CDA afdeling Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek Vertrouwen in de kracht van de samenleving Verkiezingsprogramma 2014-2018 Verkiezingsprogramma 2014-2018, CDA afdeling Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek pagina 1
Voorwoord Met veel inspiratie vanuit de breedte van de samenleving is dit programma tot stand gekomen. Zowel leden als niet-leden hebben vanuit hun eigen kennis en ervaring met ons meegedacht om tot een volwaardig programma te komen. Hiervoor wil ik hen nadrukkelijk danken. Het is me dan ook een genoegen u dit te laten lezen. Ik ben er namelijk van overtuigd dat dit CDA programma een constructieve bijdrage kan leveren aan de gemeenschappen van Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek. Nog steeds zijn veel mensen onzeker over wat de toekomst brengen gaat. Hoe gaat het er economisch en financieel uit zien? Houd ik mijn baan? Blijft mijn bedrijf overeind? De mogelijkheden om als gemeente de economie een impuls te geven zijn beperkt. De beperkte mogelijkheden die er zijn wil het CDA benutten. We hebben nog veel voorzieningen in Wijk bij Duurstede. Dat is mooi. Maar bij krimpende budgetten en toenemende taken leidt dit tot spanning. Veel willen en dan ook nog minder geld. Het CDA wil de komende 4 jaar de uitdaging aan gaan om toch zoveel mogelijk van onze voorzieningen te behouden. En om op een zorgvuldige en sociale wijze de drie decentralisaties tot een goed eind te brengen. Dat kan alleen als gemeenteraad, college en ambtenaren durven loslaten. En als we vertrouwen in de kracht van de samenleving. Bij een terugtredende overheid gaat de samenleving het niet ineens overnemen. Dat moet groeien. Het vraagt om werkende weg leren. Fouten durven maken. Creativiteit. Onverwachte allianties. We hebben geprobeerd een evenwichtig programma tot stand te brengen dat aansluit op een terugtredende overheid en een economie die nog niet goed van de grond wil komen. De inzet van burgers en ondernemers is nu meer dan ooit noodzakelijk en wenselijk. Velen zetten zich op allerlei manieren nu al in. Denk hierbij aan mantelzorgers, vrijwilligers van sport- en welzijnsverenigingen, maar ook natuur- en energiecollectieven. Onze lokale samenleving is hen nu reeds veel dank verschuldigd. Bij het CDA staat de samenleving centraal. Het zijn actieve en betrokken burgers en ondernemers die het verschil maken. Het CDA heeft in het verleden bewezen een betrouwbare en solide partij te zijn. Ook nu wil het CDA niet weglopen voor haar verantwoordelijkheid en maakt in dit programma duidelijke keuzes. Ik wens u veel leesplezier. Wim van der Spek Voorzitter Verkiezingsprogramma 2014-2018, CDA afdeling Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek pagina 2
1. Uitgangspunten van het CDA Visie Het CDA streeft als samenlevingspartij naar een gemeente, die bruist van energie. Een gemeente waarin sprake is van een actief verenigingsleven. Een dynamisch en ondernemend bedrijfsleven (incl. horeca en detailhandel). En een gezellig en verantwoord uitgaansleven. En vooral onderlinge betrokkenheid van burgers in buurten en wijken. De samenleving met haar eigen kracht staat voorop. Deze moet groeien en bloeien. Met verantwoordelijke burgers en ondernemers. Waarbij de gemeente ondersteunt en de randvoorwaarden schept om dit mogelijk te maken. Dit wordt extra belangrijk nu zowel de overheid als het bedrijfsleven over beperkte middelen beschikken. Het CDA heeft een geheel eigen plaats in de Nederlandse politiek: sociaal op sociaaleconomisch gebied, sober en degelijk als het gaat om geld, vasthoudend en appellerend op het terrein van waarden en normen. Aangezien zowel het bedrijfsleven als ook de overheid over beperkte middelen beschikt zal de vooruitgang moeten komen uit actieve burgers en maatschappelijk betrokken ondernemers. Inspiratiebron Het CDA is een samenlevingspartij die is geworteld in alle lagen van de samenleving. Daarom biedt het plaats aan veel verschillende mensen. We geloven in democratische waarden en vinden inspiratie en grondslag vanuit de Bijbelse boodschap. Hieruit zoeken we naar praktische en concrete oplossingen voor hedendaagse problemen. Waarden Het CDA vindt de waarden gerechtigheid, gelijkwaardigheid, vrijheid, liefde en respect belangrijk. Een mens komt tot zijn recht in de relatie met anderen. Dat gaat niet vanzelf en vraagt om het zoeken naar een evenwicht tussen enerzijds nederigheid en dienstbaarheid en anderzijds leiderschap en respectvol duidelijk zeggen waar het op staat. Uitgangspunten Bij het formuleren van het verkiezingsprogramma hebben we de volgende uitgangspunten gebruikt: Van vrijblijvend naar betrokken; op elkaar, de samenleving en de toekomst van de aarde. Van grenzen naar ruimte; ruimte voor bouwen, ondernemen, en maatschappelijk initiatief. Van nazorg naar voorzorg; voor werkzekerheid, gezondheid en ouder worden. Van polarisatie naar participatie; in leren, werken, buurten en sporten. Van verbruiken naar waarderen; grondstoffen, energie, menselijk kapitaal en innovatie. Verkiezingsprogramma 2014-2018, CDA afdeling Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek pagina 3
