Ambities kabinet voor de zeevaart vragen om extra inspanningen Rotterdam, 7 januari 2010 Op 13 januari a.s. heeft de Vaste Kamercommissie voor Financiën een Algemeen Overleg met de Staatssecretaris van Financiën en de Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat. Aan de orde is de motie Roefs/Kortenhorst, die betrekking heeft op de loonkosten van Nederlandse zeevarenden en het level playing field voor de Nederlandse zeescheepvaart. Vanwege de grote belangen van de zeevaart voor de Nederlandse maritieme cluster vragen de ondertekenaars van deze brief uw aandacht voor het volgende. Cluster belangrijk De maritieme cluster is belangrijk voor Nederland. Zij omvat varende sectoren (koopvaardij, waterbouw, visserij, binnenvaart en marine), de maritieme maakindustrie (scheeps- en jachtbouw, offshore en toeleveranciers) alsmede havens en dienstverlening. In totaal levert de cluster een bijdrage van 2.6% aan het bruto nationaal product en biedt zij werkgelegenheid aan 187.000 mensen. De cluster kent een hoge intersectorale personeelsmobiliteit. De zeescheepvaart neemt daar een zeer prominente plaats in en is in ruime mate netto leverancier van kennis en talent aan de andere maritieme sectoren: havenbedrijven, het loodswezen, classificatiebureaus, toeleveranciers, de overheid, etc. Daarnaast is de zeescheepvaart opdrachtgever voor werven en aanjager van economische activiteiten en innovatie. De jonge Nederlandse vloot laat zoals de gehele maritieme cluster een zeer goede milieuprestatie zien en heeft op dat vlak een goede uitgangspositie. Mondiale concurrentie Reders opereren in een mondiale markt met mondiale concurrentie. Het kiezen voor de Nederlandse vlag, Nederlandse zeevarenden en Nederland als vestigingsland is geen vanzelfsprekendheid, maar het resultaat van een afweging waarbij kwaliteit en kosten een belangrijke rol spelen. Naast traditionele concurrenten als Panama en de Bahamas zijn recent de Marshall Islands en Singapore zeer actief om schepen en kantooractiviteiten van ook Europese reders aan te trekken. Singapore biedt daartoe een bijzonder attractief fiscaal pakket aan. Inmiddels kiest een aantal Nederlandse reders met een groeiend aantal schepen voor Singapore, waarmee voor 15 jaar schepen en werkgelegenheid overgaan naar Singapore. Het register van Singapore is inmiddels het vierde register ter wereld. Door deze ontwikkeling verzwakt de maritieme cluster in Nederland en raakt de Nederlandse overheid over die periode inkomsten kwijt (o.a. loonbelasting, tonnagebelasting, omzetbelasting etc.). Zelfs binnen Europa is het varen met Nederlandse zeevarenden duur door achterblijvende fiscale faciliteiten: Nederlandse zeevarenden kosten gemiddeld 2500 per jaar meer dan Duitse of Belgische door de in die landen betere loonkostenregelingen 1. Kabinet erkent belang zeevaart en cluster Het kabinet erkent het belang van de zeevaart. De Beleidsbrief Zeevaart uit 2008 2 vermeldt de volgende ambitie: De ambitie van het kabinet is het behouden en uitbouwen van de bijdrage van de zeevaartsector aan de maritieme cluster en daarmee aan de Nederlandse economie. Het Nederlandse scheepsregister dient zijn aantrekkelijkheid verder te versterken om tot Europa s beste kwaliteitsregisters te blijven behoren. 1 Brief Staatssecretaris van Financiën, vergaderjaar 2008 2009, 31 409, nr. 3. 2 Beleidsbrief Zeevaart, Ministerie van Verkeer en Waterstaat, juni 2008 1
Ambities sociale partners in de zeevaart Clusterbreed wordt er in het programma Spetters Gezocht intensief samengewerkt om, met steun van het Maritiem Innovatie Programma, jongeren de maritieme wereld in te loodsen. Spetters Gezocht kent projecten als Gave Haven, Een wereld vol vaart en Kies Maritiem. Specifiek voor de zeescheepvaart hebben de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders (KVNR), Nautilus International en de Nederlandse Vereniging van Kapiteins ter Koopvaardij hun krachten gebundeld om ook in de toekomst de Nederlandse vloot met een substantieel aantal Nederlandse zeevarenden te kunnen bemannen. Daartoe zijn tal van concrete initiatieven