Meer Energie in Scholen

Vergelijkbare documenten
Sportverenigingen naar een duurzame energiehuishouding

Workshop J De kracht van een klimaatfonds. 05 april 2011

Wat is een Green Deal?

Workshop Groene Euro s Scoren. welkom

Verduurzaming gemeentelijk vastgoed

Green Deal: Verduurzaming Schoolgebouwen

Van Energiebesparen naar CO2-neutraal

Naar een klimaatneutrale sportvereniging

Doelstelling en doelgroep

Zon Op School. Initiatiefvoorstel 1 7 APR Initiatiefvoorstel aan de Raad GROENLINKS NIJIVIEGEN ~- INQEKDMEN. GEMEENTE NUMEQEN clas8.nr.: oy..

Startnotitie sectortafel Gebouwde Omgeving

Bedrijventerreinen Verduurzamen Land van Weert en Cranendonck

Energiemanagement in de praktijk

GREENIT GREEN YOUR STREET KenHem Community zet zich in voor de bloei van de wijk Kernhem en haar inwoners

Najaarsbijeenkomst Bouwstenen voor Sociaal. Marco van Zandwijk

VAN HARTE WELKOM INFORMATIE AVOND PV- PROJECT NAMENS WETHOUDER TON ANCION OP DE. Duurzame Verlichting Landgraaf

Financiering verduurzaming bedrijventerreinen GebiedsESCo, hoe pak je dat aan? 12 juni 2014

Zeeuws Energieakkoord. Energiebesparing in de particuliere woningvoorraad

Regionale uitvoeringagenda.duurzame energie Achterhoek 2016

Regionale Energie Strategie

Workshop hypothecaire financiering energiebesparende voorzieningen. Waarborgfonds Eigen Woningen oktober 2017

Regionale Energie Strategie

Financiering energiebesparende voorzieningen: een kans voor een beter hypotheekadvies. Hans Heijnen Waarborgfonds Eigen Woningen september 2017

KLIMAAT, ENERGIE EN GRONDSTOFFEN

WIJKAVOND ALPHEN AAN DEN RIJN LAGE ZIJDE

Voorstel Van het college van burgemeester en wethouders Aan de raad van Zoeterwoude. Vergadering : 31 augustus 2017 Nummer : 17/37

GREEN DEAL DUURZAME ENERGIE

Vanavond. Workshop VvE Energieloket Gelderland Fletcher Hotel Doorwerth

waardoor er geen aanvullende verrekening plaatsvindt,

Welkom VvE s uit Gemeente Emmen EEN INITIATIEF VAN

rdelijk zijn, Adres Bruto van basisschool verduurzaming van

Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) in uw organisatie

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels

Gemeentelijk vastgoedmanagement

Ik wil zonnepanelen. Presentatie: Joop Eising van Invent Erik Koning van Energiewacht

vrijdag 19 oktober 2018

Workshop financieringsconstructies. Arthur Messelink & Daan Arkesteijn

Derk Alssema. Stuurgroep RES Zeeland

PRESENTATIE. Zon op Bedrijfsdaken 01 / INTRODUCTIE 02 / PROJECTCASE TEXEL 03 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 04 / PROJECTCASES

ADVIES BURGEMEESTER EN WETHOUDERS. Afdelingshoofd/hoofd BMO: R. Schaatsbergen Paraaf : Paraaf:

Duurzaamheidsfonds Amstelveen. Carina Dijkhuis Aanjager Duurzaamheidsfonds

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden

Full Electric. Het gas eraf in zowel bestaande bouw als nieuwbouw. Mar Aalders Voorzitter VvE Meijenburg & Den Adelaar

Opening en welkom door Henk Geluk Voorstellen Presentatie project door de initiatiefnemers Ervaringen vanuit Friesland door Ron Koopal en Pieter Thys

ECFD/U Lbr. 14/019

Stappen plan naar een duurzaam en momumentaal schoolgebouw

HOE GEVEN WE GEZAMENLIJK INHOUD AAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE

Energieavond Hilversum-Zuid. 14 oktober 2015

Presentatie Kamp C Bovenregionale samenwerking middels Duurzaam Bouwloket en Kamp C Provincie Antwerpen. Raoul Santibanez

De regionale energie strategieën

JA: WONEN VOOR IEDEREEN! WENJEN FOAR ELKENIEN PVDA FRYSLÂN WONINGPLAN

INTRODUCTIE UPGREEN DASHBOARD PRAKRIJK ONDERZOEK ADVIES

Sportief verduurzamen

Dunamare Onderwijsgroep Toelichting Huisvesting. Investeren in Duurzaamheid 11 april 2018

Pitch. Daar krijg je energie van! 19 november 2015

Huisvesting. Een stevige opgaaf voor de komende jaren!!!!!!