2. De Samenleving voorop! Loslaten We willen als CDA de samenleving voorop zetten. Dat heeft consequenties voor de manier waarop de gemeente (ambtenaren, college van B&W en raadsleden) met burgers en ondernemers om zouden moeten gaan. De eigen kracht van het initiatief staat centraal. 'Wat kun je zelf regelen en waar heb je hulp bij nodig?. Belangrijk is dan ook dat de gemeente loslaat en initiatiefnemers de ruimte geeft. Maar ook dat de gemeente elk initiatief als uniek beschouwt. De mate en wijze waarop de gemeente al dan niet gaat faciliteren zal dan ook verschillen. De aanpak in Langbroek kan dan heel anders zijn dan in Cothen. CDA: de politiek moet durven loslaten Politici en bestuurders moeten leren loslaten, durven zeggen dat de overheid niet overal over gaat. Zij kunnen niet elk probleem oplossen of elk gevaar uitsluiten. De overheid moet dus eerst en vooral compacter worden in zijn pretenties en ambities en meer ruimte laten aan maatschappelijk initiatief. Meer invloed van initiatiefnemers De klassieke manier van politiek bedrijven werkt volgens het CDA niet meer. De invloed van burgers en ondernemers op besluitvorming en beleid moet toenemen. Meer verantwoordelijkheden moet ook leiden tot meer zeggenschap. Het CDA wil dat een compacte regiegemeente optimaal gebruik maakt van de kennis en ervaring van initiatiefnemers. De gemeente kan het niet meer alleen. De gemeente zal daarom ruimte moeten geven aan initiatiefnemers. Zich niet hiërarchisch boven initiatieven opstellen, maar als gelijkwaardige partner of bondgenoot. Het CDA gaat er vanuit dat dat wat nodig is in de eerste plaats groeit in de samenleving. De samenleving staat voorop. De volgende stap is dat een initiatief mogelijk behoefte heeft aan ondersteuning vanuit de gemeente. Rol van de gemeente: 1. Randvoorwaarden scheppen waardoor de samenleving zelf haar verantwoordelijkheid kan nemen 2. Faciliteren indien noodzakelijk/gewenst 3. Altijd het vangnet blijven voor de kwetsbaren in de samenleving 4. Alert zijn op overvraging. Rol van het CDA Het CDA gaat zelf de komende 4 jaar ook anders functioneren. We gaan tijd vrijmaken om initiatiefnemers - die behoefte hebben aan ondersteuning - te faciliteren. Mate van gemeentelijke invloed De gemeente kan op verschillende manieren betrokken zijn bij initiatieven. Loslaten: de gemeente is zowel inhoudelijk als procesmatig niet betrokken. Faciliteren ( ondersteunen, vergemakkelijken): de gemeente kiest een faciliterende rol als het initiatief van elders komt en zij er belang in ziet om dat mogelijk te maken. Stimuleren: de gemeente heeft de wens dat bepaald beleid of een interventie van de grond komt, maar de realisatie daarvan laat ze over aan anderen. Ze zoekt slechts naar mogelijkheden om die anderen in beweging te krijgen. Regisseren: De gemeente vindt dat ook andere partijen een rol hebben, maar dat de gemeente er belang aan hecht wel de regie te hebben. Reguleren: het zwaarste instrument dat de gemeente kan inzetten. Regulering door wet- en regelgeving. De gemeente kan regels ook handhaven en overtreding sanctioneren. Verkiezingsprogramma 2014-2018, CDA afdeling Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek pagina 4
3. Samenhang in wonen, zorg en welzijn Ambitie: Onderlinge betrokkenheid en solidariteit, waarbij iedereen meetelt en zoveel mogelijk meedoet. Centraal staat hierbij de vraag wat mensen zelf kunnen doen, al dan niet met hun eigen netwerk. Waar dit netwerk nog niet is geactiveerd, wordt dit netwerk wel in stelling gebracht. Het CDA wil dat de gemeente een samenhangend beleid van wonen, welzijn en zorg voor verschillende doelgroepen ontwikkelt. De samenwerking tussen wonen-, zorg- en welzijnsaanbieders is speerpunt bij beleid en uitvoering. De coördinatie vindt plaats met zo min mogelijk overlapping. Lokale ondernemers nemen via de Wijkse Werkplaats zoveel mogelijk taken van de BIGA over en geven de cliënten een werkplek. Een integrale aanpak van Jeugdzorg, waarin het Centrum voor Jeugd en Gezin zorgt voor de verbinding tussen ouders/jeugd en de zorgverleners. Lokale kleinschalige zorg- en welzijnsondernemers nemen zoveel mogelijk van de zorg voor hun rekening. Grotere instellingen zijn er alleen voor het leveren van gespecialiseerde zorg. Ouderen Uit de doorberekeningen van het Centraal Planbureau (CPB) blijkt dat het CDA met