opgestart, bijvoorbeeld door zeevarenden in hun verlof groepen 7 en 8 van basisscholen te laten bezoeken om de leerlingen te informeren over de zeescheepvaart en het beroep van zeevarende. Hiervoor zijn speciale lespakketten ontwikkeld. Met andere organisaties zoals het Loodswezen worden deze activiteiten gebundeld en op elkaar afgestemd. Naast de KVNR verrichten de andere brancheorganisaties binnen de maritieme cluster soortgelijke activiteiten om de arbeidsmarkt voor zeevarenden op een adequaat niveau te houden. De KVNR heeft in 2008 een stage- en baangarantie afgegeven voor studenten aan de zeevaartopleidingen. Ondanks de zware economische crisis blijven deze garanties van kracht, overtuigd als de KVNR en aangesloten leden zijn van het belang van Nederlandse zeevarenden voor de sector en de maritieme cluster. Basis onder deze garanties vormt wel een Nederlands ondernemingsklimaat dat internationaal concurrerend is, dat Nederlandse zeevarenden betaalbaar houdt en reders aan Nederland verankert. Zonder Nederlandse reders is er immers geen toekomst voor Nederlandse zeevarenden. Recente aanpassingen eerste stap De ambities van de sociale partners en het kabinet vergen een continu volgen van relevante ontwikkelingen in Europese en niet-europese landen. De Staatssecretaris van Financiën heeft aangegeven dat te zullen doen. Dat juichen we toe. Waar nodig dient dit te leiden tot aanpassing van de maritieme fiscale regelingen. De afgelopen jaren heeft het kabinet een aantal verbeteringen doorgevoerd in de tonnageregeling. Deze worden gewaardeerd maar wel beschouwd als een eerste stap. Door de verhevigde concurrentie om reders en schepen zijn aanvullende maatregelen noodzakelijk, vooral ook in de loonkostensfeer. Oproep tot opstellen actiepakket Aan ambitie ontbreekt het niet, bij kabinet noch sociale partners. Ondertekenaars roepen Kamer en kabinet op om in het voorjaar van 2010 te komen tot een met de sector afgestemd actiepakket en daartoe in de komende maanden de voorbereidingen te starten. Deze brief wordt onderschreven door: 2
Vanuit de sector nautisch onderwijs J. Beets, Coördinator Maritieme Academie locatie Den Helder M.Bilstra, Directeur sector Techniek & Vormgeven (waaronder de zeevaartopleidingen) Deltion College B.J. Hakvoort, Directeur Zeevaartschool Abel Tasman E. Hietbrink, Voorzitter van het College van Bestuur STC Group J.W. Hof, Directeur Maritieme Academie locatie IJmuiden H.A. Krul, Hoofd maritieme opleiding Hogeschool van Amsterdam G.A. van Leunen, Directeur Maritiem Instituut Willem Barentsz H.A.L. Mintjes, Directeur Maritieme Academie locatie Harlingen J.E. Snijders, Voorzitter College van Bestuur ROC Nova College G. Verhagen, Directeur Maritiem Instituut De Ruyter 3
Vanuit de sector zeehavens W.T.van Gelder Voorzitter Nationale Havenraad J. van der Hart, Directeur Zeeland Seaports D. Meijer, Directeur Havenbedrijf Amsterdam H.D. Post, Directeur Groningen Seaports H.N.J. Smits, President-directeur Havenbedrijf Rotterdam NV Vanuit de sector zeescheepvaart G. van Balsfoort, Voorzitter Pelagic Freezer-trawler Association A. van Binsbergen, Voorzitter Nederlandse Vereniging van Kapiteins ter Koopvaardij E.M. van Dijk, Voorzitter Nederlandse Loodsencorporatie T. Netelenbos, Voorzitter Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders 4
Vanuit de sociale partners M. van den Broek, Voorzitter Nautilus International A. Jongerius Voorzitter FNV M.W. van Sluis, Voorzitter Deltalinqs P.E. Wevers, Voorzitter ORAM B. Wientjes, Voorzitter VNO-NCW Vanuit de bestuurders M.J. van den Berg, Commissaris van de koningin Provincie Groningen K.M.H. Peijs J.M. Vervat, Wethouder Economie, Verkeer en Vervoer Gemeente Rotterdam 5
Vanuit de overige maritieme en logistieke sectoren: J.J.C.M. van Dooremalen, Voorzitter Scheepsbouw Nederland F. Heinis, Directeur Vereniging van Waterbouwers G-J. Kramer, Voorzitter IRO A.B. Sakkers, Voorzitter Transport en Logistiek Nederland A.W. Veenman, Voorzitter Nederland Distributieland G. Wastell, Voorzitter Vereniging van Nederlandse Cargadoors N. Wijnolst Voorzitter Nederland Maritiem Land 6