gemeente Eindhoven Inboeknummer Beslisdatum B&W 23 september 2014 Dossiernummer 14.39.103 Raadsvragen Van het raadslid dhr. R. Reker (LPF) over Asielzoekerscentrum Raadsvragen: Wat is het woord van het Eindhovens college waard? Door het stellen van deze raadsvragen mag niet de conclusie worden getrokken dat de Lijst Pim Fortuyn niet is begaan met het (nood)lot van deze asielzoekers/vluchtelingen, noch dat de Lijst Pim Fortuyn blind is voor het wrede optreden van IS en het oorlogsgeweld in diverse landen. Geacht college, Op 20 mei jl. heeft mijn fractie raadsvragen gesteld over de mogelijke huisvesting van asielzoekers in de Orangerie. Al de volgende dag kwam hierop een antwoord: er zijn geen plannen om in de vrijgekomen containerwoningen asielzoekers onder te brengen. Een korte toelichting ging daarbij waarin staat vermeld dat de Orangerie is geplaatst als een tijdelijke voorziening voor ouderenhuisvesting. Oorspronkelijk was dat alleen voor Gagelbosch bedoeld, maar nadien ook voor tijdelijke huisvesting van De Landrijt tijdens de nieuwbouw. Verder vermeldt u in uw toelichting dat het voor de eigenaar van het complex niet mogelijk is deze voor andere doeleinden in te zetten. Gelet op de tijdelijkheid van de toen verstrekte vergunning kan dit alleen als er een nieuwe procedure wordt doorlopen. Het college begrijpt (hoop ik) dat veel inwoners van Eindhoven Noord door dit antwoord op onze raadsvragen tevreden en gerustgesteld waren. De fractie van de Lijst Pim Fortuyn was eveneens tevreden met het antwoord maar later, gezien de huidige collegesamenstelling, er niet gerust op dat het college deze belofte stand zou houden. Onze vermoedens zijn nu realiteit geworden. De instroom van asielzoekers is al geruime tijd zeer fors te noemen. Het is bekend dat door de hoeveelheid brandhaarden in de wereld het aantal asielzoekers in de komende jaren verder zal toenemen. De landelijke cijfers voor 2014 zijn al bijgesteld tot 30.000 nieuwe aanvragen van asielzoekers, waarvan er vermoedelijk geen of zeer weinig van zullen terugkeren naar het land van herkomst.
De volgende woorden zullen u als Eindhovens college bekend in de oren klinken omdat Pim Fortuyn zich destijds meerdere keren in dezelfde bewoordingen heeft uitgelaten. Wij, als de politieke vereniging van de Lijst Pim Fortuyn staan voor alle inwoners van deze stad, dus ook voor al diegenen die van buitenaf zijn gekomen. Daar mag geen misverstand over ontstaan. Maar niet langer voor hen die nog willen komen. We moeten stoppen met de grenzen wagenwijd open te zetten en het college van de stad Eindhoven moet niet langer opvangplaatsen beschikbaar stellen. Laten wij als Eindhoven het voorbeeld geven aan alle andere gemeenten in het land. Laten wij als Nederland een voorbeeld zijn voor alle andere Europese landen omdat wij allemaal dezelfde problemen ervaren. Kijk maar naar o.a. Italië, Zweden en naar de plaats Calais. Laten we eerst de problemen met de aanwezige immigranten oplossen, want de samenleving is er niet bij gebaat als er op deze wijze wordt doorgegaan, en dat is heel voorzichtig uitgedrukt. Het is anders dweilen met de kraan open. Natuurlijk moet er een oplossing komen voor deze vluchtelingen maar met 700 opvangplaatsen beschikbaar stellen is het probleem verre van opgelost. Integendeel, de aantrekkingskracht om naar Nederland af te reizen zal alleen maar toenemen. Als de EU zich wat minder met onbenullige zaken zou bezighouden, zoals bv. kromme komkommers, dan zou de opvang internationaal beter geregeld kunnen worden: opvang in de eigen of naburige regio bekostigd door de EU. Voor elk EU-land beter en minder kostbaar. Als de situatie in het land van herkomst dan weer normaal is, kan worden teruggekeerd om te helpen bij de wederopbouw van het eigen land. Dat brengt mij tot de volgende vragen: 1. Gezien de tijdelijkheid van de indertijd verstrekte vergunning is het complex tot nu toe geheel intact gebleven. Waarom is het complex nadat de laatste bewoners zijn vertrokken niet zoals gebruikelijk afgebroken? 