haar plannen de ouderen het meest ontziet. Het CDA legt de rekening van de crisis niet bij de ouderen neer. Het CDA is de enige partij die zich sterk maakt om de langdurige zorg in de AWBZ als een verzekerd recht te behouden. Nu de landelijke overheid anders besluit zal de gemeente de zorg voor ouderen in een evenwichtig pakket moeten oppakken. Het stimuleren van actieve ouderen voor vrijwilligerswerk is belangrijk om in de toekomst voldoende vrijwilligers voor zorg en welzijn beschikbaar te houden, en om ouderen in beweging te houden met minder kans op vereenzaming. Zorg Het CDA wil dat de zorg betaalbaar en bereikbaar blijft voor iedereen, jong of oud. Solidariteit met iedereen die echt zorg nodig heeft willen we handhaven. Mensen die gezond zijn, hebben geen zorg nodig. Daarom willen we meer inzetten op preventie. Als mensen zorg nodig hebben, moet dit zoveel mogelijk dicht bij huis gebeuren. Soms is daar hulp van de omgeving bij nodig. Wanneer specialistische zorg nodig is, moeten mensen daar misschien verder voor reizen dan ze gewend zijn. Wij vinden in dat geval de kwaliteit van zorg belangrijker dan afstand. Het is van belang dat eerstelijnszorgverleners ook buiten kantooruren reguliere zorg verlenen. Dit voorkomt veelal een beroep op de duurdere acute zorg en geeft mantelzorgers en vrijwilligers betere mogelijkheden om zorg en werk te combineren. Het CDA vindt het nodig dat de gemeente bij wonen, zorg en welzijn meer loslaat en meer overlaat aan de lokale samenleving en maatschappelijke organisaties. De gemeente blijft wel verantwoordelijk, stimuleert, faciliteert en levert de benodigde financiële middelen. Dit is een rol waarbij niet allerlei (controle) regels voorop staan, maar goede en duurzame afspraken worden gemaakt en de gemeente vertrouwen toont in deze organisaties en op allerlei gebied midden tussen de mensen staat. Verkiezingsprogramma 2014-2018, CDA afdeling Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek pagina 5
Het CDA ziet in het huidige WMO loket een goede basisinfrastructuur die de drie decentralisaties m.b.t. AWBZ, Participatiewet en Jeugdzorg op kan vangen. Er zijn korte lijnen tussen alle zorg en welzijnsaanbieders. Het is efficiënt en effectief georganiseerd en voorkomt door een goede intake onnodige kosten. De komende 4 jaar wil het CDA samen met de andere raadsfracties intensief betrokken zijn bij deze decentralisatie. Vrijwilligerswerk Het CDA is de partij van de verantwoordelijke samenleving. Mensen die zich voor die samenleving inspannen verdienen respect. We juichen het toe als mensen zelf verantwoordelijkheid nemen voor elkaar en voor de samenleving. Daarom geven we ruim baan aan burgerinitiatieven, vrijwilligerswerk en maatschappelijke organisaties. Het CDA wil dat de maatschappelijke stage blijft bestaan. Het zorgt voor 12.000 uur vrijwilligers inzet en stimuleert jongeren zich te ontwikkelen tot actieve burgers. Kinderen Het CDA wil het makkelijker maken voor ouders om hun werk en de zorg voor hun kinderen te combineren. Kinderopvang moet beter aan gaan sluiten bij de situatie thuis en de situatie op school. Daarom pleit het CDA voor kleinschalige, op maat gerichte initiatieven. Er moet een integraal huisvestingsplan komen. Het CDA wil niet bouwen voor leegstand. De demografische ontwikkeling goed volgen en een goede afweging tussen kosten en kwaliteit van de huisvesting. Ruimte geven aan nieuwe woonvormen Het CDA wil een effectieve realisatie van woningbouw voor senioren en/of mensen met een functiebeperking zoals mantelzorgwoningen, meer-generatiewoningen, meegroei-woningen en een tijdelijke woon-unit. Dat kan als de gemeente onnodige barrières bij de regelgeving weg neemt en door meer gebruik te maken van de vrijstellings-, dan wel ontheffingsbevoegdheid. Niet de regels maar de oplossingen moeten voorop staan! Samenhangend beleid wonen, zorg en welzijn Het CDA ziet hierbij een belangrijke taak weggelegd voor Stichting Binding, die nu reeds via het WMO loket op een efficiënte en effectieve wijze zorgt voor de afstemming tussen cliënten van zorg/welzijn en het aanbod, door vrijwilligers en professionals. Speerpunten: Het stimuleren van actieve ouderen voor vrijwilligerswerk. Behouden van maatschappelijke stages. Het WMO loket benutten als basisstructuur voor de 3 genoemde decentralisaties. Het in beeld brengen en houden van iedereen die zorg nodig heeft, met speciale aandacht voor jongeren en ouderen. Het signaleringsnetwerk speelt hierin een belangrijke rol. Het Centrum voor Jeugd en Gezin voortzetten als laagdrempelige zorgvoorziening. Organiseren van samenhangende netwerken, bijv. gezondheidszorg, kerken, maatschappelijk werk. Faciliteren van de ontwikkeling van woongroepen voor ouderen. Zorgverlening van de eerstelijnszorg ook buiten kantooruren. Verkiezingsprogramma 2014-2018, CDA afdeling Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek pagina 6
