
Betrokkenheid Waarvoor is betrokkenheid nodig?
The state of flow - Csicksentmihalyi Copyright CEGO - 2013 Moeilijkheid vd taak De zone van naaste ontwikkeling [Vygotsky] Competentieniveau
The 10.000 Hour Rule from Gladwell The Beatles Bill Gates Hard work = Passion For excellence in whatever domain one needs 10.000 hrs of hard work combined with talent = weekly 20 hrs during 10 jaar
Betrokkenheid Als kinderen... geconcentreerd zijn en opgeslorpt geboeid, gemotiveerd, gefascineerd intens mentaal actief gewaarwordingen en gedachten ten volle ervaren gedreven door de drang om te exploreren zich aan de grens van hun mogelijkheden bewegen...dan weten we dat ze in ontwikkeling zijn
Welbevinden en betrokkenheid: WAARTOE? Copyright CEGO - 2013
Kijken naar kwaliteit AANPAK (hoe) PROCES (wat) EFFECT (waartoe) Een gave emotionele ontwikkeling Een sterke exploratiedrang Ontwikkeling van basiscompetenties Verbondenheid (begaan zijn met anderen)
Grote motoriek Kleine motoriek Beeldende expressie Taalvaardigheid Begrijpen van de fysische wereld m.i.v. technologie Begrijpen van de sociale wereld m.i.v. sociale competentie Wiskundig en logisch denken Zelfsturing en ondernemingszin Ontwikkelingsdomeinen
Klei Copyright CEGO - 2013
Ontwikkeling = deep-level-learning Hoe ontwikkeling meten?
Niveau 5 Grote motoriek [Uit: Procesgericht Kindvolgsysteem - CEGO]
Deep-level-learning Geen opsomming van elementaire skills [fragmentatie] In wezen holistisch De essentie grijpend Zichtbaar in een waaier van situaties Bruikbaar voor alle leeftijden Tot de verbeelding sprekend van begeleiders De basis voor de uitbouw van een rijk milieu Een kader om talent te spotten Past in het nieuwe paradigma rond competenties
Niveau 5 Zelfsturing & ondernemingszin [Uit: Procesgericht Kindvolgsysteem - CEGO]
Welbevinden en betrokkenheid HOE? Copyright CEGO - 2013
Kwaliteit op het niveau van de aanpak CONTEXT means principles Ingrediënten van een krachtige leef- & leeromgeving
De aanpakfactoren Het aanbod Hoe rijk is de omgeving?
Elk ontwikkelingsdomein Op een krachtige wijze aanwezig Voor elk kind INHOUD + BETROKKENHEID
Sfeer en hoeken: ook bij baby s Dia 3 Copyright CEGO - 2013
De aanpakfactoren Het aanbod Hoe rijk is de omgeving? De sfeer Heerst er een positief groepsklimaat? De ruimte voor initiatief Hoeveel vrijheid is er en is die goed ondersteund?
Initiatief van de leerkracht Copyright CEGO - 2013 Het open framework model (High Scope) Schools Open Framework Bewarend Kindgericht Initiatief van de kinderen
De aanpakfactoren Het aanbod Hoe rijk is de omgeving? De sfeer Heerst er een positief groepsklimaat? De ruimte voor initiatief Hoeveel vrijheid is er en is die goed ondersteund? De organisatie Is de organisatie afgestemd op het kind? De begeleiderstijl Hoeveel inlevingsvermogen is er in de omgang met kinderen?
Welbevinden en betrokkenheid zeggen (bijna) alles Copyright CEGO - 2013
Met Welbevinden en Betrokkenheid gaan we voor kinderen die goed in hun vel zitten en hun talenten ten volle ontwikkelen
Gebruik van de schalen WELBEVINDEN & BETROKKENHEID SCANNING Score gebaseerd op 2 minuten observatie per kind SCREENING Score gebaseerd op observaties over de voorbije 3 weken
ZiKo Zelf-evaluatie Instrument voor de Kinderopvang Copyright CEGO - 2013 VRIJ TE DOWNLOADEN VAN Kindengezin.be
aanbod begeleidersstijl organisatie sfeer en relatie AANPAKVARIABELEN Welbevinden Betrokkenheid ruimte voor initiatief Factoren in het kind Bijzondere omstandigheden Copyright CEGO - 2013
Resultaten [1] hoeveel welbevinden? Gemiddelde 3.61 SCORE AANTAL KINDEREN % % L M H Laag 1 1+ 2 Matig 2+ 3 3+ 82 56 368 404 1568 1535 1.02 0.70 4.59 6.31 5.04 19.57 19.16 43.77 Hoog 4 4+ 5 2800 506 692 34.95 6.32 8.64 49.91
Welke norm? 50 % van de kinderen 50 % van de kinderen Score 3 Score 4 Gemiddelde = 3.5
Resultaten [2] hoeveel betrokkenheid? Gemiddelde 3.29 SCORE AANTAL KINDEREN % % L M H Laag 1 1+ 2 290 337 1016 3.62 4.21 12.69 20.52 Matig 2+ 3 3+ 464 1382 1343 5.80 17.26 16.78 39.84 Hoog 4 4+ 5 2170 379 624 27.11 4.73 7.80 39.64