2. Wij gaan ervan uit dat het huurcontract met de eigenaar van het complex en de zorginstellingen tijdig is opgezegd. b Per wanneer is de huur door de zorginstelling opgezegd? b Wie betaalde de huur vanaf de opzegging door de zorginstelling totdat het COA de huurpenningen ging/gaat betalen? b Indien de gemeente Eindhoven nu betaalt, hoe groot is dan het bedrag? Op 14 september jl. heeft staatssecretaris Teeven een oproep aan de gemeentes gedaan om alle mogelijkheden die er zijn voor nieuwe opvanglocaties maximaal te faciliteren. Op 17 september 2014 heeft het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers een formeel verzoek verzonden aan de burgemeester van Eindhoven om mee te werken aan de vestiging van een tijdelijke opvanglocatie voor vluchtelingen. Inmiddels is gebleken dat er een antikraakgroep in het complex is gehuisvest wat 2
doet vermoeden dat er al eerder plannen waren om het complex intact te laten en wederom voor andere doeleinden te gebruiken. 3. Is dit vermoeden juist en wanneer is bij het college het idee ontstaan om er asielzoekers in te huisvesten of welke plannen had het college eerder met dit complex? 4. Momenteel wordt dit complex sinds kort bewoond door leden van een antikraak instelling. Waar moeten deze mensen naar toe en wie betaalt daarvan de inrichtingsen verhuiskosten van deze tijdelijke bewoners? 5. Alle kosten om dit complex geschikt te maken voor 700 bewoners worden betaald door het COA (daar gaan wij van uit), welk (belasting)geld door de regering beschikbaar wordt gesteld. b Hoe kunt u als college aan onze ouderen uitleggen dat hier wel geld voor beschikbaar is, terwijl veel ouderen en de sociale minima in onze stad financieel niet kunnen rondkomen zodat zij hun zorgpremie en andere lasten niet meer kunnen betalen? 6. Is het juist, zoals de burgemeester mij vertelde, dat de toekomstige bewoners in dit complex door het COA zijn voorgeselecteerd zodat zij allen een verblijfsvergunning krijgen en in Eindhoven c.a. worden gehuisvest? 7. Als er i.v.m. doorstroming naar woningen plaatsen vrijkomen, is het dan zo dat deze plaatsen worden ingenomen door een nieuwe lichting asielzoekers? Het gaat bij deze locatie over de opvang van maximaal 700 asielzoekers, uitgaande van een verblijfsduur van 2 jaar. Deze verblijfsduur hangt samen met de ontwikkeling van een definitieve locatie. Het COA zet zich in op zoek te gaan naar een permanente vestiging van een opvanglocatie in Eindhoven en zal daartoe een haalbaarheidsonderzoek uitvoeren. 8. College, gezien uw berichtgeving is de mogelijkheid dan aanwezig dat de verblijfsduur van 2 jaar kan worden verlengd. Is deze zienswijze juist? 9. Het COA zegt op zoek te gaan naar een definitieve opvanglocatie in Eindhoven. In onze optiek is dat een ander woord voor een ander asielzoekerscentrum. b Is het college voornemens om hieraan mee te werken? b Heeft het college al een locatie op het oog? De burgemeester belde mij vrijdag 19 september jl. iets na 12.30 uur op om te vertellen dat het college in de voormiddag unaniem het besluit had genomen om toestemming te verlenen aan het COA om in de Orangerie aan de Castiliëlaan 15 asielzoekers te huisvesten. 3
10. Is het gebruikelijk van dit college om pas achteraf de raadsleden in te lichten over een door hen genomen besluit, te meer dat zij amper 4 maanden geleden als antwoord op raadsvragen van de LPF daar ontkennend op hadden geantwoord? Lijst Pim Fortuyn, Rudy Reker Antwoord van burgemeester en wethouders In mei 2014 stelde uw fractie vragen over de eventuele komst van een opvanglocatie voor vluchtelingen in de Orangerie. Op dat moment was daar vanuit de gemeente geen sprake van. De situatie is echter sinds mei dusdanig veranderd in de wereld, met grote brandhaarden, waarvan het einde voorlopig niet in zicht is. Dat zorgt wereldwijd voor een enorme toename in vluchtelingen. Ook in Europa stromen nu vele malen meer vluchtelingen binnen dan eerder dit jaar was voorzien. Landen als Duitsland, België, Italië en ook Nederland nemen hun verantwoordelijk door deze mensen een plek te bieden, waar zij in veiligheid kunnen verblijven. En Eindhoven neemt, als vijfde stad van Nederland, hierin op haar beurt ook haar verantwoordelijkheid. 