Stimuleren en faciliteren van zorg- en welzijnsinitiatieven van burgers. Betere aansluiting van de kinderopvang bij de thuissituatie en de situatie op school. Transparante en verantwoorde Jeugdzorg. Lokaal waar het kan, bovenlokaal waar het moet. Wijkse Werkplaats faciliteren. Scheppen van faciliteiten met en voor Jongeren. Raad actief betrekken bij de decentralisaties. Een integraal huisvestingsplan onderwijs. 4. Economie en mobiliteit Ambitie: Lokale ondernemers: zorgen voor extra werkgelegenheid en versterking van de lokale economie spelen een belangrijke rol in het opleiden van jongeren en mensen met afstand tot de arbeidsmarkt en het ondersteunen van verenigingen en activiteiten die de gemeente Wijk bij Duurstede dynamisch en aantrekkelijk houden. Ondernemers ondernemen, de gemeente faciliteert Het CDA gelooft in een regiegemeente die faciliteert. Het zijn de ondernemers die het zelf moeten doen. De rol van de gemeente is om zaken te ondersteunen, mogelijk te maken en heldere en uniforme kaders te stellen. Samenwerken met buurgemeenten om het Wijkse ondernemersklimaat te optimaliseren, is ook een duidelijke rol voor het gemeentelijk apparaat. Cultuur omslag: zoeken naar mogelijkheden Ondernemers ervaren te vaak een cultuur op het gemeentehuis van wat niet kan. Het CDA wil dat de gemeente Wijk bij Duurstede samen met ondernemers zoekt naar de mogelijkheden in plaats van naar wat niet kan. Soms kan echter ook de conclusie zijn dat zaken echt niet mogelijk zijn. Goede bereikbaarheid, minder verkeersdruk en meer veiligheid Een goede bereikbaarheid van de gemeente is al jaren een prioriteit van het CDA. Een aansluiting van Wijk bij Duurstede op de A27 via een weg langs het Amsterdam Rijnkanaal is een langgekoesterde wens. Het CDA vindt dit nog steeds de beste oplossing maar begrijpt ook dat dit geen eenvoudig traject is. Als voorlopig alternatief is het anders inrichten van de N229 - met een wisselstrook binnen de huidige wegvlakken - een prima oplossing. Hierbij zijn in de ochtend 2 stroken beschikbaar richting Utrecht en s avonds 2 richting Wijk bij Duurstede. Het CDA wil de komende 4 jaar ook een verkenning naar een betere ontsluiting in oostelijke richting. Bijvoorbeeld via Leersum. Dit om de verkeersdruk via de N227 door Langbroek en Doorn te verminderen. Maar ook om sluipverkeer te verminderen. Verbeteren van de verkeersveiligheid met name t.b.v. fietsers - in Cothen en Langbroek kan door agrarisch verkeer toe te staan op de provinciale weg. We stellen hier een experiment voor. Verkiezingsprogramma 2014-2018, CDA afdeling Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek pagina 7
Speerpunten: Verbreden van de bestaande functie van bedrijfscontactfunctionaris. Van een aanspreekpunt voor de ondernemers naar een actieve spin in het web die op de hoogte is van alles wat er voor ondernemers speelt in de gemeente. Een gemeentelijk systeem waardoor lokale ondernemers weten welke gemeentelijke aanbestedingen er lopen. Zij kunnen dan ook inschrijven. Gemeentelijk opdrachten bij voorkeur lokaal aanbesteden. Ruimte voor verbrede activiteiten (zorg, recreatie en horeca) in het buitengebied. Zowel door agrariërs als particulieren. Het zorgt voor extra werkgelegenheid en een mooi en (be)leefbaar buitengebied. Ruimte voor ontwikkeling van agrarische bedrijven in het buitengebied. Landelijke regelgeving dreigt deze ruimte sterk te beperken. Het CDA wil er lokaal alles aan doen om ook in de toekomst agrarische ondernemers de ruimte te geven in onze gemeente. Starten van de ontwikkeling van het bedrijventerrein Broekweg Noord in de komende raadsperiode. Het CDA wil dat de gemeente in zet op het aantrekken van arbeidsintensieve bedrijven, waarbij zowel plek is voor hoger als lager opgeleiden. Vol inzetten op het uitbouwen van de Wijkse Werkplaats als middel om inwoners met afstand tot de arbeidsmarkt ervaring te laten opdoen of een baan te vinden. De Wijkse Werkplaats is een samenwerking van de gemeente, ondernemers en sociale partijen. Ruimte voor ondernemen in de zorg. De vraag in de zorg zal ingrijpend veranderen. Meer gericht op individuele wensen in een begeleide woonomgeving. Het CDA wil ondernemers ruimte geven om op deze vraag een antwoord te geven, onder andere in vrijkomende agrarische bebouwing. Het CDA wil het beter mogelijk maken dat ook kleinschalige bedrijvigheid vanuit huis plaatsvindt. Hierbij kan ook gedacht worden aan het aanpassen van woningen om er kleine bedrijfsruimtes mogelijk te maken. Groene en duurzame initiatieven van ondernemers stimuleren via een gemeentelijk