Duurzaam wonen. - wat & waarom - (en het energielabel) ALV Buurtplatform Remcom Kasper van Heteren - Hoom

Energieakkoord: Wij zijn aan zet!

Toelichting doorrekening Energieakkoord - Gebouwde omgeving

Helmonds Energieconvenant

Themacafé Energietransitie 22 februari 2016

Gemeente Nijmegen. Inhoud. Vastgoed gemeente Nijmegen Verduurzaming tot 2012 Verduurzaming vanaf 2012

Duurzaam Lage Weide Een bedrijventerrein vol kansen

Regionale Energiestrategie Fruitdelta Rivierenland. Raadsinformatiebijeenkomst 4 juli 2018

PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF

Van Ecotaks naar Duurzaamheid. Henk Schut

Verder na 7 jaar Frisse Scholen

Terugblik en tussenstand Regionale Energietransitie Opbrengst terugblik projectgroep op 18 oktober 2018 t.b.v. PHO+ op 21 november

Opbrengsten programma Green Deal Scholen

Samenvattend overzicht bod corporaties reactie gemeente

CONCEPT FACTSHEETS KLIMAATCONTRACT PROVINCIE DRENTHE GEMEENTE HOOGEVEEN Datum: Blad 1 van 5

Masterclass Provincie Zuid-Holland Gouda 17 september 2015

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Coen Bernoster

Ministerie van Economische Zaken

Merosch Open Source. Verduurzamen bestaande scholen, de kansen en knelpunten

Fiscaal beleid voor duurzaamheid

Alphen aan den Rijn, Boskoop, Rijnwoude Samen, lokaal en duurzaam! ENERGIEK ALPHEN AAN DEN RIJN

Over 30 jaar is meer dan 50% van de particulieren hybride gefinancierd Provincie Flevoland

SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING. Wat kunnen wij voor u betekenen?

Betreft: inzet van uw gemeente voor energiebesparing bij bedrijven, de Gelderse Aanpak

Waar staat Saman voor

Uw school verduurzamen! Hoe doe je dat? Februari 2018 STAPPENPLAN

Uitvoeringsplan Verduurzaming Gemeentelijk Vastgoed 2016

Draagvlak binnen de Regionale Energie Strategie. Donald van den Akker Senior projectleider Platform31

Onderwerp Regionale Energiestrategie (RES) regio Noordoost-Brabant. Geachte bestuursleden,

Onderwerpen presentatie

3. Verduurzaming van onze woningen: hoe praktisch aan te pakken?

DUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE. Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019

Sportief verduurzamen

ENERGIE BESPARING IN DE AMERSFOORTSE HUURSECTOR

Beantwoording Raadsvragen Groen Links over energiebesparing sportverenigingen

Infoavond 8 oktober 2015 Yvonne Feuerhahn. Hoe begin je? Met het duurzamer maken van je huis?

Haal kennis over energie in huis

Worden de bedrijven en bedrijventerreinen in Apeldoorn Energieke Regio-deelnemer?

Verduurzamen van monumentaal vastgoed. Rianne Koster 30 juni 2011

Aan de gemeenteraad, Op grond van het hiernavolgende stellen wij u voor het volgende besluit te nemen:

Deel 1: de ORGANISATIE-MONITOR

Thema 1: Deltaplan Duurzame Renovatie. Martin Mooij Programmamanager Deltaplan Duurzame Renovatie bij DGBC

Transcriptie:

Meer Energie in Scholen Deze informatiebijeenkomst is een initiatief van het Energieservicepunt Zeeland, een samenwerkingsverband van de ZMf, Zeeuwind en het Zeeuws Klimaatfonds. Deze activiteit wordt financieel mede mogelijk gemaakt door de provincie Zeeland en de St. Zeeuwse Publiek Belangen 22 november 2018

Meer Energie in Scholen: Agenda Welkom door Evert Damen Presentatie thema en project door: Erik Otte, directeur van Bèta Breed Scholenbeheer in Goes Ad Phernambucq, coördinator Zeeuws Klimaatfonds Vragen en discussie Afronding

Meer Energie in Scholen: Globale Inhoud Blok 1: Beleidskader Van Parijs tot Diekendamme Blok 2: Specifieke situatie basisscholen Hoe moeilijk kan het zijn? Blok 3: Toelichting op het project Als het niet linksom gaat, dan maar rechtsom