1. Gezien de tijdelijkheid van de indertijd verstrekte vergunning is het complex tot nu toe geheel intact gebleven. Waarom is het complex nadat de laatste bewoners zijn vertrokken niet zoals gebruikelijk afgebroken? Het college heeft in het kader van de prestatieafspraken gesprekken gevoerd met de corporaties of deze locatie geschikt is voor een vorm van flexibel wonen, gericht op starters zonder woonduur. Deze waren echter nog in een verkennende fase, en zijn inmiddels door de actualiteit ingehaald. In de tussenliggende periode is het pand via een leegstandsbeheerder tijdelijk bewoond. 2. Wij gaan ervan uit dat het huurcontract met de eigenaar van het complex en de zorginstellingen tijdig is opgezegd. b Per wanneer is de huur door de zorginstelling opgezegd? b Wie betaalde de huur vanaf de opzegging door de zorginstelling totdat het COA de huurpenningen ging/gaat betalen? b Indien de gemeente Eindhoven nu betaalt, hoe groot is dan het bedrag? Er is ten aanzien van het pand Orangerie aan de Castiliëlaan geen sprake van huur. De Orangerie is aan de Archipel verkocht met een terugkoopgarantie wat betekent dat het gebouw na vertrek van de bewoners van Archipel weer terug overgedragen zou worden. De laatste bewoners van Archipel zijn in mei uit het pand de Orangerie vertrokken om hun intrek te nemen in een door de Archipel ontwikkelde nieuwe locatie. Vanaf dat moment is een leegstandsbeheerder ingeschakeld. Doel van leegstandsbeheer is vooral om het vastgoed te beschermen en kraak van het pand te voorkomen. Er is dan ook momenteel geen sprake van huurcontracten, maar van leegstandsbeheer. De grond onder het gebouw is in eigendom van de gemeente. Tot op dit moment wordt die grond door de Archipel gehuurd. Met het COA wordt uiteraard een nieuwe overeenkomst aangegaan. 4
3. Is dit vermoeden juist en wanneer is bij het college het idee ontstaan om er asielzoekers in te huisvesten of welke plannen had het college eerder met dit complex? Dit vermoeden is juist. Omdat er niet direct sprake was van ontmanteling van het gebouw is er door Archipel/de Meeuw voor gekozen het pand via leegstandsbeheer te beschermen tot er meer duidelijkheid is. Het idee om hier een tijdelijke opvangloctaie voor vluchtelingen te realiseren is geen idee van het college geweest. De eigenaar heeft hierover zelf met het COA gecommuniceerd. In een eerder stadium waren er bij het college wel plannen voor het realiseren van flexibele woonruimte, met name voor starters zonder woonduur. Hierover zijn in het kader van de prestatieafspraken met de corporaties ook gesprekken gevoerd. Deze waren echter nog in een verkennende fase. 4. Momenteel wordt dit complex sinds kort bewoond door leden van een antikraak instelling. Waar moeten deze mensen naar toe en wie betaalt daarvan de inrichtingsen verhuiskosten van deze tijdelijke bewoners? De huidige gebruikers van het pand de Orangerie hebben een bruikleenovereenkomst met de leegstandsbeheerder gesloten. Dit is iets anders dan een huurovereenkomst en betekent dat zij geen huurbescherming genieten. Deze overeenkomst heeft voor de bewoner het voordeel dat er voor een lagere prijs dan marktconform gebruik kan worden gemaakt van het pand. Daartegenover staat dat partijen overeenkomen dat wanneer de overeenkomst wordt opgezegd gebruikers binnen 28 dagen het pand moeten verlaten. Inrichtings- en verhuiskosten zijn, zoals gebruikelijk, voor rekening van de gebruikers. De leegstandsbeheerder is momenteel in gesprek met de huidige gebruikers, om eventuele alternatieven in kaart te brengen. Zij hebben daar echter geen verplichting toe. 5. Alle kosten om dit complex geschikt te maken voor 700 bewoners worden betaald door het COA (daar gaan wij van uit), welk (belasting)geld door de regering beschikbaar wordt gesteld. b Hoe kunt u als college aan onze ouderen uitleggen dat hier wel geld voor beschikbaar is, terwijl veel ouderen en de sociale minima in onze stad financieel niet kunnen rondkomen zodat zij hun zorgpremie en andere lasten niet meer kunnen betalen? De druk op de opvangcapaciteit van vluchtelingen blijft ook in 2015 hoog. Dit komt ook terug in de kabinetsplannen die afgelopen dinsdag zijn gepubliceerd. Het COA verwacht in 2015 gemiddeld 25.000 vluchtelingen te moeten opvangen. Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Eindhoven wil dat iedereen moet kunnen meedoen en staat voor een inclusieve samenleving. Dat wordt ook beschreven in het coalitieakkoord. Iedereen is onderdeel van onze maatschappij, wat er ook gebeurt! Zoals aangegeven in de raadsinformatiebrief van 19 september jl. is de verwachting dat de vestiging van een opvanglocatie voor vluchtelingen gezien de vergoedingen vanuit het COA kostenneutraal kan worden uitgevoerd. 5
6. Is het juist, zoals de burgemeester mij vertelde, dat de toekomstige bewoners in dit complex door het COA zijn voorgeselecteerd zodat zij allen een verblijfsvergunning krijgen en in Eindhoven c.a. worden gehuisvest? De burgemeester heeft in het telefoongesprek niet het woord voorselecteren gebruikt. Bij het telefonisch gesprek tussen de burgemeester en Dhr. Reker over de komst van de opvanglocatie is toegelicht dat het aantal oorlogsvluchtelingen wereldwijd enorm is gestegen. Het kabinet heeft Eindhoven gevraagd te helpen. Het betreft hier vluchtelingen die aan het begin staan van hun asielprocedure. Het kan dat zij asiel toegewezen krijgen, dan zullen ze elders gehuisvest gaan worden, het kan ook dat asiel wordt afgewezen, dan gaan ze naar een andere locatie. Huisvesting is voor alle vluchtelingen in de Orangerie dus van tijdelijke aard. Wanneer zij een verblijfsvergunning krijgen, verhuizen zij naar reguliere woningen, in Eindhoven of elders in Nederland. Daarbij gaf Dhr. Reker het volgende aan: Ik begrijp dat deze mensen opgevangen moeten worden. Dat zie ik het liefst zo dicht mogelijk bij de bron, de eigen regio, maar als het niet anders kan dan hier. Ik ben wel van mening dat deze mensen uiteindelijk terug moeten. 7. Als er i.v.m. doorstroming naar woningen plaatsen vrijkomen, is het dan zo dat deze plaatsen worden ingenomen door een nieuwe lichting asielzoekers? De doorstroom van vluchtelingen valt onder verantwoording en regie van het COA. De vrijgekomen plaatsen zullen dan ook, uitgaande van een periode van 2 jaar, kunnen worden ingevuld met nieuwe vluchtelingen, tot een maximum van 700 personen. 8. College, gezien uw berichtgeving is de mogelijkheid dan aanwezig dat de verblijfsduur van 2 jaar kan worden verlengd. Is deze zienswijze juist? In de nog af te sluiten bestuursovereenkomst gaan we uit van een periode van 2 jaar. Ook voor de huurovereenkomst van de grond en de tijdelijke vergunning gaan wij uit van die periode. Het COA heeft aangegeven in de tussenliggende tijd een haalbaarheidsstudie voor permanente vestiging in Eindhoven uit te voeren, op en daarbij voorkeur te hebben voor transformeren van een bestaand pand. 9. Het COA zegt op zoek te gaan naar een definitieve opvanglocatie in Eindhoven. In onze optiek is dat een ander woord voor een ander asielzoekerscentrum. b Is het college voornemens om hieraan mee te werken? b Heeft het college al een locatie op het oog? Het COA zet zich in op zoek te gaan naar een permanente locatie voor de opvang van vluchtelingen en zal hiervoor een haalbaarheidsonderzoek uitvoeren. Het onderzoek hiertoe moet nog gestart worden door het COA. Er is dan ook nog geen locatie bekend. Het college heeft al wel uitgesproken hier niet afwijzend tegen te staan, omdat wij hierin onze verantwoordelijkheid nemen. 10. Is het gebruikelijk van dit college om pas achteraf de raadsleden in te lichten over een door hen genomen besluit, te meer dat zij amper 4 maanden geleden als antwoord op raadsvragen van de LPF daar ontkennend op hadden geantwoord? 6
Er is een dringend beroep gedaan door staatssecretaris Teeven en een formeel verzoek van het COA, in verband met de urgente situatie bij het COA, om een opvanglocatie ter beschikking te stellen. De nood bij het COA is dusdanig hoog, dat dit voortvarende en daadkrachtige actie vereiste. Daarbij heeft het college gebruik gemaakt van het door uw raad verstrekte mandaat. 7