beloningssysteem. Stimuleren van de samenwerking tussen horeca ondernemers, ondernemers in het buitengebied en verenigingen met eigen accommodaties. Faciliteren en coördineren als gemeente van een breed gedragen Citymarketing. Betrokkenen uit de gemeente kunnen samen prima de kracht van onze gemeente onder de aandacht brengen van de buitenwereld. De plaatselijke VVV heeft hierbij een belangrijke spilfunctie. De gemeente stelt duidelijke kaders en maakt prestatieafspraken met betrokkenen. Hierbij legt de gemeente als prestatiebeloning - naast elke collectief geïnvesteerde euro van betrokkenen een gemeentelijke bijdrage. De gemeente zet in op het aantrekken van een publiekstrekkende onderneming in de binnenstad. Een levendige binnenstad is belangrijk voor de economie en leefbaarheid van onze gemeente. In overleg met bewoners, middenstand en horeca bepalen of een autovrije markt haalbaar is. Het aantal koopzondagen bevriezen op het huidige aantal van 12+3. Anders inrichten van de N229 met een wisselstrook binnen de huidige wegvlakken. Een verkenning naar een betere ontsluiting in oostelijke richting. Verkiezingsprogramma 2014-2018, CDA afdeling Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek pagina 8
Experiment met openstelling van provinciale weg N229 voor agrarisch verkeer op het wegvak tussen de Pronkheer en rotonde van Cothen. Idem voor de N227 tussen Cothen en Doorn. 5. Duurzaamheid Ambitie: Halveren van de energierekening van bedrijven en gezinnen in 2025 t.o.v. 2012. Lagere kosten spreekt meer bedrijven en gezinnen aan dan beter voor het milieu/klimaat. Het vraagt wel een investering in energiebesparing en duurzame energieproductie. De gemeentelijke organisatie is in 2020 klimaatneutraal. De gehele gemeente Wijk bij Duurstede (bedrijven en gezinnen) is in 2035 klimaatneutraal. Hierbij aansluiten bij de aanpak van het energiecollectief Kromme Rijnstreek. Burgers en ondernemers verduurzamen, de gemeente faciliteert Ook met betrekking tot duurzaamheid gelooft het CDA in een regiegemeente die lokale initiatieven faciliteert. Denk hierbij aan mestvergistingsinstallatie Kromme Rijnstreek, Woningbouwstichtingen, de Eigenwijkse Energiecoöperatie, Energiecollectief Kromme Rijnstreek, MVO Wijk bij Duurstede, Wijk bij Duurzaam Nu & Later en andere initiatieven. Uiteindelijk zullen bewoners en ook ondernemers het zelf moeten doen. De rol van de gemeente is om zaken te ondersteunen, mogelijk te maken en heldere en uniforme kaders te stellen. Zelf als gemeente het goede voorbeeld geven is ook belangrijk bij duurzaamheid Speerpunten: De gemeente gaat initiatiefnemers helpen bij: het nemen van hobbels in wet- en regelgeving. Bijvoorbeeld in de ruimtelijke ordening; het ontwikkelen van een plan van aanpak voor grootschaligere duurzaamheidsprojecten waarbij bijvoorbeeld 30 woningeigenaren - die zelf geen zonnepanelen op hun eigen huis kunnen laten plaatsen - zonnepanelen laten plaatsen op een boerderij, een school of bedrijfshal. De gemeente kan meehelpen bij het rondkrijgen van het voorfinancieren van de planvorming. het gerichter kunnen benaderen van doelgroepen die goed passen bij een lokaal duurzaamheidsinitiatief door gegevens over deze doelgroepen beschikbaar te stellen. De gemeente kan goedkoper en eenvoudiger toegang krijgen tot deze gegevens; het ontwikkelen van een lokaal groenfonds i.s.m. bijvoorbeeld een lokale bank waarin Wijkenaren met geld hun spaargeld groen kunnen investeren en waar Wijkenaren zonder geld goedkoper kunnen lenen voor een investering in energiebesparing (o.a. isoleren) of energieopwekking (o.a. zonnepanelen); het ontwikkelen van nieuwe klimaat-neutrale ideeën via een jaarlijkse prijsvraag. Er is veel creativiteit en vernieuwingskracht in de gemeente. Beloon jaarlijks het beste idee met een prijs die de winnaar kan inzetten om het idee daadwerkelijk te realiseren in onze gemeente; het verbinden van de energiemaatschappijen met lokale installateurs en bouwbedrijven. Als energiemaatschappijen meer gebruik gaan maken bij hun Verkiezingsprogramma 2014-2018, CDA afdeling Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek pagina 9
