Zorg voor mensen met complexe psychosomatische klachten A A N D A C H T V O O R L I C H A A M E N G E E S T
Altrecht Psychosomatiek Tracy van Ham, verpleegkundige kliniek Zeist Dorine van Manen, verpleegkundige kliniek Den Dolder
Wat is psychosomatiek? Als lichamelijke klachten lang aanhouden en artsen op den duur geen verklaring kunnen vinden spreken we van onverklaarde klachten Bij het ontstaan en in stand blijven van psychosomatische klachten spelen zowel lichamelijke, psychische als sociale factoren een rol
Behandeling Een vertaalslag maken van lichamelijke klachten naar woorden. Wat is de betekenis van de klacht? Inzicht verwerven in eigen gedrag en het verkennen van andere mogelijkheden. Verbetering van kwaliteit van leven.
Mind the Body Vertrekpunt is tegengesteld Gemene deler
Casus 1 Cliënt W, een vrouw van middelbare leeftijd met een zeer verzorgd uiterlijk die alleen woont, gescheiden is en twee volwassen kinderen heeft. Bij mw is chronisch vermoeidheidssyndroom vastgesteld en daarnaast heeft mw veel pijnklachten in gewrichten. Lichamelijke klachten zijn medisch niet verklaard. Mw maakt gebruik van een rollator. Mw heeft met ex-partner een slechte relatie en met kinderen verloopt het contact problematisch. Mw verwacht van kinderen dat zij ook voor haar zorgen omdat zij immers ook altijd voor hen gezorgd heeft. Mw heeft zelf als verpleegkundige gewerkt en heeft tot voor een paar jaar geleden een baan in de hulpverlening gehad. Momenteel heeft mw geen werk, leeft een geïsoleerd bestaan. Mw geeft zelf aan te vermoeid te zijn om sociale contacten te onderhouden en voor zichzelf te zorgen. Mw is dwingend naar omgeving over vorm en invulling van het contact. Zo stelde mw eisen aan de tijdsduur van het contact, hanteerde dit strikt door het bijv. te beperken tot 2 min telefoneren. Mw is daardoor sociale contacten kwijtgeraakt met vereenzaming als gevolg. Daarnaast komt mw onvoldoende toe aan zelfzorg, kan geen huishoudelijk werk doen en heeft moeite met lichamelijke zelfzorg. Mw heeft 3 x per week huishoudelijke hulp en dagelijkse ondersteuning van thuiszorg bij het douchen. Mw is het zat om zo beperkt te functioneren en vraagt hier hulp bij.
Casus 2 Cliënt J., 36 jarige vrouw, woont zelfstandig. Mw. maakt gebruik van een rolstoel. Dit ivm een verworven spasticiteit (complicatie tijdens geboorte) in 1 arm en 1 been. Hier ondervindt mw. in haar dagelijks leven geen hinder van. Zij heeft tot een paar jaar geleden administratief werk verricht en had het reuze naar haar zin op het werk. Zij heeft een eigen woning en leidt een zelfstandig leven. Dit is het hoogste doel in haar leven. Mw. vindt het moeilijk om afhankelijk te zijn van anderen en wil niet gezien worden als gehandicapt. Sinds 2 jaar merkte mw. dat de spasmen in haar arm en been toenamen. Daarbij ontwikkelde er klachten van verkramping / overstrekking van het gehele bovenlichaam. Dit resulteerde in aanvallen waarbij mw. uit haar stoel schoof/viel. Mw. werd tijdelijk in een verpleeghuis opgenomen omdat het op den duur leidde tot gevaarlijke situaties thuis. De klachten zijn medisch onverklaard. Tijdens haar verblijf in het verpleeghuis namen de aanvallen toe tot een paar keer per dag. In het verpleeghuis werd mw. bij een aanval direct met behulp van een tillift op bed gelegd om te voorkomen dat zij uit haar stoel zou vallen. Mw. werd hierbij op bed op haar zij gelegd, een kussen in de rug en een kussen ter hoogte van haar knieën (zodat zij deze niet zou bezeren) en haar hoofd werd wat achteroverhellend gelegd (verminderde pijnklachten door overstrekking in het bovenlichaam). De bedhekken werden hoog gezet. Tijdens deze aanvallen is mw. wel aanspreekbaar, maar niet in staat om zelf te spreken. Verplk komen om de 10 minuten kijken hoe het met haar gaat. Soms duurt een aanval tussen 30 min. tot 2 uur. Mw. is er erg op gespitst of de zorg voor haar goed is en zeer gevoelig voor een juiste bejegening. Wanneer mw. geen aanvallen heeft is zij zo actief/zelfstandig mogelijk, toont zich betrokken naar medebewoners en het personeel in het verpleeghuis. Mw. komt met de hulpvraag hoe kom ik van deze aanvallen af?