Meer Energie in Scholen: Globale Inhoud

Meer Energie in Scholen: Beleidskader

Meer Energie in Scholen: lang aanloopje 1979: Eerste wereldklimaatconferentie in Genève 1992: Earth Summit Rio: 2015: Klimaatakkoord Parijs: Klimaatverdrag COP 21

Meer Energie in Scholen: Beleid internationaal Doelstellingen Parijs: - Opwarming Aarde max 2 graden, uitzicht op 1,5 houden - 95% minder CO2 uitstoot in 2050 (t.o.v. 1990)

Meer Energie in Scholen: Beleid internationaal Doelstellingen Parijs: - Opwarming Aarde max 2 graden, uitzicht op 1,5 houden - 95% minder CO2 uitstoot in 2050 (t.o.v. 1990)

Meer Energie in Scholen: Beleid Nationaal 1991: Nota Klimaatverandering Nederlandse overheid 2013: Energieakkoord voor duurzame groei (SER) - In 2023 is 16% van het energieverbruik duurzaam 2018: Het Klimaatakkoord - In 2030 49% minder CO2 dan in 1990

Meer Energie in Scholen: Beleid Zeeland 2017: Zeeuws Energieakkoord - Gericht op bestaande particuliere woningen 2018: Zeeuws Energieakkoord - Verbreed - Energieneutraal Zeeland in 2050 (95% minder CO2) - Uitwerking landelijk Klimaatakkoord - Uitwerking van de Regionale Energiestrategie (RES) - Werken met zes sectortafels

Meer Energie in Scholen: Beleid Zeeland Zeeuws Energieakkoord: Waar staan we nu? Op 31 oktober Energiedialoog in Vlissingen met Ed Nijpels (https://youtu.be/p4bqvehldzg ) Nu: vorming van 6 sectortafels, waaronder Gebouwde Omgeving met vijf subtafels, waaronder Publiek Vastgoed (zoals scholen)

Meer Energie in Scholen Blok 2: Specifieke situatie van scholen

Meer Energie in Scholen: de geschiedenis 2003-2004: Zon op School. 90 basisscholen in Zeeland voorzien van een set zonnepanelen met opbrengst display - Uitgebreid lespakket - Website met resultaten Later opgegaan in Zeeuwse Zonnefabriek

Meer Energie in Scholen: de geschiedenis

Meer Energie in Scholen Nationale inzet en programma s: Green Deal Scholen (GDS) Ondertekening 2014 Eerste uitvoeringsprogramma 2015-2017 Uitloop tot in 2018 Resultaten (geleerde lessen en producten) meegenomen aan sectortafel gebouwde omgeving van het Klimaatakkoord (Taskforce bouwagenda)

Green Deal Scholen: Missie GDS: Een gezonde leer- en werkomgeving voor leerlingen en medewerkers creëren, in een voor schoolbesturen betaalbaar gebouw Programmadoel Uitvoeringsprogramma: Schoolbesturen en gemeenten zijn toegerust om gezamenlijk de verduurzaming van schoolgebouwen aan te pakken, en komen daadwerkelijk in actie

GDS Uitvoeringsprogramma: de analyse Gesignaleerde problemen: Veelal: - Verouderde gebouwen (30% heeft Energielabel G) Hoge energierekening (budgetoverschrijding 65%) Slecht binnenklimaat Maar: - Er liggen unieke kansen voor verduurzaming - Wel extra impuls nodig - Meer aandacht van schoolbesturen en gemeenten

GDS Uitvoeringsprogramma: de analyse Gewenste versnelling blijft uit, omdat. Bij schoolbesturen: - Geen gevoel voor urgentie bij schoolbesturen - Ontbreken van kennis en inzicht m.b.t. aanpak - Geen zicht op bekostiging en financiering - Aanbod sluit niet aan op de vraag

Pfff, ik heb het al zo druk. Moet ik dat allemaal gaan uitzoeken. Krijg ik allerlei moeilijke vragen. Geld tekort dus ik kan dat niet betalen. Te vroeg, is nog in ontwikkeling. Er zijn zoveel partijen, ik weet het niet meer. Het gebouw is niet van mij. HELP, nee..laat maar!