duurzaamheidsacties van lokale bedrijven is dat ook goed voor de lokale werkgelegenheid. De gemeente kan bemiddelen richting energiemaatschappijen. En samen de het OKW lokale bedrijven enthousiasmeren om mee te doen. Afronden van de procedures t.b.v. het realiseren van de mestvergistingsinstallatie voor groengas productie in Cothen 6. Wonen, wijken, veiligheid Ambitie: Burgers dragen actief bij aan een veilige en een plezierige woonomgeving Voldoende woningbouw om het inwonertal op peil te houden Woningbouwcorporaties werken in de geest van coöperaties en betrekken hun huurders als waren ze mede-eigenaar Projectontwikkelaars betrekken de omgeving goed bij de planvorming Gemeente blijft eindverantwoordelijk voor een veilige woonomgeving, rechtsgelijkheid en geeft hierin extra aandacht aan kwetsbare groepen. De gemeente is dienstbaar en daagt uit De gemeente: 1. faciliteert burgers die zelf actief aan de slag gaan in hun wijk of buurt. Ze geeft ruimte en daagt uit tot initiatieven. 2. benadert burgers bij het begin van een probleem in een wijk of buurt. Niet pas bij het communiceren van een oplossing. 3. staat bij communicatie op de stand ontvangen en dialoog. 4. Doet niet aan beleid- of planontwikkeling zonder burgers, ondernemers, wijken en belanghebbenden. 5. daagt woningbouwcorporaties en projectontwikkelaars uit om maatschappelijk verantwoord te ontwikkelen. 6. pakt datgene op wat buiten het bereik van burgers, woningbouwcorporaties en projectontwikkelaars ligt. Kennen en ontmoeten in het buurtje Het CDA is er van overtuigd dat een mens tot zijn recht komt in de relatie met anderen. Maar dan moet je die ander wel kennen en ontmoeten. Ontmoetingen vinden plaats bij activiteiten van (sport)verenigingen, kerken en maatschappelijke organisaties. Daar gebeurt al veel goeds. Het elkaar kennen en ontmoeten op buurtniveau is op veel plekken in onze gemeente nog onvoldoende. Terwijl juist op het niveau van het buurtje (zo n 50 woningen) het elkaar kennen kan bijdragen aan het veiligheidsgevoel en het plezier van de woonomgeving. Het CDA wil de komende 4 jaar samen met betrokken burgers uitzoeken hoe we zouden kunnen komen tot zo n 200 buurtjes in onze gemeente waar men elkaar weer kent en ontmoet. Groene & culturele gemeente Wijk bij Duurstede is een prachtige gemeente om te wonen en te recreëren. Gevarieerd met drie eigen kernen met een eigen karakter. Het CDA wil deze verscheidenheid behouden. Verkiezingsprogramma 2014-2018, CDA afdeling Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek pagina 10
Onze gemeente heeft een rijke historie. De cultuurhistorische en archeologische waarden van monumenten maken onze gemeente uniek. Het behoud en beheer van monumenten vraagt om blijvende zorg. Het culturele aanbod in onze gemeente is groot, veelzijdig en waardevol. Het CDA erkent dat dit aanbod door particulier initiatief is ontstaan en in stand wordt gehouden. Het CDA wil dat de gemeente deze particuliere initiatieven faciliteert. Bovendien dienen initiatieven te passen binnen de Wijkse schaal en zijn bovenlokale projecten niet realistisch. Wonen in de gemeente Wijk bij Duurstede is iets om trots op te zijn. Maar daar moeten burgers zelf ook wat voor doen. De gemeente kan dat echt niet alleen. Denk dan aan groenvoorziening, het (rivieren)landschap, de natuur, de cultuurhistorie, het agrarisch gebied en het recreatiegroen. Het aanzien vraagt om blijvend onderhoud. Het beheer is nu op het sobere niveau en het CDA wil het niet verder verlagen. Inzet van vrijwilligers via co-creatie is goed. Zij kunnen bijdragen aan een hoger kwaliteitsniveau. Het CDA vindt het verplaatsen van het museum uit de Muntstraat naar de Markt een goede stap. Het past binnen de wens van citymarketing. Het kan meer toeristen naar Wijk bij Duurstede trekken. Daarnaast draagt het bij tot lagere huisvestingkosten. Een groene & culturele gemeente zijn, vraagt om ecologisch en cultuurhistorisch verantwoorde keuzen. Speerpunten Gemiddeld zo n 90 nieuwe woningen per jaar bouwen om het aantal inwoners op peil te houden. Stimuleren levensloop bestendig bouwen en wonen. Woningbouw aanpassen aan de behoeften van verschillende doelgroepen. Een woonvisie met prestatieafspraken over type woningen en aantallen met woningbouwcorporaties en projectontwikkelaars. Uitbreiding van het Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO). Prestatieafspraken met politie t.a.v. aanpak criminaliteit (m.n. woninginbraken) en toezicht op overlast. In 2018 bij 80% van de woningen het Certificaat Beveiligd Wonen. O.a. door gemeente, winkeliers, bewoners, politie en bouwmarkten bij elkaar te brengen. Opstarten van minimaal 2 co-creatie-trajecten omtrent veiligheid in de woonomgeving. Burgernet verder uitbreiden. Aanpak drugsgebruik meer aandacht geven. Inzetten op preventie op scholen. Aanpak van dealers en zichtbaar gebruik op straat. Campagne voor optimaal gebruik van rookmelders inclusief subsidie. De brandweer gaat bij alle woningen langs om bewoners te adviseren over de brandveiligheid van hun eigen woning. Uitbreiden AED naar een optimaal niveau in alle kernen en wijken. Mensen actief met elkaar verbinden via ontmoetingen in buurtjes. Stimuleren van buurtwebsites en een aanzet maken om te komen tot uiteindelijk 200 vrijwillige Wijk Aanspreekpunten. Verhalen delen over succesvolle initiatieven voor leefbare buurtjes. Ouderen nadrukkelijk betrekken bij het ontstaan van buurtjes. Dit om eenzaamheid te bestrijden. Stimuleren van initiatieven op het gebied van deel- en ruileconomie. Verkiezingsprogramma 2014-2018, CDA afdeling Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek pagina 11