Het profiel van groep 7a : 2,7 Materiaal schaars: blokken/beertjes/fietsjes Kinderen lijken zich te vervelen Graag in zandbak, maar mag niet Vaak geween te horen Weinig interacties tussen de kinderen Nog minder tussen volwassene en kinderen Tijdens verzorging beide begeleidsters bezig Kinderen aan hun lot overgelaten
Het profiel van groep 4a : 3,5 Organisatie efficiënt Verzorging door één begeleidster tegelijk Wachtmomenten met activiteiten gevuld Veel bewegingsruimte voor de kinderen Aangenaam groepsklimaat Aandacht voor onthaal van kind en ouder Kinderen vaak aangesproken Spel en initiatief van kind belangrijk geacht
Milton Keynes Project Results 4,5 [Gebaseerd op 50 groepen, 1400 kdrn van 0 to 5 jr] 4 3,5 3,34 3,72 WELLB INVOL 3 3,47 2,5 2,94 2 Nov 2009 Maart 2010 Sept 2010
Gebruik van de schalen WELBEVINDEN & BETROKKENHEID SCANNING Score gebaseerd op 2 minuten observatie per kind SCREENING Score gebaseerd op observaties over de voorbije 3 weken
VOLGSYSTEMEN ZiKo-Vo [0-3 jr] MijnPortret [2-5 jr] Een tool voor communicatie met ouders met hun kind in het midden
Het verhaal van Dries [van 2,5 tot 8 jaar] 5 4 3 2 WB BH 1 0 2,5 j 6 j. 8 j.
Met Welbevinden en Betrokkenheid gaan we voor begeleiders die samen grenzen verleggen en genieten van kinderen zien openbloeien
PUBLICATIES rond ERVARINGSGERICHT ONDERWIJS voor DE KINDEROPVANG Copyright CEGO - 2013 Welbevinden en betrokkenheid observeren bij baby's en peuters (Hl. + DVD) CEGO ontwikkelde een trainingsmodule met 40 clips om de beleving van kinderen tussen 0 en 3 jaar te leren inschatten op basis van twee 5-puntenschalen. De handleiding bevat een beschrijving van elk fragment, de toegekende score en een verantwoording ervan. Ideaal als trainingsmodule voor peuterteams en de basis om in de eigen setting door middel van scanning de kwaliteit in kaart te brengen. Betrokkenheid observeren bij kinderen van 0 t 6 jaar (DVD Engelstalig) Een trainingsmodule met 24 videoclips waarin baby s, peuters en kleuters worden geobserveerd. De focus is hier enkel op betrokkenheid. Overigens hetzelfde doel als bovenstaande module, met bredere leeftijdsrange en in samenwerking met Kent (U.K.) ontwikkeld.
Ziko-Vo [0 tot 3 jr.] en MijnPortret [2 tot 5 jaar] [volgsystemen] Beide, nauw verwante volgsystemen, geven op een speelse manier en in één oogopslag een volledig en positief beeld van een kind op een bepaald moment. Het welbevinden, de betrokkenheid én de ontwikkeling (in acht domeinen) worden op een leuke manier in kaart gebracht en opgevolgd. Deze instrumenten zijn speciaal ontworpen en geschikt gemaakt voor communicatie met ouders. Zij kunnen zo actief betrokken worden bij het opmaken van het kindportret en bij het zoeken naar manieren om samen tot het welbevinden, de betrokkenheid en de ontwikkeling van hun kind bij te dragen. Doelgroep van ZiKo-VO: onthaalouders en begeleiders in de opvang van kinderen van 0 tot 3 jaar. Doelgroep MijnPortret: begeleiders en leerkrachten in de opvang/onderwijs van kinderen van 2 tot 5 jaar. Hopla, voel je goed en Een doos vol gevoelens [educatieve koffers] Beide sets zijn ontworpen om de sociaal-emotionele ontwikkeling van jonge kinderen te bevorderen. Op een speelse manier leren kinderen gevoelens (h)erkennen, begrijpen en uiten. Het arsenaal aan middelen gecentreerd rond 4 basisgevoelens (blij, bang, boos, verdrietig) omvat vertelplaten, maskertjes, kartonnen popjes, doe-plaatjes, situatieplaatjes, een dominospel, een bingospel en een draaischijf. De impact beperkt zich niet tot een beter contact met eigen gevoelens, zich in anderen kunnen verplaatsen en over emoties communiceren. Er is ook een positief effect op het klimaat in de groep. Bij-de-handjes Bij-de-handjes is een nieuwe reeks CEGO-ideeënboekjes met activiteiten voor peuters en kleuters. 6 titels (elke bundel van 40 tot 48 pagina s), telkens rond een ander thema. Naast de activiteiten en ondersteunende illustraties bevat elk boekje ook een overzicht van de betrokken ontwikkelingsdoelen.