GDS Uitvoeringsprogramma: de analyse Onderwijsbekostiging Formatief deel: Normatief deel: - Handen voor de klas - Gebouw, meubels, ict, etc - 85 % van budget - 15 % van het budget Waarvan +/- 3% energiekosten - Primaire taak - Noodzakelijke bijzaak - Kennis en hart - Weinig kennis & belangstelling

GDS Uitvoeringsprogramma: de analyse Er wordt (door scholen) getwijfeld aan het effect van maatregelen en de winst die dat oplevert Er is (bij scholen) behoefte aan objectieve informatie t.a.v. technische zaken 70% van de scholen en 66% van de gemeenten ziet financiering als belemmering om te verduurzamen. Gescheiden geldstromen staat TCO benadering in de weg.

GDS Uitvoeringsprogramma: de analyse Ook aarzeling bij gemeenten: - Denken vanuit gescheiden verantwoordelijkheid over onderwijshuisvesting - Bestaande IHP s moeten aangepast worden - Behoefte aan objectieve informatie en onafhankelijke ondersteuning m.b.t. technische zaken en financiering voor verduurzamingsopgave.

Een patstelling: Zwartepieten

Creative oplossingen

Gebeurd er dan niets? - LED verlichting - Bewegingsmelders - Daglichtafhankelijke regeling - Optimalisering CV-regeling - Overwerktimers - Energiemonitor - Zonnepanelen - Collectieve inkoop (Groene?) energie (evs) - Energie-pact schoolbestuur en gemeente

Weinig Gebouwgebonden maatregelen Lijst van 15 Erkende maatregelen - Maatregel om aan de wet te voldoen - Maatregelen die zich in 5 jaar terugverdienen Onderzoek Inceptio 2016-2017 onder 29 basisscholen (Waarvan 9 voor 1970 gebouwd) > 1/3 van de maatregelen is niet genomen. Met name ventilatie en warmteterugwinning scoren slecht

Kan een Zeeuwse aanpak bijdragen aan de versnelling?

Aanpak Meer Energie in Scholen 1. Vorming van de Doe-team met regisseur ESP 2. Energiescan 3. Alle maatregelen in beeld + kosten 4. Actieplan met ambities 5. Proces sturen en borgen: Koppeling aan MOP (wordt DuurzaamMOP) 6. Start van eerste maatregelen (keuze marktpartijen) 7. Monitoring Educatieproject is een optie! Vooral Maatwerk!

Aanpak Meer Energie in Scholen 1. Samenstelling Doe-team - Locatiedirecteur - Vertegenwoordiger Schoolbestuur - Vertegenwoordiger Schoolbeheer - Vertegenwoordiger Gemeente - Adviseur (gebouw, installatie energie) - Vertegenwoordiger dorpsraad/werkgroep - Regisseur Energieservicepunt Vooral Maatwerk!

Aanpak Meer Energie in Scholen 2. Energiescan - Eerst inventarisatie voor de uitvraag Gebouw, installaties, luchtkwaliteit, eigen opwek,(opslag?) - Bepaling van het ambitieniveau - Uitvoering van de scan + oplevering van rapport - Presentatie van de uitkomsten een aanbevelingen - Energie labeling wordt meegenomen - Kosten (+/- 3.000 euro) worden gedeeld (50% school, 25% gemeente, 25% MES) Vooral Maatwerk!

Aanpak Meer Energie in Scholen Aantal scholen: 20 (2 x 10) Twee politscholen: Poeljeugd en Meerstromenschool Doelgroep: - Scholen gebouwd voor 2000 - Tijdshorizon van minstens 15 jaar Graag spreiding over de provincie en scholenkoepels Vooral Maatwerk!

Actualiteit: Fonds van 100 miljoen voor de (indien BNG-bank en partners akkoord gaan) Inzet: Zonnepanelen op alle (geschikte) 6000 schooldaken voor 2023 - School hoeft zelf niet te investeren - Lening met lage rente (looptijd 15 jaar) - ontzorging bij de projectrealisering (papierwinkel)

Actualiteit: Zonnepanelen op vijf Albero scholen - De Vliete in Wissenkerke 42 panelen - Het Stelleplankier in Colijnsplaat 52 panelen - Het Samenspel in Wolphaartsdijk 100 panelen - Kohnstamschool in Goes 88 panelen - Ireneschool in Goes 42 panelen Met steun van het:

Meer Energie in Scholen Voor meer informatie en aanmelding scholen: info@zeeuwsklimaatfonds.nl https://zmf.nl/projecten/meer-energie-scholen Meer Energie in Scholen is een project van het Energieservicepunt Zeeland Deze activiteit wordt financieel mede mogelijk gemaakt door de provincie Zeeland en de St. Zeeuwse Publiek Belangen

Aan de slag! Dank voor uw aandacht