Stimuleren van initiatieven voor de instandhouding en waar mogelijk versterking /verfraaiing van het agrarische cultuurlandschap. Dit kan via de bestaande ervenconsulent/ landschapscoördinator. Tegengaan van de verrommeling van het buitengebied. Meer handhaven. Verplaatsen van Museum naar het oude stadhuis op de markt, koppeling met VVV en grote kerk. Verhogen van niveau groenbeheer via co-creatie 7. Economische crisis en de gemeentefinanciën Aanvullende bezuinigingen De economische crisis trekt ook haar sporen in Wijk bij Duurstede. De financiële staat van onze gemeente is echter weinig rooskleurig. Het eigen vermogen nadert het wettelijk minimum en het grondbedrijf heeft nagenoeg niets in kas. De afgelopen 4 jaar heeft het college elk jaar extra moeten bezuinigen. Ook de komende jaren zullen aanvullende bezuinigingen en ombuigingen noodzakelijk blijven. Speerpunten Het CDA heeft de volgende uitgangspunten als het gaat om de gemeentefinanciën en het anticiperen op gevolgen van de economische crisis. 1. Stapsgewijs begroten naar een ruim overschot Het CDA wil stapsgewijs begroten naar een ruim overschot. Dit om buffers te hebben voor tegenslagen. Zoals bijvoorbeeld de sterk dalende bijdrage van het Rijk aan het gemeentefonds en risico s bij de decentralisatie van het Rijk naar de gemeente. Stapsgewijs omdat een ruim overschot op korte termijn niet haalbaar is. 2. Hervormen van de voorzieningen en een kerntaken discussie Wijk bij Duurstede heeft regionaal gezien veel voorzieningen en heeft een hoog ambitieniveau. Het CDA ziet mogelijkheden om via hervormingen en meer betrokkenheid van burgers en ondernemers voorzieningen te kunnen laten bestaan. Door ze op een andere en goedkopere manier te organiseren. Denk hierbij onder andere aan het museum en de bibliotheek. Daarnaast is het CDA voor een kerntaken discussie bij aanvang van het nieuwe college. Welke taken kan de gemeente geheel of gedeeltelijk afstoten? 3. Een regie gemeente met een beperkt aantal ambtenaren Het CDA is voor een regiegemeente met een beperkt aantal ambtenaren. De drie decentralisaties in welzijn en zorg kunnen overigens wel weer leiden tot een toename van gemeenteambtenaren in beleid en uitvoering. Het CDA wil ambtenaren die de kerntaken van de gemeente zo efficiënt en slim mogelijk uitvoeren. En een zeer beperkt aantal beleidsambtenaren die strategisch en tactisch goed zijn en passen bij een regie gemeente. Ofwel co-creatie makelaars. Het huidige college zet de stappen in de goede richting. Maar het CDA ziet graag dat het proces de komende 4 jaar sneller gaat. Verkiezingsprogramma 2014-2018, CDA afdeling Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek pagina 12
4. Geen aanvullende OZB verhoging: die buffer is voor de toekomst Het CDA wil de OZB slechts met de inflatie laten stijgen. De drie decentralisaties in zorg&welzijn brengen nog zoveel risico s met zich mee dat het goed is om deze buffer niet te gebruiken om gaten in de begroting te vullen. 5. Lopende grote projecten kritisch tegen het licht houden Beoordelen van de exploitatie. Zoeken naar mogelijkheden om kosten te besparen en inkomsten te vergroten. 6. Alleen nieuwe grote projecten opstarten met een haalbare en degelijke financiële onderbouwing 7. Meer samenwerken met private partijen en andere overheden in de Kromme Rijnstreek 8. Niet bezuinigen en ombuigen op onderwijs, zorg en veiligheid De kosten voor uitkeringen zullen toenemen en de bijdragen vanuit het Rijk zullen afnemen. Daardoor zullen ombuigingen en bezuinigen noodzakelijk zijn om de gemeentelijke begroting toch sluitend te krijgen. Het CDA wil hierbij in elk geval het onderwijs, de zorg en de veiligheid ontzien. 8. Loslaten en vertrouwen geven Minder regelgeving en bureaucratie Het CDA gelooft in de kracht van de samenleving. De overheid kan niet steeds klaarstaan voor haar burgers en ondernemers. Een zelf redzame samenleving is het devies. Dat vraagt volgens het CDA van zowel gemeenteraad, college en ambtenaren om terug te treden en los te laten. Dat gaat niet vanzelf. De gemeenteraad, college en ambtenaren hebben de natuurlijke neiging om alles tot in detail onder controle te willen hebben. Met als gevolg ingewikkelde regelgeving en veel bureaucratie. Het CDA wil dat gemeenteraad, college en ambtenaren leren te accepteren dat als burgers taken overnemen, het in Cothen misschien wel anders gaat dan in Wijk bij Duurstede. Het gaat volgens het CDA om loslaten en vertrouwen geven. Alleen dan is het volgens het CDA mogelijk om te komen tot een kleinere gemeente met een beperkt aantal ambtenaren en een kleiner college. Nieuwe generatie raadsleden Het CDA wil raadsleden die zich alleen nog maar bezig houden met kaderstelling, controle van het college en het faciliteren van initiatiefrijke burgers en ondernemers. Want raadsleden horen volgens het CDA vertrouwen te hebben in de samenleving. Verkiezingsprogramma 2014-2018, CDA afdeling Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek pagina 13
Bijlage 1: Kandidatenlijst 1. Gerard Migchels, Wijk bij Duurstede 2. Robbert Peek, Wijk bij Duurstede 3. Ageeth Vernooij, Cothen 4. Martin van Bochove, Wijk bij Duurstede 5. Sija van Ee, Langbroek 6. Hans Smudde, Cothen 7. Wim van der Spek, Wijk bij Duurstede 8. Koos Kortenhorst, Wijk bij Duurstede 9. Job Terlingen, Wijk bij Duurstede 10. Ruud Muis, Langbroek 11. Maas Merkens, Cothen 12. Jan van Garderen, Langbroek 13. Kees van Vliet, Wijk bij Duurstede 14. Cees-Jan Nell, Langbroek 15. Mario Batenburg, Wijk bij Duurstede 16. Ria van Leeuwen, Cothen 17. Jaap Jongejan, Wijk bij Duurstede Verkiezingsprogramma 2014-2018, CDA afdeling Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek pagina 14
Bijlage 2: Samenvatting speerpunten Wonen, zorg en welzijn Het in beeld brengen en houden van iedereen die zorg nodig heeft, met speciale aandacht voor jongeren en ouderen. Het signaleringsnetwerk speelt hierin een belangrijke rol. Organiseren van samenhangende netwerken, bijv. gezondheidszorg, kerken, maatschappelijk werk. Ontwikkeling van woongroepen voor ouderen stimuleren. Zorgverlening ook buiten kantooruren. Stimuleren en faciliteren van zorg- en welzijnsinitiatieven van burgers. Betere aansluiting van de kinderopvang bij de thuissituatie en de situatie op school. Transparante en verantwoorde Jeugdzorg. Lokaal waar het kan, bovenlokaal waar het moet. Economie en mobiliteit Verbreden van de bestaande functie van bedrijfscontactfunctionaris. Een gemeentelijk systeem waardoor lokale ondernemers weten welke gemeentelijke aanbestedingen er lopen. Zij kunnen dan ook inschrijven. Gemeentelijk opdrachten bij voorkeur lokaal aanbesteden. Ruimte voor verbrede activiteiten (zorg, recreatie en horeca) in het buitengebied. Ruimte voor ontwikkeling van agrarische bedrijven in het buitengebied. Starten van de ontwikkeling van het bedrijventerrein Broekweg Noord. Vol inzetten op het uitbouwen van de Wijkse Werkplaats om inwoners met afstand tot de arbeidsmarkt ervaring te laten opdoen of een baan te laten vinden. Ruimte voor lokaal ondernemen in de zorg. Een publiekstrekkende onderneming naar de binnenstad halen. Citymarketing om meer toeristen en bedrijven naar Wijk bij Duurstede te halen. Het aantal koopzondagen bevriezen op het huidige aantal van 15. De N229 een extra wisselstrook binnen de huidige wegvlakken geven. Verkenning naar een betere ontsluiting in oostelijke richting. Duurzaamheid Het ontwikkelen van een plan van aanpak voor grootschaligere duurzaamheidsprojecten. Het gerichter benaderen van doelgroepen die goed passen bij een lokaal duurzaamheidsinitiatief via gemeentelijke data. Het ontwikkelen van een lokaal groenfonds i.s.m. bijvoorbeeld een lokale bank waarin Wijkenaren met geld hun spaargeld groen kunnen investeren en waar Wijkenaren zonder geld goedkoper kunnen lenen voor een duurzame investering. Het ontwikkelen van nieuwe klimaat-neutrale ideeën via een jaarlijkse prijsvraag. Het verbinden van de energiemaatschappijen met lokale installateurs en bouwbedrijven Wonen, wijken, veiligheid Gemiddeld 90 nieuwe woningen per jaar bouwen om het aantal inwoners op peil te houden. Stimuleren levensloop bestendig bouwen en wonen. Een woonvisie met prestatieafspraken over type woningen en aantallen met woningbouwcorporaties en projectontwikkelaars. Uitbreiding van het Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO). Prestatieafspraken met politie t.a.v. aanpak criminaliteit (m.n. woninginbraken) en toezicht op overlast. In 2018 bij 80% van de woningen het Certificaat Beveiligd Wonen. O.a. door gemeente, winkeliers, bewoners, politie en bouwmarkten bij elkaar te brengen. Opstarten van minimaal 2 co-creatie-trajecten omtrent veiligheid in de woonomgeving. Burgernet verder uitbreiden. Aanpak drugsgebruik meer aandacht geven. Inzetten op preventie op scholen. Campagne voor optimaal gebruik van rookmelders inclusief subsidie. Mensen actief met elkaar verbinden via ontmoetingen in buurten/wijken. Verhalen delen over succesvolle initiatieven voor leefbare buurten/wijken. Tegengaan van een rommelig buitengebied. Meer handhaven. Verkiezingsprogramma 2014-2018, CDA afdeling Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek pagina 15